Alternatif tıp: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
kDeğişiklik özeti yok Etiket: 2017 kaynak düzenleyici |
"Alternative medicine" sayfasının çevrilmesiyle oluşturuldu. Etiketler: Madde ileti şablonu çıkarma İçerik Çevirmeni İçerik Çevirmeni 2 |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
[[Dosya:Acupuncture1-1.jpg|küçükresim|Akupunktur'da tedavi, bedene batırılan iğneler yoluyla gerçekleştirilir]]{{Kaynaksız|tarih=Mart 2021}} |
|||
'''Alternatif tıp''', tedavi yaptığı ileri sürülen, ancak bu etkileri bilimsel metotlarla kanıtlanamayan geleneksel veya güncel tıbbi uygulamalara verilen isimdir. |
|||
'''Tamamlayıcı tıp''', çağdaş [[tıp]] bilimince hastalık sebeplerini önlemede somut verileri olmadığı veya kanıtlanmış bir tedavi yöntemi olmadığı halde hasta isteğiyle çağdaş tıp tedavilerinin yanında onlara destekleyici olarak hastanın rahatlaması, bağışıklık sisteminin güçlenmesi, psikolojisinin düzelmesi gibi amaçlarla uygulanabilen alternatif tıp yöntemleridir. |
|||
'''Alternatif tıp,''' biyolojik akla yakınlık, test edilebilirlik, tekrarlanabilirlik veya klinik deneylerden elde edilen kanıtlara sahip olmamasına rağmen [[Tıp|tıbbın]] iyileştirici etkilerini elde etmeyi amaçlayan uygulamalara verilen isimdir. Alternatif terapiler tıp biliminin{{Refn|grup=n}} ve [[Bilimsel yöntem|bilimsel yöntemin]] dışındadır ve tanıklık, [[anekdot]], [[din]], gelenek, [[Batıl inanç|hurafe]], [[doğaüstü]] enerjiler, [[Sözdebilim|sözde bilim]], [[propaganda]], [[dolandırıcılık]] veya diğer bilim dışı kaynaklar gibi [[Safsata|akıl yürütmedeki hatalara]] dayanır.{{Refn|grup=n}} <ref name="Sampson_6/1995">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://nyaspubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x|başlık=Antiscience Trends in the Rise of the Alternative Medicine Movement|yazarlar=Sampson|tarih=June 1995|sayı=1|sayfalar=188–197|çalışma=Annals of the New York Academy of Sciences|cilt=775|issn=0077-8923|pmid=8678416|doi=10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x|ilk=Wallace}}</ref> Sıklıkla kullanılan terimler ''[[New Age]] tıbbı'', ''[[wiktionary:pseudo-medicine|sözde tıp]]'', ''[[Holizm|holistik tıp]]'', alışılmışın ''dışında tıp'', ''marjinal tıp'' ve şarlatanlıktan az farkla geleneksel ''olmayan tıptır''. |
|||
'''Geleneksel tıp''', eski hekimlerin kendi zamanlarındaki tıp anlayışı ve birikimleri ile işe yarayabileceğini umduğu veya öğrendiği bitkiler, macunlar, sular, sargı, yakma ve diğer yöntemlerle hastasını tedavi etme uygulamalarına verilen isimdir. |
|||
Bazı alternatif uygulamalar, insan vücudunun nasıl çalıştığına dair yerleşik bilimle çelişen teorilere dayanmaktadır; diğerleri etkilerini veya bunların eksikliğini açıklamak için [[doğaüstü]] veya [[Batıl inanç|batıl inançlara]] başvururlar. Diğerlerinde, uygulama akla yatkındır ancak olumlu bir risk-fayda sonuç olasılığından yoksundur. Alternatif tıp, makul tedavileri sorumlu ve etik klinik denemeler yoluyla test etmek için [[Bilimsel yöntem|bilimsel yöntemi]] kullanan ve etki ya da etkisizlik konusunda tekrarlanabilir kanıtlar üreten bilimsel tıptan farklıdır. İddialar genellikle [[Plasebo etkisi|plasebo]] kontrollü denemeler, [[Çift kör çalışma|kör deneyler]] ve [[önsel olasılık]] hesaplaması gibi gerekli protokolleri ihlal eden geçersiz verilere dayanır.<ref name="Jeffrey2015">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=There is no such thing as alternative medicine|erişimtarihi=free|yazarlar=Jeffery|tarih=2015|sayı=12|dil=en|sayfalar=687–688|çalışma=Journal of Small Animal Practice|başlıknotu=Editorial|cilt=56|issn=1748-5827|pmid=26735773|doi=10.1111/jsap.12427|ilk=Nick}}</ref> |
|||
'''Modern tıp''', kanıta dayalı, karşılaştırmalı ve modern bilimsel metotlarla hastalar için faydalı olduğu görülen ve bu yararı ölçümlenebilen tıp yöntemlerini kapsar. İnsanlığın bilgisi arttıkça ve yeni teşhis araçları (mikroskop, radyografi, manyetik rezonans, tomografi, elektron mikroskobisi, biopsi, kan dışkı idrar tahlilleri vb.) bulundukça hastalıklar ve bu hastalıkların tedavisinde kullanılan yöntemler daha kapsamlı olarak geliştirildi. Hastaya bir herhangi bir bitki yaprağı vermek yerine, fayda sağlayan etken madde damıtılıp ilaç haline getirildi. Etken maddelerin insan dokularında nasıl iyileşme yarattığı öğrenilerek, kimyasal yapısı farklı, daha az yan etkisi olan ilaçlar sentezlendi. |
|||
Alternatif uygulamaların etkili olduğuna dair algının çoğu, inanç ( [[plasebo etkisi]] ) veya tedavi edilen hastalığın doğal seyri ile ilgilidir. Tıbbın başarısız olması alternatif tedavilere yönelme eğilimini artırır ve en kötü sonuçlar ortaya bu durumlarda çıkar; Özellikle [[kanser]] veya [[HIV/AIDS|HIV enfeksiyonu]] gibi kendi kendine iyileşmesi beklenmeyen hastalıklar için, çok sayıda çalışma, hastaların alternatif tedavilere yönelmesi durumunda bu hastaların etkili tedaviden kaçınmaları nedeniyle önemli ölçüde çok daha kötü sonuçlarla karşılaşıldığını göstermiştir. Ancak bazı alternatif tedaviler uygulamanın kendisinden kaynaklanan aktif zararlara sahiptirler; örn. [[amigdalin]] veya [[hidrojen peroksit]] alımı veya etkili tedavilerle etkileşim halinde olan uygulamalar. |
|||
=== Tarihçe ve yönelme sebepleri === |
|||
[[Dosya:Botanica.jpg|küçükresim|Alternatif ürünler satan bir aktar.]] |
|||
Sentetik ilaçlarla meydana gelebilen yan etkilerin yol açtığı ciddi sağlık sorunları, bazı kronik rahatsızlıkların kesin sonuç alıcı tedavisinin olmayışı ya da hasta için uzun, rahatsızlık verici oluşu ve getirdiği ekonomik yük, kökü 1960'lı yıllara kadar giden alternatif arayışları ve doğala dönüş söylemleri alternatif tıp uygulamalarının popüler hale gelmesine katkıda bulunmuştur. |
|||
Alternatif tıp, güçlü bir lobiye sahip, kârlı bir sektördür ve kanıtlanmamış tedavilerin kullanım ve pazarlanması konusunda düzenlemelerle çok daha az karşılaşır. |
|||
Alternatif tıp'a yönelten bazı motive edici faktörler şöyle sıralanır: |
|||
'''Tamamlayıcı tıp''', '''tamamlayıcı ve alternatif tıp''', '''entegre tıp''' veya '''bütünleştirici tıp''' ve '''holistik tıp''', alternatif uygulamaları ana akım tıpla birleştirmeye çalışır. |
|||
'''Sosyal ve kültürel nedenler''' |
|||
* Halkın genelinde bilimsel literatürü anlama seviyesinin düşüklüğü, |
|||
* New Age [[mistisizm]]iyle ilişkili olarak artan bilim karşıtlığı, |
|||
* Sosyal çözümsüzlüklerin karşılığı olarak komplo teorilerine inanmak, |
|||
* Bilimsel biyomedikal metodlardan hoşnutsuzluk. |
|||
[[Geleneksel tıp]], orijinal ortamları dışında ve uygun bilimsel açıklama ve kanıt olmaksızın kullanıldığında "alternatif" hale gelir. Alternatif yöntemler genellikle tıp biliminin sunduğu ve bazen alternatif tıbbın destekçileri tarafından aşağılayıcı bir şekilde " Büyük İlaç " olarak adlandırılan yöntemlerden daha " [[Doğaya başvurma|doğal]] " veya " [[wiktionary:holistic|bütüncül]] " olarak pazarlanır. Alternatif tıbbı incelemek için milyarlarca dolar harcandı, olumlu ya da hiç alınmadı veya minimaldi ve birçok yöntem tamamen çürütüldü. |
|||
'''Psikolojik nedenler''' |
|||
* Plasebo etkisi |
|||
* İnanma isteği |
|||
* Özgüveni koruma ve toplumsal uyum adına kendi kendini olumlayan önyargılar |
|||
== Tanımlar ve terminoloji == |
|||
== Genel bilgi, yaklaşımlar / argümanlar == |
|||
[[Dosya:Marcia.angell.jpg|küçükresim| Marcia Angell : "İki çeşit ilaç olamaz. – geleneksel ve alternatif." ]] |
|||
[[Farmakoloji]] (ilaç bilimi), doğada halihazırda bulunan maddelerin içindeki etken maddeleri damıtarak veya onları sentezleyerek elde edilen maddelerle ilaçlar yapar. Alternatif tıpta bu maddeleri içeren bitkiler ham olarak, (bitki çayları, macun, lapa vs) kullanılır. Bir bitki yaprağının içinde etken maddeye ilaveten daha birçok madde bulunur. Bu "diğer maddeler" in farmakolojik ve farmasötik etkileri incelenmediği için çağdaş tıpta çay karışımları ve benzeri doğal karışımlar kullanılmaz. Bu açıdan birçok hekim alternatif tıp uygulamalarını güvenilir bulmaz. |
|||
''Alternatif tıp yerine'' ''tamamlayıcı tıp'', ''bütünleyici tıp ,'' ''holistik tıp'', ''doğal tıp'', ''alışılmışın dışında tıp'', ''saçak tıp'', ''geleneksel olmayan tıp'' ve ''[[New Age|yeni çağ]] tıbbı terimleri de'' çoğu bağlamda eşanlamlı olarak kullanılır.<ref name="Shapiro 08">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=Ib_IbOu_d9gC&pg=PA1|başlık=Suckers: How Alternative Medicine Makes Fools of Us All|yayıncı=Random House|yıl=2010|isbn=978-1409059165|ilk=Rose}}</ref> Terminoloji, markalaşmayı yansıtacak şekilde uygulayıcıların tercih ettiği şekilde değişir.<ref name="SBM-brand">Gorski, David (August 15, 2011). [https://sciencebasedmedicine.org/integrative-medicine-a-brand-not-a-specialty/ "Integrative medicine": A brand, not a specialty]. sciencebasedmedicine.org. (Retrieved March 25, 2022).</ref> Örneğin, şu anda Ulusal Tamamlayıcı ve Bütünleştirici Sağlık Merkezi (NCCIH) olarak adlandırılan, alternatif tıp alanında çalışan [[Ulusal Sağlık Enstitüleri|Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Sağlık Enstitüleri]] departmanı, ''Alternatif Tıp Ofisi'' (OAM) olarak kuruldu ve ''Ulusal Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Merkezi'' olarak yeniden adlandırıldı. Terapiler genellikle "doğal" veya "bütüncül" olarak çerçevelenir ve dolaylı ve kasıtlı olarak geleneksel tıbbın "yapay" ve "kapsamı dar" olduğunu öne sürer.<ref name="ConsumerHealth9th">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=_p4GywAACAAJ|başlık=Consumer health: a guide to intelligent decisions|sayfalar=34–35, 134, 137|yer=New York|yayıncı=McGraw-Hill|seri=9th|yıl=2013|isbn=978-0078028489|oclc=758098687}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2004:136:0085:0090:en:PDF|başlık=Directive 2004/24/EC of the European Parliament and of the Council|tarih=2004-04-30|çalışma=Official Journal of the European Union}}</ref> |
|||
