Apollo 5
-7_in_the_Kennedy_Space_Center%27s_Manned_Spacecraft_Operations_Building.jpg) Ay Modülü 1, Uzay Aracı LM Adaptörü (SLA)-7 ile birleşme konumuna getiriliyor | |
| Görev türü | Mürettebatsız Dünya yörüngesel LM uçuşu (B) |
|---|---|
| Uygulayıcı | NASA |
| COSPAR kimliği |
|
| SATCAT no. | 3106 |
| Görev süresi | 11 saat, 10 dakika |
| Tamamlanan yörüngeler | 7 |
| Uzay aracı özellikleri | |
| Uzay aracı | Apollo Ay Modülü-1 |
| Üretici | Grumman |
| Fırlatma ağırlığı | 14.360 kilogram (31.660 lb)[1] |
| Görev başlangıcı | |
| Fırlatma tarihi | 22 Ocak 1968, 22:48:09 UTC |
| Roket | Saturn IB SA-204 |
| Fırlatma yeri | Cape Kennedy LC-37B |
| Görev sonu | |
| Tasfiye türü | Kontrolsüz yeniden giriş |
| Devre dışı kalma | 23 Ocak 1968 9:58 UTC |
| Parçalanma tarihi |
|
| Yörünge parametreleri | |
| Referans sistemi | Yer merkezli |
| Rejim | Alçak Dünya yörüngesi |
| Perije yüksekliği | 167 kilometre (90 nmi)[1] |
| Apoje yüksekliği | 222 kilometre (120 nmi)[1] |
| Eğiklik | 31,63 derece[1] |
| Süre | 88,4 dakika[1] |
| Devir | 22 Ocak 1968[2] |
|
| |
Apollo 5 (ayrıca AS-204 olarak da bilinir), astronotları Ay yüzeyine taşıyacak olan Apollo Ay Modülü'nün (LM) mürettebatsız ilk uçuşuydu. Ay modülü'nü taşıyan Saturn IB roketi 22 Ocak 1968'de Cape Kennedy'den fırlatıldı. Görev başarılı oldu, fakat programlama sorunları nedeniyle başlangıçta planlanandan farklı; alternatif bir görev yürütüldü.
Hedefler[değiştir | kaynağı değiştir]
Apollo 5 ay modülü iniş ve kalkış motorlarının ve bölümlerin birbirinden ayrılmasının ilk defa uzayda test edildiği görevdir. İniş motoru uzayda ateşlenen ilk ayarlanabilir roket motoru olma özelliği taşıyordu.
Görev aynı zamanda iniş iptal simülasyonu da içermekteydi. Bu durumda kalkış modülü iniş yapılırken ayrılarak motorlarını ateşliyor ve iniş modülünü bırakarak yükseliyordu.
Gecikmeler[değiştir | kaynağı değiştir]
Apollo 4 gibi bu uçuşta gecikmeler yaşadı. Gecikmenin başlıca nedeni ay modülünün programın gerisinde kalmasıydı. Modülün inşaasında sahip olunan tecrübenin yetersizliği bu gecikmenin nedeni sayılabilirdi.
İlk insansız uçus için modülün 1966 Eylül'ünde fırlatma sahasına getirilmesi ve 1967 Nisan'ında fırlatılması gerekiyordu. Fakat sürekli yaşanan gecikmeler bunu zora soktu. ay modülünün tasarımı bitmesine rağmen inşaasında kullanılacak özel yapım parçaların üretiminin yavaş olması gecikmeyi arttırıyordu. Bunun yanında iniş için kullanılacak motor yeteri kadar akıcı çalışmıyor, kalkış motoruysa kaynak ve üretim sorunlarına sahipti.
Sorunların çözülerek modülün tamamlanması programda var olan fırlatmadan 3 ay sonraya yani 23 Haziran, 1967'ye kadar olmadı. Ay Modülü-1 fırlatma için Cape Canaveral'a getirildi. 4 ay süren test ve onarımın ardından 19 Kasım'da fırlatma aracına yerleştirildi.
17 Aralık 1967'de Grumman'da Ay Modülü 5 (Apollo 11) üstünde gerçekleştirilen testlerden biri olan kabin basınç testi camların kırılması sonucu başarısız oldu.
28 Aralık,1967'de ay modülü 5'in başarızlığı sonucunda fırlatılacak olan Ay Modülü 1'de camları görevin selameti açısından alüminyum levhalarla değiştirildi.
Uçuş[değiştir | kaynağı değiştir]
Apollo 5'i yörüngeye taşıyacak olan araç Saturn IB adlı roketti. Saturn V'ten daha küçük olan bu roket, test modülünü Dünya yörüngesine çıkartabilecek güçteydi. Apollo 5'te kullanılan IB roketi aslında Apollo 1 için hazırlandı, fakat çıkan bir yangından ötürü yetiştirilemedi ve yenilenip Apollo 5 için kullanıldı.
Uçuştan önce ay modülünün camları alüminyum plakalarla değiştirildi. Ayrıca üretimi hızlandırmak için iniş bacakları olmadan üretildi. Mürettebat veya hizmet modülü olmadan fırlatma kaçış sistemine gerek yoktu. Bunların sonucu olarak normalde 68 metre olacak olan roket sadece 55 metreydi.
22 Ocak 1968 yılında gün batımından önce Apollo 5 fırlatıldı. Saturn IB mükemmel çalışarak ikinci aşamada ay modülünü (163 ile 222 km) yörüngeye yerleştirdi. Yörüngeyi 2 kez tamamladıktan sonra testlere başladı, fakat iniş motorlarında yapılan ilk test sorunla karşılaştı. Motor, çalıştırılmasından 39 saniye sonra otomatik olarak kapanması gerekirken 4 saniyede kapanıyordu. Kalkış öncesi bir yakıt sızıntısından şüphelenildi ve bunu motorun askıya alınması takip etti. Askıya alınan motorun çalışmak için gereken basınca çıkması daha fazla zaman gerektiriyordu.
Yer kontrolcüleri iniş motorlarının iki kez daha manuel çalıştırılması denedikten sonra kalkış iptal testi uygulanıp ardından bir kez de kalkış motoru çalıştırıldı.
11 saat 10 dakikanın ardından test bitirildi ve modül üstündeki kontrol kaldırılarak hava direnciyle tekrar atmosfere girip yanabilecekleri bir yörüngeye bırakıldılar. Kalkış bölümü 24 Ocak'ta, iniş bölümüyse 12 Şubat'ta atmosfere girerek yandı.
İniş motoru programlama hatasına rağmen, NASA görevin modülü kanıtladığını aktararak başarılı olarak ilan etti. İkinci insansız uçuş olacak olan LM-2 iptal edildi. LM-3'ün ise ilk insanlı uçuş olarak Apollo 9'la gitmesine izin verildi.
Logo[değiştir | kaynağı değiştir]
Logo NASA tarafından değil Grumman'daki modülü yapan mühendisler tarafından tasarlanmıştı. Modülü iniş bacakları olmadan, iniş iptal testi yaparken ve ay sağında olarak göstermiştir.[kaynak belirtilmeli]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e "Apollo 5". NASA Space Science Data Coordinated Archive. 8 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2016.
- ^ McDowell, Jonathan. "SATCAT". Jonathan's Space Pages. 11 Ekim 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2014.
