Chrysler Binası

Koordinatlar: 40°45′05″K 73°58′33″B / 40.75139°K 73.97583°B / 40.75139; -73.97583
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Chrysler Building sayfasından yönlendirildi)
Chrysler Binası
Harita
Genel bilgiler
TürOfis
KonumNew York, Amerika Birleşik Devletleri
Adres405 Lexington Avenue, Manhattan, New York 10174
Koordinatlar40°45′05″K 73°58′33″B / 40.75139°K 73.97583°B / 40.75139; -73.97583
Temel atma19 Eylül 1928
Başlama1928-1930
Açılış30 Mayıs 1931
SahipBirleşik Arap Emirlikleri Abu Dabi Yatırım Konseyi (%90)
Amerika Birleşik Devletleri Tishman Speyer (%10)
Yükseklik
Anten318.9 m
Çatı282.0 m
En üst kat274.0 m
Teknik ayrıntılar
Kat sayısı77[1]
Zemin alanı111.000 m2
Asansör sayısı32
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)William van Alen
Resmî site

Chrysler Binası (İngilizceChrysler Building) New York şehrinde yer alan Art deco tarzında bir gökdelendir. Manhattan’nın doğu tarafındaki Turtle Bay bölgesinde yer alan bina, 42. Cadde ile Lexington Caddesi’nin kesiştiği noktadan yükselmektedir. 319 metre yüksekliğe sahip olan gökdelen,[2][3] açılışından 11 ay sonra tamamlanan Empire State Binası onu geçene kadar, dünyanın en yüksek binası unvanına sahipti. 1973'te Dünya Ticaret Merkezi’nin İnşaatsıyla New York'taki en yüksek üçüncü bina konumuna gelen Chrysler Binası, 11 Eylül saldırıları sırasında Dünya Ticaret Merkezi’nin yıkılmasının ardından yeniden şehrin en yüksek ikinci binası oldu. Aralık 2007’de Bank of America Kulesi'ne anteninin de eklenmesiyle 365,8 metreye yükseldiğinde, Chrysler, tekrar şehrin en yüksek üçüncü binası oldu. Yine 2007’de açılan New York Times Binası da Chrysler Binası ile aynı yüksekliğe sahiptir.[4]

Art Deco mimarlık alanındaki klasikleşmiş örneklerden birisi olarak gösterilen Chrysler Binası, birçok çağdaş mimar tarafından New York’taki en güzel binalardan birisi olarak nitelendirilir. 2007 yılında AIA tarafından yayımlanan Amerika'nın Favori Mimarlık Listesi adlı listede dokuzuncu sırada yer almıştır.[5] Her ne kadar bu gökdelenin bir kısmı Chrysler Şirketi’nin ofisleri olarak 1930 yılında 1950'li yılların ortasına kadar kullanılmışsa da binanın İnşaatında şirketin hiçbir rolü olmamıştır. Walter P. Chrysler İnşaatın tüm masraflarını şahsi olarak karşılamış ve bu binayı çocuklarına bırakmayı amaçlamıştır.[6]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

1932 yılında Chrysler Binası
Empire State Binası’ndan görünüm, 2005

Chrysler Binası, mimar William Van Alen tarafından Walter P. Chrysler için tasarlanmıştır.[6] Gökdelenin İnşaatına 19 Eylül 1928 tarihinde başlandığında New York şehrindeki dünyanın en yüksek gökdeleninin İnşaatı için oldukça çekişmeli bir rekabet vardı.[7][8] Bu nedenden dolayı binanın İnşaatı oldukça hızlı bir şekilde gerçekleşmişse de (haftada ortalama dört kat İnşaat ediliyordu), bu İnşaat sırasında hiçbir İnşaat işçisi, bir iş kazası sonucu ölmedi.[9]

Tasarım[değiştir | kaynağı değiştir]