"Alternatif tıp" ifadesindeki "alternatif" teriminin anlamı, [[Tıp|tıp bilimine]] etkili bir alternatif olduğu anlamına gelmez, geliştiricileri etkinlik görüntüsü vermek için '''gevşek terminoloji''' kullanabilir.<ref name="Sampson_6/1995">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://nyaspubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x|başlık=Antiscience Trends in the Rise of the Alternative Medicine Movement|yazarlar=Sampson|tarih=June 1995|sayı=1|sayfalar=188–197|çalışma=Annals of the New York Academy of Sciences|cilt=775|issn=0077-8923|pmid=8678416|doi=10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x|ilk=Wallace}}</ref><ref name="Kolata">{{Kaynak|url=https://www.nytimes.com/1996/06/17/us/on-fringes-of-health-care-untested-therapies-thrive.html|başlık=On Fringes of Health Care, Untested Therapies Thrive|erişimtarihi=December 22, 2015|tarih=June 17, 1996|ansiklopedi=[[The New York Times]]|ilk=Gina}}</ref> Bu bir ikiliğin var olmadığı halde var olduğu izlenimi vermek için de kullanılabilir; örneğin, "Batı tıbbı" ve "Doğu tıbbı" ifadelerindeki kültürel bir farkı belirtmek için kullanılan ifadenin kanıta dayalı tıp ile işe yaramayan tedaviler gibi kullanılması diğer bir gevşek terminoloji örneğidir.<ref name="Sampson_6/1995" /> |
|||
Çağdaş Tıp, sürekli gelişen ve yeni şeyler eklenen, sonuçları ölçümlenebilen bir alandır. Kesin delillerin olmadığı durumlarda Çağdaş Tıp hastaya zarar vermeme adına çekingen kalabilir. Modern tıpta güvenilirliği tamamen ispatlanmamış, muhteviyatı belirsiz, farmakolojik özellikleri ve kullanım yerleri aydınlanmamış, kontrollü deneylerle güvenilirliği ve etki derecesi belirlenmemiş yöntemler kullanılmaz, bu yöntemleri kullananlar [[şarlatanlık|şarlatan]] olarak nitelendirilir. |
|||
=== Alternatif tıp === |
|||
[[Dosya:Hierbas_medicinales_mercado_medieval.jpg|250px|sağ|küçükresim|[[İspanyollar|İspanyol]] bir pazarda tıbbî bitkiler]] |
|||
"Biyotıp" veya "tıp", tıp biliminin [[biyoloji]], [[fizyoloji]], [[moleküler biyoloji]], [[biyofizik]] ve diğer [[Doğa bilimleri|doğa bilimlerinin]] ilkelerini [[Tıp|klinik uygulamaya]] uygulayan ve bu uygulamanın etkinliğini belirlemek için bilimsel yöntemler kullanan bölümüdür. '''Alternatif tıp,''' gevşek bir şekilde, kullanıcıları tarafından [[Tıp|tıbbın]] iyileştirici etkilerine sahip olduğuna inanılan veya algılanan, ancak etkinliği [[Bilimsel yöntem|bilimsel yöntemlerle]] kanıtlanmamış, biyotıbbın bir parçası olmayan,{{Refn|grup=n}} veya teori veya uygulamaları biyotıpta kullanılan bilimsel kanıt veya [[Bilim|ilkeler]]<nowiki/>le doğrudan çelişen teori ve uygulamalar olarak tanımlanır.<ref name="Sampson_6/1995">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://nyaspubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x|başlık=Antiscience Trends in the Rise of the Alternative Medicine Movement|yazarlar=Sampson|tarih=June 1995|sayı=1|sayfalar=188–197|çalışma=Annals of the New York Academy of Sciences|cilt=775|issn=0077-8923|pmid=8678416|doi=10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x|ilk=Wallace}}</ref> |
|||
'''Bitkiler'''; Besin değeri olan bitkiler; İnsan vücudunun sağlıklı kalabilmesi için kendine gereken tüm besin maddelerini yeterli ve dengeli biçimde alıyor olması gerekir. Buna [[dengeli beslenme]] denir. İnsan vücuduna gereken maddelerin tamamı doğada bulunur. Sebze, meyve, et, balık, çeşitli otlar, kaynak suları, tuzlar ve mineraller (oligo elementler). Bunun dışında aromatik bitkiler ve '''tıbbi bitkiler''' gibi bitkiler bulunur. Bitki kökenli ilaçlar tıbbi bitkilerden veya bunların laboratuvar ortamında sentezlenmesinden yapılır. Bu bitkilerin tıbbi gözetim olmadan tüketilmesi kullanan kişilere doza ve diğer ilaçlarla birlikte kullanılması durumunda aditif etkiye bağlı zararlar verebilir. Ayrıca İçeriği insan sağlığını doğrudan olumsuz yönde etkileyebilecek [[uyuşturucu]] veya [[zehir]] özelliği olan bitkiler de doğada bulunabilir. |
|||
Diğer bazı açıklamalar ise alternatif tıbbı, sosyal ve politik marjinalliği açısından tanımlamaya çalışır. Bu, alternatif tedavilerin [[Biyomedikal|araştırma fonlarına]] erişim, tıp basınında sempatik yer alma veya standart [[Tıp eğitimi|tıp müfredatına]] dahil olma konularında destek almamasına işaret edebilir. ABD NCCIH tarafından tasarlanan ve yaygın olarak kullanılan{{Kdn|IOM Report|2005}} bir tanımda ''"genellikle geleneksel tıbbın bir parçası olarak kabul edilmeyen çeşitli tıbbi ve sağlık bakım sistemleri, uygulamaları ve ürünleri grubu" olarak'' adlandırılır. Bununla birlikte, bazı geleneksel doktorların alternatif tıbbi tedaviler sunduğu ve standart tıp lisans eğitiminin bir parçası olarak giriş kurs veya modüllerinin sunulabildiği günümüzde bu tanımlar yetersizdir; ABD tıp fakültelerinin yarısından fazlasında alternatif tıp öğretiliyor ve ABD sağlık sigortacıları alternatif tedaviler için geri ödemeye daha istekli hale geliyor.{{Kdn|IOM Report|2005}} |
|||
Modern tıpta [[fizik tedavi]] ve [[fizyoterapi]] olarak yer edinen [[Masaj]], çeşitli maddelerin buharları, sıcak [[su]] terapileri, [[spa]] gibi uygulamalar vücudu rahatlatır, dinlendirir, [[kireçlenme]] olan alanları hareketlendirir. Düzenli [[spor]] yapmak da insan sağlığına olumlu katkıda bulunur. |
|||
=== Tamamlayıcı veya bütünleştirici tıp === |
|||
[[Bağışıklık sistemi]], bulaşıcı hastalıklar, [[tümör]] ve [[kanser]] gibi mücadele eden bir sistemdir. [[Stres]], yorgunluk, kötü beslenme ([[malnütrisyon]]), [[radyasyon]], [[radyoterapi]], [[kemoterapi]], bazı viral enfeksiyonlar (örn. [[AIDS]]), [[diyabet]] gibi durumlarda bağışıklık sistemi zayıflar. Bu sistemin kişinin kendi vücut veya organlarına yönelmesi kişide [[otoimmün hastalıklar]]ın ortaya çıkmasına neden olur. |
|||
'''Tamamlayıcı''' ( '''CM''' ) veya '''bütünleyici tıp''' ( '''IM''' ), standart tedavilerin etkisini artırdığı [[İnanç|inancıyla]] alternatif tıbbın, ana akım tıbbi tedavi ile birlikte kullanılmasıdır.{{Refn|The ''Final Report'' (2002) of the White House Commission on Complementary and Alternative Medicine Policy states: "The Commissioners believe and have repeatedly stated in this Report that our response should be to hold all systems of health and healing, including conventional and CAM, to the same rigorous standards of good science and health services research. Although the Commissioners support the provision of the most accurate information about the state of the science of all CAM modalities, they believe that it is premature to advocate the wide implementation and reimbursement of CAM modalities that are yet unproven."<ref name="whccamp.hhs.gov"/>|grup=n}} Örneğin, [[akupunktur]]<nowiki/>un (doğaüstü bir enerjinin akışını etkilemek için vücudu iğnelerle delmek) aynı anda kullanıldığında etkinliği artırdığına veya bilime dayalı tıbbı "tamamladığına" inanılabilir. Alternatif tedavilerin neden olduğu önemli [[İlaç etkileşimi|ilaç etkileşimleri,]] (özellikle kanser tedavisinde) tedavileri, daha az etkili hale getirebilir.<ref name="autogenerated2">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Potential interactions of complementary and alternative medicine with cancer therapy in outpatients with gynecological cancer in a comprehensive cancer center|yazarlar=Zeller|tarih=2013-03-01|sayı=3|sayfalar=357–365|çalışma=Journal of Cancer Research and Clinical Oncology|cilt=139|issn=1432-1335|pmid=23099993|doi=10.1007/s00432-012-1336-6}}</ref><ref name="Arye13">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Advising patients on the use of non-herbal nutritional supplements during cancer therapy: a need for doctor-patient communication|erişimtarihi=free|yazarlar=Ben-Arye|tarih=2013-12-01|sayı=6|sayfalar=887–896|çalışma=Journal of Pain and Symptom Management|cilt=46|issn=1873-6513|pmid=23707384|doi=10.1016/j.jpainsymman.2013.02.010}}</ref> Alternatif tıpla ilgili olağan sorunların yanı sıra, bütünleştirici tıp, '''sözdebilim'''i akademik bilime dayalı tıbba getirme girişimi olarak aşağılayıcı " şarlatan tıp " terimleriyle de tanımlandı. Robert Todd Carroll, bütünleştirici tıbbı bilimsel olanı denenmemiş ve gözden düşmüş olanla"; anlam ile saçmalığı bütünleştiren tıp olarak görür.<ref name="Carroll_integrative">[[Robert Todd Carroll]]. [http://skepdic.com/integratmed.html Integrative medicine]. [[Skeptic's Dictionary]]</ref> Alan, birçok adı nedeniyle, esasen birbirinin aynı uygulamaların yoğun bir şekilde yeniden markalaştırılmasıyla da eleştirilir.<ref name="Shapiro 08">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=Ib_IbOu_d9gC&pg=PA1|başlık=Suckers: How Alternative Medicine Makes Fools of Us All|yayıncı=Random House|yıl=2010|isbn=978-1409059165|ilk=Rose}}</ref> |
|||
Çağdaş tıpta bazı uygulamalar kişinin bağışıklık sistemini güçlendirme amacıyla yapılır. Beslenme eksikliklerinin araştırılması ve giderilmesi, istirahat, diyet ve bazı ilaçlar bu amaçla verilir. Birçok alternatif tıp yöntemi, insanların psikolojisi ve bağışıklık sistemlerini kuvvetlendirerek hastalıklarla mücadele edilmesini sağlama iddiasındadır. |
|||
'''CAM,''' ''tamamlayıcı ve alternatif tıp'' ifadesinin kısaltmasıdır.<ref name="Tyreman 209–17">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Values in complementary and alternative medicine|yazarlar=Tyreman|tarih=2011-05-01|sayı=2|sayfalar=209–217|çalışma=Medicine, Health Care and Philosophy|cilt=14|issn=1572-8633|pmid=21104324|doi=10.1007/s11019-010-9297-5|ilk=Stephen}}</ref> 2019 [[Dünya Sağlık Örgütü|Dünya Sağlık Örgütü'nün]] (WHO) Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Küresel Raporu, tamamlayıcı ve alternatif tıp terimlerinin "o ülkenin kendi geleneksel tıbbının parçası olmayan ve tamamen entegre olmayan geniş bir sağlık hizmetleri uygulamalarına atıfta bulunduğunu belirtmektedir. |
|||
Bağışıklık sistemi, vücudun kendi kendine korunma ve tedavi mekanizmasıdır. İyi beslenen, temiz hava alan, fiziki ve mental açıdan zinde, stres altında kalmayan insanların bağışıklık sistemi daha güçlüdür. Stres, ağır enfeksiyonlar, hareketsizlik, kaygı, endişe, üzüntü, ağır depresyonlar, şizofreni, AIDS, diyabet, kirli hava, ağır çalışma koşulları, partiküler sanayi tozları (silika, asbest, kömür tozu) [[bağışıklık sistemi]]ni zorlar ve bu sistem (bağışıklık sistemi) vücudu yeteri kadar koruyamaz. Fırsatçı organizmalar ([[mantar]], [[herpes simplex]], [[zona]]) veya normalde insan vücudunda bulunan ve zarar vermeyen diğer mikroorganizmalar atağa geçer ve sağlık olumsuz etkilenir. |
