Apocephalus borealis
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Haziran 2023) |
.
| Apocephalus borealis | |
|---|---|
| |
| Adult female A. borealis with visible ovipositor alongside grains of sugar for size comparison | |
Scientific classification 
| |
| Kingdom: | Animalia |
| Phylum: | Arthropoda |
| Class: | Insecta |
| Order: | Diptera |
| Family: | Phoridae |
| Genus: | Apocephalus |
| Species: | A. borealis
|
| Binomial name | |
| Apocephalus borealis Brues, 1924
| |
Apocephalus borealis, bombus arılarına, bal arılarına ve kağıt eşek arılarına saldıran bir Kuzey Amerika parazitoid phorid sineği türüdür. Bu parazitoidin Apocephalus cinsi, en çok çeşitli karınca türlerine saldıran "başını kesen sinekler" ile tanınır, ancak A. borealis arılara ve eşek arılarına saldırır ve davranışlarını değiştirir.[1] Bu sineklere halk arasında zombi sinekleri, bulaştırdıkları arılara da halk arasında zombi sinekleri denir.[2] Bal arılarıyla ilişki şimdiye kadar yalnızca Kaliforniya, Güney Dakota, Oregon, Washington, Britanya Kolumbiyası (Vancouver Adası) ve Vermont'tan belgelenmiştir.[3][4]
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu phorid sineği, Kuzey Amerika'ya özgüdür ve bombus arılarına ve kağıt eşekarılarına saldırır.[1] Kuzey Amerika'daki Avrupa bal arılarının A. borealis tarafından enfeksiyonu, ilk olarak San Francisco Eyalet Üniversitesi kampüsündeki bir ışık kaynağının yakınında bazı ölü örnekler toplayan Dr. John Hafernik tarafından keşfedilen yeni bir gelişmedir. Bu örnekler bir şişeye yerleştirildi ve unutuldu. Yaklaşık bir hafta sonra ölü arılardan larvalar çıktı.[5]
Yaban arısının A. borealis'in yerli konağı olduğu, ancak bal arısına bir konakçı geçişi olabileceği varsayılmaktadır. Bunun gösterilmesinin nedeni , A. borealis'in bombus arılarını bal arılarından daha sık parazitleme eğiliminde olmasıdır çünkü bombus arısının daha büyük boyutu daha fazla üreme başarısı sağlar. Bununla birlikte, bazı bölgelerde daha fazla bal arısı popülasyonu vardır, bu da başarılı bir A. borealis enfeksiyonu olasılığını artırır [6] Parazitik sineğin neden yeni konağına atladığını açıklamak için bilgi yetersizdir, ancak bu yeni konağın bir fırsat sağladığına dair endişeler vardır. sineğin gelişmesi ve azalan bal arısı popülasyonunu daha da tehdit etmesi için. Bu sineği tanımlamak için, Apis ve Bombus'tan çıkan phoridlerin örnekler arasında %0,2'den (1 bp) fazla sapma göstermediğini gösteren DNA barkodlaması kullanıldı. Bulunan varyasyon, bal arılarından yetiştirilen sinekler ile yaban arılarından yetiştirilen sinekler arasında değil, bal arılarından yetiştirilen phoridler arasındaydı. Morfolojik kriterler, 18S rRNA genlerinin dizilimi ve bal arılarının hem bal arılarından hem de bombus arılarından çıkan phoridler kullanılarak çapraz enfeksiyonu dahil olmak üzere diğer analizler benzer sonuçlar verdi, böylece bal arılarına saldıran phoridlerin bombus arılarına saldıranlarla aynı tür olduğunu doğrulandı.[1]
Patojenler için bir vektör olarak[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu parazitin bir yaban arısının ömrünü %70'e kadar azaltabildiği gösterilmiştir.[6] Enfekte konakçılar için durumu daha da kötüleştirmek için, enfekte kovanlardan alınan bal arılarının mikrodizi analizleri, bu arıların genellikle deforme olmuş kanat virüsü ve Nosema ceranae ile enfekte olduğunu ortaya koymaktadır. Hem larvalar hem de yetişkin phoridler, bu patojenler için pozitif test yapmışlardır ve bu, sineğin, bu bal arısı patojenlerinin potansiyel bir vektörü veya rezervuar konakçısı olduğunu göstermektedir.[1] A. borealis'in koloni çökme bozukluğundan sorumlu patojenlerin yayılmasını destekleyen olası bir vektör olduğu da öne sürülmüştür.[1][7]
Yaşam döngüsü[değiştir | kaynağı değiştir]
Arının karnına yumurtalar bırakılır; Larvalar yumurtadan çıktıklarında göğüs kafesindeki ve hemolimfteki uçuş kaslarıyla beslenirler. Larvaların gelişimi ortalama bir hafta sürer. Olgun sinek larvaları tipik olarak konakçıdan baş ve göğüs arasında çıkar (ancak nadiren başlarının kesilmesine neden olur) ve larvalar konakçı vücudunun dışında pupa olur. Tüm yaşam döngüsü için yaklaşık 28 gün gereklidir.[1] Enfekte arılar, ayakta durma yeteneğini kaybetmenin yanı sıra daireler çizerek de bulunabilir. Oryantasyon bozukluğuna muhtemelen mekanik müdahale veya büyüyen larvaların iç organlar ve sinir sistemi üzerindeki baskısı neden olur. Enfekte arılarda gündüz hareketsizlik, soğuk veya sert havalarda aktivite ile birlikte gözlemlenmiştir.
