İçeriğe atla

Brezilya Portekizcesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Brezilya Portekizcesi
português do Brasil, português brasileiro
BölgeBrezilya ve Arjantin, Paraguay ve Uruguay'ın bazı bölümleri
EtnisiteBrezilyalılar
Konuşan sayısı211 milyon  (2020)[1]
Dil ailesi
Önceki formlar
Yazı sistemiLatin
Resmî durumu
Resmî dil Brezilya
Dil kodları
ISO 639-1pt-BR
ISO 639-3
Brezilya Portekizcesi lehçeleri
  1. Caipira
  2. Kuzey kıyıları
  3. Baiano
  4. Fluminense
  5. Gaúcho
  6. Mineiro
  7. Nordestino
  8. Kuzey
  9. Paulistano
  10. Sertanejo
  11. Güney
  12. Florianopolitan
  13. Carioca
  14. Brasiliense
  15. Amazon
  16. Recifense

Brezilya Portekizcesi (PortekizcePortuguês brasileiro veya português do Brasil), Brezilya'da konuşulan ve Avrupa Portekizcesinden bazı farklılıkları olan bir Portekizce lehçesi.[2][3] Tüm çeşitleri arasında Portekizce dilinde ve dışında yaşayan 220 milyon Brezilyalı tarafından konuşulur. Brezilya Portekizcesi, dünyada en çok konuşulan, okunan ve yazılan Portekizce lehçesidir.

Portekiz Portekizcesi (ayrıca: Portekizceportuguês europeu (Avrupa Portekizcesi) olarak da adlandırılır) ile Brezilya Portekizcesi arasında kelime, telaffuz ve söz dizimi gibi, özellikle yerel dilde birçok fark vardır. 1990'larde Portekizce Konuşan Ülkeler Topluluğu'nun kurulması, Portekizce konuşulan dünyada Portekizcenin ortak bir yazımını yarattı. Brezilya'nın MERCOSUR içindeki önemi nedeniyle, bu varyant normalde bu bloğa bağlı Güney Amerika ülkelerinde, özellikle Arjantin, Paraguay ve Uruguay'da incelenmiştir. Amerika Birleşik Devletleri, Paraguay, Peru, Japonya ve çeşitli Avrupa ülkeleri gibi büyük Brezilya topluluklarının bulunduğu ülkelerde de Brezilya Portekizcesi'ni ana dili olarak konuşanlar vardır. Pedro Álvares Cabral, Brezilya'ya gelmeden önce, bugünün Brezilya topraklarında çeşitli etnik kökenlerden yerliler tarafından konuşulan binden fazla dil vardı. Bu dillerin Brezilya Portekizcesi çeşitliliği üzerinde büyük etkisi oldu ve yalnızca yeni terimler değil, aynı zamanda karakteristik bir tonlama da ekledi. Bir başka büyük etki, köle ticareti yoluyla gelen birçok Afrika dili tarafından uygulandı. Brezilya Portekizcesi, tarihi boyunca yerli ve Afrika dillerinin yanı sıra Fransızca, Almanca, İngilizce, İspanyolca ve İtalyancadan dilsel ödünçlemeler almıştır.

Sırasıyla PE (Avrupa Portekizcesi) ve PB (Brezilya Portekizcesi) veya PT ve PT_BR olarak kısaltılan Avrupa Portekizcesi ve Brezilya Portekizcesi arasında çeşitli farklılıklar vardır. Bu farklılıklar kelime dağarcığında, telaffuzda ve söz diziminde, özellikle yerel çeşitlerde kendini gösterirken, resmî metinlerde farklılıklar büyük ölçüde azalır. Her ikisi de kuşkusuz aynı dilin varyantlarıdır ve bu nedenle karşılıklı olarak anlaşılabilir. Farklı varyantlar arasındaki farklar, az ya da çok, tüm doğal dillerde ortaktır. Brezilya'yı Portekiz'den ayıran bir okyanusla ve beş yüz yıl sonra, dil iki ülkede aynı şekilde gelişmedi ve biri birbiriyle karşılaştırıldığında daha doğru olmayan iki farklı dil modeline yol açtı.

