Cuma Han Camii

Cuma Han Camii
Temel bilgiler
Konum	Evpatorya, Kırım Özerk Cumhuriyeti
Koordinatlar	45°11′45″K 33°22′38″D / 45.19583°K 33.37722°D
İnanç	İslam
Mezhep	Sünnilik
Durum	Aktif
Mimari
Mimar(lar)	Mimar Sinan
Mimari tür	Cami
Mimari biçim	Osmanlı mimarisi
İnşaat başlangıcı	1552
Tamamlanma	1564
Özellikler
Kubbe sayısı	13
Kubbe yüksekliği (dış)	20 metre
Minare sayısı	2
Minare yüksekliği	35 metre
Malzemeler	Kireç taşı

Cuma Han Camii, Han Camii veya Giray Han Camii (Ukraynaca: Мечеть Джума-Джамі, Kırım Tatarcası: Cuma Cami), Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin Gözleve şehrinde bulunan tarihi cami. Mimar Sinan tarafından tasarlanan cami, 1552-1564 yılları arasında inşa edilmiştir.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Cuma Han Camii, Kırım'ın en büyük ve en görkemli camisidir ve 1552'de I. Devlet Giray tarafından yapımı başlatılmıştır. Han, camiyi inşa etmek için Osmanlı mimarı Mimar Sinan'ı görevlendirmiştir. Ancak Mimar Sinan'ın, Kırım'a gidip gitmediği bilinmemektedir. Muhtemelen Mimar Sinan, 1550-1557 yılları arasında Süleymaniye Camii yapımıyla meşgul olduğu için Kırım'a gitmemiş, verdiği talimatları kalfası ile yerli ustalar yerine getirmiştir.^[1] Savaş olduğu için cami yapımı uzun sürmüş, 1564 yılında tamamlanmıştır.

Cami yapımında mermer ve kireç taşı kullanılmıştır. Kubbeler kurşunla kaplıdır. İki minaresi vardır. Minareler yıkık bir vaziyette iken 1977 yılındaki restorasyon çalışmaları sırasında yeniden yapılmıştır. 1834 ve 1977 yıllarında büyük tamirat geçirmiştir. 1980'lerden itibaren arkeoloji müzesi olarak kullanılmış, 1990 yılından sonra Tatarların geri dönmesiyle ibadete tekrar açılmıştır.

2014 yılında caminin bir imamı olmuş ve Kırım Müslümanlarının dini yönetiminin bir üyesi idareyi terk ettiğini ve Tavri Müftülüğüne tabi olduğunu ilan etmiştir. Bundan sonra caminin mülkiyet hakkı Tavri Müftülüğüne geçmiştir. 2015 yılında, Kırım Yüksek Mahkemesi, Kırım Müslümanlarının dini yönetiminin vesayetini tasdik etmiş ve Tavri Müftülüğünü camiyi boşaltmaya yöneltmiştir.^[2] 2016 yılında, Rusya Merkez Bankası 3 ruble metal paralar üzerinde camiyi tasvir etmiştir.^[3]