İnce ayarlı evren: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
| 4. satır: | 4. satır: | ||
</ref> |
</ref> |
||
== Tarih == |
|||
1913'te [[kimyacı]] [[Lawrence Joseph Henderson]] (1878-1942) [[evren]]<nowiki/>deki [[ince ayar]] kavramını inceleyen ilk kitaplardan biri olan ''The Fitness of the Enviroment'' kitabını yazdı. Henderson [[su]]<nowiki/>yun ve [[çevre]]<nowiki/>nin yaşayanlar için önemini ele aldı. Özellikle suyun nitelikleri ve yaygınlığı husunda, hayatın tümüyle dünyadaki çok özel çevresel şartlara bağlı olduğunu söyledi. <ref>Lawrence Joseph Henderson, ''The fitness of the environment: an inquiry into the biological significance of the properties of matter'' The Macmillan Company, 1913</ref> |
|||
1961'de [[fizikçi]] '''[[Robert Henry Dicke |Robert Henry Dicke]]'''[[Robert Henry Dicke | ]] fizikteki mevcut kuvvetlerin - [[yerçekimi]] ve [[Elektromanyetik kuvvet|elektromagnetik kuvvet]] gibi- evrende herhangi bir yerde hayat oluşabilmesi için kusursuz bir şekilde ince ayarlı olması gerektiğini öne sürdü. <ref>R. H. Dicke (1961). "Dirac's Cosmology and Mach's Principle". ''Nature'' '''192''' (4801): 440–441. [http://adsabs.harvard.edu/abs/1961Natur.192..440D] ve [http://www.nature.com/nature/journal/v192/n4801/abs/192440a0.html]</ref><ref>Heilbron, J. L. ''The Oxford guide to the history of physics and astronomy, Volume 10''2005, p. 8</ref> [[Fred Hoyle]] da ayrıca ''Intelligent Universe (Zeki Evren)'' adlı kitabında'' ''[[ince ayarlı evren]] için fikirlerini beyan etti. |
|||
[[John Gribben]] ve [[Martin Rees]] ince-ayar argümanının detaylı bir savunmasını ve tarihini ''Cosmic Coincidences'' (Kozmik Tesadüf 1989) adlı kitaplarında yaptı. Gribben ve Rees'e göre [[Karbon|karbon bazlı yaşam]] rastgele oluşmadı ama evren sonunda 'biçilmiş kaftan, kişiye özel giysi' gibi bir tartıya vardı. <ref>Gribbin. J and Rees. M, ''Cosmic Coincidences: Dark Matter, Mankind, and Anthropic Cosmology'', 1989 [[ISBN 0-553-34740-3]]</ref> |
|||
== Kaynakça == |
== Kaynakça == |
||
{{Kaynakça}} |
{{Kaynakça}} |
||
Sayfanın 16.12, 22 Şubat 2014 tarihindeki hâli
İnce ayarlı Evren, evren içerisinde hayata izin verecek koşulların ancak evrensel temel fizikî sabitlerin mevcut değerleri sayesinde oluşacağını anlatan bir önermedir. Önermeye göre bu temel sabitlerdeki en ufak değişimler dahi maddenin, astronomik yapıların, çeşitlilik sahibi elementlerin ve dolayısıyla hayatın oluşmasına engel teşkil etmektedir.[1] Önerme filozoflar, bilim adamları, din adamları ve yaratılışçılar arasında tartışılabilmektedir.
Fizikçi Paul Davies fizikçilerin ve kozmolojistlerin günümüzde evrenin hayat için ince ayarlı(fine-tuned) olduğu fikrini savunduklarını ileri sürer. Aslında evrenin hayat için değil hayatın ihtiyaç duyduğu çevre ve temel yapıtaşları için ince ayarlı olduğunu söyleyerek devam eder.[2] Çoğu bilim adamları için paralel evrenler ve antropik ilke gibi hipotezler ikna edici delillere sahiptir. George F. R. Ellis bahsedilen diğer evrenleri gözlemlemenin astronomik açıdan imkanı olmadığını eğer bu evrenler var olmuş olsa bile açıklanmamış doğa sırlarına bir yenisinin ekleneceğini söyler.[3]
Tarih
1913'te kimyacı Lawrence Joseph Henderson (1878-1942) evrendeki ince ayar kavramını inceleyen ilk kitaplardan biri olan The Fitness of the Enviroment kitabını yazdı. Henderson suyun ve çevrenin yaşayanlar için önemini ele aldı. Özellikle suyun nitelikleri ve yaygınlığı husunda, hayatın tümüyle dünyadaki çok özel çevresel şartlara bağlı olduğunu söyledi. [4]
1961'de fizikçi Robert Henry Dicke fizikteki mevcut kuvvetlerin - yerçekimi ve elektromagnetik kuvvet gibi- evrende herhangi bir yerde hayat oluşabilmesi için kusursuz bir şekilde ince ayarlı olması gerektiğini öne sürdü. [5][6] Fred Hoyle da ayrıca Intelligent Universe (Zeki Evren) adlı kitabında ince ayarlı evren için fikirlerini beyan etti.
John Gribben ve Martin Rees ince-ayar argümanının detaylı bir savunmasını ve tarihini Cosmic Coincidences (Kozmik Tesadüf 1989) adlı kitaplarında yaptı. Gribben ve Rees'e göre karbon bazlı yaşam rastgele oluşmadı ama evren sonunda 'biçilmiş kaftan, kişiye özel giysi' gibi bir tartıya vardı. [7]
Kaynakça
- ^ Mark Isaak (ed.) (2005). "CI301: The Anthropic Principle" [1] Index to Creationist Claims.TalkOrigins Archive. Retrieved 2007-10-31.
- ^ Davies (2003). "How bio-friendly is the universe". Int.J.Astrobiol 2 (115): 115 [[2]]
- ^ George Francis Rayner Ellis, ''Çoklu Evren Gerçekten Var mı?'' [http://www.scientificamerican.com/article/does-the-multiverse-really-exist/]
- ^ Lawrence Joseph Henderson, The fitness of the environment: an inquiry into the biological significance of the properties of matter The Macmillan Company, 1913
- ^ R. H. Dicke (1961). "Dirac's Cosmology and Mach's Principle". Nature 192 (4801): 440–441. [3] ve [4]
- ^ Heilbron, J. L. The Oxford guide to the history of physics and astronomy, Volume 102005, p. 8
- ^ Gribbin. J and Rees. M, Cosmic Coincidences: Dark Matter, Mankind, and Anthropic Cosmology, 1989 ISBN 0-553-34740-3