Abdullah el-Vezir

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Seyf, Hakikatin rehberi
Abdullah el-Vezir
Arapçaعبد الله الوزير
Kendini Yemen Kralı ettiken sonra el-Vezir, 1948
Yemen Kralı
Görev süresi
17 Şubat 1948 - 13 Mart 1948
Kişisel bilgiler
Doğum 1885
Beyt el-Seyyid Köyü
Ölüm 8 Nisan 1948
(62-63 yaşında)
Ölüm nedeni İdam
Milliyeti Arap
Askerî hizmeti
Çatışma/savaşları El-Vezirî Darbesi
 

Abdullah bin Ahmed el-Vezir, (Arapçaعبد الله بن أحمد الوزير, romanizeAbdallāh bin Ahmad al-Vezīr, 1885 - 8 Nisan 1948) Yemenli darbeci ve İslam alimidir.[1] el-Vezirî Darbesi'nde kendini kral ilan etmiştir.[2] Daha önceden 1920'lerde Yemen ordusunun komutanı ve 1930'larda Hamar ve el-Hudeyde'nin valiliği görevlerini yaptı.[3] Hessen ekonomi bakanı Tarık el-Vezir onun torunudur.[4]

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

1885 yılında Beyt el-Seyyid köyünde doğdu. Okuduktan sonra Sana'a'ya gitti ve alim Ali Hüseyin Sahnub'un öğrencisi olarak dini eğitim aldı. 1934 yılında Kral Abdülaziz'le Taif Antlaşmasını imzalarken İmam Yahya'nın temsilcisiydi.

El-Vezirî Darbesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Darbeye Yemen Müslüman Kardeşleri üyeleri, Hür Yemenliler ve Iraklı subay Cemal Cemil katıldı. İmam Yahya'yı Şeyh Ali el-Kardey 17 Şubat 1948'de öldürdükten sonra Abdullah el-Vezir kendini Yemen'in meşru kralı ve imamı ilan etti. Yemen'i meşrutiyet sistemine geçirdi ve 60 Yemen'in önemli kişilerinden oluşan bir Şûra Meclisi kurdu. Bu darbe Arap ülkeleri tarafından hoş karşılanmamıştır. Özellikle Suudlar ve geri kalan Arap kralları yeni hükûmeti tanımadı.

Veliaht Ahmed bin Yahya, Yemen Dağlarındaki aşiretler ile San'a'yı boyunduruğu altına aldı. Daha sonraki çatışmalarda 13 Mart'ta Ahmed bin Yahya Abdullah el-Vezir'i Hac şehrini ele geçirip yendi ve tahttan indirdi. Bu çatışmalarda sırasında iki oğlu öldü. 8 Nisan 1948'de Ahmed bin Yahya kafasını kestirerek idam ettirdi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Von Bruck, Gabriele: Islam, Memory, and Morality in Yemen: Ruling Families in Transition. London: Palgrave Macmillan. 2005. S. 261.
  2. ^ Douglas, J. Leigh: The Free Yemeni Movement 1935–1962. Beirut: The American University of Beirut. 1987. S. 22f., 50.
  3. ^ Anzi, Menashe und Karin Hünefeld: "Ṣanʿāʾ, Jerusalem and New York: Imām Yaḥyā Ḥamīd ad-Dīn (1869-1948) and Yemeni-Jewish Migration from Palestine to the United States". In: David Hollenberg et al. (Hg.): The Yemeni Manuscript Tradition. Leiden: Brill. 2015. S. 265f.
  4. ^ Tretbar, Christian (20 Kasım 2013). "Tarek und das "Schreckgespenst"". Der Tagesspiegel Online (Almanca). ISSN 1865-2263. 24 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2022.