Amerika Birleşik Devletleri başkanı
| Amerika Birleşik Devletleri Başkanı President of the United States of America | |
|---|---|
 ABD Başkanlık Arması | |
 ABD Başkanlık Forsu | |
| Amerika Birleşik Devletleri Federal Hükümeti Amerika Birleşik Devletleri Başkanlığı | |
| Resmî ikamet | Beyaz Saray Washington, DC, Amerika Birleşik Devletleri |
| Atayan | Seçiciler kurulu |
| Görev süresi | Dört yıl, en fazla iki dönem |
| Oluşum | 4 Mart 1789 |
| Açılışı yapan | George Washington (30 Nisan 1789) |
| Vekil | Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı |
| Maaş | Yıllık 400.000 ABD Doları |
| Websitesi | whitehouse.gov |
Amerika Birleşik Devletleri başkanı, Amerika Birleşik Devletleri'nin ve ABD Hükûmeti'nin başıdır. Başkan adaylarının ABD'de doğmuş Amerikan vatandaşları olması gerekir. En az 35 yaşında ve en az 14 yıldır ABD'de oturuyor olmalıdırlar. Başkanın sorumlulukları arasında yürütmenin başı olması, antlaşma yapması, başkomutanlık ve devlet başkanlığı vardır. Uygulamada bu sorumluluklar, yasa önerisi hazırlamayı, dış politikanın oluşturulmasını, kişisel diplomasiyi de içine alacak biçimde genişlemiştir.
1951'de kabul edilen anayasadaki yirmi ikinci değişiklik, herhangi bir başkanın üçüncü kez seçilmesini yasaklamaktadır. Ayrıca başkanlık makamının boşalması sonucunda görevi üstlenen kişi en fazla 10 yıl başkanlık yapabilir ve eğer makam boşaldığında seçimlere iki yıldan uzun süre kaldıysa başkanlık sorumluluğunu üstlenmiş olan kişi yalnızca bir kez seçilebilir.
Başkanın ofisi ve resmi ikametgâhı başkent Washington, DC'deki Beyaz Saray'dır. Uzun mesafeli taşımacılık için iki Boeing VC-25 (Boeing 747-200B uçağının özel olarak değiştirilmiş versiyonu) kullanılmaktadır. Başkan yurt dışına giderken Air Force One uçağı kullanır. Başkanın maaşı, diğer yardımlar hariç yıllık 400.000 Amerikan dolarıdır.[1]
20 Ocak 2021'de Joe Biden, Amerika Birleşik Devletleri'nin 46. Başkanı, Kamala Harris ise 49. Başkan yardımcısı olmuştur.
Başkanın Kabinesinde bulunan üyeler şunlardır:
- Dışişleri Bakanı
- Hazine Bakanı
- Savunma Bakanı
- İçişleri Bakanı
- Tarım Bakanı
- Ticaret Bakanı
- Çalışma Bakanı
- Ulaştırma Bakanı
- Sağlık ve Sosyal Hizmetler Bakanı
- İskân ve Kentsel Kalkınma Bakanı
- Eğitim Bakanı
- Enerji Bakanı
- İç Güvenlik Bakanı
- Adalet Bakanı (ABD Başsavcısı)
- Gazi İşleri Bakanı
Bakanlar, Anayasa'nın 25. ek maddesinde yürütmenin baş yetkilileri olarak tanımlanmıştır. Ama yetkinin önemli bir bölümü Kabine üyesi olmayan yardımcılarının elindedir. Kabine dışında başkana yardımcı olan kurullar Yönetim ve Bütçe Dairesi, Ekonomik Danışmanlar Konseyi ve Millî Güvenlik Konseyidir.
Yaşayan eski başkanlar
2024 itibarıyla yaşayan beş eski başkan bulunmaktadır:
| № | Fotoğraf | Başkan | Görev süresi | Doğum tarihi |
|---|---|---|---|---|
|
Jimmy Carter | 1977-1981 | 1 Ekim 1924 | |
|
Bill Clinton | 1993-2001 | 19 Ağustos 1946 | |
|
George W. Bush | 2001-2009 | 6 Temmuz 1946 | |
|
Barack Obama | 2009-2017 | 4 Ağustos 1961 | |
|
Donald Trump | 2017-2021 | 14 Haziran 1946 |
George H. W. Bush (1924-2018), 30 Kasım 2018'de 94 yaşında hayatını kaybederek ölen son eski başkan olmuştur.
Tarihi
Temmuz 4, 1776’da ABD Büyük Britanya Krallığın'dan bağımsızlık kazandı.[2] İlk ABD başkanlık seçimleri Aralık 1788'den Ocak 1789'a kadar bir hafta boyunca yapıldı. George Washington, ABD Seçim Koleji'nde yapılan ilk turda 69 oyla 69'a seçildi. Bu seçimle oybirliğiyle seçilen tek ABD başkanı oldu. George Washington'un ilk başkan olduğu konusunda bazı tartışmalar var çünkü kasım 1781'de John Hanson, Konfederasyon Maddeleri uyarınca Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kuruluşu'nun ilk Başkanı oldu. Birçok insan, George Washington'un değil John Hanson'un ABD'nin ilk Başkanı olduğunu iddia etti, ancak bu tam olarak doğru değil.[3]
Seçim süreci
Başkanlık kampanyasında aday olarak seçildiğinde, başkan kampanyaları başarılı olursa bir koşu arkadaşı seçmek zorundadır ve o başkan yardımcısı olur. Terim dört yıl sürüyor ve Anayasada yapılan 22. değişiklik (1951'de onaylandı), başkanlık ofisini iki dönemden fazla kullanmasını yasaklıyor.[4] Başkan adayı en fazla delege alırsa seçimi kazanır. Bütün 50 eyaletler seçime katılmalı lazımdır.
Yemin töreni
Başkan göreve başlamadan önce aşağıdaki görev İncil ile yeminini alır:
(Türkçe) “Ben .. Amerika Birleşik Devletleri Başkanlığını sadakatle yapacağıma, ve Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'nı en iyi şekilde muhafaza edeceğime, koruyacağıma ve savunacağıma yemin ederim. Tanrı yardımcım olsun.
(Ingilizce) "I ... do solemnly swear that I will faithfully execute the office of President of United States and will to the best of my ability, preserve, protect and defend the Constution of United States. So help me God.