Sazlısu, Çıldır
| Sazlısu | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Sazlısu Sazlısu'nun Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Çıldır |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 1913 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 216 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75110 |
Sazlısu, Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Sazlısu köyünün eski adı Goraveli'dir.[3] Gürcüce bir yer adı olan Goraveli (გორაველი), tepe anlamına gelen "gora" (გორა) ve çayır, akarsu kıysında düzlük anlamına gelen "veli" (ველი) kelimelerinden oluştur.[4][5] Bu yer adı 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Kuraver (كورەویر), Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus sayımında Karavel (Каравель), 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Koravel (قوراویل) şeklinde geçer.[6][7][8]
Goraveli köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Palakatsio'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 1578 yılında Gürcülerden ele geçirmiştir. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre Goraveli köyü, Çıldır livasının Canbaz nahiyesine bağlıydı. Bugün Çıldır kasabasına dönüşmüş olan Zurzuna köyünün yakınında bulunuyordu ve bu tarihte tamamen boşalmıştır. Çıldır livasının Canbaz nahiyesine bağlı Kvintishevi veya Kvindishev (كوندسخو) adlı ve ortadan kalkmış olan 14 hanelik Gürcü köyünün yerleşim alanı da Sazlısu köyünün bugünkü sınırları içinde bulunmaktadır.[9][10]
Osmanlı döneminde yeniden meskun hale gelmiş olan Goraveli köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca savaş tazminatı kapsamında Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus tespitin "Karavel" (Каравель) biçiminde kaydettiği yerleşim, Ardahan sancağının Çıldır kazasına bağlı Zurzuna nahiyesinin on köyünden biri ve bu nahiyenin idari merkeziydi. Köydeki 16 hanede, 81'i erkek ve 64'ü kadın olmak üzere 145 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmiştir.[7]
Goraveli, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca köy Türkiye'ye bırakıldı.[11]
Goraveli köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Koravel" (قوراویل) biçiminde yazılmıştır. Bu tarihte köy, Kars vilayetinin Çıldır kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[12] 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahip olan köyün nüfusu 492 kişiden oluşuyordu.[13] Goraveli veya Koravel Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Sazlısu olarak değiştirilmiştir.[14] 1965 genel nüfus sayımında Sazlısu köyünün nüfusu 773 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 175 kişi okuma yazma biliyordu.[15]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Köy, Ardahan il merkezine 45 km, Çıldır ilçe merkezine 3 km uzaklıktadır.[16]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 216[2] |
| 2021 | 234[2] |
| 2020 | 246[2] |
| 2019 | 243[2] |
| 2018 | 258[2] |
| 2017 | 257[2] |
| 2016 | 246[2] |
| 2015 | 242[2] |
| 2014 | 253[2] |
| 2013 | 262[2] |
| 2012 | 271[2] |
| 2011 | 269[2] |
| 2010 | 274[2] |
| 2009 | 282[2] |
| 2008 | 290[2] |
| 2007 | 285[2] |
| 2000 | 340[16] |
| 1990 | 545[17] |
| 1985 | 754[18] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Sazlisu, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 4 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Çıldır Sazlısu Köy Nüfusu". Nufusune.com. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო–კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 185. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
- ^ "გორა" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 29 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ "ველი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 3 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 398". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2024.
- ^ a b "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - Sıra no: 415". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2024.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 763.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 398, 408". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2024.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 268". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2024.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 763.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 351.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 706". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 357.
- ^ a b "Sazlısu Köyü". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.