Özellikle geceleri kovanı terk etmenin, A. borealis'in bir davranış değişikliği olduğu ima edilmiştir. Kovanı terk etme nedenleri belirsizliğini koruyor. Araştırmacılar, enfekte arıların, enfekte arıların saptanmasında olası bir rol oynayan kemosensör partiküller ile kovan arkadaşları tarafından atılabileceğini varsaydılar. Enfekte arıların, hastalığın arı kolonisine yayılmasını durdurmak için özverili bir şekilde kendilerini kovandan çıkarmaları da mümkündür.[1][8]
Geceleri kovandan çıkıp ışık kaynağına doğru giden bir arı henüz görülmedi. Bununla birlikte, ışık kaynaklarının yakınında birçok ölü arı gözlemlenmiştir ve toplandığında, bu arıların birçoğunun parazitlendiğine dair kanıtlar göstermesi, parazitlenmiş arıların geceleri ışık kaynaklarına çekilebileceği sonucuna götürür. Bu fenomenin mekanizmaları henüz analiz edilmemiştir, ancak olası suçlular, arı içinde büyüyen larvaların mekanik müdahalesi veya larvaların arıda yaydığı kimyasal sinyallere bir yanıttır.
Mevsimlerin Etkisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Bal arılarındaki enfeksiyon oranları, A. borealis popülasyonları mevsimler boyunca artıp azaldıkça dalgalanmaktadır. Kovanlarda sineğin erginlerine rastlanmamıştır, bu da phoridlerin yiyecek arayan arıların etkin olmadığı kışın sonlarında büyük sayılarda hayatta kalamadıklarına işaret etmektedir.[1]
Zombee Watch[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir vatandaş bilimi projesi olan "Zombee Watch", insanların potansiyel olarak parazitlenmiş arıların görüldüğünü bildirmeleri için bir sosyal medya çerçevesi kullanıyor.[5] Projenin belirtilen hedefleri, Kuzey Amerika'da zombi sineğinin bal arılarını nerede parazitlediğini ve bal arılarının geceleri kovanlarını ne sıklıkla terk ettiklerini (parazitlenmeseler bile) belirlemek ve vatandaş bilim insanlarını bal arıları hakkındaki bilgilere önemli katkılarda bulunmaya ve doğanın daha iyi gözlemcisi olmaya dahil etmektir.[10]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h Core (2012). "A new threat to honey bees, the parasitic phorid fly Apocephalus borealis". PLoS ONE. 7 (1): e29639. doi:10.1371/journal.pone.0029639. PMC 3250467 $2. PMID 22235317.
- ^ Kayla Figard (2 Ağustos 2012). "Seeking Zombee Hunters". The San Francisco Examiner. s. 12.
- ^ Ben Gittleson (30 Ocak 2014). "'Zombie' Bees Surface in the Northeast". ABC News. 11 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2023.
- ^ Sandi Doughton (26 Eylül 2012). "Start's first case of 'zombie bees' found in Kent". The Seattle Times.
- ^ a b TedTalk (31 Ekim 2012). "Flight of the Living Dead: Dr. John Hafernik". TedTalk. 13 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2023.TedTalk (October 31, 2012). "Flight of the Living Dead: Dr. John Hafernik" 13 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. TedTalk.
- ^ a b Cohen (23 Ekim 2017). "Vegetation Management and Host Density Influence Bee–Parasite Interactions in Urban Gardens". Environmental Entomology. 46 (6): 1313-1321. doi:10.1093/ee/nvx155. ISSN 0046-225X. PMID 29069309. 23 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2023.
- ^ Andy Coghlan (3 Ocak 2012). "Parasitic fly could account for disappearing honeybees". New Scientist. 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2023.
- ^ "Fly Parasite Turns Honeybees Into Zombies | LiveScience". 11 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Brues (1924). "Notes on Some New England Phoridæ (Diptera)". Psyche: A Journal of Entomology. 31: 41-44. doi:10.1155/1924/42175.
- ^ "Zombee Watch". Zombee Watch. 25 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ZomBee Watch 7 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., San Francisco Eyalet Üniversitesi Biyoloji Bölümü, San Francisco Eyalet Üniversitesi Yaşam Bilimleri için Bilgisayar Merkezi ve LA County Doğa Tarihi Müzesi tarafından desteklenen bir vatandaş bilimi projesi.