Yorgi

Yorgi
	Aziz Yorgi'nin 12. yüzyıla ait Staraya Ladoga'daki freski
Doğum	MS 280 Lod, Suriye Filistin, Roma İmparatorluğu veya Nikomedia, Bitinya
Ölüm	23 Nisan 303
Tâziz eden topluluklar	Roma Katolik Kilisesi, Doğu Katolik Kiliseleri, Anglikanizm, Lütercilik, Doğu Ortodoks Kilisesi, Doğu Kilisesi, Oryantal Ortodoks Kiliseleri, Umbanda, İslâm
Kabir	Hristiyan geleneğinde kabri Aziz Yorgi Kilisesi, Lod, İsrail'dedir. Müslüman geleneğine göre kabri Musul (Ninova) civârındadır.
Yortu	23 Nisan (Jülyen takvimi), 6 Mayıs (Gregoryen takvim)
Semboller	Plaka zırh ya da zincir zırh içinde bir haçlı (bâzı tasvirlerde, ucunda haç olan bir mızrağı vardır), beyaz ata binmiş bir süvari, Beyrut'ta bir ejderhâyı öldürmekte olarak, zırhının, kalkanının veya sancağının üzerinde Aziz Yorgi Haçı işlenmiş bir asker olarak sembolize edilir
Koruyucu aziz	Dünyanın birçok ülkesinde birçok topluluk tarafından hâmi aziz olarak kabûl edilir

Yorgi (Yunanca: Γεώργιος Yeoryos, Latince: Georgius, Gürcüce: გიორგი Giorgi, Arapça: جرجس Curcis;^[4] ö. 23 Nisan 303) Hristiyanlık'ta ve İslam'da velî olarak kabûl edilen bir Hristiyan'dır. İslâmi kaynaklarda ismi Cürcis, Circis ya da Cercis olarak da geçer.^[5]

Aziz Yorgi Günü geleneksel olarak 23 Nisan'da kutlanır (Gregoryen takvime göre 6 Mayıs'a denk gelmektedir). Dünya genelinde birçok ülkede (İngiltere, Gürcistan, Etiyopia, İspanya'daki Aragon ve Katalonya ilçeleri), şehirde (Moskova), meslek grubunda (Hristiyan Şövalyeliği ve tüfekçiler) ve örgütlerde Yorgi Koruyucu aziz olarak kabûl edilir.

Hristiyanlık'ta

Geleneksel Hristiyanlıktaki rivâyetlere göre Roma ordusunda bir askerdi. Ebeveyni Yunan kökenli Hristiyanlardı. Babası Gerontius, Roma ordusunda görevli bir Kapadokyalıydı. Annesi Polikronya, Filistin'deki Lod şehrinden bir Hristiyan'dı.^[6] Yorgi'nin Kapadokya doğumlu mu yoksa Filistin doğumlu mu olduğu konusundaki rivâyetler muhteliftir.^[7]^[8]^[9] Hristiyan geleneğinde en azından bir süre Lod'da büyüdüğü anlatılır. Yorgi, Diokletyan'ın muhafız ordusunda bir Romalı asker oldu. Hristiyan dininden dönmesi istendiğinde bunu kabûl etmediği için Diokletyan öldürülmesini emretti.

Latin Katolik, Doğu Ortodoks, Doğu Katolik, Anglikan, Doğu Kilisesi ve Oryantal Ortodoks kiliselerinin aziz tezkirelerinde (hagiografilerde) On Dört Mânevî Koruyucu'dan birisi ve en önemli askeriye azizlerinden birisi olduğuna inanılır. Aziz Yorgi ve Ejderha efsânesinin baş kahramanıdır.

İslam'da

İslam tarihçilerinin geleneğinde Filistin doğumlu olduğu anlatılır.

Yorgi, Filistin ahâlisinden olup kendisiyle birlikte olan arkadaşlarıyla İsevi oluşlarını insanlardan saklıyorlardı. Yorgi ve ahbabları, İsevilerin tabiîn tabakasındandı, Meryem oğlu İsa'nın havarilerinden hayatta kalanlarla görüşmüş ve onların tebliğlerini dinlemişlerdi. Yorgi ticaretle meşgul olup, kazancının artanını miskinlere ve muhtaçlara sadaka olarak verirdi.

