Brezilya Portekizcesi
| Brezilya Portekizcesi | |
|---|---|
| português do Brasil, português brasileiro | |
| Bölge | Brezilya ve Arjantin, Paraguay ve Uruguay'ın bazı bölümleri |
| Etnisite | Brezilyalılar |
| Konuşan sayısı | 211 milyon (2020)[1] |
| Dil ailesi |
Hint-Avrupa
|
| Erken formlar: |
Eski Latince
|
| Yazı sistemi | Latin |
| Resmî durumu | |
| Resmî dil |
 Brezilya |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | pt-BR |
| ISO 639-3 | – |
 | |
- Caipira
- Kuzey kıyıları
- Baiano
- Fluminense
- Gaúcho
- Mineiro
- Nordestino
- Kuzey
- Paulistano
- Sertanejo
- Güney
- Florianopolitan
- Carioca
- Brasiliense
- Amazon
- Recifense
Brezilya Portekizcesi (Portekizce: Português brasileiro veya português do Brasil), Brezilya'da konuşulan ve Avrupa Portekizcesinden bazı farklılıkları olan bir Portekizce lehçesi.[2][3] Tüm çeşitleri arasında Portekizce dilinde ve dışında yaşayan 220 milyon Brezilyalı tarafından konuşulur. Brezilya Portekizcesi, dünyada en çok konuşulan, okunan ve yazılan Portekizce lehçesidir.
Portekiz Portekizcesi (ayrıca: Portekizce: português europeu (Avrupa Portekizcesi) olarak da adlandırılır) ile Brezilya Portekizcesi arasında kelime, telaffuz ve söz dizimi gibi, özellikle yerel dilde birçok fark vardır. 1990'larde Portekizce Konuşan Ülkeler Topluluğu'nun kurulması, Portekizce konuşulan dünyada Portekizce'nin ortak bir yazımını yarattı. Brezilya'nın MERCOSUR içindeki önemi nedeniyle, bu varyant normalde bu bloğa bağlı Güney Amerika ülkelerinde, özellikle Arjantin, Paraguay ve Uruguay'da incelenmiştir. Amerika Birleşik Devletleri, Paraguay, Peru, Japonya ve çeşitli Avrupa ülkeleri gibi büyük Brezilya topluluklarının bulunduğu ülkelerde de Brezilya Portekizcesi'ni ana dili olarak konuşanlar vardır. Pedro Álvares Cabral, Brezilya'ya gelmeden önce, bugünün Brezilya topraklarında çeşitli etnik kökenlerden yerliler tarafından konuşulan binden fazla dil vardı. Bu dillerin Brezilya Portekizcesi çeşitliliği üzerinde büyük etkisi oldu ve yalnızca yeni terimler değil, aynı zamanda karakteristik bir tonlama da ekledi. Bir başka büyük etki, köle ticareti yoluyla gelen birçok Afrika dili tarafından uygulandı. Brezilya Portekizcesi, tarihi boyunca yerli ve Afrika dillerinin yanı sıra Fransızca, Almanca, İngilizce, İspanyolca ve İtalyanca'dan dilsel ödünçlemeler almıştır.
Sırasıyla PE (Avrupa Portekizcesi) ve PB (Brezilya Portekizcesi) veya PT ve PT_BR olarak kısaltılan Avrupa Portekizcesi ve Brezilya Portekizcesi arasında çeşitli farklılıklar vardır. Bu farklılıklar kelime dağarcığında, telaffuzda ve söz diziminde, özellikle yerel çeşitlerde kendini gösterirken, resmî metinlerde farklılıklar büyük ölçüde azalır. Her ikisi de kuşkusuz aynı dilin varyantlarıdır ve bu nedenle karşılıklı olarak anlaşılabilir. Farklı varyantlar arasındaki farklar, az ya da çok, tüm doğal dillerde ortaktır. Brezilya'yı Portekiz'den ayıran bir okyanusla ve beş yüz yıl sonra, dil iki ülkede aynı şekilde gelişmedi ve biri birbiriyle karşılaştırıldığında daha doğru olmayan iki farklı dil modeline yol açtı.
