Esperanto Braille alfabesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Esperanto Braille alfabesi
Türalfabe
DillerEsperanto
Bu sayfa UFA fonetik Unicode semboller içerir. Doğru bir görüntüleme desteğiniz bulunmadığı takdirde, soru işaretleri, kutular veya diğer Unicode karakterleri görebilirsiniz. IPA sembolleri ile ilgili rehberi okumak için, bakınız Yardım:IPA.

Esperanto Braille alfabesi veya Esperanto körler alfabesi, Esperanto yapay dilinin yazımında kullanılan bir Braille alfabesidir. Esperanto Braille ile yazılmış bir dergi olan Aŭroro 1920'den beri ve "Esperanta Ligilo" 1904'ten beri yayımlanmaktadır.

Alfabe[değiştir | kaynağı değiştir]

Esperanto Braille alfabesi, basit Braille alfabesinin üzerine, Esperanto alfabesindeki şapkalı ĉ, ĝ, ĥ, ĵ, ŝ harflerinin eklenmesiyle oluşturulmuştur. Bu harfleri oluşturmak için, Türkçe Braille alfabesinde olduğu gibi nokta 6 eklenmiştir.[1] Aynı zamanda ĵ harfi, Fransızca ve İngilizce Braille alfabelerde olan ancak Esperanto dilinde kullanılmayan w harfi (⠺) ile aynı biçime sahiptir. Bu yüzden de yabancı bir isimde w harfini yazmak için nokta 3 eklenir (⠾). Alfabe aşağıdaki gibidir:[2]

⠁ (braille pattern dots-1)a ⠃ (braille pattern dots-12)b ⠉ (braille pattern dots-14)c ⠩ (braille pattern dots-146)ĉ ⠙ (braille pattern dots-145)d ⠑ (braille pattern dots-15)e ⠋ (braille pattern dots-124)f
⠛ (braille pattern dots-1245)g ⠻ (braille pattern dots-12456)ĝ ⠓ (braille pattern dots-125)h ⠳ (braille pattern dots-1256)ĥ ⠊ (braille pattern dots-24)i ⠚ (braille pattern dots-245)j ⠺ (braille pattern dots-2456)ĵ
⠅ (braille pattern dots-13)k ⠇ (braille pattern dots-123)l ⠍ (braille pattern dots-134)m ⠝ (braille pattern dots-1345)n ⠕ (braille pattern dots-135)o ⠏ (braille pattern dots-1234)p ⠗ (braille pattern dots-1235)r
⠎ (braille pattern dots-234)s ⠮ (braille pattern dots-2346)ŝ ⠞ (braille pattern dots-2345)t ⠥ (braille pattern dots-136)u ⠬ (braille pattern dots-346)ŭ ⠧ (braille pattern dots-1236)v ⠵ (braille pattern dots-1356)z

Yabancı harflerin kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Temel Latin alfabesinde olup Esperanto alfabesinde olmayan yabancı harfler q, w, x, y'nin yanında, Almancadaki ä, ö, ü için özel harfler vardır:

⠟ (braille pattern dots-12345)q ⠾ (braille pattern dots-23456)w ⠭ (braille pattern dots-1346)x ⠽ (braille pattern dots-13456)y ⠜ (braille pattern dots-345)ä ⠪ (braille pattern dots-246)ö ⠷ (braille pattern dots-12356)ü

Noktalama işaretleri[değiştir | kaynağı değiştir]

⠀ (braille pattern blank)

boşluk

⠂ (braille pattern dots-2)

,

⠄ (braille pattern dots-3)

'

⠲ (braille pattern dots-256)

.

⠢ (braille pattern dots-26)

?

⠖ (braille pattern dots-235)

!

⠆ (braille pattern dots-23)

;

⠒ (braille pattern dots-25)

:

⠔ (braille pattern dots-35)

*

⠌ (braille pattern dots-34)

/

⠄ (braille pattern dots-3)⠄ (braille pattern dots-3)⠄ (braille pattern dots-3)

...

⠤ (braille pattern dots-36)

-

⠠ (braille pattern dots-6)⠤ (braille pattern dots-36)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "PDF.js viewer" (PDF). unesdoc.unesco.org. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2021. 
  2. ^ World Braille Usage 8 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UNESCO, 2013