Almanya'nın İstanbul Başkonsolosluğu

Almanya'nın İstanbul Başkonsolosluğu Deutsches Generalkonsulat Istanbul
Almanya Başkonsolosluğu Görevdeki Johannes Regenbrecht Eylül 2020 tarihinden beri
Resmî ikamet	Gümüşsuyu, İnönü Cd. No:10, 34437 Beyoğlu İstanbul, Türkiye
Websitesi	tuerkei.diplo.de

Almanya'nın İstanbul Başkonsolosluğu (Almanca: Deutsches Generalkonsulat Istanbul), Türkiye'nin İstanbul kentinde bulunan ve Almanya'ya ait olan bir başkonsolosluktur. Başkonsolosluk, Beyoğlu ilçesi Gümüşsuyu Mahallesi'nde yer almaktadır.

Günümüzdeki başkonsolos Eylül 2020 tarihinden bu yana Johannes Regenbrecht'tir.

Tarihçe

1871'de Alman İmparatorluğu kurulduktan sonra Almanya hükûmeti, o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti olan İstanbul'da bir büyükelçilik kurmaya karar verdi. Bâb-ı Âli, Taksim Meydanı'nda şehir merkezinin dışındaki eski bir mezarlığın bir kısmı da dahil olmak üzere, inşaat için çeşitli araziler teklif etti. 15 Mayıs 1874'te halkın itirazlarına rağmen yaklaşık 10.000 m²'lik mülkün satın alımı 95.015 taler karşılığında tamamlandı. Padişahın şartı, bugün de mevcut olan Aziz Silahtar Ali Ağa'nın türbesini korumak ve bakımını yapmaktı.

4 Aralık 1874'te, selefi Hubert Göbbels'in ölümünün ardından Albert Kortüm inşaat yönetimini devraldı. Alman İmparatorluğu'ndaki ilk büyükelçilik sarayı klasik tarzda inşa edildi. Büyükelçiliğin altı katı vardı (iki bodrum katı dahil), bu da belli bir blokluk ve palazzo binalarına benzerlik ile sonuçlandı. Çatıya taş kartallar yerleştirildi ve bu, Alman eyaletlerinin armalarını birleştirme yönündeki orijinal planların aksine, binaya açıkça Prusya karakteri kazandırdı. Kartallar, Birinci Dünya Savaşı'nın kargaşası sırasında söküldü ve o zamandan beri kayboluyor. Ayrıca elçilik binasında bir ahır ve bir taşıma evi de vardı. İç mekan Neo-Rönesans tarzındaydı ve kırmızı duvar kağıtları ve alçı süslemelerle karakterize edildi. İlk büyükelçi Reuss Prensi VII. Heinrich, odaları kendi tercihine göre döşedi, ancak sınırlı kaynaklar nedeniyle bazı odalar boş kaldı.

1 Aralık 1877'de Alman büyükelçisi Prens Reuss, büyük ölçüde Hubert Göbbels'in başka bir mülk için sunduğu tasarımı temel alan İmparatorluğun ilk büyükelçiliğinin açılışını yaptı. Binanın taban alanı yaklaşık 10.000 m² ve toplam hacmi 55.000 m³ idi; elçilikte yaklaşık 80 kişi çalışıyordu. Ancak halk yeni binaya eleştirel baktı: Binanın "yapısı veya mimari güzelliği olmayan bir kütle" olduğu söylendi. Bu izlenim, heybetli, muhteşem binanın, normalde daha hafif ahşap evlerle karakterize edilen bir yerleşim bölgesindeki konumuyla yaratıldı.

