A

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Latin alfabesi
Aa harfi
A a
A a

A, a ISO temel Latin ve Türk alfabesinin ilk harfidir. İngilizce telaffuzu /ˈ/ şeklindedir.[1] Şekil olarak ise Yunan alfabesinde bulunan Αlfa'ya benzemektedir.[2]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Mısırca Giritçe Fenike

Aleph

Sami Yunan

Αlfa

Etrurya Roman/Kiril Boeotia

MÖ 800–700

Yunan

Uncial

MS 300 Latin

Uncial

"A" nın en eski belirli atası Fenike alfabesi'nin ilk harfi olan alef'tir.[3] Buna karşılık, alefin atası, Mısır hiyerogliflerinden etkilenen, iki boynuz uzatılmış üçgen bir kafa olarak şekillendirilen proto-Sinaitik şekilde bir öküz başının piktogramı olabilir.[4]

M.Ö. 1600'e gelindiğinde, Fenike alfabesi, daha sonraki bazı formların tabanı olarak kullanılan doğrusal bir forma sahipti. İsminin Paleo-İbranice veya Arapça alefa'dan geldiği düşünülmektedir. Eski Yunanlar alfabeyi kabul ettiklerinde, glottal durağı temsil etmek için bir harf kullanmamışlardı bu yüzden işaretin versiyonunu sesli /a/ harfini temsil etmek için kullandılar ve buna alfa adını verdiler.

Etrüskler, Yunan alfabesini İtalyan Yarımadası'ndaki uygarlıklarına getirmişler ve harfi değiştirmeden bırakmışlardır. Romalılar daha sonra Latin dilini yazmak için Etrüsk alfabesini benimsediler ve ortaya çıkan harf, İngilizce de dahil olmak üzere birçok dili yazmak için kullanılacak olan Latin alfabesinde korundu.

Tipografik çeşitleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Roma döneminde, "A" harfinin birçok çeşitli formu vardı. Birincisi, taş veya diğer "kalıcı" ortamlara yazı yazarken kullanılan anıtsal veya özlü stildi. Ayrıca daha rahat bozulabilir yüzeylerde yapılan günlük veya faydacı yazı için kullanılan bir el yazısı stili vardı. Bu yüzeylerin "bozulabilir" doğası nedeniyle, bu tarzın anıtsal olduğu kadar çok örneği yoktur, ancak yine de majuscule cursive, minuscurs cursive ve semicursive gibi farklı el yazısı türlerinin hayatta kalan birçok örneği vardır. Bilinen çeşitler, erken yarı-uncial, uncial ve daha sonra yarı-uncial'dir.[5]

Arapça Ayn ile farkı[değiştir | kaynağı değiştir]

Arapçada A sesi ile Elif (ا) harfi ile gösterilir. Ayn (ع) ise gırtlaksı bir ses olup, kesinlikle sessiz bir harftir. Türkçede bu ses yoktur. Normal A sesi ile farkı ortadan kalkmıştır. Bazı Avrupa dillerinde Ayn'a benzer sesler Ă ile gösterilir. Örneğin: Ăyan. Türkçede ise Arapça'dan gelen sözcüklerde çok nadiren kesme işareti ile kullanılır. Örneğin: Măruf (Ma'ruf). Ayn ile aynı kaynaktan çıkan (غ) harfi ise hırıltılı bir G sesidir (Ģ). “Yumuşak-G” (Ğ) harfine benzer ama sert ve titreşimlidir. Örneğin: Maģrur. Buradaki Ğ hırıltılı olarak söylenir.

Bilgisayar kodları[değiştir | kaynağı değiştir]

Karakter A a
Unicode adı Latin büyük harf a Latin küçük harf a
Kodlamalar Ondalık Hex Ondalık Hex
Unicode 65 U+0041 97 U+0061
UTF-8 65 41 97 61
Sayısal karakter referansı A A a a
EBCDIC 193 C1 129 81
ASCII 65 41 97 61

Diğer kullanım şekilleri[değiştir | kaynağı değiştir]

NATO fonetik alfabesi

Alpha

Mors alfabesi

·–

Uluslararası deniz

işaret bayrakları

Semafor Amerikan parmak alfabesi Braille alfabesi

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

  • È (Üst aksanlı E Harfi)
  • À (Üst aksanlı A Harfi)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Simpson, J. A., Weiner, E.S.C (1989). The Oxford English Dictionary. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-861213-1. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020. 
  2. ^ P. Kyle McCarter (Eylül 1974). The Early Diffusion of the Alphabet. The Biblical Archaeologist. ss. 54-68. 
  3. ^ Dale H Hoiberg (2010). A-ak–Bayes. Encyclopædia Britannica. ISBN 978-1-59339-837-8. 
  4. ^ A to Ameland (First ed.). Collier's Encyclopedia. s. 1. 
  5. ^ A-Anjou (First ed.). Encyclopedia Americana. 2000. s. 1. ISBN 978-0-7172-0133-4. 
ISO temel Latin alfabesi
Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Yy Zz
Özel işaret almış A harfi

tarih paleografi türetimler diyakritik noktalama rakamlar harf listesi