Che (film, 2008)

Che
	Filmin tanıtım posteri
Yönetmen	Steven Soderbergh
Yapımcı	Laura Bickford ; Benicio del Toro
Senarist	Peter Buchman ; Benjamin A. van der Veen
Oyuncular	Benicio del Toro ; Franka Potente ; Catalina Sandino Moreno ; Julia Ormond ; Demián Bichir
Müzik	Alberto Iglesias
Görüntü yönetmeni	Peter Andrews
Kurgu	Pablo Zumárraga
Stüdyo	Telecinco Cinema ; Wild Bunch
Dağıtıcı	IFC Films
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Biyografik
Renk	Renkli
Yapım yılı	2007
Çıkış tarih(ler)i	21 Mayıs 2008 (Cannes) ; 12 Aralık 2008 (ABD)
Süre	268 dakika
Ülke	İspanya ; Almanya ; ABD
Dil	İspanyolca ; İngilizce
Bütçe	ABD$58 milyon
Hasılat	ABD$40.943.131

Che, Steven Soderbergh'in yönettiği ve Benicio del Toro'nun başrolünde yer aldığı, Ernesto "Che" Guevara'yı konu alan 2008 yapımı biyografik sinema filmidir. Film, standart bir kronolojik sırayı izlemekten ziyade genel zaman çizelgesi boyunca serpiştirilmiş anları oblik seriler halinde sunuyor. Arjantinli adlı birinci bölümü Fidel Castro, Guevara ve diğer devrimcilerin Küba'ya ulaşmalarından iki yıl sonra Fulgencio Batista diktatörlüğünü başarıyla devirmelerine kadarki süreçte Küba Devrimi üzerine odaklanmaktadır. Gerilla adlı ikinci bölümde, Guevara'nın devrimi Bolivya'ya getirme girişimleri ve hazin sonu üzerinde duruluyor. Her iki bölüm cinéma vérité tarzında çekilse de çizgisel anlatım, kamera kullanımı ve görsel açıdan farklı yaklaşımlar barıdırıyor.

Yönetmen Terrence Malick, daha önceden Guevara'nın Bolivya'da bir devrim başlatmak için girişimleri ile sınırlı bir senaryo üzerinde çalıştı. Filmin finansmanlığı sağlanamayınca, Malick projeden ayrıldı ve ardından Soderbergh filmi yönetmeyi kabul etti. Guevara'nın Bolivya'daki faaliyetleri için bir bağlam olmadığını fark eden Soderbergh, Küba Devrimi'ne katılımına ve 1964 yılında Birleşmiş Milletler'deki konuşmasına da filmde yer vermeyi kararlaştırdı. Peter Buchman senaryoyu yazmak için projeye katıldı. Senaryo fazla uzun olunca Soderbergh filmi ikiye bölmeye karar verdi ve Temmuz 2007'de başlayarak filmi arka arkaya çekti. Çekimler önce Gerilla için İspanya'da 39 gün, ardından Arjantinli için Porto Riko ve Meksika'da 39 gün sürdü.

Che, 2008 Cannes Film Festivali'nde tek bir film olarak gösterildi. Del Toro, festivalde En İyi Erkek Oyuncu ödülünü kazandı ve film çok olumlu eleştiriler aldı. Filmin Kuzey Amerika'daki haklarının tümüne sahip olan IFC Films, başlangıçta Akademi Ödülleri'ne hak kazanmak için 12 Aralık 2008 itibarıyla bir hafta boyunca filmi tek parça halinde New York ve Los Angeles'ta gösterime koydu. Güçlü gişe performansı filmin New York City ve Los Angeles'te "özel roadshow yayın" olarak gösterimine ve daha sonra ek pazarlara genişletilmesine yol açtı. Ardından Che Bölüm 1: Arjantinli (Che Part 1: The Argentine) ve Che Bölüm 2: Gerilla (Che Part 2: Guerrilla) adıyla iki ayrı film olarak gösterime girdi. Dağıtımı bundan sonra daha da genişledi. Independent Film Channel, filmleri sadece Blockbuster için 1. Bölge DVD halinde yayınladı. Filmler, Ekim 2010 itibarıyla dünya çapında toplam ABD$40.943.131 hasılat elde etmiştir.^[2]^[3]

Konusu

Bölüm 1: Arjantinli

Havana'da 1964 yılında Che Guevara (Benicio Del Toro), Lisa Howard'a (Julia Ormond) röportaj vermektedir. Howard, Latin Amerika genelinde reform "Küba Devrimi'nin mesajını" köreltebilir mi diye sorar. 1955 yılında Meksiko'da bir toplantıda Guevara, Fidel Castro (Demián Bichir) ile ilk kez tanışır. Castro'nun planlarını dinledikten sonra 26 Temmuz Hareketine üye olarak katılır. Film, 1964'te Birleşmiş Milletler Genel Kurulu huzurunda Amerikan emperyalizmine karşı çıkan, kendi rejiminin işlediği infazları savunan ve "bunun ölümüne bir savaş olduğunu" ilan ederek ateşli bir konuşma yapan Guevara'ya döner.

