Kullanıcı:Iskenderbalas/Diller

Yunanca Özel Adların Vikipedi Maddeleri için Bir Standart Çalışması

PROJE İÇİN DENEK SAYFA(LAR): I. Seleukos

AMAÇ: Bu standart projesi, hiçbir özgün çalışma içermez ve hiçbir noktada VP:ÖAY yasağını delmeyecek bir çalışmadır. Bu sadece Yunanca özel isimlerin başlık olduğu Vikipedi maddelerinde yaşanan bir standart eksikliğini sona erdirmeyi amaçlamaktadır. Bu eksiklik de şudur: Bir Yunanca özel ismin bir Vikipedi maddesinin başlığı olduğu durumlarda, o maddenin ilk paragrafında, madde adından hemen sonra ilgili maddenin adının orijinal Yunancası, transliterasyonu, transkripsiyonu ve Türkçe telaffuzu yazılmalıdır. Bu Vikipedi okuyan binlere hizmet etmek için bir gerekliliktir. Yoksa Yunanca ismin nasıl okunacağını ya da Türkçe'deki telaffuz farklılıklarını normal okuyucu nereden arayıp da bulacak. Bu konuda Yunanca özel isimlerin başlık olduğu maddelerde eksiklik var.

1. Geliştirme Sonrası Standartın Hali: (Grekçe: Σέλευκος Νικάτωρ; FT: [seleu̯kos nikatɔːr]; Transliterasyon: Séleukos Nikátōr; OT: selefkos nikator; Türkçe Kullanımlar: Selefkos, Selevkos; d. MÖ 358 - ö. MÖ 281)
2. Geliştirme Sonrası Standartın Hali: (Grekçe: Σέλευκος Νικάτωρ [seleu̯kos nikatɔːr] Transliterasyon: Séleukos Nikátōr; OT: Selefkos Nikator; Türkçe Kullanımlar: Selefkos, Selevkos; d. MÖ 358 - ö. MÖ 281)

Bu Konuda Okunması Gerekenler

01) Vikipedi: Türkçe Yazım Kuralları >>> Yunanca Özel Adlar
02) Vikipedi: Adlandırma kuralları >>> Türkçe olmayan madde adları
03) Yunancanın romanizasyonu
04) Transkripsiyon
05) Transliterasyon
06) Vikipedi:Biçem el kitabı (Türkçe)
07) Yabancı Özel Adların Yazılışı
08) Yunanca özel adların yazımı [03.07.2009 – 15.07.2009]
09) Strateji Sözcüğü Yerine
10) Transliterasyon ve transkripsiyon konusu
11) Bulgarca özel adların yazımı hakkında
12) Türkçe'de Nasıl İfade Edilir?
13) Latince Harflerle Yazılmayan Dillerdeki Kelimelerin Türkçe Okunuşları İle Yazılması
14) Türkçe İmlâ Kuralları
15) Kaynak bilgide yazarın ismini değiştirmeli miyim? Ayrıca Yunanca isimlerle ilgili bir iki soru.. [12.10.2015]

• İÜ gazete arşivi: http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/
• SBF gazete arşivi: https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/handle/123456789/60
• TÜBİTAK dergi arşivi: https://bilimteknik.tubitak.gov.tr/

Kiril alfabesi

Azerice

• Kiril alfabesinden Latin alfabesine

Kazakça

Kazak hükûmeti tarafından kabul edilen resmî transkripsiyon.

Kiril	Okunuşu	Latin
Аа	[a]	Aa
Әә	[e]	Áá
Бб	[bı]	Bb
Дд	[dı]	Dd
Ее	[yi]	Ee
Фф	[fı]	Ff
Гг	[gı]	Gg
Ғғ	[ğı]	Ǵǵ
Хh	[hı]	Hh
Іі	[ı]	İi̇
Ий	[i]	Iı
Жж	[jı]	Jj
Кк	[kı]	Kk
Лл	[ıl]	Ll
Мм	[mı]	Mm
Нн	[nı]	Nn
Ңң	[ın]	Ńń
Оо	[o]	Oo
Өө	[ö]	Óó
Пп	[pı]	Pp
Ққ	[kı]	Qq
Рр	[ır]	Rr
Сс	[sı]	Ss
Тт	[tı]	Tt
Ұұ	[u]	Uu
Үү	[ü]	Úú
Вв	[vı]	Vv
Ыы	[ı]	Yy
Уу	[u]	Ýý
Зз	[zı]	Zz
Шш	[şı]	Sh Sh
Чч	[çı]	Ch ch

Kırgızca

Gülzura Cumakunova'nın TL1019 Kırgız Türkçesi I ders notlarında verdiği transkripsiyon alfabesi.