|||
American Board of Physician Specialties tarafından yapılan bütünleştirici Tıp Sınavı şu konuları içerir: [[Manuel terapi|Manuel Terapiler]], Biyoalan Terapileri, Akupunktur, Hareket Terapileri, Etkileyici Sanatlar, [[Geleneksel Çin tıbbı|Geleneksel Çin Tıbbı]], [[Ayurveda]], [[Geleneksel tıp|Yerli Tıp Sistemleri]], [[Homeopati|Homeopatik Tıp]], [[Naturopati|Natüropatik Tıp]], [[Osteopati|Osteopatik Tıp]], [[Kiropraktik|Kayropraktik]] ve Fonksiyonel Tıp.<ref name="ABPS_IM_test">{{Web kaynağı|url=https://www.abpsus.org/integrative-medicine-description/|başlık=Integrative Medicine Exam Description|erişimtarihi=March 11, 2022|tarih=July 16, 2021|yayıncı=[[American Board of Physician Specialties]]}}</ref> |
|||
Alternatif tıp, iyileşme için dışarıdan alınan bir [[madde]], [[bitki]], [[çekirdek]] vb. değil ancak iyileşme için asıl mücadeleyi verecek olan bağışıklık sisteminin doğal besinler ve yardımcı işlemlerle uyarılması ve desteklenmesidir. |
|||
=== Diğer terimler === |
|||
'''Kötüye kullanım '''ve tamamlayıcı uygulamalar; Alternatif tıbbın, abartılı sunumu ([[şarlatanlık]]) denetimsizlik, test edilebilirlik ve ölçümlenemez yapısı dolayısıyla kötüye kullanımı veya istenmediği halde asıl tedaviyi geciktireceği gibi çekinceler, bu uygulamaların çağdaş tıbba karşı bir "Alternatif" olarak değil destekleyici ve tamamlayıcı (Complementary Medicine) olarak tanımlanması ve öğretilmesi arayışlarını ortaya çıkarmıştır. |
|||
[[Geleneksel tıp]], tıp biliminin egemen olduğu kültürlerde tipik olarak uygulananların aksine, belirli bir kültürün "''bilim öncesi'' ''uygulamalar"''ını ifade eder. 2019 DSÖ raporu, geleneksel tıbbı "açıklanabilir olsun ya da olmasın, farklı kültürlere [[Yerli halklar|özgü]] teori, inanç ve deneyimlere dayanan, fiziksel ve ruhsal hastalıkların önlenmesi, teşhisi, iyileştirilmesi veya tedavisinde sağlık bakımında kullanılan bilgi, beceri ve uygulamaların toplamı" olarak tanımlamaktadır. |
|||
'''Holistik tıp,''' alternatif tıbbın yeni bir isimle markalaşmasıdır. Bu durum tıbbın sözde indirgemeciliğinin aksine, ''denge'' ve ''holizm'' kelimeleriyle kişiyi "bütün" ve daha eksiksiz hesaba kattığını iddia eder.<ref name="Beresford pp. 721–724">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Medical reductionism: lessons from the great philosophers|yazarlar=Beresford|tarih=15 April 2010|sayı=9|sayfalar=721–724|çalışma=QJM|yayıncı=Oxford University Press (OUP)|alıntı=Unfortunately, the term 'holistic medicine' has been somewhat hijacked by alternative therapists and is often thought mistakenly to be at odds with conventional medicine.|cilt=103|issn=1460-2725|pmid=20395240|doi=10.1093/qjmed/hcq057|ilk=M. J.}}</ref><ref name="ZUCKER 1979 pp. 39–42">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Reductionism and holistic medicine|yazarlar=Zucker|tarih=January 1979|sayı=1|sayfalar=39–42|çalışma=Journal of Social and Biological Systems|yayıncı=Elsevier BV|cilt=2|issn=0140-1750|doi=10.1016/0140-1750(79)90019-8|ilk=Arthur}}</ref> |
|||
== Kısıtlılık ve sakıncalar == |
|||
Alternatif tıp uygulamalarının selektif, denetimli, test edilebilir ve ölçümlenebilir olmayışı sonuçlarıyla ilgili kötüye kullanım, abartı ve şarlatanlık gibi endişelerin ortaya çıkmasına neden olur. Hastaların inanç ve umutlarını para ve itibar kazanma amacıyla sömüren, kimi doktor unvanlı ve bilim dilini kullanan, ancak her hastalığa mutlaka kendi ürünleri ile ilgili tedaviler öneren geniş bir ticari yapı bu endişeleri desteklemektedir. |
|||
=== Tanımlanmasındaki zorluklar === |
|||
Bir diğer endişe kaynağı uygulayıcıların sahip olduğu eğitim, bilgi düzeyleri ve deneyim yeterlilikleridir. Hastalıkların sebebi ([[etiyoloji]]) ve tedavi yöntemleri, bu yöntemlerin üstünlükleri, yeterlilikleri veya yetersizlikleri konusunda eğitimli olmayan kişilerin hastalara doğru tedaviler ve öneriler sunması imkânsızdır. Bazı ülkelerde alternatif tıp eğitimi [[tıp]] fakültelerinde bir [[tıp]] branşı olarak verilmekte, öğrencilerin bu yöntemlerle ilgili bilgi sahibi olması sağlanmaktadır. |
|||
Bilimin önde gelen üyeleri ve biyomedikal bilim camiası "geleneksel tıp", "alternatif tıp", "konvansiyonel tıp", "alternatif tıp", "tamamlayıcı tıp", "integratif tıp" ve "bütüncül tıp" ifadelerini hiçbir herhangi bir ilaca atıfta bulunmaması nedeniyle alternatif tıp olarak adlandırmayı anlamlı bulmuyorlar. Diğerleri, alternatif tıbbın, içerdiği teori ve uygulamaların çeşitliliği ve alternatif ve geleneksel tıp arasındaki sınırların örtüşmesi, geçişken ve değişkenliğini ileri sürüyor.{{Kdn|IOM Report|2005}} Alternatif olarak kategorize edilen sağlık uygulamaları, tarihsel kökenleri, teorik temelleri, [[Tanı|teşhis teknikleri]], [[Tedavi|terapötik uygulamaları]] ve tıbbi ana akımla olan ilişkileri bakımından farklılık gösterebilir.{{Kdn|Sointu|2012}} Alternatif tıbbın "ana akım olmayan" tanımı altında, bir yerde alternatif olarak kabul edilen tedaviler, başka bir yerde geleneksel olarak kabul edilebilir. |
|||
Eleştirmenler, alternatif veya tamamlayıcı ifadelerinin bilime dayalı tıbba etkili bir alternatif olduğunu ima ettiği veya [[Plasebo etkisi|plaseboya]] kıyasla neredeyse ölçülebilir hiç bir pozitif etkisi olmayan tedavinin bilime dayalı tıbbın etkinliğini tamamladığını ima ettiği gerekçesiyle tanımlamaları eleştiriyorlar.<ref name="Sampson_6/1995">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://nyaspubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x|başlık=Antiscience Trends in the Rise of the Alternative Medicine Movement|yazarlar=Sampson|tarih=June 1995|sayı=1|sayfalar=188–197|çalışma=Annals of the New York Academy of Sciences|cilt=775|issn=0077-8923|pmid=8678416|doi=10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x|ilk=Wallace}}</ref> John Diamond,<ref name="Jeffrey2015">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=There is no such thing as alternative medicine|erişimtarihi=free|yazarlar=Jeffery|tarih=2015|sayı=12|dil=en|sayfalar=687–688|çalışma=Journal of Small Animal Practice|başlıknotu=Editorial|cilt=56|issn=1748-5827|pmid=26735773|doi=10.1111/jsap.12427|ilk=Nick}}</ref> Paul Offit benzer ifadeleri kullandılar;"Gerçek şu ki, alternatif tıp diye bir şey yoktur." Sadece işe yarayan ve yaramayan tıp vardır. Ve bunu anlamanın yolu, internet sohbet odaları, dergiler veya arkadaşlarla konuşmak değil, bilimsel çalışmaları dikkatlice değerlendirmektir." |
|||
=== İlaç Etkileşimleri === |
|||
[https://web.archive.org/web/20190829045637/http://bitkiseltedaviler.net/ Bitkisel] ve hayvansal kaynaklı her doğal ürünün mutlak surette olumlu etkide bulunacağı şeklinde halk arasında yaygın olan görüşün tümüyle doğru olmadığı, bitkilerin içeriğindeki kimi maddelerin hastalığa olumsuz etkide bulunabildiği, ilaçlarla etkileşime girerek zarar verebileceği de belirtilmektedir. Bitkinin doğrudan toksik etkileri, alerjik reaksiyonlar, kontaminasyona bağlı etkiler, ilaç ve diğer bitkilerle olan etkileşimlerlerinin iyi bilinmesi gerekmektedir. |
|||
== Türler == |
|||
Etkileri laboratuvar ortamında araştırılmadığında kullanılan bitkilerin insan sağlığına ciddi zarar verebileceğine ilişkin örneklerden birisi "Aristolochia fangchi" denilen bitkiyi içeren kilo kaybettirici bitkisel bir ürünün 43 hastada son evrede böbrek hastalığına yol açtığı, karsinojen olduğu, sarımsak (garlic), Mabedağacı ([[Gingko biloba]]) ve [[ginseng]]in ameliyat boyunca kanama riskini arttırabildiği tespit edilmiştir. {{kaynak belirt}} |
|||
Alternatif tıp, çeşitli sağlık bakım uygulamaları, ürün ve terapilerinden oluşur. Paylaşılan özellik, bilimsel yönteme dayanmayan bir şifa iddiasıdır. Uygulamalar temelleri ve metodolojileri bakımından çeşitlidir. Kültürel kökenleri veya dayandıkları inanç türlerine göre sınıflandırılabilir.<ref name="Sampson_6/1995">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://nyaspubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x|başlık=Antiscience Trends in the Rise of the Alternative Medicine Movement|yazarlar=Sampson|tarih=June 1995|sayı=1|sayfalar=188–197|çalışma=Annals of the New York Academy of Sciences|cilt=775|issn=0077-8923|pmid=8678416|doi=10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x|ilk=Wallace}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSampson1995">Sampson, Wallace (June 1995). [https://nyaspubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x "Antiscience Trends in the Rise of the Alternative Medicine Movement"]. ''Annals of the New York Academy of Sciences''. '''775''' (1): 188–197. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x|10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x]]. [[Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası|ISSN]] [[issn:0077-8923|0077-8923]]. [[PubMed|PMID]] [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8678416 8678416]. [[Semantic Scholar|S2CID]] [https://api.semanticscholar.org/CorpusID:2813395 2813395].</cite></ref> Yöntemler, belirli bir kültürün geleneksel uygulamaları, halk bilgisi, batıl-manevi inançlar, doğaüstü enerjiler, sahte bilim, akıl yürütmedeki hatalar, propaganda, sahtekarlık ve bilimsel yöntemlerle kanıtlanmış olanlar dışındaki her türlü yeni veya farklı sağlık kavramlarını içerebilir veya bunlara dayanabilir.<ref name="Sampson_6/1995" /> Farklı kültürlerin, binlerce yıl içinde geliştirilen kendi benzersiz geleneksel veya inanç temelli uygulamaları veya son zamanlarda gerçekleşen tüm uygulama sistemleri olabilir. |
|||
=== Bilimsel olmayan inanç sistemleri === |
|||
== Uygulamalar / Bazı alternatif tıp yöntemleri == |
|||
[[Dosya:A_person_discovering_that_they_have_been_transformed_into_se_Wellcome_V0011124.jpg|küçükresim| " ''Bana gece 1000 hap alırsam sabahları bambaşka bir şey olacağımı söylediler'' ", alternatif bir ilaç takviyesi olan Morison'un Sebze Hapları üzerine 19. yüzyılın başlarından kalma bir hiciv]] |
|||
