Alâeddin Arabî Efendi
Alaeddin Çelebi | |
|---|---|
| Doğum | Halep |
| Ölüm | Nisan 1496 Edirne |
| Meslek | Müderris, Osmanlı Devleti müftüsü/şeyhülislamı. |
Alaeddin Çelebi (d. Halep - ō. 1496, Edirne). (Çelebi Alaeddin Arabi Efendi, Alâeddin Alî Arabi ve Molla Arab olarak da bilinmektedir). Halep doğumlu olduğu için lakabı "Arabî" olmuştur. Müderris ve Osmanlı Devleti müftüsü/şeyhülislamı. Osmanlı Devleti müftüsü görevini Nisan 1495 - Nisan 1496 döneminde II. Beyazıt saltanat yıllarında yapmıştır.
Halep Biler-mün köyünde doğmuştur. Seyyid Muhammed Arabi oğlu Seyyid Muhammed'in oğludur. Halep'de İmam Sufri'den okumuş ve babası Seyyid Muhammed'den Rufaî ve Alâeddin Halvetî'den Suhreverdî tasavvuf eğitiminden sonra Edirne'ye gelmiştir.[1]
Edirne'de Molla Gürani'den icazet almıştır. Zaman geçtikçe Molla Güranı ile sıkı bir dostluk ortaya çıkmıştır. Bir süre de Hızır Bey'den de icazet almıştır. Sonra da Edirne medresesinde Fahreddin-i Acemi'ye muit olarak ders vermeye başlamıştır. Sonra Bursa Kaplıca Medresesi'ne müderris tayin edilmiştir. Burada Halveti tarikatı ilerigelenlerinden Şeyh Alleaddin Ali'ye mürid olmuştur. Şeyhi ile birlikte Manisa'ya sürgüne gönderilmiştir. Burada II. Mehmet'in oğlu olan Şehzade Mustafa'dan destek görmüştür. Onun aracılığı ile affedilip ve İstanbul'a gelmiştir. Burada kendisine Fatih Medresesinde Sahn-i Seman müderris tayin edilmiştir. Fatih Sultan Mehmet'in saltanatının sonlarında yevmiyesi 80 akçeye artırılmıştır. II. Beyazıt tahta gelince gözden düşmüş ve bazı vezirlerinin söylentilerine önem veren II. Beyazıt yevmiyesini 50 akçeye indirtmiştir. Fakat çok geçmeden afedilip yevmiyesi yeniden yükseltilmiştir.[2]
Nisan 1495'de Müftü Molla Abdülkerim öldükten sonra 100 akçe yevmiye ile Şeyhülislam/Müftü olarak görev verilmiştir. Bir yıl bu görevi yaptıktan sonra Nisan 1496'da İstanbul'da vefat etmiştir. Mezarı Eyüp'da İdris Köşkü'nde bir mevkindedir.[2]
Fıkıh ve tefsir alanlarında derin bilgisi olmasına rağmen elimize hiçbir yazılı eseri geçmemiştir.[2]
Sicil-i Osmani Bursa'da bir camii olduğunu bildirmektedir.[1]
Kaynakça
- ^ a b Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.III say.487 [1]
- ^ a b c İpşirli, Mehmet, (1999) "Alaaddin Arabî Efendi (Çelebi)", Yaşamlarıyla ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi C.1 s.188 İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-0800710
Dış bağlantılar
- İpşirli, Mehmet, (1999) "Alaaddin Arabî Efendi (Çelebi)", Yaşamlarıyla ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi Ç.1 ş.188 İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. İŞBN 975-0800710
- Uzunçarsılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi III. Cilt 2. Kısım: XVİ. Yüzyıl Ortalarından XVİİİ. Yüzyıl Sonuna Kadar , Ankara:Türk Tarih Kurumu 1995 (6. Baskı) İŞBN 975-16-0014-6 s.451
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.III say.487 [2]
| Önce gelen: Molla Abdülkerim |
Osmanlı Şeyhülislamı 1495 - 1496 |
Sonra gelen: Efdalzade Hamideddin |