Hanya Kuşatması (1692)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hanya Kuşatması
1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı

XVII. yüzyılda Hanya kalesi ve limanı
Tarih17 Temmuz-28 Ağustos 1692
Bölge
Sonuç Kesin Osmanlı zaferi
Coğrafi
Değişiklikler
Osmanlılar Venedik ordusuna karşı Hanya'yı muhafaza etti.
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu Venedik Cumhuriyeti Venedik Cumhuriyeti
Hospitalier Şövalyeleri Malta Şövalyeleri
Papalık Devleti Papalık
Toskana Büyük Dükalığı
Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu Fındık Mehmed Paşa
Osmanlı İmparatorluğu Ispanakçı İsmail Paşa
Osmanlı İmparatorluğu Palabıyık Yusuf Paşa
Venedik Cumhuriyeti Domenico Mocenigo
Hospitalier Şövalyeleri Amiral Porzi  (ölü)
Güçler
1.500 asker
1.500+8.000 asker takviye
16.000 asker
61 savaş gemisi
Kayıplar
Hafif 4.000

Hanya Kuşatması, 1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

Domenico Mocenigo komutasındaki Venedik donanması 1692 yılında Girit'in ikinci büyük kenti Hanya'ya çıkarma yapıp Hanya Kalesini kuşattıysa da, kalenin yardımına gelen Kandiye Muhafızı Fındık Mehmed Paşa komutasındaki Osmanlı birlikleri tarafından büyük bir yenilgiye uğratılarak geri çekilmek zorunda kaldı.

Kuşatma öncesi[değiştir | kaynağı değiştir]

1684-1687 arasında Mora'yı ele geçirmeye başaran Venedik, 1688'den itibaren eski kolonilerine yöneldi. Bununla birlikte, 1688 yılında Eğriboz, 1689 yılında Gabella ve 1691 yılında Avlonya önünde Osmanlılar karşısında büyük yenilgiler alan Venedik 1692 sefer mevsiminde (yeniden) Eğriboz, Sakız, Midilli (ada) ve Hanya seçeneklerini değerlendirdi. Sakız ve Midilli'nin uzak, Eğriboz'un da çok güç hedefler olduğu sonucundan hareketle, Hanya'ya saldırılması kararlaştırıldı ve Venedik donanması Girit'e yöneldi.[1]

Kuşatma[değiştir | kaynağı değiştir]

Gregorio Lazzarini'nin çizimiyle Francesco Morosini

Bir yıl önce ölen Giovanni Cornaro'nun yerine Donanma Komutanlığına getirilen Domenico Mocenigo'nun hedefi Girit'in ikinci büyük kalesi Hanya oldu. Malta, Floransa ve Papaplık gemilerinin de dahil olduğu 61 parçalık müttefik donanması 17 Temmuz 1692 tarihinde[1] karaya 16.000 asker çıkardı. Buna karşılık, Hanya kalesindeki Türk garnizonu Ispanakçı İsmail Paşa komutasındaki 1.500 askerden ibaretti.

Kendisinden sayıca 11 kat fazla düşmana karşı meydan muharebesi vermesi mümkün olmadığından İsmail Paşa kaleye kapandı ve Kandiye Muhafızı Fındık Mehmed Paşa'dan yardım istedi. Mehmed Paşa da bir taraftan Kandiye ve Resmo garnizonlarından 1.500 askeri Hanya'ya takviye gönderirken diğer taraftan ise İstanbul'u Hanya'nın büyük bir Venedik gücü tarafından kuşatıldığını haber verdi.

Kandiye ve Resmo'dan gelen takviye birliği Venedik ordusuna büyük kayıplar verdirerek yardı ve Hanya kalesine girdi. Bu ilk başarının verdiği moral sayesinde Hanya garnizonu Venediklilerin teslim olma çağrısını içeren teklifini reddetti.

Öte yandan, Hanya'nın kuşatıldığını öğrenen Osmanlı Padişahı II. Ahmed, Fındık Mehmed Paşa'yı Girit Serdarı olarak atadı, Kaptan-ı derya Palabıyık Yusuf Paşa komutasındaki Osmanlı Donanmasını yardıma gönderdi ve Mora Serdarı Koca Halil Paşa'ya Korint'e saldırmasını emretti.

Halil Paşa Korint'teki Venedik muhafızlarını mağlup ederek Mora'ya girdi ve Anabolu ve İnebahtı'ya kadar akınlar yaptı. Venedik Başamirali Mocenigo, Mora'dan gelen haberlere çok büyük önem atfederek ve Venedik'daki Savaş Konseyi'nin tavsiyesi hilafına, Hanya kuşatmasını hafifletti ve Mora'ya takviye birlik gönderdi. Ancak, Venedik birlikleri Mora'ya ulaştıklarında ise Türk birliği çoktan Mora'dan ayrılmış, şaşırtma harekâtı başarılı olmuş, Venedikliler Hanya önünde zaman ve güç kaybetmişlerdi.[2]

Hanya kalesindeki Türk garnizonu huruç harekâtlarıyla kuşatanlara kayıplar verdirirken bir seferinde Malta Amirali Porzi ve 200 şövalyeyi öldürmüşlerdi. Osmanlı Donanması'nın adaya gelişiyle takviye alan Fındık Mehmed Paşa 8.000 askerle Hanya'yı kuşatan Venedik ordusunun üzerine yürüdü. İki ateş arasında kalmak istemeyen ve kuşatma boyunca 4.000 asker zayiat veren Venedik ordusu 28 Ağustos 1692'de kuşatmayı kaldırdı ve ağırlıklarını da bırakarak yeniden gemilere binerek Benefşe'nin yolunu tuttu.[3]

Kuşatma sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Hanya ve Mora'daki yenilgiler Venedik Savaş Konseyinin 20 Kasım 1692'de 74 yaşındaki Venedik doçesi Francesco Morosini 'yi Başkomutanlığa getirdi. Bununla birlikte, 1693 yılında kaydadeğer askerî harekâtlara girişemeyen Morosini 6 Ocak 1694'te Anabolu'da öldü.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.214
  2. ^ "Venice's Last Imperial Venture", Proceedings, American Philosophical Society (1976), c.120, sy.3, s.161-162
  3. ^ "Kayı 7: Kutsal İttifaka Karşı", Ahmet Şimşirgil, Timaş Tarih (2015)