İçeriğe atla

Dengir Mir Mehmet Fırat

Vikipedi, özgür ansiklopedi
15.14, 16 Aralık 2020 tarihinde Victor Trevor (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 24424336 numaralı sürüm (top: düzeltme)
Dengir Mir Mehmet Fırat
Doğum8 Ağustos 1943(1943-08-08)[1]
Kâhta, Adıyaman, Türkiye
Ölüm12 Temmuz 2019 (76 yaşında)
Ankara, Türkiye
EğitimAnkara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
MeslekAvukat, çiftçi, ihracatçı ve siyasetçi
Siyasi partiFazilet Partisi (1999 - 2001)
Adalet ve Kalkınma Partisi (2001 - 2014)
Halkların Demokratik Partisi (2015 - 2019)

Dengir Mir Mehmet Fırat (8 Ağustos 1943, Kâhta[1]-12 Temmuz 2019; Ankara), avukat, çiftçi, ihracatçı ve siyasetçidir. Türkiye Büyük Millet Meclisi 21., 22., 23. ve 25. dönem milletvekili olan Fırat, Adalet ve Kalkınma Partisi eski genel başkan yardımcısı ve kurucularındandır. Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri sonucu HDP Mersin milletvekili seçilmiştir.

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Çiftçilik, Serbest Avukatlık, İhracatçılık, Akdeniz İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Üyeliği, Adalet ve Kalkınma Partisi Kurucu Üyeliği ve Genel Başkan Yardımcılığı, XXI. Dönem Adıyaman, XXII.ve XXV. Dönem Mersin, XXIII. Dönem Adana Milletvekilidir. Alman asıllı Kristen (Zozan) Fırat ile evlidir ve iki çocuk babasıdır.[2]

Dedesi Hacı Bedir Fırat Ağa Kavi aşiretinin önde gelen isimlerindenmiş. I. ve II. dönem Malatya, III. dönem Kars milletvekilidir. Amcası Hüseyin Fehmi Fırat üç dönem milletvekilliği ve Demokrat Parti Genel İdare Kurulu Üyeliği yapmıştır. Halasının oğlu Mehmet Sırrı Turanlı XI. dönem Adıyaman milletvekilliği ve Adıyaman senatörlüğü yapmıştır.[3]

2000 yılında Fazilet Partisi'nden cumhurbaşkanlığına aday olacağını açıklamasına rağmen aday olmamıştır.[4]

The New York Times'da yer alan "Atatürk devrimleri toplumda travma yarattı, dini yaşama biçimleri bir gecede ortadan kaldırıldı" şeklindeki sözlerinden dolayı büyük tepki topladı.[5][6]

Dengir ismi Kürtçe'de "büyük ses";[7] Mîr ise Kürtçe'de "Bey"[8] anlamına gelir. Mir Mehmet, Fırat'ın 19 göbek önceki dedesinin ismidir. Kürt kökenli olan Fırat,[9][10][11] Dengir Mir Mehmet Fırat'ın dedesi M. Kemal Atatürk tarafından madalya verilmiştir. Soyadı benzerliğinden dolayı, Şeyh Said'in torunlarıyla karıştırılsa da, Şeyh Said'in torunlarıyla bir ilgisi yoktur.[kaynak belirtilmeli]

Türk Tarih Kurumu'nun eski başkanı Prof. Yusuf Halaçoğlu'nun Anadolu Aşiretleri adlı kitabında, Fırat'ın mensup olduğu Rişvan Aşireti'nin Kürt değil, Türk olduğu öne sürülmüştür.[2]

2015 yılında Halkların Demokratik Partisi'ne katılmış ve 2015 seçimleri için milletvekili adayı olmuş[12] ve seçilmiştir.

22 Haziran 2015 tarihinde Halkların Demokratik Partisi tarafından 30 Haziran 2015'te yapılacak TBMM başkanlık seçimleri için TBMM başkan adayı olarak gösterildi.[13] Seçimde 1. turda 81, 2. turda 80 ve 3. turda 78 oy alarak seçimi kaybetmiştir. 4. tura, 3. turda 4. olduğu için; yani 1. veya 2. olamadığı için katılamamıştır.[14] 21 Kasım 2015 tarihinde Halkların Demokratik Partisi tarafından 22 Kasım 2015'te yapılacak TBMM başkanlık seçimleri için TBMM başkan adayı olarak gösterildi.[15] 12 Temmuz 2019'da Ankara'da akciğer kanseri tedavisi gördüğü bir hastanede 76 yaşında ölmüştür.

Kaynakça

  1. ^ a b Dengir Mir Mehmet Fırat 7 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Türkiye Büyük Millet Meclisi 23. Dönem Milletvekili, TBMM.gov.tr, erişim tarihi: 25 Eylül 2008.
  2. ^ a b "Türk veya Kürt kökenli olmak önemli mi?" 23 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sonsayfa, 04 Aralık 2009, erişim tarihi: 9 Ocak 2013
  3. ^ Yeni Meclis’in aile fotoğrafı 23 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Aksiyon, 27 Ağustos 2007, erişim tarihi: 25 Eylül 2008.
  4. ^ Dengir Mir Mehmet Fırat Baba'ya bir rakip daha 23 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet, 29 Mart 2000, erişim tarihi: 28 Eylül 2008.
  5. ^ Fırat AKP'lileri bile çileden çıkardı: Bu laflar gerici, Radikal, 23 Haziran 2008, erişim tarihi: 27 Eylül 2008.
  6. ^ AKP'li Fırat: Atatürk devrimleri travma yarattı, Radikal, 23 Haziran 2008, erişim tarihi: 27 Eylül 2008.
  7. ^ Hükümet... YÖK... Ve sistem 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah, 3 Ocak 2003, erişim tarihi: 27 Eylül 2008.
  8. ^ Kürtçe-Türkçe online sözlük[ölü/kırık bağlantı], erişim tarihi: 27 Eylül 2008.
  9. ^ AKP'de Gül'e yakın isimlere veto 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radikal, 6 Haziran 2007, erişim tarihi: 27 Eylül 2008.
  10. ^ Erdogan Striking Nationalist Tones 15 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Der Spiegel Online International, 12 Eylül 2008, erişim tarihi: 16 Aralık 2008.
  11. ^ Kurdish Problem forces Erdogan to shift to the right 20 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Central Asia-Caucasus Institute Silk Road Studies Program, 21 Kasım 2008, erişim tarihi: 16 Aralık 2008.
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2015. 
  13. ^ "HDP'nin Meclis Başkanı adayı Dengir Mir Mehmet Fırat". NTV. 22 Haziran 2015. 24 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015.  |yayımcı= dış bağlantı (yardım)
  14. ^ "Meclis Başkanı belli oldu". S Haber. 1 Temmuz 2015. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2015.  |yayımcı= dış bağlantı (yardım)
  15. ^ "şte HDP'nin Meclis başkanı adayı". Son Dakika Türk. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2015.  |yayımcı= dış bağlantı (yardım)

Dış bağlantılar