Sonraki otuz yılda, Osmanlı İmparatorluğu ile ilişkiler, özellikle Almanların Osmanlı İmparatorluğu'ndaki askerî misyonu, Bağdat Demiryolu'nun inşası ve büyükelçi Adolf Marschall von Bieberstein aracılığıyla önemli ölçüde gelişti. 1908'den 1918'e kadar elçiliğin talebi üzerine Almanca yayınlanan "Ottomanischer Lloyd" gazetesi de yayınlandı. II. Wilhelm, özellikle Alman-Türk ilişkileriyle ilgileniyordu ve İstanbul'a ilk ziyaretini göreve geldikten bir yıl sonra, 1889'da gerçekleştirdi. Bismarck, imparatorun Doğu'ya olan ilgisini çok eleştiriyordu çünkü Büyük Britanya, Fransa ve Rusya'da şüphe uyandırmak istemiyordu. Ziyaret az çok kısa sürede gerçekleşti ve bu nedenle Sultan II. Abdülhamid, imparatorluk çiftinin konaklama yeri olan ve aslen İsviçre'ye özgü ahşap bir dağ evi olan Şale Köşkü'nü, Çırağan Sarayı'ndan birkaç ahşap kapı ekleyerek hızla genişletti.

II. Wilhelm'in 1898'deki ünlü Doğu gezisinin bir parçası olarak konukevi önemli ölçüde genişletildi. İmparatorun önce SMY Hohenzollern teknesinden, daha sonra da büyükelçiliğin seyir terasından izlediği Boğaz'da bir deniz geçit töreni düzenlendi.

İmparatorun İstanbul'a üçüncü ve son seyahati, I. Dünya Savaşı'nda imparatorluğun müttefiklerine destek amacıyla 1917'de gerçekleşti.

Bir yıl önce, II. Wilhelm'in Sultan V. Mehmed'e hediye etmesi planlanan Wilhelm'in Osmanlı paşa üniforması içindeki tablosu yapılmıştı ancak savaşın getirdiği kaos nedeniyle bugün hâlâ başkonsoloslukta bulunmakta ve oradaki ziyafet salonunu süslemektedir.

İtilaf Devletleri, Mondros Mütarekesi'yle Almanya-Türk ilişkilerinin kesilmesini başlattı. İsveç Büyükelçiliği, koruyucu güç temsilcisi olarak binanın sorumluluğunu üstlendi. 23 Ağustos 1923'te İstanbul'un Mustafa Kemal Paşa tarafından kurtarılmasıyla artık cumhuriyet haline gelen Almanya ile ilişkiler yeniden başladı. 29 Ekim'de cumhuriyetin ilanıyla Ankara başkent oldu ve tüm büyükelçilikler oraya taşındı. Alman büyükelçiliğinin taşınması 1928 yılına kadar ertelendi ve İstanbul'daki Alman diplomatik misyonunun başkonsolosluk olarak çalışmaya başlaması ancak 4 Haziran 1931'de mümkün oldu.

Müttefiklerin isteği üzerine 1944 yılında II. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru ilişkiler yeniden kesildi. Bu sefer İsviçre, gücün temsilcisini koruma rolünü üstlendi.

1949 yılında Federal Almanya Cumhuriyeti'nin kurulmasının ardından başkonsolosluk, savaş sonrası dönemin ilk yabancı misyonlarından biri olarak 24 Ekim 1950'de yeniden hizmete açıldı. Üsküdar'da kiralık odalarda çalışmalar, İstanbul maliye başkanının büyükelçilik binasını Alman devletine iade ettiği 1953 yılına kadar devam etti.

Konrad Adenauer, 1954 yılında Türkiye gezisi sırasında başkonsolosluğu ziyaret etti.

1983 ile 1989 yılları arasında kapsamlı bir yenileme gerçekleştirildi; cephe, pencereler ve kapılar ile alçı tavanlar orijinaline sadık kalınarak restore edildi. İmparatorluk Salonu ve salonlardaki parke zeminler yenilendi.

10 Eylül 2001'de bir DHKP-C militanının, başkonsolosluk önünde düzenlediği intihar saldırısı sonucu iki polisi öldü ve 20 kişi de yaralandı.

Bina, günümüzde Almanya Başkonsolosluğu ve başkonsolosun ikametgâhının yanı sıra 1989 yılından bu yana Alman Arkeoloji Enstitüsü'ne de ev sahipliği yapmaktadır.

Ayrıca bakınız

• Almanya'nın Ankara Büyükelçiliği
• Almanya-Türkiye ilişkileri

Dış bağlantılar

• Resmî site
• Instagram'da Almanya'nın İstanbul Başkonsolosluğu
• X'te Almanya'nın İstanbul Başkonsolosluğu