Van Alen’in bu gökdelen için tasarladığı orijinal tasarım süs amaçlı adeta mücehver ile süslenmiş bir camdan bir zirve ile yapının sonlandırılması öngörülmüştü. Bu orijinal tasarımın tabanındaki pencereler, bugünkülerin üç katı yüksekliğinde idi ve üzerinden on iki katlı köşeleri cam kaplı bir kulenin yükselmesi amaçlanmıştı. Böylelikle kulenin, fiziksel ve görsel olarak adeta havada uçacak kadar hafif olduğu izlenimi verilmek isteniyordu.[6] Orijinal gökdelenin 246 metre yüksekliğe çıkması öngörülmüştü.[10] Ancak William H. Reynolds projeyi çok modern ve masraflı bulması nedeniyle, Van Alen’in orijinal planına onay vermedi.[11] Tasarımın ve projenin kira kontratının Walter P. Chrysler’a satılmasından sonra Walter P. Chrysler’in isteği doğrultusunda Van Alen projeyi tekrar gözden geçirdi ve birkaç kat daha ekleyip gökdelenin 282 metreye yükselmesinde anlaşıldı.[10] Walter P. Chrysler’in Chrysler Şirketi’nin genel müdürü olması nedeniyle[10] başta canavar şeklinde gargoyleler olmak üzere binadaki birçok mimari detay Chrysler’in otomobil ürünlerinden esinlenmiştir. Plymouth’un motor kapağı gibi mimari süsler, 1920’lerde moda olan makina çağı uygulamalarına örnek teşkil etmektedir.[12]

İnşaat[değiştir | kaynağı değiştir]

Gökdelenin İnşaatına 19 Eylül 1928 günü başlandı.[10] Toplamda 400.000 perçin cıvatası[10] ile yük taşımayan duvarların örülmesi için yaklaşık 3.826.000 adet tuğla kullanıldı.[13] Yüklenici firmalar, müteahhitler, mühendisler, mimarlar ve İnşaat ile ilgili kalemlerdeki uzmanların bir araya geldiği bir İnşaat takımı oluşturuldu.

Chrysler Binası’nın İnşaatının tamamlanmasına yakın bir dönemde rakip bir proje olan ve H. Craig Severance tarafından tasarlanmış 40 Wall Street ile aynı yüksekliğe ulaştı. Bunun üzerine H. Craig Severance, projesinin yükseliğini artırarak dünyanın en yüksek binası unvanını elde ettiklerini kamuoyuna duyurdu.[7] (dünyanın en yüksek binası unvanı üzerinde sürekli yaşanan bir mekân olmayan Eyfel Kulesi gibi yapılar ile karşılaştırılmayı içermiyordu).[14] Buna karşılık William Van Alen, 56.3 metre yüksekliğindeki bir antenin binanın üzerine eklenmesi için izin aldı ve antenler şantiyeye 4 parça halinde getirildi. 23 Ekim 1929 tarihinde antenin alt kısmı binanın en üst tarafına vinç ile çıkarıldı; sonra 66. kata doğru indirildi. Kalan diğer anten parçaları da vinç ile çıkarıldı ve tüm parçalar sadece 90 dakika içinde birbirine monte edildi.[13]

İnşaatın tamamlanması[değiştir | kaynağı değiştir]

Eklenen anteni ile Chrysler Binası, İnşaatın 28 Mayıs 1930 tarihinde tamamlanmasıyla[10] 40 Wall Street Binası’nı da geçerek dünyanın en yüksek binası unvanını alırken; Eyfel Kulesi de dünyanın en Yapısı unvanını korudu. Her ne kadar gökdelenin İnşaatı tamamlandıysa da, tasarımcısı Van Alen’in mal sahibi Walter Chrysler’den mimarlık hizmetleri için ödemesi gereken paranın kalan kısmını aralarındaki anlaşmazlıklar nedeniyle alamadı.[6] Gökdelenin açılmasından bir yıl kadar sonra, 27 Mayıs 1931 tarihinde, Empire State Binası tamamlandığında yükseklik rekorunu Chrysler Binası’ndan aldı fakat Chrysler hâlen dünyanın en yüksek çelik taşıyıcı sisteme sahip tuğla binasıdır.[15] (Taşıyıcı sistemi çelik olmayan dünyanın en yüksek tuğla binası ise İnşaatına 1389 yılında başlanan, Almanya’nın Landshut şehrinde yer alan Aziz Martin'in Kilisesi’dir.)[16][17]

New York şehrindeki gökdelen yüksekliklerinin karşılaştırılması

Mülkiyet[değiştir | kaynağı değiştir]