Musul taraflarında, bütün Suriye'yi ele geçirmiş olan Dazâne (veyâ Dâdiyan) adında bir hükümdar hükmediyordu. Dazâne, zorba ve kimsenin yenemediği bir kraldı. Yorgi bir gün bu hükümdâra hediye vermek maksadıyla yola çıktı. Vardığında, hükümdar, toplantı salonunda kavminin büyükleri ile oturuyordu. Hükümdar, Eflun adındaki putların getirilmesini emretti. İnsanlar Eflun'un önünden geçirildiği zaman puta tapmayanlar ateşe atılıyordu veya türlü işkencelere maruz bırakılıyordu. Yorgi, hükümdara düşman oldu ve onunla mücadele etmeye karar verdi.^[10]

Yorgi, hükümdara hediye olarak getirdiği parayı tamâmen oradaki İsevilere dağıttı. Hükümdara tebliğde bulunmaya karar verdi. Ona bir köleden başka bir şey olmadığını hatırlatıp, Rabbine iman etmeye davet etti. Kral da Yorgi'yi putlarına tapmaya davet etti. Kral ve Yorgi arasında bu konuda bir davet savaşı yaşandı. Yorgi, krala Rabbin eserlerini anlattı ve ona hükümdarın kavminden olup kötü âkıbete uğramış olan Tarbaklina, Meclitis ve Ezbii ile, Yorgi'nin kavminden (İsrailoğullarından) olup iyi âkıbete uğramış olan İlyas, İsa Mesih ve Meryem Ana'yı karşılaştırdı.^[11]

Hükümdar, İlyas ve İsa'yı kendisine getirmesini istediğinde, Yorgi, onların kendisine ancak onları örnek alıp iyi amel ettiğinde geleceği cevabını verince, hükümdar onu yalancılıkla itham etti ve onu Eflun'a tapmaya zorladı. Yorgi, bunu reddettiğinde ona işkence etmeye başladı. Yorgi bağlanıp demir tırmıklar batırıldı. Yorgi'yi kontrol ettiklerinde hayatta olduğunu gördüler. Bunun üzerine beynine kızgın çiviler batırıldı. Yine de hayatta olduğunu gördüklerinde, hükümdarın onu mağlup etme ümidi kırıldı. Bunun üzerine devletine ve kendisine bir zevâl geleceğinden korkarak Yorgi'yi müebbet hapsettirdi.^[12]

Bibliyografya

^ ^a ^b F. J. Foakes-Jackson; A History of the Christian Church; s. 461; Cosimo Press; 2005; ISBN 1-59605-452-2
^ ^a ^b Ann Ball; Encyclopedia of Catholic Devotions and Practices; s. 568; 2003; ISBN 0-87973-910-X
^ Evliyâ Çelebi, Günümüz Türkçesiyle Evliyâ Çelebi Seyahatnamesi; 3. Kitap, 1. Cilt, s. 165; ed. Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı; Yapı Kredi Yayınları; İstanbul: Haziran 2012; ISBN 978-975-08-1101-1
^ Taberi 1991, s. 943
^ Taberi 1973, s. 174
^ Jeannie Meekins; Saint George: Dragon Slayer: A 15-Minute Book; s. 9; “Aziz Yorgi’nin hayatının ilk dönemleriyle alâkalı çok az bilgi var. Muhtemel kökeni hakkında iki rivâyet var. Birine göre, Türkiye’nin ortasındaki Kapadokya’da dünyâya geldi. Yorgi’nin ebeveyni Hristiyan’dı ve onu da Hristiyan olarak yetiştirdiler. Babası o 14 yaşındayken öldü. Annesi onunla birlikte Filistin’deki memleketine göç etti. 17 yaşındayken, Roma ordusuna katıldı. Başka bir rivayet, Yorgi’nin babasının Kapadokyalı olduğunu nakleder. Annesi ise Filistin’deki Lod şehrindendi. Yorgi, Lod’da doğdu... Her iki ebeveyni de asil Yunan ailelerinden geliyordu ve çocuklarına Yunanca Georgios adını verdiler... Yorgi’nin babası Roma ordusunda görevliydi, bu vesileyle Yorgi de yaşı yetince Roma ordusuna katıldı.”
^ Edward Clapton; The Life of St. George; s. 9; “İngiltere’nin ve aynı zamanda şövalyelerin hâmî azizi Yorgi, Üçüncü Asır’da Filistin’de Lod’da dünyâya geldi. Yunan kökenli asil Hristiyan bir âileye mensuptu.”
^ Rosemary Guiley; The Encyclopedia of Saints; s. 129; “Yorgi, tarihsel bir kişiydi. Metafrastes’in naklettiği bir rivâyete göre, günümüzde Türkiye sınırları içinde kalan Kapadokya’da asil bir Hristiyan âilenin evlâdı olarak dünyâya geldi. Babası öldükten sonra, annesi ile birlikte ikamet etmek üzere Filistin’e göç etti.”
^ Allison Maloney; St. George: Let’s Hear it For England!; The Random House Group Limited
^ Taberi 1991, s. 944
^ Taberi 1991, s. 945-947
^ Taberi 1991, s. 948

