Arthur Schoenflies

Arthur Moritz Schoenflies
Arthur Moritz Schoenflies
Doğum	17 Nisan 1853; Landsberg an der Warthe, Brandenburg, Prusya Krallığı
Ölüm	27 Mayıs 1928 (75 yaşında); Frankfurt, Hessen-Nassau, Weimar Cumhuriyeti
Defin yeri	Frankfurt Merkez Mezarlığı; 50°8′20.3″K 8°41′13.6″D / 50.138972°K 8.687111°D
Milliyet	Alman
Vatandaşlık	Almanya
Eğitim	Berlin Humboldt Üniversitesi
Tanınma nedeni	Schoenflies problemi; Jordan–Schoenflies teoremi; Schoenflies gösterimi; Schoenflies yer değiştirmesi
Kariyeri
Dalı	Matematik, Grup teorisi, Kristalografi, Topoloji
Çalıştığı kurum	Goethe Üniversitesi Frankfurt (1911-1922); Göttingen Üniversitesi (1884-1899); Königsberg Üniversitesi (1899-1911)
Tez	Synthetisch-geometrische Untersuchungen über Flächen zweiten Grades und eine aus ihnen abgeleitete Regelfläche (1877)
Doktora; danışmanı	Ernst Kummer, Karl Weierstrass
Doktora öğrencileri	Samson Breuer, Werner Gaedecke, Oscar Janzen, Paul Mertens, Walter Grunert, Alfried Neumann
Etkilendikleri	Felix Klein

Arthur Moritz Schoenflies (Almanca telaffuz: [ˈʃøːnfliːs]; 17 Nisan 1853 - 27 Mayıs 1928), bazen Schönflies olarak yazılan, grup teorisinin kristalografiye uygulanmasına yaptığı katkılarla ve topolojideki çalışmalarıyla tanınan Alman matematikçidir.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Schoenflies, Landsberg an der Warthe'de (şimdi Gorzów, Polonya) doğdu. Arthur Schoenflies, 1896'da kız kardeşi yazar Julie, yayıncı ve doktor Julius Levin ile evli olan Emma Levin (1868-1939) ile evlendi. Ernst Kummer ve Karl Weierstrass ile çalıştı^[2] ve Felix Klein'dan etkilendi.

Schoenflies problemi, Öklidyen n-uzayı içindeki bir $(n-1)$ -küre'nin ne kadar gömülü olursa olsun topolojik bir topu sınırladığını kanıtlamaktır. Bu problemin çözümü, başlangıçta göründüğünden çok daha zordur.

1870-1875 yılları arasında Berlin Üniversitesi'nde okudu. 1877'de doktora yaptı^[2] ve 1878'de Berlin'de bir okulda öğretmendi. 1880'de ders vermek için Colmar'a gitti.

1895 civarında Schoenflies dikkatini oyun teorisi ve topolojiye çevirdi. Zamanında birçok önemli eser yazdı, daha sonra yaptığı çalışmalar, Felix Hausdorff tarafından Grundzüge der Mengenlehre (1914) adlı eserde genelleştirildi. Düzlemsel topoloji üzerine üç önemli makalesi, yüzey boyutunun topolojik değişmezliğini kanıtladı. Çalışmaları bazı eksiklikler ve hatalar içermekte olup, bu hatalar Brouwer tarafından incelenerek bazı derin keşifler yapmasını sağlamıştır.

Schoenflies, Klein'ın ansiklopedisine sık sık katkıda bulunan biriydi: 1898'de küme teorisi, 1902'de kinematik ve 1910'da tasarı geometri üzerine yazdı. Tanımlayıcı geometri ve analitik geometri üzerine ders kitapları ve Walther Nernst ile ortaklaşa bir matematik ders kitabı yazdı. Schoenflies 1895'te, Plücker'in tüm eserlerini yayımladı.

Almanya'da yaşayan Yahudi bir aileden geliyor. Eşi Emma Levin'di ve beş çocuğu vardı ama ikisi Holokost'ta öldürüldü. Akrabalarından şu kişiler bilinmektedir: büyük amcası Walter Benjamin, Gertrud Kolmar, Gustav Hirschfeld ve Julius Elias.

Bazı çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Geometrie der Bewegung in synthetischer Darstellung. Teubner, 1886; Charles Speckel tarafından La Géométrie du Mouvement olarak çevrilmiştir. Exposé synthétique. Gauthier-Villars 1893^[3]
Einführung in die mathematische Behandlung der Naturwissenschaft. 1. baskı, Dr. E. Wolff, 1895; 2. baskılar 1931 (Walther Nernst ile)
Entwicklung der Mengenlehre und ihrer Anwendungen. Teubner, 1913 (Hans Hahn ile birlikte).
Kristallsysteme ve Kristallstruktur, Teubner 1891
Theorie der Kristallstruktur. Ein Lehrbuch. Gebr. Borntraeger, 1923.
Einführung in die Hauptgesetze der zeichnerischen Darstellungsmethoden, Teubner 1908, Project Gutenberg e-kitap
Makaleler: Mengenlehre (1898), Projektive Geometrie (1909), Kinematik (1902), Kristallographie (Theodor Liebisch, Otto Mügge ile birlikte), Klein'ın ansiklopedisinde.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Find a Grave'de Arthur Schoenflies
^ ^a ^b Mathematics Genealogy Project'te Arthur Schoenflies
^ Morley, Frank. "Review of Geometrie der Bewegung in synthetischer Darstellung by Arthur Schoenflies; translated as La Géométrie du Mouvement. Exposé synthétique by Charles Speckel" (PDF). Bull. Amer. Math. Soc. 5 (10): 476-480. doi:10.1090/S0002-9904-1899-00637-2. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Aralık 2020.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Artur Schoenflies çalışmaları – Gutenberg Projesi
Internet Archive'daki Arthur Schoenflies tarafından oluşturulan ya da hakkındaki eserler
O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Arthur Schoenflies", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
Mathematics Genealogy Project'te Arthur Schoenflies
Alman Millî Kütüphanesi kataloğunda Literature by and about Arthur Schoenflies
Eğitim Tarihi Araştırmaları Kütüphanesi (BBF) arşiv veri tabanındaki BIL uzman ofisinin kişisel dosyasında bulunan Arthur Moritz Schoenflies'in kişisel formu 25 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca)
"Ölüm ilanı" (İngilizce). 25 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2022.
Heike Drummer. "Schoenflies, Arthur.". Frankfurter Personenlexikon (Almanca). 28 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2022. .

[1] Find a Grave'de Arthur Schoenflies

[MG-2] Mathematics Genealogy Project'te Arthur Schoenflies

[3] Morley, Frank. "Review of Geometrie der Bewegung in synthetischer Darstellung by Arthur Schoenflies; translated as La Géométrie du Mouvement. Exposé synthétique by Charles Speckel" (PDF). Bull. Amer. Math. Soc. 5 (10): 476-480. doi:10.1090/S0002-9904-1899-00637-2. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Aralık 2020.

[1]

[2]

[3]