=== Tarihi / Kadim Yöntemler === |
|||
[[Tıp|Konvansiyonel tıbbın]] yerine kullanılan [[Naturopati|natüropati]] veya [[homeopati]] gibi alternatif tıp uygulamaları bilim dışı inanç sistemlerine dayanır. |
|||
* [[Ayurveda]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
* [[Akupunktur]] |
|||
! |
|||
* [[Geleneksel Anadolu Halk Hekimliği]] |
|||
! Önerilen mekanizma |
|||
* [[Geleneksel Çin Tıbbı]] |
|||
! Sorunlar |
|||
* [[Bitkisel tıp]] ([[Herbalism]], fitoterapi) |
|||
|- |
|||
* [[Hipertermi]] |
|||
! [[Naturopati|natüropati]] |
|||
* [[Siddha]] |
|||
| Naturopatik tıp, vücudun, bedensel süreçlere rehberlik eden doğaüstü bir [[Vitalizm|hayati enerji]] kullanarak kendi kendini iyileştirdiği inancına dayanır. |
|||
* [[Unani]] |
|||
| Kanıta dayalı tıp paradigması ile çelişiyor. Pek çok natüropat [[Aşılama|aşılamaya]] karşı çıktı ve "bilimsel kanıtlar, natüropatik tıbbın [[Kanser|kanseri]] veya başka herhangi bir hastalığı tedavi edebileceği iddialarını desteklemiyor". |
|||
* [[Geleneksel Moğol Tıbbı]] |
|||
|- |
|||
* [[Çigong]] |
|||
! [[Homeopati]] |
|||
| Sağlıklı kişilerde bir hastalığın belirtilerine neden olan bir maddenin, hasta kişilerde benzer belirtileri iyileştirdiği inancı. {{Refn|In his book ''The Homœopathic Medical Doctrine'' [[Samuel Hahnemann]] the creator of homeopathy wrote: "Observation, reflection, and experience have unfolded to me that the best and true method of cure is founded on the principle, ''[[similia similibus curentur]].'' To cure in a mild, prompt, safe, and durable manner, it is necessary to choose in each case a medicine that will excite an affection similar (''{{lang|el|ὅμοιος πάθος}}'') to that against which it is employed."{{sfn|Hahnemann|1833|pp=[https://books.google.com/books?id=EnEFAAAAQAAJ&pg=PR3 iii], [https://books.google.com/books?id=EnEFAAAAQAAJ&pg=PA48 48–49]}}|name=Hahnemannquote|group=n}} |
|||
* [[Yoga]] |
|||
| [[Atom|Atomlar]] ve [[Molekül|moleküller]] veya temel kimya bilgisinden önce geliştirildi, bu da homeopatide uygulandığı gibi tekrarlanan seyreltmenin yalnızca su ürettiğini ve homeopatinin bilimsel olarak geçerli olmadığını gösteriyor. |
|||
* [[Hacamat]] |
|||
|} |
|||
* [[Sülük Tedavisi]] |
|||
=== |
=== Geleneksel etnik sistemler === |
||
[[Dosya:Xi'an_traditionnal_medecine_market_(18).JPG|küçükresim| İçilmeye hazır [[geleneksel Çin tıbbı]] karışımı]] |
|||
* [[Ortomoleküler tıp]] |
|||
[[Dosya:Acupuncture1-1.jpg|küçükresim| [[Akupunktur|Akupunktur,]] vücuda iğnelerin sokulmasını içerir.]] |
|||
* [[Ozon terapisi]] (Oksijen terapisi, Oksijenasyon terapisi, Oksihemoterapi, Hidrojen peroksit terapisi) |
|||
Alternatif tıp, [[Geleneksel Çin tıbbı]], [[Ayurveda]] veya dünyadaki diğer kültürlerin uygulamaları gibi geleneksel uygulamalara dayanabilir. Geleneksel ilaçların yararlı bulunanları konvansiyonel tıp içinde araştırılmış ve kabul edilmiştir; ancak altta yatan inanç sistemleri kabul gören sistemler değillerdir. |
|||
* [[Detoksifikasyon terapisi]] |
|||
* [[Aromaterapi]] |
|||
* [[Şelasyon terapisi]] |
|||
* [[Homeopati]] |
|||
* [[Kiropraktik]] |
|||
* [[Osteopati]] |
|||
* [[Diyet takviyesi]] |
|||
* [[Masaj]] |
|||
* [[Reiki]] ([[Biyoenerji (parapsikoloji)]], [[Terapötik Dokunuş]]) |
|||
* [[Johrei]] |
|||
* [[Manyetik Terapi]] |
|||
* [[Ses Enerjisi Terapisi]] |
|||
* [[Işık Terapisi]] |
|||
* [[Aleksandr Tekniği]] |
|||
* [[Refleksoloji]] |
|||
* [[Feldenkrais Metodu]] |
|||
* [[Craniosakral Terapi]] |
|||
* [[Rolfing]] |
|||
* [[Nöral Terapi]] |
|||
* [[Hipnoz]] |
|||
* Hipertermi (Beden ısıtma.) |
|||
* Hidrazyne Sülfat |
|||
* Buğday şırası |
|||
Geleneksel tıp, kendi bölgesi dışında veya bilinen fonksiyonel tedavi ile birlikte veya onun yerine kullanıldığında veya hastanın veya uygulayıcının - örneğin uygulamanın hurafelere dayandığını bilmek gibi- işe yaramayacağını bildiği veya bilmesi gerektiğinin beklenebileceği durumlarda kullanıldığında alternatif tıp olarak kabul edilir. |
|||
== Tartışmalar == |
|||
{| class="wikitable" |
|||
Alternatif tıp uygulamaları yoğun tartışmalara konu olmuştur. Alternatif tıp terimi konvansiyonel, bilimsel ve kurumsal tıp dışındaki tüm uygulamaları içeren bir başlık olmakla birlikte uygulamaların genişliği ve çeşitliliği söz konusu uygulamaların ayrı ayrı değerlendirme ve araştırılmasını gerektirmektedir. Bunlardan örneğin [[Akupunktur]] gibi bazı uygulamaların etkinliği {{kaynak belirt}} ve bazı hastalıklarda uygulanabilirliği tıp çevrelerince kabul görmeye başlamıştır. |
|||
! |
|||
! iddialar |
|||
! Sorunlar |
|||
|- |
|||
| [[Geleneksel Çin tıbbı|Geleneksel Çin Tıbbı]] |
|||
| Çin'den gelen geleneksel uygulamalar ve inançlar, Komünist parti tarafından yapılan değişikliklerle birlikte TCM'yi oluşturur. Yaygın uygulamalar arasında bitkisel ilaçlar, [[akupunktur]] (vücutta belirli noktalara iğnelerin sokulması), masaj (Tui na), egzersiz ( [[Çigong|qigong]] ) ve diyet terapisi yer alır. |
|||
| Uygulamalar, [[Çi|qi]] adı verilen doğaüstü bir enerjiye olan inanca, [[Çin astrolojisi]] ve [[Nümeroloji|Çin numerolojisine]], Çin'de bulunan şifalı otların ve diğer maddelerin geleneksel kullanımına, dilin vücuttaki değişiklikleri yansıtan bir vücut haritası içerdiği inancına dayanmaktadır. ve iç organların anatomi ve fizyolojisinin yanlış bir modeli. |
|||
|- |
|||
| [[Ayurveda]] |
|||
| Hindistan'ın geleneksel tıbbı. Ayurveda üç temel maddenin, [[Ayurveda|doshaların]] (Vata, Pitta ve Kapha olarak adlandırılır) varlığına inanır ve doshaların dengesinin sağlıkla, dengesizliğin ise hastalıkla sonuçlandığını belirtir. Bu tür hastalığa neden olan dengesizlikler, geleneksel bitkiler, mineraller ve ağır metaller kullanılarak ayarlanabilir ve dengelenebilir. Ayurveda, bazı hayvansal ürünler ve [[kükürt]], [[arsenik]], [[kurşun]] ve bakır sülfat dahil olmak üzere minerallerin eklenmesiyle bitki bazlı ilaçların ve tedavilerin kullanımını vurgular. |
|||
| Ayurveda hakkında güvenlik endişeleri gündeme geldi, iki ABD araştırması, Ayurvedik Hint üretimi patentli ilaçların yaklaşık yüzde 20'sinin [[kurşun]], [[cıva]] ve [[arsenik]] gibi toksik seviyelerde ağır metaller içerdiğini buldu. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki kullanıcılar üzerinde 2015 yılında yapılan bir araştırma, test edilenlerin yüzde 40'ında yüksek kan kurşun seviyeleri buldu. Diğer endişeler arasında toksik bileşikler içeren şifalı otların kullanımı ve Ayurveda tesislerinde kalite kontrol eksikliği yer alır. Ağır metal zehirlenmesi vakaları, Amerika Birleşik Devletleri'nde bu bileşiklerin kullanımına atfedilmiştir. {{Kdn|Wujastyk|2003}} {{Kdn|Mishra|2004}} <ref>{{Web kaynağı|url=https://www.csicop.org/specialarticles/show/ayurveda_ancient_superstition_not_ancient_wisdom|başlık=Ayurveda: Ancient Superstition, Not Ancient Wisdom|erişimtarihi=1 February 2018|tarih=2017-12-14|çalışma=Skeptical Inquirer}}</ref> <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=A cluster of lead poisoning among consumers of Ayurvedic medicine|tarih=6 Apr 2015|sayı=4|sayfalar=303–307|çalışma=International Journal of Occupational and Environmental Health|cilt=21|pmc=4727589|pmid=25843124|doi=10.1179/2049396715Y.0000000009}}</ref> |
|||
|} |
|||
=== |
=== Doğaüstü enerjiler === |
||
İnanç temelleri, biyoalanlarda olduğu gibi fizik bilimi tarafından tespit edilemeyen doğaüstü enerjilerin varlığına olan inancı veya enerji tıbbında olduğu gibi fizik yasalarıyla tutarsız olan fizik enerjilerinin özelliklerine olan inancı içerebilir. |
|||
Alternatif tıbbın savunucuları spesifik alternatif tedavilerin çok geniş alanlarda tedavi edici etkilerinin olduğunu kabul etmektedirler. Bu terapilerin bazılarında [[Plasebo]] etkisinin olma ihtimalini kabul etseler bile bunun terapinin geçerliliğini tümüyle yok etmediğini belirtmektedirler. Buna mukabil bu terapilerin konvansiyonel tıbbi tedavilerin yerini almasına karşı güçlü bir itiraz da bulunmakta ve alternatif tedavilerin ancak konvansiyonel tıp yöntemleriyle birlikte ve tamamlayıcı olarak kullanılması gerektiği öne sürülmektedir. Bazı tamamlayıcı terapilerin acıyı azaltma ve hastanın ruh halini düzeltmekte yardımcı olduğu da ifade edilmektedir. |
|||
{| class="wikitable" |
|||
! |
|||
! iddialar |
|||
! Sorunlar |
|||
|- |
|||
| [[Biyoenerji (parapsikoloji)|Biyoalan tedavisi]] |
|||
| Vücudu sardığı ve içine girdiği iddia edilen enerji alanlarını etkilemeye yöneliktir. |
|||
| [[Carl Sagan]] gibi [[Bilimsel kuşkuculuk|bilimsel şüpheciliğin]] savunucuları, bu terapilerin dayandığı farazi enerji alanlarının varlığını destekleyecek ampirik kanıtların eksikliğini eleştirdiler. {{Kdn|Sagan|1996}} |
|||
|- |
|||
| [[Biyoelektromanyetizma|Biyoelektromanyetik]] terapi |
|||
| Darbeli alanlar, alternatif akım veya doğru akım alanları gibi doğrulanabilir elektromanyetik alanları geleneksel olmayan bir şekilde kullanın. |
|||
| Mıknatısların sağlık ve hastalıkları etkilemek için [[fizik]] yasalarına meydan okumak için kullanılabileceğini iddia ediyor. |
|||
|- |
|||
| [[Kiropraktik|Kayropraktik]] |
|||
| Spinal manipülasyon, sinirlere baskı yaptığı iddia edilen “ vertebral subluksasyonları ” tedavi etmeyi amaçlar. |
|||
| Kayropraktik, omurgayı manipüle etmenin Doğuştan Zeka adı verilen doğaüstü [[Vitalizm|hayati bir enerjinin]] akışını engellediği ve böylece sağlığı ve hastalığı etkilediği inancına dayanıyordu. Vertebral subluksasyon, var olduğu kanıtlanmamış sözde bilimsel bir varlıktır. |
|||
|- |
|||
| [[Reiki]] |
|||
| Uygulayıcılar, bu doğaüstü enerjilerin hastayı iyileştirmek için uygulayıcının avuçlarından aktarılabileceği inancıyla, avuçlarını hastanın doğaüstü enerji merkezleri olduğuna inandıkları [[Çakra|Çakraların]] yakınına koyarlar. |
|||
| Güvenilir bilimsel kanıtlardan yoksundur. <ref name="rosa">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=A close look at therapeutic touch|erişimtarihi=free|tarih=April 1998|sayı=13|sayfalar=1005–1010|çalışma=JAMA|cilt=279|pmid=9533499|doi=10.1001/jama.279.13.1005}}</ref> |
|||
|} |
|||
=== Bitkisel ilaçlar ve diğer maddeler === |
|||
