Bracha Zefira

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bracha Zefira
ברכה צפירה‎
Zefira, 1930
Genel bilgiler
Doğum15 Nisan 1910(1910-04-15)
Kudüs, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm01 Nisan 1990 (79 yaşında)
Tel Aviv, İsrail
Tarzlarİbrani şarkılar (Zemer Israel), etnik melodiler
Etkin yıllar1929–-1970ler ortası

Bracha Zefira (İbranice: ברכה צפירה, Braha Tzfira olarak da yazılır; 15 Nisan 1910 - 1 Nisan 1990)[1] Yemenli Yahudi kökenli İsrailli halk şarkıcısı, söz yazarı, müzikolog ve aktris. Yeni bir "İsrail tarzı" yaratmak için Yemenli ve diğer Orta Doğu Yahudi müziğini Filistin'deki etnik müzik karışımına eklemekle ve diğer Yemenli şarkıcıların İsrail müzik sahnesinde başarılarının önünü açmakla tanınır. 400'den fazla şarkı olduğunu tahmin edilen repertuarında Yemen, Buhara, Fars, Ladino ve Kuzey Afrika Yahudi halk şarkıları ile Arap ve Bedevi halk şarkıları ve ezgileri yer alır.

Kudüs'te Yemenli Yahudi göçmenlerin çocuğu olarak dünyaya geldi. Üç yaşına kadar her iki ebeveyni de öldü. Şehirdeki bir dizi Sefarad Yahudi koruyucu aile tarafından büyütüldü ve yerel Arapça şarkıların yanında her birinin müzik geleneğini özümsedi. 1930'larda Nahum Nardi'nin piyanoda Batı düzenlemeleri eşliğinde Yemen ve Orta Doğu Yahudi halk şarkılarını müzikal yorumlarıyla tanınır oldu. 1940'larda Paul Ben-Haim, Marc Lavry, Alexander Uriah Boskovich, Noam Sheriff ve Ben-Zion Orgad gibi sanat müziği bestecileriyle işbirliği yapmaya başladı ve şarkılarını klasik müzik toplulukları ve orkestraları ile seslendirdi. Filistin, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde popüler oldu. 1966'da müzikal katkılarından dolayı Engel Ödülü'nü aldı.

Erken dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Bracha Zefira, 1910'da Kudüs'te, Kudüs Osmanlı Mutasarrıflığında doğdu.[2] Babası Yosef Zefira, 1877'de Yemen, Sanaa'dan İsrail Topraklarına göç etmiş ve Kudüs'ün Nachalat Zvi mahallesine yerleşmişti. Burada yine bir Yemen yerlisi olan Na'ama Amrani ile evlendi. Na'ama, Bracha'yı doğururken öldü. Yosef ise, Bracha üç yaşındayken tifüse yenik düştü.[3]

Bracha'nın Yeruşalim'deki amcası onu yanına aldı ama beş yaşında onun evinden kaçtı.[4] İranlı Yahudi komşularla çevrili olduğu Buharim Mahallesi'ndeki bir aile tarafından evlat edinildi. Üç yıl sonra, o aile Kudüs'ü terk ettiğinde, Bracha, komşularının çoğunlukla Selanik'ten Sefarad Yahudileri olduğu Yemin Moshe mahallesinde bir dul kadınla yaşamaya başladı.[4] Bracha, daha sonraki müzik kariyerinde tezahür edecek olan, birlikte yaşadığı her kültürün dini ayinlerini, piyyutimlerini ve bayram şarkılarını özümsedi.[3][5][6] Ayrıca şehirde duyduğu Arapça şarkılara da İbranice şiirlerden sözler eklerdi.[3][4]

Eski Şehir'de okula gitti. Kudüs'ün merkezindeki Lemel Okulu'nda da öğrenciydi.[3] Genç yaşlarında, İsrail'in kuzeyindeki Zikhron Ya'akov yakınlarında bulunan Meir Shfeya gençlik köyüne kaydoldu. Orada müzik yeteneği köy müdürünün eşi Hadassah Calwary tarafından fark edildi ve Bracha'dan Cuma geceleri öğrenciler ve öğretmenler için Şabat zemirotunu söyleyerek performans sergilemesi istendi.[4] Okul, yeteneğini Kudüs'teki Kedma Müzik Okulu'nda geliştirmesi gerektiğine karar verdi ancak oraya transfer olduktan birkaç ay sonra Zefira, konservatuvar öğretmenleri tarafından oyunculuk eğitimi alması için Tel Aviv'e gönderildi.[3]

1927'de Zefira, Menachem Gnessian tarafından kurulan Filistin Tiyatrosu ve oyunculuk stüdyosuna kabul edildi.[4] Ancak tiyatro aynı yıl kapanmadan önce yalnızca birkaç oyun sergileyebildi.[3][4] Zefira daha sonra hiciv tiyatro topluluğu HaKumkum'a katıldı ve 1929'da dağılana kadar burada oyunculuk yaptı ve şarkı söyledi[3]