Harf	Okunuşu	Trans.
Аа	[a]	Aa
Бб	[be]	Bb
Вв	[ve]	Vv
Гг	[ge]	Gg
Дд	[de]	Dd
Ее	[e]	(ye)
Ёё	[yo]	(yo)
Жж	[ce]	Cc
Зз	[ze]	Zz
Ии	[i]	İi
Йй	[iy]	Yy
Кк	[ka]	Kk
Лл	[el]	Ll
Мм	[em]	Mm
Нн	[en]	Nn
ң	[eng]	Yok
Оо	[o]	Oo
Өө	[ö]	Öö
Пп	[pe]	Pp
Рр	[er]	Rr
Сс	[es]	Ss
Тт	[te]	Tt
Уу	[u]	Uu
Үү	[ü]	Üü
Фф	[ef]	Ff
Хх	[he]	Hh
Цц	[tsa]	(ts)
Чч	[ça]	Çç
Шш	[şa]	Şş
Щщ	[şça]	(şç)
ь	[inceltme işareti]	Yok
Ыы	[ı]	Iı
ъ	[kesme işareti]	Yok
Ээ	[e]	Ee
Юю	[yu]	(yu)
Яя	[ya]	(ya)

Ermenice

Andreas Tietze

Andreas Tietze'nin 2009 yılında Türkçesi yayınlanan Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugatı'nda kullanılan transkripsiyon alfabesi.

"Ermenice, bu eserde Ermenice'nin Anadolu şivesi anlamında kullanılmaktadır. Ermenice'den Türkiye Türkçesi'ne geçen kelimeler genellikle şivelerden kaynaklandığı için Türkçe'de bu dialekterlin telaffuzunu muhafaza etmişlerdir.

Batı ve Doğu Ermeniceleri Eski Ermenice'den (Klasik Ermenice) gramer bakımından farklıdır. Bununla beraber Batı Ermenicesi diğer şivelerden telaffuzda ayrılır; ms. tenues yerine media okunur (/b/ yerine /p/, /c/ yerine /ç/ vs.), aspirata aynen okunur. Ama Batı ve doğu Ermenicesi abasındaki fark en çok edebî dilde görülür. Şiveler bu ayrımı bütün noktalarda açık bir biçimde ortaya koymuyorlar, yani Ermenice'nin Anadolu şiveleri hepsi Batı Ermenice'ye ait değil. Örneğin Van’da konuşulan Ermenice en azından fonetik olarak Doğu Ermenice'ye denk düşmektedir. Bunların dışında öbür dialektler de Batı/Doğu ayrımı kurallarına uymuyorlar. Bu nedenle biz dialektlerin konuşulduğu yerleri de gösteriyoruz: Erm. (dial.-Van).

Burada Ermenice kelimeler transliterasyonla aktarılırken kısmen Erm.'nin milletlerarası transkripsyon sistemine uymayan kullanımlar yaptık (ms. /j/ harfi yerine /dz/ kullanılması vs.). Bu kitapta aspirata bir apostrof ile gösterilmiştir (ms. /p'/, /k', /ç'/, /t'/, /ts'/). Ermenice tenues ve aspirata Türkiye Türkçesi'ne tenues olarak yansır, yâni /p/ ve /p'/: /p/; /ç/, /ç'/, /ts/ ve /ts'/: /ç/; /k/ ve /k'/: /k/; /t/ ve /t'/: /t/)."

	Doğu Ermenice	Batı Ermenice	Sözlükte kullanılan
Ա ա	a	a	a
Բ բ	b	p	p (b)
Գ գ	g	k	k(g)
Դ դ	d	t	t (d)
Ե ե	e	e	e
Զ զ	z	z	z
Է է	ē	ē	ē
Ը ը	ä/ə	ä/ə	ä
Թ թ	ť	ť	ť
Ժ ժ	ž	ž	j
Ի ի	i	i	i
Լ լ	l	l	l
Խ խ	x	x	ḫ
Ծ ծ	c	j	dz (ts)
Կ կ	k	g	k (g)
Հ հ	h	h	h
Ձ ձ	j	c	ts (dz)
Ղ ղ	ł	ł	ğ
Ճ ճ	č	ĵ	c (ç)
Մ մ	m	m	m
Յ յ	y	y	y
Ն ն	n	n	n
Շ շ	š	š	ş
Ո ո	o	o	o
Չ չ	č'	č'	ç'
Պ պ	p	b	p (b)
Ջ ջ	ĵ	č	ç (c)
Ռ ռ	ṙ	ṙ	ṙ
Ս ս	s	s	s
Վ վ	v	v	v
Տ տ	t	d	d (t)
Ր ր	r	r	r
Ց ց	c'	c'	ts'
Ւ ւ	w	w	w
Փ փ	p'	p'	p'
Ք ք	k'	k'	k'
Օ օ	ō	ō	ō
Ֆ ֆ	f	f	f
և	u	u	u

Yunanca

Andreas Tietze

Andreas Tietze'nin 2009 yılında Türkçesi yayınlanan Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugatı'nda kullanılan transkripsiyon alfabesi.