Taberi, Ebu Cafer (1973). Tarih-i Taberi Tercemesi. Can Kitabevi.
Taberi, Ebu Cafer (1991). Milletler ve Hükümdarlar Tarihi, c. III. MEB Yayınları. |başlık= dış bağlantı (yardım)

Kaynakça

[Foakes-Jackson-1] F. J. Foakes-Jackson; A History of the Christian Church; s. 461; Cosimo Press; 2005; ISBN 1-59605-452-2

[AnnBall-2] Ann Ball; Encyclopedia of Catholic Devotions and Practices; s. 568; 2003; ISBN 0-87973-910-X

[3] Evliyâ Çelebi, Günümüz Türkçesiyle Evliyâ Çelebi Seyahatnamesi; 3. Kitap, 1. Cilt, s. 165; ed. Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı; Yapı Kredi Yayınları; İstanbul: Haziran 2012; ISBN 978-975-08-1101-1

[4] Taberi 1991, s. 943

[5] Taberi 1973, s. 174

[6] Jeannie Meekins; Saint George: Dragon Slayer: A 15-Minute Book; s. 9; “Aziz Yorgi’nin hayatının ilk dönemleriyle alâkalı çok az bilgi var. Muhtemel kökeni hakkında iki rivâyet var. Birine göre, Türkiye’nin ortasındaki Kapadokya’da dünyâya geldi. Yorgi’nin ebeveyni Hristiyan’dı ve onu da Hristiyan olarak yetiştirdiler. Babası o 14 yaşındayken öldü. Annesi onunla birlikte Filistin’deki memleketine göç etti. 17 yaşındayken, Roma ordusuna katıldı. Başka bir rivayet, Yorgi’nin babasının Kapadokyalı olduğunu nakleder. Annesi ise Filistin’deki Lod şehrindendi. Yorgi, Lod’da doğdu... Her iki ebeveyni de asil Yunan ailelerinden geliyordu ve çocuklarına Yunanca Georgios adını verdiler... Yorgi’nin babası Roma ordusunda görevliydi, bu vesileyle Yorgi de yaşı yetince Roma ordusuna katıldı.”

[7] Edward Clapton; The Life of St. George; s. 9; “İngiltere’nin ve aynı zamanda şövalyelerin hâmî azizi Yorgi, Üçüncü Asır’da Filistin’de Lod’da dünyâya geldi. Yunan kökenli asil Hristiyan bir âileye mensuptu.”

[8] Rosemary Guiley; The Encyclopedia of Saints; s. 129; “Yorgi, tarihsel bir kişiydi. Metafrastes’in naklettiği bir rivâyete göre, günümüzde Türkiye sınırları içinde kalan Kapadokya’da asil bir Hristiyan âilenin evlâdı olarak dünyâya geldi. Babası öldükten sonra, annesi ile birlikte ikamet etmek üzere Filistin’e göç etti.”

[9] Allison Maloney; St. George: Let’s Hear it For England!; The Random House Group Limited

[10] Taberi 1991, s. 944

[11] Taberi 1991, s. 945-947

[12] Taberi 1991, s. 948

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]