İdari bölünüş

Vikipedi, özgür ansiklopedi

İdari bölünüş, ülkelerin daha kolay yönetilebilmesi için çeşitli bölümlere ayrılmasına idari bölünüş denir. Ayrıca ulus altı birim olarak da adlandırılır. Her ülkede idari bölünmeler aynı değildir. Örneğin bir ülke il ya da ilçeye ayrılırken; bir diğeri ise sadece belediye gibi en temel birime ayrılabilir.

Türkçe terimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Geçmişte büyük ve küçük tüm devletlerde olduğu gibi Türk Cumhuriyetlerinde de ülkelerin yönetimi için idari bölümlemeler yapılmış ve bu yapılardan bazıları günümüze kadar gelmiştir. İdari bölünmeler tüm ülkelerde aynı adlandırılmadığı gibi aynı ülke içerisinde de bazen farklılıklar oluşmaktadır.

Türkçede kullanılan idari bölüm ve yerleşim yerleri adı listesi;

İdari bölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Yerleşim yerleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Belediyeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazı ülkelerde belediyeler bir idari bölüm olarak kabul edilir.

  • Büyükşehir belediyeleri
  • Belediyeler
  • Kırsal belediyeler

Türk devletlerinde kullanılan terimler[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Aymak: Uygurcada eskiden il anlamında kullanılırdı. Hakasça'da ilçe karşılığı olarak da kullanılır. Kazakça'da idari bölge karşılığı olarak da kullanılır.
  • Awdan (аудан[1]): Kazakistan'da ilçe (rayon) karşılığı olarak kullanılır.
  • Wilayet: Uygurca'da il karşılığı olarak kullanılır.
  • Viloyat: Özbekistan'da il karşılığı olarak kullanılır.
  • Nahiye: Uygurcada ilçe karşılığı olarak kullanılır.
  • Tuman: Özbekçe'de ilçe karşılığı olarak söylenir.
  • Yéza: Uygurca'da kaza karşılığı kullanılır.
  • Kent: Uygurca'da köy karşılığı kullanılır.
  • Hakim: Türk dillerinde yaygın olarak akim olarak söylenir. (Kazakça. äkim / әкім, Kırgızca akim / аким, Uygurca ھاكىم/Hakim, Özbekçe hokim / хоким). Belirli büyüklükteki bir idari yerleşim yerinin yöneticisi anlamında kullanılır. Vali, kaymakam gibi.
  • Kala: Orta Asya ve Kafkasya'da şehir anlamında kullanılır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Қате | Орысша-қазақша және қазақша-орысша онлайн сөздік". sozdik.kz. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]