Afyonbaba Tepesi
41°12′32″N 41°04′48″E / 41.209°K 41.080°D
Afyonbaba Tepesi, Horon Tepesi veya Afyon Baba Tepesi (Lazca: Makfali Guri veya Makvali Guri), Rize'nin Ardeşen ilçesindeki Şenyurt (Mexenit) ve Işıklı (Ğere) köylerini ayıran,[1] üst kısımları Yurtsever (Zenimos) köyü sınırlarında konumlanmış bir tepedir. İlçe merkezine 15 kilometre uzaklıkta olan tepenin rakımı 471 metredir. Tepe, ağaçlık alanları ve Karadeniz'i gören görüş alanıyla karakterize edilmektedir. 26 Mart 2014'te Afyonbaba Tepesi'nde ortaya çıkan ve 20 saatte söndürülebilen yangında 70-80 hektarlık ağaç yanmıştı.[2] Daha sonra belediye tarafından ağaçlandırılan tepe, günümüzde günübirlik mesire alanı olarak kullanılmaktadır.[3][4] Tepede daha önce Türkiye'de kaydedilmemiş, Batum'a özgü bir sazbendi türü olan Rhynchospora caucasica bitkisine rastlanmıştır.[5] Tepede atmacacılık yapılmaktadır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Afyonbaba Tepesi'nde eskiden taştan yapılmış ufak bir hisar vardı.[6] Tepe, I. Dünya Savaşı sırasında Rus ordusunun Hopa ve Subaşı köylerini ele geçirmesinden sonra Osmanlı ordusunun oluşturduğu Ciha - Afyonbaba Tepesi - Tagisti Dağı - Balıklı Tepeleri - Murgul savunma hattının parçası oldu.[7] Tepeye 1980'li yıllarda yapılan ağaçlandırma projesi kapsamında ladin ve çam ağaçları ekildi.
Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Tepenin Lazca adı olan makfali guri, yumurta anlamına gelen makfali (makvali) ve kalp anlamına gelen guri sözcüklerinin birleşmesinden oluşmuştur.[8] Makfali guri ise yumurta sarısı anlamına gelmektedir.[9] Bu isim, tepenin şekli ve rengine ithafen verilmiş olabilir.
Tepenin Türkçe adının da bir hikâyesi vardır. Köyde yaşayan bir genç köydeki kıza aşık olur ama kızı ona vermezler. Genç aşık bunun üzerine tepede küçük bir kulübe yaptırır ve orada yaşamaya başlar. Aşk acısını dindirmek için afyon yetiştirip içer. Genç, zamanla dağı babası gibi görmeye başlar ve aşk acısını afyon ile dindirdiği için dağa "Afyon Baba" ismini verir.[10]
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
-
Tepeye gidiş yolundan görünüm -
Tepeye gidiş yolundan görünüm -
Tepeye gidiş yolundan görünüm
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Türkiye'nin en fazla yağış alan bölgesinde orman yangınları: Karadeniz'i kim yakıyor". odatv4.com. 20 Nisan 2021. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022.
- ^ "Ardeşen'de 70 hektar alan kül oldu". cumhuriyet.com.tr. 26 Mart 2014. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022.
- ^ "Afyonbaba Tepesi". karadeniz.gov.tr. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022.
- ^ "Mesire Yerleri". ogm.gov.tr. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022.
- ^ Erkuter Leblebici (26 Nisan 2017). "Resimli Türkiye Florası'na Katkılar 1: Türkiye için yeni bir sazbendi türü [Rhynchospora caucasica Palla (Cyperaceae)] kaydı". dergipark.org.tr. 23 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022.
- ^ Emiroğlu, Kudret (1993). Trabzon Vilayeti Salnamesi. Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim, Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı. s. 333. ISBN 9789757871026. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi, 10. cilt. Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim, Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı. 1999. s. 341. ISBN 9789757871101. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022.
- ^ Goichi Kojima. "Türkçe-Lazca indeks S-Z". ayla7.free.fr. 27 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2022.
- ^ "Lyrics: Sırmalı Dadalo". smule.com. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022.
- ^ "Işıklı Köyü". yerelnet.org.tr. 17 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022.