Alternatif tıp tekniklerinin kanser tedavisi üzerinde etkileri bulunamadığı bilimsel makalelerde ifade edilirken, bazı araştırmacılar hastaların [[psikosomatik]] olarak tedavilerinin hızlandığına dair sonuçlar bulunduğunu ifade etmişlerdir.{{Kaynak belirt}} |
|||
Şifalı bitkiler, gıdalar, vitamin olmayan takviyeler ve megavitaminler, hayvan ve mantar ürünleri ve mineraller gibi doğada bulunan madde ve ürünlerin diğer yöntemleri de içerebilen kullanımlarıdır.<ref name="Abdulla1999">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Phytotherapy – good science or big business?|yazarlar=Abdulla|tarih=May 13, 1999|çalışma=Nature|alıntı=Science-based medicine, with its emphasis on controlled study, proof, evidence, statistical significance and safety is being rejected in favour of 'alternative medicine' – an atavistic portmanteau of anecdote, hearsay, rumour and hokum. ... Probably the most commercially successful and widely used branch of alternative or complementary medicine is 'phytotherapy'. These are the tablets, powders and elixirs, otherwise known as herbal medicine, that are sold in most countries, through health shops and pharmacies as 'nutritional supplements'. ... Only a tiny minority of these remedies have been shown to have mild-to moderately beneficial health effects ... So why are affluent, otherwise rational, highly educated people (for this is the average user profile) so hungry for phytotherapy? ... people still believe that 'natural' equals good and safe despite plenty of evidence to the contrary. ... as far as the human body is concerned, 'natural' is meaningless ... Equally, what's so safe about consuming substances that need meet no standards of contents?|doi=10.1038/news990513-8}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The Role of Plant-Derived Drugs and Herbal Medicines in Healthcare|yazarlar=De Smet|tarih=December 1997|sayı=6|sayfalar=801–840|çalışma=Drugs|cilt=54|pmid=9421691|doi=10.2165/00003495-199754060-00003}}</ref> Örnekler arasında vitamin olmayan takviyeler, [[balık yağı]], [[Omega-3 yağ asitleri|Omega-3 yağ asidi]], glukozamin, [[Kirpi otu|ekinezya]], [[Keten yağı|keten tohumu yağı]] ve ginseng için iyileştirici iddialar yer alır. [[Fitoterapi|Bitkisel ilaç]] veya fitoterapi, yalnızca bitkisel ürünlerin kullanımını içermez, aynı zamanda hayvansal ve mineral ürünlerin kullanımını da içerebilir. Alternatif tıbbın ticari olarak en başarılı dallarından biridir ve "besin takviyesi" olarak satılan tablet, toz ve iksirleri içerir. Bunların sadece '''çok küçük bir yüzdesi'''nin etkili olduğu gösterilmiştir ve standartlar ve içeriklerinin güvenliği konusunda çok az düzenleme vardır.<ref name="Abdulla1999" /> |
|||
[[Dosya:Chiropractic_spinal_adjustment.jpg|sağ|küçükresim| Bir [[Kiropraktik|masör]] omurgayı " ayarlıyor "]] |
|||
=== Din, inançla şifa ve dua === |
|||
Alternatif tıp çevreleri arasında alternatif tıbbı modern kurumsal tıbbın tamamlayıcısı (complementary) olarak görenler olduğu gibi konservatif tıbba karşı pek çok yönden benimsenebilecek tek seçenek olarak görenler de bulunmaktadır. Konuya bu şekilde yaklaşan kimi çevreler çağdaş batı tıbbının karlılık esasıyla hareket eden büyük bir endüstri haline geldiğini, ([[Ivan Illich]]), doğal ve zararsız yöntemlerle hastayı iyileştirmek yerine onu birtakım zararlı yan etkileri bulunan ilaçların üzerinde test edildiği kobaylar gibi görüldüğü bir yapı olarak görmektedirler. Onlara göre çağdaş tıp "olgular" yerine "görüşlerin" hakim olduğu, bilimselliğin bir tür ruhbanlık biçimi gibi halka yönelik totaliter bir dayatmanın aracı haline getirildiği bir alandır. Çağdaş tıp bir süre önce bilimsel ve faydalı diye kabul ettiği bazı şeylerin daha sonra zararlı olduğunu söyleyebilmektedir. Bunların bazı örnekleri; |
|||
{| class="wikitable" |
|||
! |
|||
! iddialar |
|||
! Sorunlar |
|||
|- |
|||
| [[Hristiyanlık|Hıristiyan]] inanç şifa |
|||
| Şifada ilahi veya manevi bir müdahale vardır. |
|||
| Etkililik için kanıt eksikliği. <ref name="Pearce_Simpson1998">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=A paediatrician's guide to complementary medicine|yazarlar=Pearce|tarih=March 1998|sayı=1|sayfalar=62–67|çalışma=Current Paediatrics|cilt=8|doi=10.1016/S0957-5839(98)80061-4}}</ref> Ölüm ve sakatlık gibi istenmeyen sonuçlar, "ciddi yaralanmalar veya hastalıklar için tıbbi bakım yerine inançla şifa seçildiğinde meydana geldi". <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.cancer.org/docroot/ETO/content/ETO_5_3X_Faith_Healing.asp|başlık=Faith Healing – Making Treatment Decisions|tarih=June 15, 2009|yayıncı=American Cancer Society}}</ref> 2001 yılında taburcu edilen 799 koroner cerrahi hastası üzerinde yapılan çift kör bir çalışma, "şefaat duasının bir koroner bakım ünitesinde hastaneye kaldırıldıktan sonra tıbbi sonuçlar üzerinde önemli bir etkisi olmadığını" buldu. <ref name="Aviles_et_al2001">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Intercessory Prayer and Cardiovascular Disease Progression in a Coronary Care Unit Population: A Randomized Controlled Trial|yazarlar=Aviles|tarih=December 2001|sayı=12|sayfalar=1192–1198|çalışma=Mayo Clinic Proceedings|cilt=76|pmid=11761499|doi=10.4065/76.12.1192}}</ref> |
|||
|} |
|||
=== NCCIH sınıflandırması === |
|||
* Yumurtanın yüksek kolestrole neden olan kötü bir yiyecek olduğu söylenirken son araştırmalarda tersinin doğru olduğu savunulmaya başlanmıştır.{{Kaynak belirt}} |
|||
ABD'li NCCIH, alternatif tıp dallarını beş ana gruba ayıran bir sınıflandırma sistemi oluşturdu. Bu gruplar bazı örtüşmelere sahiptir ve iki tür [[enerji]] tıbbı içerir: [[Magnetoterapi|mıknatıs terapisi]], renk delme ve [[Fototerapi|ışık terapisi]] gibi fiziksel olarak gözlemlenebilir kaynaklar ve fiziksel olarak saptanamayan veya farazi enerji kullanan. Bu enerjilerin hiçbirinin sağlığı veya bedeni olumlu herhangi bir şekilde etkilediğini destekleyecek kanıt bulunmuyor.<ref name="ConsumerHealth9th">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=_p4GywAACAAJ|başlık=Consumer health: a guide to intelligent decisions|sayfalar=34–35, 134, 137|yer=New York|yayıncı=McGraw-Hill|seri=9th|yıl=2013|isbn=978-0078028489|oclc=758098687}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBarrettHallBaratzLondon2013">Barrett, Stephen; Hall, Harriet; Baratz, Robert S.; London, William M.; Kroger, Manfred (2013). [https://books.google.com/books?id=_p4GywAACAAJ ''Consumer health: a guide to intelligent decisions''] (9th ed.). New York: McGraw-Hill. pp. 34–35, 134, 137. [[Uluslararası Standart Kitap Numarası|ISBN]] [[Özel:BookSources/978-0078028489|<bdi>978-0078028489</bdi>]]. [[OCLC]] [https://www.worldcat.org/oclc/758098687 758098687].</cite></ref> |
|||
* Margarinin tereyağından daha sağlıklı olduğu önceden savunulurken araştırmalar artık aksinin doğru olduğunu ileri sürmektedir.{{Kaynak belirt}} |
|||
* Daha önce bebeklerin doğal mamalarla beslenmesinin anne sütünden daha iyi olduğu düşünülürken artık belirli bir süreçte [[anne sütüyle beslenme]]nin çok önemli olduğu kabul edilmeye başlanmıştır.{{Kaynak belirt}} |
|||
# Tümleşik tıbbi sistemler: örnekler arasında geleneksel Çin tıbbı, naturopati, homeopati ve ayurveda yer alır. |
|||
Ayrıca konservatif tıbbın hem uzun vadeli hem de aşırı masraflı oluşu, sentetik ilaçların değişken yan etkilerinin oluşu vs. sebepler de bu çevreler tarafından alternatif tıp yöntemlerini seçmenin gerekçelerini oluşturmaktadır. Yerli kabilelerde bazılarının olumlu etkileri [[fitoterapi]] uzmanlarınca da tespit edilen bitkisel kök, yaprak vs. kullanımları, [[akupunktur]] gibi geleneksel bazı tedavi yöntemlerinin kimi rahatsızlıklarda konservatif tıbba karşı ciddi bir seçenek olarak kullanılması yine bu çevreler tarafından örnek gösterilen olaylardan bazılarıdır.{{Kaynak belirt}} |
|||
# Zihin-beden müdahaleleri: "Bedensel işlev ve semptomları" etkiledikleri varsayımı altında zihin, beden ve ruh arasındaki bağlantıyı keşif iddiasındadır. Zihin ve beden arasındaki bağlantı, geleneksel tıbbi bir gerçektir ve bu sınıflandırma, [[bilişsel davranışçı terapi]] gibi işlevi kanıtlanmış terapileri içermez. |
|||
# "Biyoloji" temelli uygulamalar: Bitkiler, besinler, vitaminler ve diğer doğal maddeler gibi doğada bulunan maddeleri kullanır. (Burada kullanılan şekliyle "biyoloji"nin [[biyoloji]] bilimine atıfta ''bulunmadığını'', ancak bu makale için kullanılan birincil kaynakta NCCIH tarafından yeni türetilen bir kullanım olduğunu unutmayın. NCCIH tarafından türetilen "biyolojiye dayalı" terimi, geleneksel Çin tıbbında zehirli [[kurşun]] kullanımı gibi biyolojik olmayan bir kaynaktan gelen kimyasallara ve diğer biyolojik olmayan maddelere atıfta bulunabilir. ) |
|||
# Manipülatif ve vücut temelli uygulamalar: üstyapı, kayropraktik ve osteopatik manipülasyonda yapıldığı gibi vücut parçalarının manipülasyonu veya hareket ettirilmesi. |
|||
# Enerji tıbbı: varsayılan ve doğrulanabilir enerji alanlarıyla ilgilenen bir alandır: |
|||
#* Biofield terapilerinin amacı, vücudu çevrelediği ve nüfuz ettiği iddia edilen enerji alanlarını etkilemektir. Bu tür enerji alanlarının varlığı kanıtlanmamıştır. |
|||
#* [[Biyoelektromanyetizma|Biyoelektromanyetik]] tabanlı terapiler, darbeli alanlar, alternatif akım veya doğru akım alanları gibi doğrulanabilir elektromanyetik alanları bilimsel olmayan bir şekilde kullanır. |
|||
== Tarih == |
|||
Doğal tedavi biçimlerinin Amerikan Gıda ve İlaç Kurumu (Food and Drug Administration-FDA) tarafından kabul görmemesinin sebepleri arasında doğal tedavilerin "ilaç" (drug) olarak sınıflandırılabilmesi için 800 milyon dolarlık testlerden geçmesi gerektiği ancak bu testlerden geçse bile patenti alınamadığı için şirketlerin yeni bir ilaç olarak patent alamayacakları, dolayısıyla da kar edemeyecekleri bu tedavi biçimlerini desteklemedikleri ve bu sebeple insanların doğal tedavilerden yararlanabilecekleri bir sistemin yaygınlaştırılmadığı gibi eleştiriler de yapılmaktadır. |
|||