Farklılıklar[değiştir | kaynağı değiştir]
| Türkçe | Brezilya | Portekiz |
|---|---|---|
| abridor de garrafas ou saca-rolhas | saca-rolhas | |
| abridor de latas | abre-latas | |
| açougue | talho | |
| água-viva ou medusa | água-viva, alforreca ou medusa | |
| água sanitária | água sanitária, lixívia | |
| AIDS | AIDS | SIDA (Síndrome de Imunodeficiência Adquirida) |
| alho-poró | alho-porro | |
| Alo? | alô? | estou? |
| amerissagem | amaragem | |
| aquarela | aguarela | |
| dosya | arquivo | ficheiro |
| atacante | avançado | |
| aterrissagem | aterragem | |
| acostamento | berma | |
| tuvalet | banheiro/toalete/lavabo/sanitário | casa de banho/lavabos/quarto de banho/sanitários |
| bonde | eléctrico | |
| brócolis | brócolos | |
| café da manhã | pequeno almoço | |
| calcinha | cuecas femininas | |
| caminhão | camião | |
| kamyonet | caminhonete | carrinha |
| camiseta | camisola | |
| pijama | camisola | camisa de dormir |
| Kanadalı | canadense | canadiano |
| kanser | câncer | cancro |
| caqui | dióspiro | |
| carona | boleia | |
| carro conversível | carro descapotável | |
| kimlik | carteira de identidade | bilhete de identidade |
| cílio, pestana, celha | pestana | |
| beton | concreto | betão |
| descarga | autoclismo | |
| decolagem | descolagem | |
| yönetmen | diretor | realizador |
| dublaj | dublagem | dobragem |
| durex, fita adesiva | fita-cola, fita adesiva | |
| escanteio | pontapé de canto | |
| yara bandı | esparadrapo/bandeide | penso/penso-rápido |
| tren istasyonu | estação de trem | gare/estação |
| demiryolu | estrada de ferro | caminho de ferro |
| varoşlar | favela | bairro de lata |
| fones de ouvido | auscultadores, auriculares, fones | |
| freio, breque | travão, freio | |
| gol | golo | |
| gole | golo | |
| goleiro | guarda-redes | |
| grama, relva | relva | |
| grampeador | agrafador | |
| guitarra | guitarra elétrica | |
| isopor | esferovite | |
| İsrailli | israelense, israelita | israelita |
| mayo | maiô | fato de banho |
| biberon | mamadeira | biberão |
| metro | metrô | metro, metropolitano |
| Moskova | Moscou | Moscovo |
| fare | mouse | rato |
| nadadeiras, pé-de-pato | barbatanas | |
| azot | nitrogênio | azoto/nitrogénio |
| otobüs | ônibus | autocarro |
| Noel baba | Papai Noel | Pai Natal |
| pebolim/totó | matraquilhos | |
| perua, van | carrinha | |
| ananas | pinha/fruta-do-conde | anona |
| Polonyalı | polonês/polaco | polaco |
| privada sanitária, vaso sanitário ou privada | retrete ou sanita | |
| salva-vidas ou guarda-vidas | salva-vidas ou nadador-salvador | |
| sandviç | sanduíche | sandes ou sanduíche |
| sekreter | secretária | atendedor de chamadas |
| dondurma | sorvete | gelado |
| sunga ou calção de banho | calções de banho, calção de banho | |
| ekran | tela | ecrã |
| telefon | telefone/celular | telemóvel |
| terno | fato | |
| tiro de meta | pontapé de baliza | |
| torcida | claque | |
| trem | comboio | |
| violão | guitarra | |
| zagueiro | defesa central |
| Português europeu antes do Acordo Ortográfico de 1990 | Português brasileiro antes e depois do Acordo Ortográfico de 1990 |
|---|---|
| acção | ação |
| baptismo | batismo |
| contacto | contato ou contacto (menos usado) |
| contactar | contatar ou contactar (ainda comum em Norte e Nordeste) |
| direcção | direção |
| eléctrico | elétrico |
| facto | fato ou facto (usado apenas como formalismo ou latinismo) |
| óptimo | ótimo |
| Brezilya | Portekiz |
|---|---|
| Eu o convido | Convido-o |
| Ele me viu | Ele viu-me |
| Eu te amo | Amo-te |
| Ele se encontra | Ele encontra-se |
| Me parece | Parece-me |
| Vou o encontrar | Vou encontrá-lo |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "IBGE divulga as estimativas populacionais dos municípios em 2020" (Portekizce). Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística. 28 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020.
- ^ Pereira, Anthony W. (2020). Modern Brazil : a very short introduction (1. bas.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198812081.
- ^ Anderson, Stephen R. (2012). Languages : a very short introduction (1. bas.). Oxford, B.K.: Oxford University Press. ISBN 978-0199590599.
