İçeriğe atla

Büyük dinî gruplar

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Büyük dini gruplar sayfasından yönlendirildi)

Dünyanın başlıca dinleri ve ruhani gelenekleri az sayıda ana grupta sınıflandırılabilir ancak bu tek tip bir uygulama değildir. Bu teori 18. yüzyılda farklı toplumlardaki göreceli nezaket seviyelerini tanımak amacıyla ortaya çıkmıştır ancak bu uygulama o zamandan beri pek çok çağdaş kültürde itibarını kaybetmiştir

Dini kategorilerin tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]
"Hristiyanlar, Müslümanlar ve Paganlar "ın medeniyet seviyelerine karşılık geldiği 1821 tarihli bir dünya haritası (Haritada Budizm ve Hinduizm arasında bir ayrım yapılmamıştır).
1883 yılında Hristiyanları, Budistleri, Hinduları, Müslümanları ve Fetişistleri temsil eden renklere ayrılmış bir dünya haritası

Hristiyan sınıflandırmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Başlangıçta Hristiyanların dünya inançları arasında basit bir ikilik vardı: Hristiyan uygarlığına karşı yabancı sapkınlık ya da barbarlık. 18. yüzyılda "sapkınlık", Yahudilik ve İslam olarak açıklığa kavuşturuldu; Paganizm paganizmle birlikte bu, John Toland'ın Nazarenus'u ya da Yahudi, Gentile ve Mahometan Hristiyanlığı gibi üç İbrahimi dini dinin kendi içinde farklı "uluslar" ya da mezhepler olarak temsil eden "gerçek tektanrıcılık" gibi eserleri ortaya çıkaran dörtlü bir sınıflandırma yarattı.

Daniel Defoe orijinal tanımı şu şekilde tanımladı: "Din, tam anlamıyla Tanrı'ya verilen İbadettir, ancak aynı zamanda Putlara ve sahte Tanrılara İbadet için de geçerlidir." 19. yüzyılın başında, 1780 ile 1810 arasında, dil önemli ölçüde değişti: "din"in maneviyatla eşanlamlı olması yerine, yazarlar hem Hristiyanlığı hem de diğer ibadet biçimlerini ifade etmek için çoğul "dinler"i kullanmaya başladılar. Bu nedenle, örneğin, Hannah Adams'ın ilk dönem ansiklopedisinin adı An Alphabetical Compendium of the Different Sects...' den A Dictionary of All Religions and Religious Mezhepler olarak değiştirildi.

1838'de, Hristiyanlık, Musevilik, Muhammedilik (İslam'ın eski terimi) ve paganizm'in dörtlü ayrımı, Josiah Conder'in İnsanlık Arasında Günümüze Gelen Tüm Dinlere İlişkin Analitik ve Karşılaştırmalı Görüşü ile önemli ölçüde arttı. Conder'in çalışmaları hâlâ dörtlü sınıflandırmaya bağlıydı, ancak ayrıntılara dikkat ettiğinde, modern Batı imajına benzer bir şey yaratmak için pek çok tarihsel çalışmayı bir araya getiriyor: Dürzileri, Yezidileri, Mandalıları ve Elamlıları içeriyor. muhtemelen tek tanrılı grupların bir listesi altında ve son kategori olan "şirk ve panteizm" altında, Zerdüştlüğü, Hindistan'ın "Vedalar, Puranalar, Tantralar, Reform mezhepleri" ve "Brahminik putperestliği" listeledi.," Budizm, Jainizm, Sihizm, Lamaizm, "Çin ve Japonya dini" ve diğerleri gibi "okuma yazma bilmeyen hurafeler".

Hristiyan olmayanları Hristiyanlarla aynı seviyeye koyan "dünya dini" ifadesinin modern anlamı, Chicago'daki 1893 Dünya Dinleri Parlamentosu ile başladı. Parlamento, insanları dini deneyimlerin çeşitliliği hakkında bilgilendirmek amacıyla özel olarak finanse edilen bir düzine konferansın oluşturulmasını teşvik etti: bu dersler, dünya dinlerinin kamusal anlayışını büyük ölçüde etkileyen William James, DT Suzuki ve Alan Watts gibi araştırmacıları finanse etti.

20. yüzyılın ikinci yarısında, "dünya dini" kategorisi, özellikle çok farklı kültürler arasında paralellikler kurmak ve böylece dinsel ile seküler arasında keyfi bir ayrım yaratmak için ciddi bir sorun haline geldi.

İslam kategorizasyonları

[değiştir | kaynağı değiştir]

İslam'da Kuran üç kategoriden bahseder: Müslümanlar, Kitap Ehli ve putperestler.

Sınıflandırma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dini gelenekler, karşılaştırmalı dinde, tarihsel kökene ve karşılıklı etkiye göre düzenlenen süper gruplara ayrılır. Semavi dinler Batı Asya'da, Hint dinleri Hint alt kıtasında (Güney Asya) ve Doğu Asya dinleri Doğu Asya'da ortaya çıkar. Bölgeler üstü etkiye sahip diğer bir grup, kökenleri Orta ve Batı Afrika'da olan Afro-Amerikan dinidir .

Başlıca mezhepler ve dinler haritası

Büyük bir dini tanımlamanın bir yolu da mevcut taraftarlarının sayısıdır. Dinlere göre nüfus sayıları, nüfus sayımı raporları ve nüfus anketlerinin (din verilerinin nüfus sayımında toplanmadığı ülkelerde, örneğin Amerika Birleşik Devletleri veya Fransa) bir kombinasyonu ile hesaplanır, ancak sonuçlar soruların ifade edilme şekline, kullanılan din tanımlarına ve anketi yürüten kurum veya kuruluşların önyargılarına bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir. Gayri resmi veya örgütlenmemiş dinlerin sayılması özellikle zordur.