Mart 1957'de, kendi devrimci grubu Castro'nun grubuyla buluşmaya giderken zayıf düşürücü bir astım nöbeti geçirir. 28 Mayıs 1957'de, hep birlikte Sierra Maestra'da bir ordu kışlasına saldırı düzenlerler. 15 Ekim 1958 günü, gerillalar Las Villas kasabasına yaklaşır. Santa Clara Muharebesinde gerillalar sokak aralarında mücadele edip Kübalı asker ve silah taşıyan bir treni raydan çıkarırken, Guevara taktiksel yeteneklerini gösterir. Filmin sonlarına doğru gerillalar galip olurlar. Küba Devrimi tamamlanmıştır. Guevara, "savaşı kazandık, devrim şimdi başlıyor" diyerek Havana'ya doğru yol alır.

Bölüm 2: Gerilla

İkinci bölüm, Guevara'nın orta yaşlı Uruguay uyruklu bir Amerikan Devletleri Örgütü temsilcisi kılığında Bolivya'ya gelmesiyle başlar. Ardından gerillalarıyla tanışmak için dağdaki eğitim kampına doğru yol alır. Film, Guevara'nın ülkede kaldığı günlere göre organize edilir. Yabancı sıfatına rağmen 26. gün gerillaları arasında dayanışma sağlar. 67. güne gelince Guevara'nın ihanete uğraması yakındır. Bazı köylüleri saflarına katmaya çalışırken, köylüler Guevara'yı bir kokain kaçakçısı sanır. 100. günde yiyecek sıkıntısı başlar. Guevara, Kübalı ve Bolivyalı gerillaları arasındaki anlaşmazlıkları çözmek için disiplin uygular.

113. gün gerillaların bir kısmı grubu terk eder ve bu sırada Bolivya Ordusu eğitim kampının yerini keşfeder. Guevara'nın devrimci temasçısı Tamara "Tania" Bunke'nin (Franka Potente), çok özenle yapılan hazırlıkları bozması ve kimliklerini ele vermesi Che'yi hayal kırıklığına uğratır. 141. gün gerillalar ele geçirdikleri ve devrime katılmayı reddeden Bolivyalı askerleri köylerine dönmeleri için serbest bırakır. CIA danışmanları, Bolivya güvenlik güçlerinin gerilla karşıtı faaliyetlerini ve eğitimlerini denetlemek için bölgeye gelirler. 169. günde Guevara'nın ziyaretçi arkadaşı Fransız entelektüel Régis Debray, Bolivya Ordusu tarafından Muyupampa'da yakalanır. Ordu, 219. günde hava saldırısı başlatır.

Guevara gittikçe hastalanır ve 280. güne gelince akut astımdan artık zor nefes alabilmektedir. 302. gün Che'nin kuvvetleri Vado del Yeso'yu geçmeye çalışırken Tania Bunke, Juan Acuña Ñunez ve birkaç gerilla daha Bolivya Ordusu tarafından katledilir. 340. gün geldiğinde Guevara, La Higuera köyü yakınında Yuro Ravine'de Bolivya Ordusu tarafından kuşatılmıştır. Che yaralanır ve esir olarak ele geçirilir. Ertesi gün bir helikopter iner ve içinden Küba asıllı Amerikalı CIA ajanı Félix Rodríguez çıkar. Bolivya yüksek komutası ile irtibata geçilir ve Guevara'nın infaz edilmesi için onay alınır. Che Guevara, 9 Ekim 1967'de vurularak infaz edilir ve cesedi helikopterle götürülür.

Oyuncular

Benicio del Toro, Ernesto "Che" Guevara rolünde
Demián Bichir, Fidel Castro rolünde
Rodrigo Santoro, Raúl Castro rolünde
Santiago Cabrera, Camilo Cienfuegos rolünde
Franka Potente, Tamara "Tania" Bunke rolünde
Gastón Pauls, Ciro Bustos (el Argentino) rolünde
Catalina Sandino Moreno, Aleida March rolünde
Julia Ormond, Lisa Howard rolünde
Lou Diamond Phillips, Mario Monje rolünde
Benjamín Benítez, Harry "Pombo" Villegas rolünde
Armando Riesco, Benigno rolünde
Elvira Minguez, Celia Sanchez rolünde
Edgar Ramirez, Ciro Redondo rolünde
Alfredo De Quesada, Israel Pardo rolünde
Roberto Santana, Juan Almeida Bosque rolünde
Victor Rasuk, Rogelio Acevedo rolünde
Kahlil Mendez, Urbano rolünde
Matt Damon, Fr. Schwarz rolünde
Unax Ugalde, Roberto "El Vaquerito" Rodríguez rolünde
Joaquim de Almeida, René Barrientos rolünde

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ "Guerrilla Filmmaking on an Epic Scale". Film Comment. En son 10 Mart 2013 tarihinde erişildi.
^ ^a ^b The Argentine (Che: Part One) 2 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Box Office Mojo. En son 10 Mart 2013 tarihinde erişildi.
^ ^a ^b Guerilla (Che: Part Two) 2 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Box Office Mojo. En son 10 Mart 2013 tarihinde erişildi.

[1] "Guerrilla Filmmaking on an Epic Scale". Film Comment. En son 10 Mart 2013 tarihinde erişildi.

[BOM1-2] The Argentine (Che: Part One) 2 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Box Office Mojo. En son 10 Mart 2013 tarihinde erişildi.

[BOM2-3] Guerilla (Che: Part Two) 2 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Box Office Mojo. En son 10 Mart 2013 tarihinde erişildi.

[1]

[2]

[3]