2019 İran sel felaketi
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
 | |
| Tarih | 19 Mart 2019 - günümüz |
|---|---|
| Can kaybı | 70+ ölüm, 791 yaralı[1][2] |
| Maddi zarar | 1,900 şehir ve köy Yüzlerce milyon dolarlık altyapısal zarar 78 yolda ve 84 köprüde sorunlar |
| Etkilenen bölgeler | Fars Eyaleti Gülistan Eyaleti Mazenderan Eyaleti Huzistan Eyaleti Luristan Eyaleti İlam Eyaleti ve 20 diğer eyalet. |
2019'un Mart ve Nisan aylarında sel baskınları, İran'ın Gülistan, Fars, Huzistan, Luristan ve diğer illerindeki geniş alanlarını etkiledi ve 6 Nisan itibariye ülke çapında en az 70 kişi ölümüne neden oldu.[3] İran, iki hafta boyunca üç büyük yağmur dalgası ve sel baskını ile karşı karşıya kaldı.[4]
İlk yağmur dalgası 17 Mart'ta başladı ve kuzey illeri olan Gülistan ve Mazanderan'ı sular altında bıraktı. Yağışlar o kadar şiddetliydi ki, Gülistan, Mart ayının ortasındaki ilk yağış dalgasında bir günde ortalama yıllık yağışının %70'ini aldı ve ardışık üç yağış dalgası, İran'ın 31 ilinden 26'sında sel ve taşkınların görülmesine neden oldu.[5] Sel, İran'ın ulusal bayramı olan Nevruz ile aynı zamana denk geldi.[6] Ciddi taşkınlar nedeniyle, birçok bölgede yollar, köprüler ve tren yolları hasar gördü. Nehirlerin taşması ile pek çok araba suya kapıldı. Birçok alanda, evler ve araziler birkaç gün boyunca kısmen veya tamamen su altında kaldı.
Resmi rapora göre, 6 Nisan'a kadar selde en az 70 kişi hayatını kaybetti.[5] Özellikle Huzistan ve Gülistan'da birçok büyük barajın taşmasıyla, çeşitli köy ve şehirler tahliye edildi.[4] İranlı yetkililere göre, rekor yağış nedeniyle 140'tan fazla nehir taşmış ve ülkede yaklaşık 409 toprak kayması yaşanmıştır. Ülke genelinde yaklaşık 1.900 şehir ve köyde görülen su baskınlarının yanı sıra, yüzlerce milyon dolarlık su ve tarım altyapısı da zarara uğradı. Taşkınlar, 78 yolun tıkanmasına ve etkilenen alanlardaki 84 köprüde sorunlara neden olmuştur.[7]
Gülistan ve Mazanderan[değiştir | kaynağı değiştir]
20 Mart 2019'da İran'ın Gülistan ve Mazendaran illerinde yoğun yağış meydana geldi.[8] Bu seller, bu bölgelerde yaşayan insanlara maddi zararlar ve iki çocuğun ölümüyle sonuçlandı.[9] Devlet tarafından yayınlanan haberler, sel felaketinin Gülistan'da 70 köyde ve Mazanderan'da 200'den fazla köyde taşkınlara neden olduğunu belirtti. İran Enerji Bakanı ayrıca, Gülistan'da 360 köyün ve Mazanderan'da 193 köyün de sel nedeniyle elektrik bağlantılarını kaybettiğini bildirdi.
Şiraz[değiştir | kaynağı değiştir]
25 Mart'ta, Güneybatı İran'da Şiraz şehri[10] yakınlarında şiddetli yağışların ardından meydana gelen sel baskınları 19 kişiyi[11] öldürdü ve 200'den fazla kişiyi yaraladı.[12] Nevruz tatili için pek çok seyahat eden insan arabalarının sellere kapılmasıyla yaralandı ya da öldü. Kısa ama şiddetli olan yağmur,her biri yaklaşık 15 dakika süren iki dalgada yağdı ve yağmurun yarattığı zararlar yoğun trafik nedeniyle daha da şiddetlendi. İran Meteoroloji Örgütü, 27 Mart'a kadar süreceğini tahmin ettikleri yağışların devam etmesini beklediklerinden ötürü, yeni sellere karşı uyarıda bulundu.[13] İran Enerji Bakanlığı'nın lideri, iklim değişikliğinin sellere katkı sağlayan bir faktör olduğunu belirtti.[13]
Luristan[değiştir | kaynağı değiştir]
3 Nisan’daki şiddetli yağışlar, dağlık Luristan eyaletindeki bazı kasabalara tamamen su altında bıraktı.[14] Luristan eyaletindeki tamamen sel sularıyla kaplanan Poldohter kasabasında sularının çekilmesinden sonra, arabalar ve evler kalın çamur tabakalarında batık kaldı.[15] Bir polis raporuna göre, Poldohter'in batı kısmında en az 90 kişi hayatını kaybetti.[16] İDMO'yla ilişkiliTasnim Haber Ajansı, Poldohter'de koşulların "korkunç" olduğunu yazdı.[17]
Yardım çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]
İran Hükûmeti, 31 Mart’ta Huzistan Eyaleti için olağanüstü hal ilan etti. Başkan Hasan Ruhani, mağdurlara yardım etmek için "mevcut tüm kapasiteleri" kullandığını açıkladı.