Alternatif tıbbın tarihi, 1970'lerden başlayarak batı tıp kurumu tarafından "düzensiz uygulamalar", toplu olarak "alternatif tıp" olarak tanıtılan bir grup farklı tıbbi uygulamanın tarihi, bu grubun üyelerinin bireysel geçmişlerinin toplanması veya batı tıp tarihine atıfta bulunabilir.<ref name="Sampson_6/1995">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://nyaspubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x|başlık=Antiscience Trends in the Rise of the Alternative Medicine Movement|yazarlar=Sampson|tarih=June 1995|sayı=1|sayfalar=188–197|çalışma=Annals of the New York Academy of Sciences|cilt=775|issn=0077-8923|pmid=8678416|doi=10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x|ilk=Wallace}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSampson1995">Sampson, Wallace (June 1995). [https://nyaspubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x "Antiscience Trends in the Rise of the Alternative Medicine Movement"]. ''Annals of the New York Academy of Sciences''. '''775''' (1): 188–197. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x|10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x]]. [[Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası|ISSN]] [[issn:0077-8923|0077-8923]]. [[PubMed|PMID]] [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8678416 8678416]. [[Semantic Scholar|S2CID]] [https://api.semanticscholar.org/CorpusID:2813395 2813395].</cite></ref><ref name="QMHCHF" /><ref name="Whorton_2003">{{Web kaynağı|url=https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/altmed/clash/history.html|başlık=Countercultural Healing: A brief History of Alternative Medicine in America|erişimtarihi=2022-03-25|tarih=2003|çalışma=PBS Frontline|ilk=James}}</ref><ref name="RiseRise_6/2004">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15174992/|başlık=The rise and rise of complementary and alternative medicine: a sociological perspective|yazarlar=Coulter|tarih=2004-06-07|sayı=11|sayfalar=587–589|çalışma=[[Medical Journal of Australia]]|cilt=180|issn=0025-729X|pmid=15174992|doi=10.5694/j.1326-5377.2004.tb06099.x}}</ref><ref name="Whorton_9/2002">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=N21eyOQlE0kC|başlık=Nature Cures: The History of Alternative Medicine in America|dil=en|yayıncı=Oxford University Press|yıl=2002|isbn=978-0195349788|ilk=James C.}}</ref> |
|||
[[Alternatif tıp|Tamamlayıcı]] ve [[Alternatif tıp|bütünleyici tıbbın]] geçmişlerini içerir. 1970'lerde bilime dayalı tıp kurumunun parçası olmayan batılı pratisyenler "düzensiz pratisyenler" olarak anıldı ve tıp kurumu tarafından bilim dışı ve şarlatanlık yaptıkları gerekçesiyle görevden alındı.<ref name="QMHCHF" /><ref name="Whorton_2003" /> 1970'lere kadar, batı tıbbı bilimsel yöntem ve keşifleri bünyesine alarak tedavilerinin başarısında buna karşılık gelen bir artış elde ettikçe, düzensiz uygulamalar şarlatanlık ve dolandırıcılık olarak marjinallleşti.<ref name="Whorton_9/2002" /> 1970'lerde, batılı olmayan kültürlerin geleneksel uygulamaları ve biyotıbbın parçası olmayan diğer kanıtlanmamış uygulamalarla birlikte tüm grup toplu olarak "alternatif tıp" ifadesi altında toplandı ve pazarlandı.<ref name="Sampson_6/1995" /><ref name="QMHCHF">Quack Medicine: A History of Combating Health Fraud in Twentieth-Century America, Eric W. Boyle, </ref><ref name="Whorton_2003" /><ref name="Whorton_9/2002" /><ref name="FrontlineAF">{{Web kaynağı|url=https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/altmed/etc/synopsis.html|başlık=The Alternative Fix: Introduction|tarih=November 3, 2003|çalışma=www.pbs.org|yayıncı=PBS Frontline}}</ref> |
|||
[[Dosya:2008-10-07 Medicine Tree Natural Health Center.jpg|küçükresim|sol|[[Amerika Birleşik Devletleri]]'nde yer alan bir alternatif tıp merkezi.]] |
|||
'''Alternatif tıbbı tümüyle destekleyenler'''; Daha çok çağdaş bilimsel paradigma ve uygulamalara eleştirel yaklaşan, çevreci ve spiritüel eğilim taşıyan çevrelerce temsil edilmektedir. Bu yaklaşımda çağdaş tıbbın gerçekliğe ilişkin biricik, değişmez bir paradigma olmadığı, olsa olsa diğer paradigmalardan biri olduğu iddiasıyla alternatif tıp uygulamalarının insanı fizik-psişik-ruhsal boyutlarıyla, bütüncül bir yaklaşımla değerlendirdiğini, kişiyi konvansiyonel tıbbın yan etkilerine maruz kalmaktan koruduğu gibi tam bir sağaltım sağladığı iddia edilmektedir. |
|||
Batıda alternatif tıp kullanımı 1960'ların [[1960'lardaki karşı kültür|karşı kültür hareketinin]] ardından 1970'lerde [[New Age|yeni çağ hareketinin]] bir parçası olarak artar.<ref name="Sampson_6/1995">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://nyaspubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x|başlık=Antiscience Trends in the Rise of the Alternative Medicine Movement|yazarlar=Sampson|tarih=June 1995|sayı=1|sayfalar=188–197|çalışma=Annals of the New York Academy of Sciences|cilt=775|issn=0077-8923|pmid=8678416|doi=10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x|ilk=Wallace}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSampson1995">Sampson, Wallace (June 1995). [https://nyaspubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x "Antiscience Trends in the Rise of the Alternative Medicine Movement"]. ''Annals of the New York Academy of Sciences''. '''775''' (1): 188–197. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x|10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x]]. [[Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası|ISSN]] [[issn:0077-8923|0077-8923]]. [[PubMed|PMID]] [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8678416 8678416]. [[Semantic Scholar|S2CID]] [https://api.semanticscholar.org/CorpusID:2813395 2813395].</cite></ref><ref>{{Dergi kaynağı|url=http://content.time.com/time/magazine/article/0,9171,155810,00.html|başlık=Cover Stories: Why New Age Medicine Is Catching On|erişimtarihi=2022-03-25|yazarlar=Wallis|tarih=November 4, 1991|sayı=18|dil=en-US|çalışma=Time|cilt=138|ilk=Claudia|issn=0040-781X}}</ref><ref name="ENAB">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=SghdYBbMds0C&pg=PA479|başlık=New Age Medicine, Encyclopedia of New Age Beliefs|sayfalar=470–508|yıl=1996|isbn=978-1565071605}}</ref> |
|||
=== Alternatif tıbbı kısmen kabul edenler === |
|||
Bu gruba giren bilim içi ve dışı çevreler alternatif tıbba tümüyle karşı çıkanlardan daha geniş bir grubu oluşturmaktadır. Alternatif tıbbın konvansiyonel tıbba bir "Alternatif" oluşturmadığını, ancak tedavi işlemleri sırasında ortaya çıkabilecek bazı yan etkileri ortadan kaldırabildiği, hasta psikolojisine olumlu etki yapması gibi gerekçelerle ve ancak "tamamlayıcı" olduğu ve bilimsel olarak zararlı olduğu ortaya konulmadığı ölçüde destek vermektedirler. Alternatif tıbba yeterli araştırmalar yapmadan tümüyle karşı çıkmayı bilimsel etik açısından doğru bulmayan bu çevreler her iki alanın faydalı öğelerini bir araya getirerek bütünleyici (integrative) tedaviler gerçekleştirilebileceğini iddia etmektedirler. |
|||
Nedenler arasında "alternatif tıbbın" biyotıbba etkili bir "alternatif" olduğuna dair kitlesel pazarlama, [[Kimyasal madde|kimyasal]] kullanmaya ilişkin toplumsal tutumlar ve her türlü [[Müesses nizam|kuruluş]] ve [[Otorite|otoriteye]] meydan okuma, bilime dayalı tıbbın sınırlamalar ve [[Yan etki|yan etkileri]] konusunda hastalarda artan hayal kırıklığı ve çaresizlik yanında diğer kültürlerin inanç ve uygulamalarına eşit değer verme ([[Kültürel görelilik|kültürel görecelik]]) duyarlılığıydı.<ref name="Sampson_6/1995" /><ref name="Whorton_2003">{{Web kaynağı|url=https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/altmed/clash/history.html|başlık=Countercultural Healing: A brief History of Alternative Medicine in America|erişimtarihi=2022-03-25|tarih=2003|çalışma=PBS Frontline|ilk=James}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWhorton2003">Whorton, James (2003). [https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/altmed/clash/history.html "Countercultural Healing: A brief History of Alternative Medicine in America"]. ''PBS Frontline''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2022-03-25</span></span>.</cite></ref><ref name="Whorton_9/2002">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=N21eyOQlE0kC|başlık=Nature Cures: The History of Alternative Medicine in America|dil=en|yayıncı=Oxford University Press|yıl=2002|isbn=978-0195349788|ilk=James C.}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWhorton2002">Whorton, James C. (2002). [https://books.google.com/books?id=N21eyOQlE0kC ''Nature Cures: The History of Alternative Medicine in America'']. Oxford University Press. [[Uluslararası Standart Kitap Numarası|ISBN]] [[Özel:BookSources/978-0195349788|<bdi>978-0195349788</bdi>]].</cite></ref><ref name="RiseRise_6/2004">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15174992/|başlık=The rise and rise of complementary and alternative medicine: a sociological perspective|yazarlar=Coulter|tarih=2004-06-07|sayı=11|sayfalar=587–589|çalışma=[[Medical Journal of Australia]]|cilt=180|issn=0025-729X|pmid=15174992|doi=10.5694/j.1326-5377.2004.tb06099.x}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true">Coulter, Ian D.; Willis, Evan M. (2004-06-07). [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15174992/ "The rise and rise of complementary and alternative medicine: a sociological perspective"]. ''[[Avustralya Tıp Dergisi|Medical Journal of Australia]]''. '''180''' (11): 587–589. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.5694/j.1326-5377.2004.tb06099.x|10.5694/j.1326-5377.2004.tb06099.x]]. [[Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası|ISSN]] [[issn:0025-729X|0025-729X]]. [[PubMed|PMID]] [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15174992 15174992]. [[Semantic Scholar|S2CID]] [https://api.semanticscholar.org/CorpusID:15983789 15983789].</cite></ref><ref name="FrontlineAF">{{Web kaynağı|url=https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/altmed/etc/synopsis.html|başlık=The Alternative Fix: Introduction|tarih=November 3, 2003|çalışma=www.pbs.org|yayıncı=PBS Frontline}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/altmed/etc/synopsis.html "The Alternative Fix: Introduction"]. ''www.pbs.org''. PBS Frontline. November 3, 2003.