Adiponitril

Adiponitril
Adlandırmalar
	Tercih edilen IUPAC adı Hekzandinitril
	Diğer adlar Adipik asit dinitril; Adipildinitril; 1,4-Disiyanobütan; Nitril adipik; Tetrametilen siyanür;
Tanımlayıcılar
CAS numarası	111-69-3 ;
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü;
Beilstein Referansı	1740005
ChemSpider	13876621 ;
ECHA InfoCard	100.003.543
EC Numarası	203-896-3;
MeSH	adiponitrile
PubChem CID	8128;
RTECS numarası	AV2625000;
UNII	SYT33B891I ;
UN numarası	2205
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID3021936 ;
	InChI InChI=1S/C6H8N2/c7-5-3-1-2-4-6-8/h1-4H2 Key: BTGRAWJCKBQKAO-UHFFFAOYSA-N ;
	SMILES N#CCCCCC#N;
Özellikler
Kimyasal formül	C6H8N2
Molekül kütlesi	108,14 g mol−1
Görünüm	renksiz sıvı
Yoğunluk	951 mg mL−1
Erime noktası	1 ila 3 °C; 34 ila 37 °F; 274 ila 276 K
Kaynama noktası	5.409 °C; 9.768 °F; 5.682 K
Çözünürlük (su içinde)	50 g/L (20 °C)
Buhar basıncı	300 mPa (at 20 °C)
Kırınım dizimi (nD)	1,438
Termokimya
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)	84.5–85.3 kJ mol−1
Tehlikeler
	GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar
İşaret sözcüğü	DANGER
Tehlike ifadeleri	H301, H315, H319, H330, H335
Önlem ifadeleri	P260, P284, P301+P310, P305+P351+P338, P310
NFPA 704; (yangın karosu)	4 2 0
Parlama noktası	93 °C; 199 °F; 366 K (open cup)
Kendiliğinden tutuşma; sıcaklığı	550 °C (1.022 °F; 823 K)
Patlama sınırları	1.7–4.99%
	Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)	155 mg kg−1 (oral, rat)
	NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen)	none
REL (tavsiye edilen)	TWA 4 ppm (18 mg/m3)
IDLH (anında tehlike)	N.D.
Benzeyen bileşikler
Benzeyen alkanenitriles	Glutaronitril
Benzeyen bileşikler	adipik asit; hekzandihidrazid; hekzanedioil diklorür; hekzandiamid; 1,4-diizosiyanobütan
	Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
	Bilgi kutusu kaynakları

^[3]

Adiponitril, (CH₂)₄(CN)₂ kimyasal formülüne sahip organik bir bileşiktir. Bu viskoz, renksiz dinitril, polimer naylon 66'nın önemli bir öncüsüdür.

Kullanımları[değiştir | kaynağı değiştir]

Naylon üretimi için adiponitril hekzan-1,6-diamine hidrojenlenir:^[4]

NC(CH₂)₄CN + 4 H₂ → H₂N(CH₂)₆NH₂

Diğer nitriller gibi adiponitril de hidrolize karşı hassastır; ancak hidrolizinden elde edilen adipik asit, diğer yollarla daha ucuz bir şekilde üretilebilir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "adiponitrile - Compound Summary". PubChem Compound. Identification: National Center for Biotechnology Information. 26 Mart 2005. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2012.
^ ^a ^b ^c ^d NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0015". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
^ "Archived copy". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2015.
^ Robert A. Smiley "Hexamethylenediamine" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Wiley-VCH, Weinheim, 2005. DOI:10.1002/14356007.a12_629

[1] "adiponitrile - Compound Summary". PubChem Compound. Identification: National Center for Biotechnology Information. 26 Mart 2005. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2012.

[NIOSH-2] NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0015". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).

[3] "Archived copy". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2015.

[4] Robert A. Smiley "Hexamethylenediamine" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Wiley-VCH, Weinheim, 2005. DOI:10.1002/14356007.a12_629

[3]

[1]

[2]

[4]