Sellerin başlamasından kısa bir süre sonra Ruhani hükûmeti, sel felaketi çabalarına yardımcı olmak için üçüncü parti yardım kuruluşlarını bağış yapılmasını yasaklayarak tüm bağışların doğrudan İran hükûmetine yapılmasını zorunlu kıldı ve böylece dış yardımın ülkeye ulaşmasını engelledi.[18] Gülistan eyaletinin valisinin de sel sırasında ülke dışında tatile çıktığı bildirildi.[19] Yetkililer ayrıca yabancı gazetecilerin sel alanlarını haber yapmalarını yasakladı.[20]
Ruhani ve Yüksek Lider Ali Hamaney, gecikmeli tepkileri nedeniyle ağır eleştirilere maruz kaldılar. Ruhani, sel zamanı Basra Körfezi'ndeki Keşmir Adası'nda tatildeydi ve ancak taşkınlar azalmaya başlarken Tehran'a döndü.[21]
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
-
-
Şiraz'da su altında kalmış bir mahalle. -
Selde hayatını kaybedenler için mum yakan insanlar, Şiraz. -
Kurtarma çalışmaları, Şiraz. -
Akkale, Gülistan. -
Selde zarar görmüş arabalar, Şiraz
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Iran calls emergency in flood-threatened southwest province". Reuters. 8 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019.
- ^ "Iran floods death toll reaches 70". au.news.yahoo.com. 8 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019.
- ^ "Iran floods death toll reaches 70". France 24. 5 Nisan 2019. 8 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019.
- ^ a b "Iran Hit With 3rd Major Flood in 2 Weeks". nytimes.com. 1 Nisan 2019. 9 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019.
- ^ a b "Flooding Displaces Tens of Thousands in Iran. And More Rain is Forecast". nytimes.com. 6 Nisan 2019. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019.
- ^ "Iran Flood March 29". reliefweb.int. 5 Nisan 2019. 17 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019.
- ^ "Iran flooding kills 70 after record rainfalls". CNN. 7 Nisan 2019. 9 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019.
- ^ "هشدار هواشناسی به مسافران نوروزی؛ باران و رگبار گسترده در راه است- اخبار اجتماعی - اخبار تسنیم - Tasnim". خبرگزاری تسنیم - Tasnim (Farsça). 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2019.
- ^ "فیلم/ تصاویر هوایی اورژانس از گستردگی سیل در استان گلستان- اخبار اجتماعی - اخبار تسنیم - Tasnim". خبرگزاری تسنیم - Tasnim (Farsça). 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2019.
- ^ "Iran flooding leaves at least 21 dead, and more rain on the way". CBS News. 26 Mart 2019. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Death toll from Iran flooding rises to 44, say officials 8 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 28 March 2019 at 8:00 pm
- ^ Cappucci, Matthew (27 Mart 2019). "Floodwaters deluge Iran, killing at least 23, after a month's worth of rain turns roads into rivers". The Washington Post. 28 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2019.
- ^ a b Jalili, Saeed (26 Mart 2019). "Iran flood: More than a dozen killed in flash flooding". aljazeera.com. Al Jazeera. 22 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2019.
- ^ "Latest On Iran Flood Disaster: Extraordinary Emergency In Many Towns". RFE/RL. 8 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019.
- ^ "Flood stricken western province faces "disaster" while homeless locals live in open fields without tents". 3 Nisan 2019. 8 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019.
- ^ "Internal police report: At least 90 killed in one city in western Iran floods". 2 Nisan 2019. 8 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019.
- ^ "نجات 39 نفر از مردم پلدختر از محاصره سیل/ ورود تجهیزات و تیمهای پزشکی به پلدختر- اخبار اجتماعی - اخبار تسنیم - Tasnim". خبرگزاری تسنیم - Tasnim. 5 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019.
- ^ "Iran bans non-official crowdfunding appeals after deadly flash floods". Euro News. 25 Mart 2019. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2019.
- ^ "Torrential rain and flooding kill 17 in Iran". The Independent. 25 Mart 2019. 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019.
- ^ Daragahi, Borzou (30 Mart 2019). "Iran's Hurricane Katrina Moment". Atlantic Council. 18 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2019.
- ^ "Iranians enraged by Rouhani's no-show in flood-stricken areas". Al Monitor. 26 Mart 2019. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2019.