Dünya nüfusunun dindarlık profilini belirlemek için en iyi metodoloji konusunda araştırmacılar arasında bir fikir birliği yoktur. Bir dizi temel husus çözüme kavuşturulmamıştır:

  • "Tarihsel olarak baskın olan dini kültür[ler]"in sayılıp sayılmayacağı
  • Yalnızca belirli bir dini aktif olarak "uygulayan" kişileri sayıp saymamak
  • Bir "bağlılık" kavramına dayalı olarak sayılıp sayılmayacağı
  • Yalnızca belirli bir mezheple açıkça kendini tanımlayanların sayılıp sayılmayacağı
  • İster sadece yetişkinleri sayın, ister çocukları da dahil edin.
  • Yalnızca devlet tarafından sağlanan resmi istatistiklere güvenilip güvenilmeyeceği
  • Birden fazla kaynak ve aralık mı yoksa tek bir "en iyi kaynak(lar)" mı kullanılacağı

En büyük dini gruplar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ülkelere göre hâkim dinî nüfus haritası.
  İslam
  Budizm
Din Takipçi (yaklaşık) Kültürel gelenek Kurulduğu yer Referanslar
Hristiyanlık 2,5 milyar İbrahimî din MS y. 30; Yahudiye, Roma İmparatorluğu (günümüzde Filistin bölgesinde)
İslam 2 milyar İbrahimî din MS 610; Mekke, Hicaz, Arabistan (günümüzde Suudi Arabistan)
Dinsiz / Deist / Agnostik / Ateist 1,2 milyar İnanmayanlar
Hinduizm 1,2 milyar Hint dinleri MÖ 15. yüzyıl; Hindistan
Budizm 500 milyon Hint dinleri MÖ 6. yüzyıl; Kuzeydoğu Hindistan
Çin geleneksel dinleri 300 milyon Çin dinleri
Etnik dinler (Çin-Afrika Hariç) 100 milyon Etnik dinler
Afrika geleneksel dinleri 35 milyon Afrika dinleri
Sihizm 25-30 milyon Hint dinleri MS 1500; Pencap, Hindistan
Taoculuk 20 milyon Çin dinleri y. 550; Çin
Yahudilik 15-20 milyon İbrahimî din Mezopotamya, Orta Doğu; y. MÖ 2000
Mormonluk 17 milyon Yeni dinî hareketler 1830; New York, ABD
Spiritüalizm (Ruhçuluk) 15 milyon Ruhî din 18 Nisan 1857, Paris, Fransa
Bahaîlik 5 milyon İbrahimî din 1863; Tahran, İran
Jainizm 4 milyon Hint dinleri MÖ 500'ler; Hindistan
Şinto 4 milyon Japon dinleri MÖ 6.yüzyıl; Japonya
Kaodaizm 4 milyon Vietnam dinleri 1926; Tay Ninh, Vietnam
Tenrikyo 2 milyon Japon dinleri 1838; Japonya
Çendoizm 2 milyon Kore dinleri 1860 (hareket) 1905 (din); Kore
Moonculuk 2 milyon Kore dinleri 1954; Güney Kore
Vika 2 milyon Neopaganizm 1950'ler; Büyük Britanya
Sekanova 1,5 milyon Japon dinleri 1930; Japonya
Dünya Mesihlik Kilisesi 1 milyon Japon dinleri 1935; Japonya
PL Kyodan 1 milyon Japon dinleri 1924; Japonya
Ekankar 1 milyon Yeni dini hareketler Birleşik Devletler, 20. yüzyıl
Dürzîlik 1 milyon İbrahimî din 11. yüzyıl; Suriye
Yezîdîlik 1 milyon İran dinleri 12. yüzyıl; Irak
Sabiilik 800 bin İbrahimî din İsrail, 1.yüzyıl
Üniteryen Üniversalizm 800 bin Yeni dinî hareketler 1961; ABD
Rastafaryanizm 600 bin Yeni dinî hareketler 1930'lar; Jamaika
Tengricilik 500 bin Neopaganizm MÖ 4.yüzyıl; Tataristan
Sukyo Mahikari 500 bin Japon dinleri 1978; Japonya
Konkokyo 450 bin Japon dinleri 1859; Japonya
Oomoto 200 bin Japon dinleri 1892; Japonya
Zerdüştçülük 200 bin İran dinleri y. 650-600; Pers toprakları (günümüzde İran)
Satanizm 100 bin Yeni dinî hareketler 1966; ABD
Raelizm 80 bin UFO dini 1974; Fransa
Druidizm 50 bin Neopaganizm İngiltere, 18. yüzyıl

Bağlılık eğilimleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Bağlılık eğilimleri
1970–1985 (%) 1990–2000 (%) 2000–2005 (%) 1970–2010 (%)
Bahai İnancı 3,65 2.28 1.70 4.26
Budizm 1.67 1.09 2,76
Hristiyanlık 1.64 1.36 1.32 2.10
Konfüçyüsçülük 0,83
Hinduizm 2.34 1.69 1.57 2.62
İslâm 2.74 2.13 1.84 4.23
Jainizm 2.60
Yahudilik 1.09 -0.03
Sihizm 1.87 1.62 3.08
Şinto -0.83
Taoculuk 9.85
Zerdüştlük 2.5
bağlı olmayan 0,37

Kendinden bildirilen bağlılık haritaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

İleri okumalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]