Gökdelenin doğu kısmının taban duvarı Manhattan cadde aksına eğilimli olarak durmakta olup 1811 Komisyonları Planı’na göre konumlanmıştır.[18] Chrsyler Binası’nın bulunduğu arazi, özel bir okul olan, Cooper Union’a bağışlanmıştı.[19] Orijinal olarak William H. Reynolds’a kiralansa da, bu iş adamının sermayeyi bir araya getirememesi üzerine, bina ve arazinin kullanılma hakkı 1928 yılında Walter P. Chrysler’e verildi.[19][20] Tahmin edilenin aksine Chrsyler Şirketi bu binanın İnşaatıyla veya idaresiyle hiçbir zaman ilgili olmamış; bu proje Walter P. Chrysler’in çocukları için gerçekleştirdiği bir yatırım olmuştur.[6] Zaman içinde binanın mal sahipleri birçok kez değişmiştir. Chrysler ailesi binayı 1947 yılında satmıştır. Chrysler Şirketi’ne ait ofislerin 1950’lerde boşaltılmasının ardından, 1957 yılında emlakçı Sol Goldman ve Alex DiLorenzo tarafından satın alınmış ve sonradan Massachusetts Mutual Life Sigorta Şirketi’ne devredilmiştir.[21] Binanın giriş lobisi 1978-1979 yılları arasından restore edilmiştir.[22] 1979 yılından itibaren Washington kökenli bir yatırımcı olan Jack Kent Cooke’in sahibi olduğu binanın anteni 1995 yılında bir restorasyon çalışmasına maruz kalmıştır.[10][23] 1998 yılında 42. Cadde ile Lexington Caddesi’nin köşesinde yer alan bu bina ile hemen yanındaki bina, Tishman Speyer ve Travelers şirketleri tarafından, 220 milyon dolarlık bir bankalar konsorsiyumu ve Jack Kent Cooke’a ait mülkiyelerin bedeli ile satın alınmıştır. Cooper Union ile yaptığı anlaşma ile Tishman Speyer bu arazide 150 yıllık bir anlaşma imzalamıştır.[24]

2001 yılında binanın hisselerinin %75’i, Almanya kökenli ve Atlanta’da yer alan bir yatırım fonu olan TMW tarafından, 300 milyon dolara satın alınmıştır.[25] 11 Haziran 2008 tarihinde Abu Dabi Yatırım Konseyi’nin TMW’ye ait %75'lik payı, Tishman Speyer’e ait hissenin %15’ini ve de binanı hemen yanında yer alan Trylons yapısından bir pay almak için 800 milyon dolar önerdiği kamuoyunu duyuruldu.[26] 9 Temmuz 2008 tarihinde bu anlaşmanın tamamlandığı ve Abu Dabi Yatırım Konseyi’nin binanı hisselerinin %90’ına sahip olduğu duyuruldu.[24][27]

Mimarisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Zirvedeki Art Deco süslemeler

Chrysler Binası Art deco mimarinin en önemli örneklerinden birisi olarak kabul edilmektedir.[28] Daha önceden denenmemiş bir metot uygulanarak, dış cephe süslemeleri için zamanının Chrysler marka otomobillerinden kullanılan bazı dekoratif öğeleri kullanılmıştır. 61. katın köşelerindeki kartallar 1929 yılında üretilmiş Chrysler marka arabanın motor kapağından esinlenilerek tasarlanmıştır; 31. kattaki köşe süslemeleri ise 1929 yılında üretilmiş Chrysler radyotör kapaklarının kopyasıdır.[29] Binanın taşıyıcı sistemi çelik, dış cephe kaplaması metal olup; iç mekânlar tuğla duvarlar ile birbirinden ayrılmıştır. Yapının cephesinde toplam 3.862 pencere yer almaktadır. Otis tarafından tasarlanmış ve monte edilmiş 8 asansör binaya hizmet vermektedir.[10] 1976 yılında Chrysler Binası, ABD İçişleri Bakanı tarafından, Ulusal Tarihi Önemli Eser olarak ilan edildi.[30][31]