"Yunanca kelimeler orijinal imlaları ile tespit edilmiş ve ardından telaffuzları Türk harfleriyle gösterilmiştir. Klasik Yunanca ve Yeni Yunanca kelimelerde bu dillere ait bilim dallarında yaygın olarak kullanılan telaffuz şekilleri kaydedilmiş, nadiren her iki telaffuz şekli de verilmiştir."

	Klasik Yunanca	Yeni Yunanca (Bizans Yunancası dahil)
Α α	a	a
Β β	b	v
Γ γ	g	ġ (/e/ ve /i/ sesinden önce y)
Δ δ	d	ḏ
Ε ε	e	e
Ζ ζ	z	z
Η η	ē	i
Θ θ	th	ṯ
Ι ι	i	i
Κ κ	k	k
Λ λ	l	l
Μ μ	m	m
Ν ν	n	n
Ξ ξ	ks	ks
Ο ο	o	o
Π π	p	p
Ρ ρ	r	r
Σ σ ς	s	s
Τ τ	t	t
Υ υ	u, ü	i
Φ φ	ph	f
Χ χ	kh	ḫ (ardından /e/ veya /i/ gelirse Alm. ich gibi)
Ψ ψ	ps	ps
Ω ω	ō	ó

	Klasik Yunanca	Yeni Yunanca (Bizans Yunancası dahil)
ΑΙ - αι	ai	e
ΑΥ - αυ	au	av/af (sessiz ünsüzlerden önce)
EI - ει	ei/ē	i
ΕΥ - ευ	eu	ev/ef (sessiz ünsüzlerden önce)
ΟΙ - οι	oi	i
ΟΥ - ου	ou/ū	u
ΜΠ - μπ	mp	b/mb
ΝΤ - ντ	nt	d/nd
ΓΓ - γγ ve ΓΚ - γκ	ng (nk)	g/ng
ΤΖ - τζ	c	c

Herkül Millas

Herkül Millas'ın 1994 yılında Tarih Araştırmaları Dergisi'de yayınlanan Yunanca'nın Türkçe Harflerle Yazılışı başlıklı makalesinde önerdiği transkripsiyon alfabesi.

"Çağdaş Yunanca'nın kimi zaman okunduğu gibi yazılması gerekebilir. Amaç ya da öncelik bir yazının nasıl duyulduğu, kulağa nasıl çalındığının belirtilmesi olduğu durumlarda: Türk okuyucusuna "transliterasyon" yeterli olmayabilir. Aşağıda Çağdaş Yunanca'nın Türkçe olarak (ve Transliterasyon'dan farklı bir yöntemle de) nasıl yazılabileceği ve Yunanca'ya en yakın bir biçimde nasıl okunacağı gösterilmektedir."

	Çağdaş Yunanca
Α α	a
Β β	v
Γ γ	g (/e/ ve /i/ sesinden önce y, sessizlerden ve /e/, /i/den başka seslilerden önce ğ)
Δ δ	dh
Ε ε	e
Ζ ζ	z
Η η	i
Θ θ	th
Ι ι	i
Κ κ	k
Λ λ	l
Μ μ	m
Ν ν	n
Ξ ξ	ks
Ο ο	o
Π π	p
Ρ ρ	r
Σ σ ς	s (β, γ, δ, ζ, λ, μ, ν, ρ harflerinden önce z)
Τ τ	t
Υ υ	i
Φ φ	f
Χ χ	h
Ψ ψ	ps
Ω ω	o

	Çağdaş Yunanca
αι	e
άι	ai
αἲ	ai
αυ	av (β, γ, δ, ζ, λ, μ, ν, ρ ve seslilerin önünde)
αυ	af (θ, κ, ξ, π, σ, φ, χ, ψ önünde ve kelime sonunda)
γγ	ng
γκ	ng (kelimenin ortasında)
γκ	g (kelimenin başında, sessizlerden sonra ve hece tekrarlandığında)
γξ	nks
γχ	nh
ει	i
έι	ei
έί	ei
ευ	ev (β, γ, δ, ζ, λ, μ, ν, ρ ve seslilerin önünde)
ευ	ef (θ, κ, ξ, π, σ, φ, χ, ψ önünde ve kelime sonunda)
ην	iv (β, γ, δ, ζ, λ, μ, ν, ρ ve seslilerin önünde)
ια	ya
μπ	mp (kelimenin ortasında)
ντ	d (kelimenin başında sessizden sonra, hece tekrarlandığında ve bazı yabancı kelimelerde)
ντ	d (kelimenin ortasında)
οί	i
οί	i
όί	oi
ου	u
τσ	ç, ts
τζ	c, dz
υι	i