Corkbush Ayaklanması

Corkbush Ayaklanması (İngilizce: Corkbush Field mutiny) 15 Kasım 1647 günü İngiliz İç Savaşı döneminde Yeni Ordu askerleri arasında yaşanan ayaklanmadır. Putney görüşmelerinin ardından yapılan toplantıda askerlerin başkomutan Thomas Fairfax'a ve orduya genelkurmayına bağlılık metnini imzalaması istenir. Aralarında Levellerların çoğunluğunu oluşturduğu muhalif askerler imzalamak istemeyince ayaklanma patlak verir. Olaylar sonucunda çok sayıda asker tutuklanırken, elebaşlarından Er Richard Arnold idam edilir.

Arka plan

Putney görüşmelerinin ardından komutanlar Oliver Cromwell ve Thomas Fairfax ordu içindeki Leveller desteğinin ölçüsünü kestiremedikleri için Leveller belgesi Agreement of the People'a karşı kendi istedikleri metni dayatmaya karar verirler. Bunun için her askerin başkomutan Fairfax ve ordun genelkurmayına bağlılık metnine imza atmalarını isterler. Bu şekilde dolaylı olarak Leveller belgesine karşı Cromwell'in istediği metin kabul ediliş olacaktır. Leveller taleplerine sempati besleyenler dahil olmak üzere çok sayıda asker metne imzayı atar, bu sayede Parlamento tarafından vadedilen ödemelerin yapılacağını düşünürler. Metnin reddedilmesi durumunda ödemenin gecikebileceği ve alayların terhis edileceğinden korkulur. Metin sayesinde hem ordu içindeki eşitlikçi direniş kırılmış olacak hem de ordu krala veya parlamentoya değil sadece başkomutanına bağlı olmuş olacaktır.

Olaylar

Putney görüşmelerinde sonraki üç toplantının ilkinin Hertfordshire'daki Ware yakınlarındaki Corkbush field'da yapılması kararlaştırılmıştı. Fairfax toplantıya gelince katılan yedi alayın askerlerinin ilgil metni imzalamaları istendi. Parlamento üyesi ve Leveller ajitatörü Albay Thomas Rainsborough Farifax'a Leveller metni olan Agreement of the People metnini sunmaya çalışsa da reddedilir ve başarısız olur. Binbaşı Scott ve onun gibi metni imzalamayı reddedip, askerlerine de imzalamamayı telkin edenler tutuklanır. Muhalif askerler kendi metinlerinin kopyalarını şapkalarına takarak protesto ederler. Toplantıya bu aşamada Albay Thomas Harrison'un süvari alayı ve az sonra da Albay Robert Lilburne'ün piyade alayı gelir. Fairfax ve subayları bu alaylara yaklaşarak ikna etmeye çalışırken püskürtülürler. Cromwell ve bağlı süvarileri kılıçlarını çekerek askerlerin üzerine yürür ve şapkalarından metinleri çıkarmalarını emreder. Bu kargaşada öne çıkan sekiz ya da dokuz asker tutuklanır. Derhal divanı harp mahkemesinde yargılanan askerler isyandan suçlu bulunur. İdama mahkûm edilen üç asker arasında kura çekilir ve Er Richard Arnold ibret olması amacıyla kurşuna dizilir.

Planlanan diğer iki toplantı olan Ruislip Heath ve Kingston, Fairfax'ın askerlerin mutlak itaatini sağladığı toplantılar olur. İçindeki isyan bastırılan ordu 1649 yılı Temmuz ayında yeniden cepheye sürülecektir.

Sonuçları

Ordu içindeki muhalefet bastırılsa da talepler unutulmayacaktır. Olaydan sonraki yıllarca sivil Leveller üyeleri Agreement of the People adlı anayasa önerisinin propagandasını yapmaya devam edeceklerdir.Kral I. Charles ile uzlaşma imkânı bulunmadığını gören çok sayıda subay, ilk başlarda Levellerlar tarafından önerilen kralın devrilmesi önerisine yakınlaşarak kralın idamına giden yolu tercih ederler. Bu sayede Leveller siyasi etkisi ordu içinde tutunur. Tarihteki bir sonraki Leveller ayaklanması 1649 yılı Nisan ayında Bishopgate Ayaklanması olmuştur.

Dış bağlantılar

• Hertford bölgesi tanıtımında ayaklanma tarihçesi (İngilizce) 17 Nisan 2014 tarihinde erişilmiştir
• Ayaklanmanın özeti (İngilizce) 17 Nisan 2014 tarihinde erişilmiştir