1936 Suriye genel grevi

1936 Suriye genel grevi; الإضراب الستيني
	Şam'daki kalabalıklar 31 Mart 1936'da Paris'teki görüşmelere gitmeden önce Cemil Merdam Bey başkanlığındaki Ulusal Blok liderlerini alkışlıyor.
Tarih	20 Ocak - 6 Mart 1936
Yer	Suriye Mandası
Sebep	Ulusal Blok ofislerinin kapatılması ve iki milliyetçi liderin tutuklanması
Hedef	Bağımsızlık
Yöntem	Toplumsal olaylar, grev, protestolar
Sonuç	Fransa'nın 1936 Fransa-Suriye Bağımsızlık Antlaşması ile verdiği tavizler
Taraflar
Fransız Mandası yetkilileri	Ulusal Blok; Milliyetçi Eylem Birliği
Öne çıkan kişiler
Damien de Martel; Charles Huntziger; Taceddin el-Hasani	Şükri el-Kuvvetli; Halil Merdam Bey; Faris el-Huri; Lütfi el-Haffar; Nesib el-Bekri
Kayıplar
Ölümler: düzinelerce; Tutuklamalar: en az 3000

1936 Suriye genel grevi (Arapça: الإضراب الستيني), Fransa'nın Suriye ve Lübnan'ı işgal politikalarına tepki olarak düzenlenen 50 günlük bir grevdi. Grev eylemi ülkeyi iki ay boyunca felç etti ve Fransa'yı Ulusal Blok ile Fransa-Suriye Bağımsızlık Antlaşması'nı müzakere etmeye zorladı.

Genel bakış[değiştir | kaynağı değiştir]

11 Ocak 1936'da Ulusal Blok, Kasım 1935'te ölen liderlerinden İbrahim Hananu için bir anma toplantısı düzenledi. Toplantıda Fransız işgaline ağıt yakan ve saldıran çeşitli konuşmalar yapıldı.^[1] Kısa bir süre sonra Fransız manda yönetimi Ulusal Blok'un Şam'daki ofisini kapattı ve partinin önde gelen iki milliyetçi lideri Fahri el-Barudi ve Seyfüddin el-Ma'mun'u tutukladı. Buna karşılık olarak Blok, Fransız işgal politikalarına karşı grev eylemi çağrısında bulundu. Şam, Humus, Hama ve Halep'te 20 Ocak'ta iş bırakma eylemleri ve öğrenci protestolarıyla başlayan grev kısa sürede tüm büyük kentlere yayıldı.^[2]

Nesib el-Bekri, Cemil Merdam Bey, Lütfi el-Haffar ve Faris el-Huri gibi Ulusal Blok liderleri Fransız işgaline ve Fransa tarafından atanan devlet başkanı Taceddin el-Hasani'ye karşı düzenlenen gösterilere aktif olarak katıldılar^[3] ve 1933'te askıya alınan 1930 anayasasının geri getirilmesini talep ettiler. Milliyetçi Eylem Birliği grevi destekledi ve Şam'da düzenlenen yürüyüş ve protestolara katıldı.^[4] Sivil itaatsizlik eylemi ekonomiyi felce uğrattı ve ülkeyi hızla "tamamen kapanmanın eşiğine" getirdi.^[2]

Fransız tepkisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Fransız Yüksek Komiseri Damien de Martel durumu idare etmek üzere acilen Beyrut'tan Şam'a çağrıldı^[2] ve Levant Ordusu Komutanı General Charles Huntziger sükûneti sağlamakla görevlendirildi. Aralarında Nesib el-Bekri ve Merdam Bey'in de bulunduğu çok sayıda Blok lideri sürgüne gönderildi ve 3000'den fazla kişi tutuklandı.^[1]

Fransız askerleri gösterileri dağıtmak amacıyla protestocu kalabalığın üzerine ateş açarak onlarca kişinin ölümüne neden oldu.^[2] Ancak bu önlemler, Irak, Lübnan, Filistin ve Ürdün sokaklarında Suriye halkıyla dayanışma içinde olan insanların protestolarıyla diğer Arap ülkelerinden de destek bulan ayaklanmayı bastıramadı. Fransız hükûmeti ayrıca Fransa içinde sol medyanın ve Suriye ve Lübnan politikasının tamamen gözden geçirilmesi çağrısında bulunan Front populaire'nin ciddi baskısı altında kaldı.^[1]

Sonuç[değiştir | kaynağı değiştir]

2 Mart'ta Fransız yetkililer yumuşadılar ve Ulusal Blok ile müzakerelere başlamayı kabul ettiler. Ayrıca kriz sırasında tutuklanan veya sürgüne gönderilenler için genel af çıkardılar. Blok, tutuklanan liderlerinin serbest bırakılmasının ardından 6 Mart'ta grevi sona erdirdi. Aynı yılın ilerleyen günlerinde Ulusal Blok'tan bir heyet Paris'e gitti ve Fransa-Suriye Bağımsızlık Antlaşması'nı imzaladı.^[1]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d Ṣulḥ, Raghīd (2004). Lebanon and Arabism: national identity and state formation. I.B.Tauris. ss. 20-21. ISBN 978-1-86064-051-3.
^ ^a ^b ^c ^d Thomas, Martin (2005). The French empire between the wars: imperialism, politics and society. Manchester University Press. s. 295. ISBN 978-0-7190-6518-7.
^ Moubayed, Sami M. (2006). Steel & Silk: Men & Women Who Shaped Syria 1900–2000. Cune Press. s. 236. ISBN 1-885942-41-9.
^ Commins, David Dean (2004). Historical dictionary of Syria. Scarecrow Press. s. 113. ISBN 978-0-8108-4934-1.

[Sulh-1] Ṣulḥ, Raghīd (2004). Lebanon and Arabism: national identity and state formation. I.B.Tauris. ss. 20-21. ISBN 978-1-86064-051-3.

[Thomas-2] Thomas, Martin (2005). The French empire between the wars: imperialism, politics and society. Manchester University Press. s. 295. ISBN 978-0-7190-6518-7.

[Moubayed-3] Moubayed, Sami M. (2006). Steel & Silk: Men & Women Who Shaped Syria 1900–2000. Cune Press. s. 236. ISBN 1-885942-41-9.

[Commins-4] Commins, David Dean (2004). Historical dictionary of Syria. Scarecrow Press. s. 113. ISBN 978-0-8108-4934-1.

[1]

[2]

[3]

[4]