Zirvenin süslenmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Chrysler Binası’nın en önemli mimari özelliklerinden art deco stili ile tasarlanmış taraçlı zirvesidir. Yedi adet halka şeklinde taraç parçalarının çapraz çatkılı kemerler şeklinde iç içe geçmesi ve birbiri üzerinde ötelenmesinden oluşan Chrysler Binası’nın zirvesi, Van Alen’in bu binadaki en dikkat çekici tasarım öğelerinden birisidir.[32] Kabartmalı ve perçinlenmiş paslanmaz çelik kaplama ile kaplanmış bu taraçlı zirve, kuvvetli bir güneş ışığını yansıtmayı temsil eden bir şekilde, üçgen kemerli pencerelerden oluşmaktadır. Bu pencereler zirveden aşağı doğru basamak şekilde indikçe daha küçülerek devam etmektedir. Zirvedeki metal kaplamanın tamamı, "Nirosta" adı ile satılan, Almanya kökenli bir firma olan Krupp tarafından üretilen ve gerçek adı "Enduro KA-2" olan bir östenit çeliğinden oluşmaktadır.[33][34]

Zirvenin kullanıma açılması[değiştir | kaynağı değiştir]

Chrysler Binası ilk kez açıldığında 71. katında kamuya açık bir gözetleme güvertesi de vardı; ancak bu bölüm kamuya 1945 yılından itibaren kapatıldı. Günümüz itibarıyla 71. kat kullanılan en yüksek katı olarak binada hizmet vermektedir.[35] 71. katın üzerindeki katlar çoğunlukla dış görünüm için düzenlendikleri için bu mekânlarda sadece antene çıkan merdivenler yer almaktadır. Son derece küçük alana ve alçak tavana sahip olmaları nedeniyle bu katlar sadece radyo yayını ile diğer mekanik ve elektrik donanımları için kullanılmaktadır.[10] WCBS-TV adlı televizyon kanalı; 1940 ve 1950'li yıllarda Chrysler Binası’nın tepesinden yayın yaparken, sonradan Empire State Binası’nın tepesinden yayın yapmaya başlamıştır.[10] Çok uzun yıllar WPAT-FM ve WTFM (şimdi WKTU)[36] adlı radyo kanalları da Chrysler Binası’nı kullanmışlar; fakat onlar da 1970'li yıllarda Empire State Binası’na taşınmışlardır. Günümüzde Chrysler Binası’nın tepesinde yayın yapan hiçbir kurum bulunmamaktadır.[37]

Binanın ışıklandırılması[değiştir | kaynağı değiştir]

Gökdelenin tepesindeki antende ve süslemelerde iki farklı tür ışıklandırma sistemi yer almaktadır. İlki; binanın taşıyıcı çelik sistemine monte edilmiş V şeklinde ışıklandırmalardır. Sonra da eklenen dikmelere monte edilmiş ikinci grup projektör ışıkları ise binanın üzerinde ışıklandırma yapmaktadır. Böylelikle özel kutlamalar için binanın en üst tarafında farklı renklerde ışıklandırmalar gerçekleştirilebilmektedir. Sonradan eklenen bu ışıklandırma sistemi, elektrikçi Charles Londner ve ekibi tarafından monte edildi.[10]

Binanın takdir edilmesi ve çekiciliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Chrysler Binası inşa edildiği ilk yıllarından günümüze New York’lular arasından en çok favori gösterilen şehir sembollerinin başında gelmiştir.[5] 2005 yılında New York’ta yer alan Gökdelen Müzesi; yaklaşık 100 adet mimar, müteahhit, mühendis, tarihçi ve akademisyen arasında yaptığı araştırmada, New York'ta bulunan 25 gökdelen arasından en iyi 10 gökdeleni seçmelerini istedi. Chrysler Binası, bu araştırma grubunun %90'ı tarafından New York'taki en iyi 10 gökdelenin arasında gösterildi.[38]

Chrysler Binası'nın orijinal ve dikkat çeken dış görünüşü, zaman içinde dünyanın birçok yerinde sonradan inşa edilen gökdelenlere de ilham kaynağı oldu. Bunlar arasında Philadelphia şehrinde yer alan One Liberty Place binası da bulunmaktadır.[39][40]