</cite></ref><ref name="ENAB" /><ref name="AMBMJ" /> 1975'te Amerika Birleşik Devletleri'nde şarlatanlıkla mücadelede merkezi bir rol oynayan [[Amerikan Tıp Derneği|Amerikan Tabipler Birliği]], şarlatanlık komitesini kaldırdı ve Soruşturma Departmanını kapattı.<ref name="QMHCHF">Quack Medicine: A History of Combating Health Fraud in Twentieth-Century America, Eric W. Boyle, </ref><ref name="AMBMJ">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Alternative medicine|yazarlar=Smith|sayı=6388|sayfalar=307–308|çalışma=British Medical Journal (Clinical Research Ed.)|alıntı=One of the few growth industries in contemporary Britain is alternative medicine. An apparently endless stream of books, articles, and radio and television programmes urge on the public the virtues of treatments ranging from meditation to drilling a hole in the skull to let in more oxygen.|yıl=1983|cilt=287|pmc=1548588|pmid=6307462|doi=10.1136/bmj.287.6388.307}}</ref> 1970'lerin başından ortasına kadar "alternatif tıp" ifadesi yaygın bir şekilde kullanıldı ve bilime dayalı biyotıbba "doğal" ve etkili tedavi "alternatifleri" koleksiyonu olarak kitlelere pazarlandı.<ref name="Sampson_6/1995" /><ref name="AMBMJ" /><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=S5_8AAAACAAJ&q=Other+healers,+other+cures:+A+guide+to+alternative+medicine,+Helen+Kruger|başlık=Other Healers, Other Cures: A Guide to Alternative Medicine|tarih=1974|dil=en|yayıncı=Bobbs-Merrill|isbn=978-0672517082|ilk=Helen}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=BwlPPgAACAAJ|başlık=A Guide to Alternative Medicine|yayıncı=Turnstone Press|yıl=1975|ile=|isbn=978-0855001070|ilk=Donald}}</ref> 1983'e gelindiğinde, "alternatif tıbbın" kitlesel pazarlaması o kadar yaygındı ki, ''British Medical Journal'' ( ''BMJ'' ), Meditasyondan daha fazla oksijen almak için kafatasında bir delik açmaya kadar" "görünüşe göre sonu gelmeyen bir kitap, makale ve radyo ve televizyon program akışının, halkı alternatif tedavilerinin erdemleri konusunda uyardığına" işaret etti.<ref name="AMBMJ" /> |
|||
=== Alternatif tıbba karşı çıkanların eleştirileri === |
|||
İnsan sağlığını korumak ve onu optimum seviyede tutmak hekimlerin ilk ve en önemli amacıdır. Denenmemiş veya muhteviyatı bilinmeyen maddeleri insan üzerinde uygulamak insan haklarına aykırıdır. |
|||
Tıpta yeniden yapılanma döneminde (1965-1999) beş prestijli Amerikan tıp dergisinde tamamlayıcı ve alternatif tıp (CAM) eleştirisindeki eğilimlerin analizi, tıp mesleğinin TAT'ın büyümesine üç kez yanıt verdiğini ve her aşamada tıbbi pazardaki değişikliklerin dergilerdeki yanıt türünü etkilediğini gösteriyor. Değişiklikler arasında rahat tıbbi ruhsatlandırma, yönetilen bakımın geliştirilmesi, artan tüketicilik ve ABD Alternatif Tıp Ofisi'nin (daha sonra Ulusal Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Merkezi, şu anda Ulusal Tamamlayıcı ve Bütünleştirici Sağlık Merkezi) kurulması yer aldı. {{Refn|According to the medical historian [[James Harvey Young]]: |
|||
"Alternatif tıp" adı altındaki terapi türlerinin bilimsel bakımdan desteklenmesi ve hatta test edilmesi dışında kullanılmasına karşı olanlar da vardır. Bu yönde görüş bildiren eleştirmenler alternatif tıp uygulayıcılarının bir tıp derecesine sahip veya lisanslı doktor olmadığını ve uzmanlıklarını gösterecek herhangi bir kabul edilebilir geçerli bir ölçüt olmadığını da ifade etmektedirler. |
|||
{{blockquote|In 1991 the Senate Appropriations Committee responsible for funding the National Institutes of Health (NIH) declared itself "not satisfied that the conventional medical community as symbolized at the NIH has fully explored the potential that exists in unconventional medical practices."<ref>{{Cite journal |last1= Young |first1= J.H. |title= The Development of the Office of Alternative Medicine in the National Institutes of Health, 1991–1996 |doi= 10.1353/bhm.1998.0110 |journal= Bulletin of the History of Medicine |volume= 72 |issue= 2 |pages= 279–298 |year= 1998 |pmid= 9628052 |s2cid= 26685737 }}</ref>}}|group=n}} |
|||
Alternatif tıp yöntemleri bilimsel kanıt eksikliği, uygulayıcılarının yeterliliğine dair herhangi bir sertifikasyonun olmayışı, hastalara gereksiz ümit vererek yaygın tıp uygulamalarından uzaklaştırma gibi riskler üretmesi dolayısıyla eleştirilir. Bu çevreler alternatif tıp adı altında insanların hatalı, hatta tehlikeli uygulamalara maruz bırakıldıklarını, bilimsel bilgi, eğitim, tedavi uygulama ehliyeti olmayan kişilerin hasta ve yakınlarını sömürdüklerini, çağdaş tıbbın iyileştirmekte başarısız olduğu rahatsızlıkların alternatif tıp adı altındaki uygulamalarla da iyileştirilemediğini ifade etmektedirler. |
|||
=== Bilimin reddi === |
|||
Bilimin bilim adamlarının çalışmaları ve evrensel birikimle ilerlediğini, bir zamanlar tedavisi olmayan rahatsızlıkların yapılan araştırmalarla elde edilen ilaç ve cerrahi işlemlerle tedavi edilebildiğine dikkati çeken söz konusu çevreler, alternatif tıbbın bilimin gelişmediği zamanlara ait işlemler olduğunu, günümüz için batıl inanç ve hurafeden öteye geçmediğini iddia etmektedirler. |
|||
{{Alıntı kutusu|border=2px|align=right|bgcolor=white|title=|halign=left|fontsize=14|quote=Alternatif tıp yoktur. Yalnızca bilimsel olarak kanıtlanmış,<br> sağlam verilerle desteklenen kanıta dayalı tıp<br> veya bilimsel kanıtın eksik olduğu kanıtlanmamış tıp vardır.<br> — P.B. Fontanarosa, ''[[JAMA (dergi)|JAMA]]'' (1998)<ref name=Fontanarosa1998/>|salign=right}}Tamamlayıcı ve alternatif tıp (TAT), halka sunulmadan önce yoğun araştırmalardan geçen geleneksel tıp kadar iyi araştırılmamıştır. Bilime dayalı tıp uygulayıcıları, etkisiz oldukları gösterildiğinde uygulama ve tedavileri reddederken, alternatif uygulayıcılar bunu yapmaz.<ref name="ConsumerHealth9th">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=_p4GywAACAAJ|başlık=Consumer health: a guide to intelligent decisions|sayfalar=34–35, 134, 137|yer=New York|yayıncı=McGraw-Hill|seri=9th|yıl=2013|isbn=978-0078028489|oclc=758098687}}</ref> Araştırma için fonlar yetersizdir ve bu da TAT'ın etkinliği için daha fazla araştırma yapmayı zorlaştırır. CAM için sağlanan fonların çoğu devlet kurumları tarafından finanse edilmektedir. CAM için önerilen araştırmalar, sonuçları güvenilir olmadığı için çoğu özel fon kuruluşu tarafından reddedilir. CAM araştırması, çoğu CAM araştırmacısının karşılamayı neredeyse imkansız bulduğu, etik komitelerinin belirli standartlarını karşılamalıdır. Üzerinde yapılan küçük araştırmalara rağmen, CAM'ın etkili olduğu kanıtlanmamıştır. Yapılan araştırmalar, bilimde bir temel olduğunu iddia etmek amacıyla CAM uygulayıcıları tarafından alıntılanacaktır. Bu çalışmalar, küçük örneklemler, çeşitli önyargılar, zayıf araştırma tasarımı, kontrol eksikliği, olumsuz sonuçlar vb. gibi çeşitli sorunlara sahip olma eğilimindedir. Pozitif sonuçlara sahip olanlar bile, yanlılık ve gürültülü veriler nedeniyle yanlış pozitif sonuçlarla sonuçlanmakla daha iyi açıklanabilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.skepdoc.info/science-envy-in-alternative-medicine/|başlık=Science Envy in Alternative Medicine|erişimtarihi=17 September 2019|arşivtarihi=2019-09-17|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190917171017/https://www.skepdoc.info/science-envy-in-alternative-medicine/|yazarlar=Hall|tarih=2019|sayı=4|sayfalar=21–23|çalışma=[[Skeptical Inquirer]]|cilt=43|citeseerx=dead}}</ref> |
|||
Alternatif tıp, beden ve bilim süreci hakkında yanlış bir anlayışa yol açabilir.<ref name="MHTG">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=fL5GDwAAQBAJ&pg=PR3|başlık=More harm than good?: the moral maze of complementary and alternative medicine|sayfa=18|yer=Cham, Switzerland|yayıncı=Springer|yıl=2018|isbn=978-3319699417|oclc=1019807158}}</ref><ref name="Fisken2014">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.bmj.com/content/348/bmj.g3218|başlık=Teach evidence based, not alternative, medicine|yazarlar=Fisken|tarih=2014-05-19|dil=en|sayfa=g3218|çalışma=BMJ|cilt=348|issn=1756-1833|pmid=24839973|doi=10.1136/bmj.g3218|ilk=Roger A.}}</ref> Yale School of Medicine'de bir nörolog olan [[Steven Novella]], alternatif tıp tekniklerini ana akıma entegre etmeye yönelik hükümet tarafından finanse edilen çalışmaların "meşru olmayan tedavilere meşru bir görünüm vermek için kullanıldığını" yazdı. Marcia Angell, eleştirmenlerin sağlık uygulamalarının yalnızca bilimsel kanıtlara dayalı olarak sınıflandırılması gerektiğini düşündüklerini ve bir tedavi titizlikle test edilmiş ve güvenli ve etkili bulunmuşsa, bilime dayalı tıbbın, başlamak için "alternatif" olarak kabul edilip edilmediğine bakılmaksızın onu benimseyeceğini düşündü. Bir yöntemin, etki veya etkinliğinin yokluğuna ilişkin artan bilgiye dayalı olarak kategorileri (kanıtlanmış ve kanıtlanmamış) değiştirmesi mümkündür. Bu pozisyonun önde gelen destekçileri, ''Journal of the American Medical Association'ın'' ( ''JAMA'' ) eski editörü George D. Lundberg ve derginin [[Sorumlu müdür|geçici baş editörü]] Phil Fontanarosa'dır. |
|||
'''Güvenlik endişeleri'''; Bazı eleştirmenler konvansiyonel tıbbın gereksizliğine inanıldığından başvurulan alternatif tıbbi yöntemlerle konulan yanlış teşhis veya uygulamalarla kişilerin acı çekebildiği hatta ölebildiğini ileri sürmektedirler. Alternatif tıp eleştirmenlerine göre kişiler sağlıklarına yönelik kullanılacak teknikleri seçmekte özgür olmaları gerekir ancak kullanılacak yöntemin etkinliğili ve güvenilirliği konusunda bilgilendirilmeleri de gerekmektedir. |
|||
1999'da ''CA'da yazan: Klinisyenler için Bir Kanser Dergisi'' Barrie R. Cassileth, [[Amerika Birleşik Devletleri Senatosu|ABD Senatosu]] Halk Sağlığı ve Güvenliği Alt Komitesi'ne gönderilen ve OAM destekli araştırmalarda eleştirel düşünme ve bilimsel titizlik eksikliğinden yakınan 1997 tarihli bir mektubun dört Nobel Ödüllü ve diğer önde gelen bilim adamları tarafından imzalandığından bahsetti. (Bu, [[Ulusal Sağlık Enstitüleri]] (NIH) tarafından desteklenmiştir. ) |