Türkçe Brezilya Portekiz
tirbuşon abridor de garrafas veya saca-rolhas saca-rolhas
konserve açacağı abridor de latas abre-latas
kasap açougue talho
denizanası água-viva veya medusa água-viva, alforreca veya medusa
çamaşır suyu água sanitária água sanitária, lixívia
AIDS AIDS SIDA (Síndrome de Imunodeficiência Adquirida)
pırasa alho-poró alho-porro
Alo? alô? estou?
denize inme amerissagem amaragem
sulu boya aquarela aguarela
dosya arquivo ficheiro
forvet atacante avançado
iniş aterrissagem aterragem
emniyet şeridi acostamento berma
tuvalet banheiro/toalete/lavabo/sanitário casa de banho/lavabos/quarto de banho/sanitários
tramvay bonde elétrico
brokoli brócolis brócolos
kahvaltı café da manhã pequeno almoço
külot calcinha cuecas femininas
kamyon caminhão camião
kamyonet caminhonete carrinha
tişört camiseta camisola
pijama camisola camisa de dormir
Kanadalı canadense canadiano
kanser câncer cancro
Trabzon hurması caqui dióspiro
otostop carona boleia
kabriyole carro conversível carro descapotável
kimlik carteira de identidade bilhete de identidade
kirpik cílio, pestana, celha pestana
beton concreto betão
alafranga tuvalet descarga autoclismo
kalkış decolagem descolagem
yönetmen diretor realizador
dublaj dublagem dobragem
bant durex, fita adesiva fita-cola, fita adesiva
köşe vuruşu escanteio pontapé de canto
yara bandı esparadrapo/bandeide penso/penso-rápido
tren istasyonu estação de trem gare/estação
demiryolu estrada de ferro caminho de ferro
gecekondu favela bairro de lata
kulaklık fones de ouvido auscultadores, auriculares, fones
fren freio, breque travão, freio
gol gol golo
yudum gole golo
kaleci goleiro guarda-redes
çimen grama, relva relva
zımba grampeador agrafador
elektro gitar guitarra guitarra elétrica
polistiren/köpük isopor esferovite
İsrailli israelense, israelita israelita
mayo maiô fato de banho
biberon mamadeira biberão
metro metrô metro, metropolitano
Moskova Moscou Moscovo
bilgisayar faresi mouse rato
yüzme paleti nadadeiras, pé-de-pato barbatanas
azot nitrogênio azoto/nitrogénio
otobüs ônibus autocarro
Noel baba Papai Noel Pai Natal
langırt pebolim/totó matraquilhos
furgon perua, van carrinha
şeker elma meyvesi pinha/fruta-do-conde anona
Polonyalı polonês/polaco polaco
tuvalet privada sanitária, vaso sanitário veya privada retrete veya sanita
cankurtaran salva-vidas veya guarda-vidas salva-vidas veya nadador-salvador
sandviç sanduíche sandes veya sanduíche
sekreter secretária atendedor de chamadas
dondurma sorvete gelado
slip mayo sunga veya calção de banho calções de banho, calção de banho
ekran tela ecrã
telefon telefone/celular telemóvel
takım elbise terno fato
kale vuruşu tiro de meta pontapé de baliza
taraftar torcida claque
tren trem comboio
klasik gitar violão guitarra
defans zagueiro defesa central
1990 İmla Anlaşması öncesi Portekiz Portekizcesi 1990 İmla Anlaşması öncesi ve sonrası Brezilya Portekizcesi
acção ação
baptismo batismo
contacto contato veya contacto (daha az yaygın)
contactar contatar veya contactar (Kuzey ve Kuzeydoğu'da yaygın)
direcção direção
eléctrico elétrico
facto fato veya facto (resmî kullanım veya Latince köken)
óptimo ótimo
Brezilya Portekiz
Eu o convido Convido-o
Ele me viu Ele viu-me
Eu te amo Amo-te
Ele se encontra Ele encontra-se
Me parece Parece-me
Vou o encontrar Vou encontrá-lo

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "IBGE divulga as estimativas populacionais dos municípios em 2020" (Portekizce). Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística. 28 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  2. ^ Pereira, Anthony W. (2020). Modern Brazil : a very short introduction (1. bas.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198812081. 
  3. ^ Anderson, Stephen R. (2012). Languages : a very short introduction (1. bas.). Oxford, B.K.: Oxford University Press. ISBN 978-0199590599.