Popüler kültürdeki yeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Chrysler Binası, günümüze kadar birçok televizyon programı, sinema ve diğer medya uygulamalarında yer buldu. Aşağıda bunlardan bazıları kronolojik sıra ile sunulmuştur:

  • 1982 yılında gösterime giren Q filminin birçok önemli sahnesi bu binanın tepe bölümünde geçmektedir. Aynı zamanda filmin afişinde binanın tepesinde canavar resmedilmiştir.
  • 1990 yılında gösterime giren Av 2 filminin bir sahnesinde canavar elindeki bir avı binanın üzerinde yükseltirken gösterilmiştir.[41]
  • 1993 yılında Meat Loaf grubunu tarafında çıkarılan Bat Out of Hell II: Back into Hell adlı albümün Michael Whelan tarafından tasarlanan kapağındaki şeytani bir yarasa, Chrysler Binası’nın tepesinde tasvir edilmiştir.[42]
  • 1998 yılında gösterime giren Derin Darbe adlı filmde Chrysler Binası’nın etrafına suların bastığı ve insanların 61. kattaki gözleme platformundan binanın başka yerlerine kaçıştıkları gösterilmektedir.[43]
  • 1998 yılında gösterime giren bir başka film olan Godzilla’da bina yıkılmaktadır.[43]
  • 1998 yılında gösterime girip de Chrsyler Binası’nı içeren üçüncü film Armageddon'dur. Bu filmde bir meteorun gökdelenin antenine çarptığı ve anteninin yıkılıp yere düştüğü gösterilmektedir.[43]
  • 2001 yılında gösterime giren ve de Steven Spielberg tarafından yönetilen Yapay Zeka filminin sonlarına doğru, uzaylılar Manhattan’ın yıkıntılarının ortaya çıkarırken, Chrysler Binası tamamen denizin altında gösterilmektedir.[43]
  • 2002 yılında gösterime giren Örümcek Adam filminde Örümcek Adam’ın Chrysler Binası’nın gargoylelerinin birisinin üzerinde amcasının cinayetine ağlarken gösterilmektedir.[43]
  • 2007 yılında gösterime giren Fantastik Dörtlü: Gümüş Sörfçünün Yükselişi adlı filmde Alev Adam, Manhattan’da Gümüş Sörfçü’yü takip ederken; Gümüş Sörfçü’nün Chrysler Binası’nın içinde geçerek yoluna devam ettiği gösterilmektedir.[44][45]
  • Chrysler Binası, 2008 yapımı Grand Theft Auto IV adlı video oyununda “Zirconium Binası” olarak tasvir edilmiştir.[46][47]