O zamanlar Youth Aliyah'ın başkanı olan Henrietta Szold, Max Reinhardt'ın Berlin'deki stüdyosunda oyunculuk ve müzik eğitimi almasını sağladı.[2][3] Zefira, Almanya'da bulunduğu süre boyunca Albert Einstein ve Max Nordau gibi önemli şahsiyetlerin önünde şarkı söyledi ve ayrıca şehirdeki Yahudi mekanlarında performanslar sergiledi.[3] Her zaman gevşek saçları ve çıplak ayaklarıyla göründü, bunun "dünyayı hissetme arzusundan" olduğunu açıkladı.[3]

1940'larda Zefira

Ödüller ve onurlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Tel Aviv'de hatıra plaketi

1966'da Zefira, 30 yıllık kariyeri boyunca Doğu melodilerini İsrail müziği, senfonileri ve halk şarkılarına tanıttığı için Engel Ödülü'nü aldı.[4]

İsrail Filateli Federasyonu 2012 yılında onun onuruna bir pul bastı.[7] Tel Aviv belediyesi tarafından Kudüs[4][8] ve Beerşeba[9][10] sokaklarına onun adı verildi.[11]

Müzikal miras[değiştir | kaynağı değiştir]

Zefira'nın Doğu melodilerini Batı armonileriyle harmanlamadaki başarısı, Nahum Nardi ve Paul Ben-Haim dahil, onunla çalışan Avrupalı bestecilerin müzik kariyerlerini etkiledi.[12] Zefira'nın liderliğini takiben Avrupa ses tekniğini çalışmak için ilham alan diğer Orta Doğulu Yahudi şarkıcılar arasında Naomi Tsuri ve Hana Aharoni yer aldı.[4]

Kişisel hayat[değiştir | kaynağı değiştir]

Zefira, ilk kocası piyanist Nahum Nardi (1897–1984) ile[12] 1931'den 1939'a kadar evli kaldı. La Scala'da performans sergileyen şarkıcı olan Na'amah Nardi (1932–1989) adında bir kızları oldu.[3][13] 1940 yılında Zefira, Filistin Senfoni Orkestrası kemancısı Ben-Ami Zilber ile evlendi; 1984'teki ölümüne kadar evli kaldılar.[4] Oğulları Ariel Zilber (1943 doğumlu), popüler bir İsrailli şarkıcı-söz yazarı oldu.[3][4]

Zefira 1 Nisan 1990'da[1] öldü ve Tel Aviv'deki Kiryat Shaul Mezarlığı'na gömüldü. Ölüm haberi medyada yayınlanmadı,[4] cenazesine ise seyrek katılım oldu.[2]

Diskografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Zefira'nın 78 rpm fonograf kayıtları şunlardı:[14]

  • " Ein Adir " (Columbia Kayıtları )
  • " Ein Adir K'Adonai " (Kol Zion)
  • " Eshtachave "/"Yismach Har Zion " (Reena, Tslil)
  • " Hamavdil " (Reena)
  • " Bir Bahçem Var " (Columbia Kayıtları )
  • " Tsuri Goali Yah/Hamavdil " (Tslil)

Kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Kolot Rabim ("Birçok Ses: Zorunlu Aidiyetin Asaleti"), Tel Aviv, Masada, 1978

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "ברכה צפירה" [Bracha Zefira]. National Library of Israel (İbranice). 31 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2018. 
  2. ^ a b c "צפירה ברכה – Tzfira Braha (1910-1990)", Guide to One Hundred Years of Hebrew Theatre (İbranice), Tel Aviv University, erişim tarihi: 25 Ekim 2018  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  3. ^ a b c d e f g h i j k l "Brachah Zefira, 1911–1988". Jewish Women's Archive. 1 Mart 2009. 22 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2019.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  4. ^ a b c d e f g h i j k l "Brakha Tzefira". Hebrew University of Jerusalem. 2013. 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2019. 
  5. ^ "The Vision of the East and the Heritage of the West: Ideological Pressures in the Yishuv Period and their Offshoots in Israeli Art Music during the Recent Two Decades" (PDF). core.ac.uk. 13 Kasım 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2019.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  6. ^ Encyclopedia of Jews in the Islamic World. 2010.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  7. ^ "Pioneering Women - Bracha Zefira, Batia Makov". Israel Philatelic Federation. 2018. 31 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2018. 
  8. ^ "Way: Bracha Zefira". Open Street Map. 31 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2019. 
  9. ^ "All streets in the Kalaniyot neighborhood will be named for trailblazing women". Beersheba Municipality. 2 Mart 2017. 31 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2018. 
  10. ^ "Booming Be'er Sheva To Name 13 New Streets After Women". Tablet. 7 Mart 2017. 7 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2018.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  11. ^ "אומנים מובילים יונצחו בתל אביב" [Leading artists to be immortalized in Tel Aviv]. Makor Rishon (İbranice). 28 Ağustos 2008. 31 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2019.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  12. ^ a b "Biographical Profile and Background: Paul Ben-Haim". MusicWeb International. January 2002. 27 Ekim 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2019. 
  13. ^ "Music: Palestine and Israel". Jewish Women's Archive. March 2009. 30 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2019.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  14. ^ "Bracha Zefira". Sephardic Music: A Century of Recordings. 27 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2019.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)

Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bracha_Zefira&oldid=30988331" sayfasından alınmıştır