Resim galerisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Eric Peter Nash ve Norman McGrath (1999). Manhattan Skyscrapers (İngilizce). Princeton Architectural Press. s. 63. ISBN 978-1-56898-181-9. Erişim tarihi: 12 Haziran 2010. 
  2. ^ "Harita". Turtle Bay Association. 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2010. 
  3. ^ "Chrysler Binası". Skycraperpage.com. 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2010. 
  4. ^ "Emporis Bilgi Bankası, En Yüksek Binalar Sıralaması" (İngilizce). Emporis.com. 23 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2010. 
  5. ^ a b "Amerika'nın Favori mimarlık Listesi (AIA)". FavoriteArchitecture.org. 13 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2010. 
  6. ^ a b c d e "The Silver Spire, How two men's dreams changed the skyline of New York". The New Yorker Dergisi (18 Kasım 2002). 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2010. 
  7. ^ a b "The Trump Building". Emporis.com. 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2010. 
  8. ^ "The Manhattan Company". Skyscraper.org. 15 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2010. 
  9. ^ "Lauds Safety Record; Chrysler Reports No Fatal Injury on His Building (19 Ocak 1930)". New York Times. Erişim tarihi: 18 Haziran 2010. 
  10. ^ a b c d e f g h i j k "Chrysler Building". NycArchitecture.com. 5 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2010. 
  11. ^ "Chrysler Building". Emporis.com. 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2010. 
  12. ^ "Chrysler Building". GlassSteelAndStone.com. 9 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2010. 
  13. ^ a b The Chrysler Building, Creating a New York icon, day by day (İngilizce). ss. sf. xiii, 54, 158, 161. ISBN 1-56898-354-9. 
  14. ^ "CTBUH – Criteria of World's Tallest Building". Ctbuh.org. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. [ölü/kırık bağlantı]
  15. ^ "The World's Tallest Brick Building". SkyscraperPicture.com. 20 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  16. ^ "Brick History". Bricks.ie. 18 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2010. 
  17. ^ "St. Martin´s Church". Landshut Belediyesi resmî sitesi. 14 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2010. 
  18. ^ Kevin Walsh (2006). Forgotten New York: The Ultimate Urban Explorer's Guide to All Five Boroughs (İngilizce). ss. sf. 171. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  19. ^ a b "Cooper Union and Chrysler Building". Cooper.edu. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  20. ^ "Cooper Union". New York Times. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  21. ^ "A New Owner To Take Over An Old Classic (25 Kasım 1997)". New York Times. 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2010. 
  22. ^ "An enduring hood ornament". SignOnSanDiego.com. 19 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  23. ^ "A Washington Monument (7 Nisan 1997)". Washington Post. 13 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2010. 
  24. ^ a b "Abu Dhabi Buys 90% Stake in Chrysler Building". New York Times (10 Temmuz 2008). 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  25. ^ "German Group Buys Stake In Skyscraper". New York Times (5 Mart 2001). 12 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  26. ^ "Chrysler Building on the Block - Sovereign Arab Fund to Pay $800M". New York Post. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. [ölü/kırık bağlantı]
  27. ^ "New York's Chrysler Building Bought by Abu Dhabi Fund". Bloomberg.com. 9 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  28. ^ "The Chrysler Building: Famous Art Deco Architecture". AssociatedContent.com. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2010. 
  29. ^ "1926 Chrysler Radiator Cap Used On The Chrysler Building". ImperialClub.com. 17 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  30. ^ "Chrysler Building, National Historic Landmark summary listing". National Park Service. 25 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  31. ^ "National Register of Historic Places Inventory-Nomination: Chrysler Building" (PDF) (İngilizce). Carolyn Pitts, National Park Service (Ağustos 1976). 18 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  32. ^ "Chrysler Building by AIA Carter B. Horsley". TheCityReview.com. 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  33. ^ "The Silver Spire". The New Yorker. 8 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  34. ^ "Trade names associated with stainless steels". Bssa.org.uk. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  35. ^ "Inside the Needle: The Chrysler Building Gets Lit, David Michaelis". MrBellersNeighborhood.com. 19 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  36. ^ "WTFM Radyo yayın afişi (afişte Chrsyler Binası da gösterilmektedir) (İngilizce)". ChryslerBuilding.Sitesled.com. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2010. [ölü/kırık bağlantı]
  37. ^ "The Chrysler Building". Chryslerbuilding.Sitesled.com. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2010. [ölü/kırık bağlantı]
  38. ^ "In a City of Skyscrapers, Which Is the Mightiest of the High? Experts Say It's No Contest". New York Times. 1 Eylül 2005. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  39. ^ "Giving New Life to Philadelphia's Skyline". New York Times. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  40. ^ "One Liberty Place". OneLibertyPlace.net. 17 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  41. ^ "Predator 2 (1990) - Trivia". IMDb. 4 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2010. 
  42. ^ "A demonic bat on the top of the Chrysler Building". 12 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  43. ^ a b c d e "In the Background, but No Bit Player". New York Times. 1 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  44. ^ "Fantastic Four: Rise of the Silver Surfer (2007)". Yahoo! Movies. 15 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  45. ^ "Rise of the Silver Surfer filming location". MovieLocationGuide.com. 21 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  46. ^ "First Impressions: Grand Theft Auto IV Teaser". PS3.ign.com. 4 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  47. ^ "Grand Theft Auto IV – Liberty City real World comparisons". 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
Rekorlar
Önce gelen
Eyfel Kulesi
Dünya'nın en Yapısı
1930 – 1931
Sonra gelen
Empire State Binası
Önce gelen
40 Wall Street
Dünya'nın en yüksek binası
1930 – 1931
ABD’nin en Yapısı
1930 – 1931
New York'un en Yapısı
1930 – 1931

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]