|||
'''Bilimsel kanıt eksikliği'''; Alternatif tıp eleştirmenleri alternatif tıp sözcülerinin sıklıkla alıntı yaptıkları çalışmaların kimler tarafından kontrol edildiği, çifte kör (double blind) metodunun ve standart süreçten geçen hakemli (peer-reviewed) deneylerden ne ölçüde geçirildiğini sorgulamaktadırlar. Onlara göre pek çok alternatif tıp formunun konvansiyonel tıp (çağdaş, yasal, bilimsel kökenli uygulamaları) tarafından reddedilişinin gerekçesi, konvansiyonel ilaçların pazara sürülmeden önce bilimsel araştırmalardan geçirilmesine karşılık alternatif tıp tedavilerin etkinliğinin çifte kör randomize kontrollü araştırmalarca kanıtlanmayışıdır. Bazı alternatif tıp uygulamalarının etkisiz olduğuna ilişkin kanıtlar olduğu da öne sürülmüştür. Örneğin ABD'nin Ohio devlet üniversitesinde Dr.Janice Kiecolt-Glaser ve ekibinin araştırmaları [[Aromaterapi]]'nin etkisiz olduğunu göstermiştir.{{kaynak belirt}} |
|||
[[Dosya:Neil_deGrasse_Tyson_in_June_2017_(cropped).jpg|küçükresim| [[Neil deGrasse Tyson]] :<br />Çift kör laboratuvar testlerinden sağ çıkan Alternatif Tıp'a ne diyorsunuz?<br />C: Düzenli Tıp. <ref name="Derkatch_2016_p._215">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=4fvTCwAAQBAJ&pg=PA215|başlık=Bounding Biomedicine: Evidence and Rhetoric in the New Science of Alternative Medicine|erişimtarihi=March 18, 2023|sayfa=215|yayıncı=University of Chicago Press|yıl=2016|isbn=978-0-226-34584-0|ilk=C.}}</ref>]] |
|||
Mart 2009'da, ''[[The Washington Post|Washington Post'tan]]'' bir personel yazarı, sağlık hizmetlerine erişimin genişletilmesi, tıbbi uygulamaların iyileştirilmesi ve para tasarrufu hakkında yaklaşmakta olan ulusal tartışmanın, bir grup bilim adamına Ulusal Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Merkezi'nin kapatılmasını teklif etme fırsatı verdiğini bildirdi. . Bu bilim adamlarından biri olan Maryland Üniversitesi'nde genom araştırmacısı ve hesaplamalı biyolog olan Steven Salzberg'in "Endişelerimizden biri, NIH'nin sahte bilimi finanse etmesidir" dediğini aktardılar. Çalışmaların büyük çoğunluğunun fizyoloji ve [[Hastalık|hastalıkla]] ilgili temel yanlış anlamalara dayandığını ve çok az etki gösterdiğini veya hiç etki göstermediğini belirttiler. |
|||
Tanınmış bir astrofizikçi, [[Bilimsel kuşkuculuk|bilimsel şüpheciliğin]] savunucusu ve ''[[Karanlık Bir Dünyada Bilimin Mum Işığı|The Demon-Haunted World: Science as a Candle in the Dark]]'' (1996) kitabının yazarı [[Carl Sagan]] gibi yazarlar, farazi enerjinin varlığını destekleyecek ampirik kanıtların eksikliğini eleştirdiler. bu terapilerin dayandığı alanlar. {{Kdn|Sagan|1996}} |
|||
Rastgele kontrollü çalışmaların yalnızca akupunktur, bazı bitkisel ilaçlar ve bazı el terapileri için yeterince güçlü olduğu pek çok alternatif tedavinin güvenilirlik ve etkinliğinin bilimsel araştırmalarla desteklenmediği ifade edilmektedir. |
|||
== Ayrıca bakınız == |
== Ayrıca bakınız == |
||
* [[Sözdebilim]] |
|||
* Gelişim ve öğrenme güçlükleri için alternatif terapiler |
|||
== Kullanılan Kaynaklar == |
|||
* [[Koruyucu tıp|Koruma tıbbı]] |
|||
* [http://www.ttb.org.tr/STED/sted0805/titoterapi.pdf Dr.Özlem Şarışen-Dr.Deniz Çalışkan, STED, 2005, Cilt:14, S:8, ss:185-187] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070216165651/http://www.ttb.org.tr/STED/sted0805/titoterapi.pdf |tarih=16 Şubat 2007 }} |
|||
* etnomedikal |
|||
* Kevin Trudeau, Natural Cures-They Don't Want You To Know About, Alliance Publishing, 2004 |
|||
* safra kesesi sifonu |
|||
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Alternative_medicine Alternative medicine/Wikipedia] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20071127200409/http://en.wikipedia.org/wiki/Alternative_medicine |tarih=27 Kasım 2007 }} |
|||
* [[Psişik cerrahlık|psişik cerrahi]] |
|||
* [http://www.medicalnewstoday.com/articles/99506.php Aromatherapy May Improve Mood But Will Not Make You Better] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080309002827/http://www.medicalnewstoday.com/articles/99506.php |tarih=9 Mart 2008 }} Araştırmanın alındığı kaynak: "Olfactory influences on mood and autonomic, endocrine, and immune function." Janice K. Kiecolt-Glaser, Jennifer E. Graham, William B. Malarkey, Kyle Porter, Stanley Lemeshow and Ronald Glaser. ''Psychoneuroendocrinology'' Volume 33, Issue 3, April 2008, Pages 328-339 |
|||
* Siddha tıbbı |
|||
== |
== notlar == |
||
* Prof.Dr. Turhan Baytop, Türkiye'de Bitkilerle Tedavi, I.U Eczacılık Fak.,1984,İstanbul |
|||
* Dr. Hüseyin Nazlıkul, Dr. E. Hakan Eraltan, Akupunktur Tamamlayıcı Tıp |
|||
* Dr.Andrew Stanway, Alternatif Tıp El Kitabı, İnsan Yayınları, 1999 |
|||
* Maria Treben "Tanrı'nın Eczanesinden Sağlık", Anahtar Kitaplar Yay., Çev.: N.Eröztürk, 1994 |
|||
* Earl Mindell, Tamamlayıcıların Kutsal Kitabı, Ruh ve Vücut Sağlığınız İçin En İyi 100 Tamamlayıcı, çev. Şule Gürmen, Prestij Yayınları, 2006 |
|||
* Levent Özşar,Akupresör Ya Da İğnesiz Akupunktur, Biblos Yayınları, 2006 |
|||
* Hakan Yalman, Altenatif Tıp Yöntemleri, İnsan Yayınları, 2004 |
|||
== |
== Referanslar == |
||
* [http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/complementaryandalternativemedicine.html "Complementary and Alternative Medicine." MedlinePlus] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090323182234/http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/complementaryandalternativemedicine.html |tarih=23 Mart 2009 }} {{İng}} |
|||
* [http://nccam.nih.gov/ National Center for Complementary and Alternative Medicine. ABD.]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20190304110534/http://www.nccam.nih.gov/ |tarih=4 Mart 2019 }} {{İng}} |
|||
[[Kategori:Sözdebilim]] |
|||
{{Alternatif Tıp}} |
|||
[[Kategori:Alternatif tıp]] |
|||
{{Tıp}} |
|||
[[Kategori:Webarşiv şablonu wayback bağlantıları]] |
|||
{{Sözdebilim}} |
|||
{{Otorite kontrolü}} |
|||
[[Kategori:Alternatif tıp| ]] |
|||
[[Kategori:Tedaviler]] |
|||
Sayfanın 08.45, 24 Mart 2023 tarihindeki hâli
Alternatif tıp, biyolojik akla yakınlık, test edilebilirlik, tekrarlanabilirlik veya klinik deneylerden elde edilen kanıtlara sahip olmamasına rağmen tıbbın iyileştirici etkilerini elde etmeyi amaçlayan uygulamalara verilen isimdir. Alternatif terapiler tıp bilimininKaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; isimsiz ref içeriği olmalı (Bkz: Kaynak gösterme) ve bilimsel yöntemin dışındadır ve tanıklık, anekdot, din, gelenek, hurafe, doğaüstü enerjiler, sözde bilim, propaganda, dolandırıcılık veya diğer bilim dışı kaynaklar gibi akıl yürütmedeki hatalara dayanır.Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; isimsiz ref içeriği olmalı (Bkz: Kaynak gösterme) [1] Sıklıkla kullanılan terimler New Age tıbbı, sözde tıp, holistik tıp, alışılmışın dışında tıp, marjinal tıp ve şarlatanlıktan az farkla geleneksel olmayan tıptır.
Bazı alternatif uygulamalar, insan vücudunun nasıl çalıştığına dair yerleşik bilimle çelişen teorilere dayanmaktadır; diğerleri etkilerini veya bunların eksikliğini açıklamak için doğaüstü veya batıl inançlara başvururlar. Diğerlerinde, uygulama akla yatkındır ancak olumlu bir risk-fayda sonuç olasılığından yoksundur. Alternatif tıp, makul tedavileri sorumlu ve etik klinik denemeler yoluyla test etmek için bilimsel yöntemi kullanan ve etki ya da etkisizlik konusunda tekrarlanabilir kanıtlar üreten bilimsel tıptan farklıdır. İddialar genellikle plasebo kontrollü denemeler, kör deneyler ve önsel olasılık hesaplaması gibi gerekli protokolleri ihlal eden geçersiz verilere dayanır.[2]
Alternatif uygulamaların etkili olduğuna dair algının çoğu, inanç ( plasebo etkisi ) veya tedavi edilen hastalığın doğal seyri ile ilgilidir. Tıbbın başarısız olması alternatif tedavilere yönelme eğilimini artırır ve en kötü sonuçlar ortaya bu durumlarda çıkar; Özellikle kanser veya HIV enfeksiyonu gibi kendi kendine iyileşmesi beklenmeyen hastalıklar için, çok sayıda çalışma, hastaların alternatif tedavilere yönelmesi durumunda bu hastaların etkili tedaviden kaçınmaları nedeniyle önemli ölçüde çok daha kötü sonuçlarla karşılaşıldığını göstermiştir. Ancak bazı alternatif tedaviler uygulamanın kendisinden kaynaklanan aktif zararlara sahiptirler; örn. amigdalin veya hidrojen peroksit alımı veya etkili tedavilerle etkileşim halinde olan uygulamalar.
Alternatif tıp, güçlü bir lobiye sahip, kârlı bir sektördür ve kanıtlanmamış tedavilerin kullanım ve pazarlanması konusunda düzenlemelerle çok daha az karşılaşır.
Tamamlayıcı tıp, tamamlayıcı ve alternatif tıp, entegre tıp veya bütünleştirici tıp ve holistik tıp, alternatif uygulamaları ana akım tıpla birleştirmeye çalışır.
Geleneksel tıp, orijinal ortamları dışında ve uygun bilimsel açıklama ve kanıt olmaksızın kullanıldığında "alternatif" hale gelir. Alternatif yöntemler genellikle tıp biliminin sunduğu ve bazen alternatif tıbbın destekçileri tarafından aşağılayıcı bir şekilde " Büyük İlaç " olarak adlandırılan yöntemlerden daha " doğal " veya " bütüncül " olarak pazarlanır. Alternatif tıbbı incelemek için milyarlarca dolar harcandı, olumlu ya da hiç alınmadı veya minimaldi ve birçok yöntem tamamen çürütüldü.
Tanımlar ve terminoloji
Alternatif tıp yerine tamamlayıcı tıp, bütünleyici tıp , holistik tıp, doğal tıp, alışılmışın dışında tıp, saçak tıp, geleneksel olmayan tıp ve yeni çağ tıbbı terimleri de çoğu bağlamda eşanlamlı olarak kullanılır.[3] Terminoloji, markalaşmayı yansıtacak şekilde uygulayıcıların tercih ettiği şekilde değişir.[4] Örneğin, şu anda Ulusal Tamamlayıcı ve Bütünleştirici Sağlık Merkezi (NCCIH) olarak adlandırılan, alternatif tıp alanında çalışan Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Sağlık Enstitüleri departmanı, Alternatif Tıp Ofisi (OAM) olarak kuruldu ve Ulusal Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Merkezi olarak yeniden adlandırıldı. Terapiler genellikle "doğal" veya "bütüncül" olarak çerçevelenir ve dolaylı ve kasıtlı olarak geleneksel tıbbın "yapay" ve "kapsamı dar" olduğunu öne sürer.[5][6]
"Alternatif tıp" ifadesindeki "alternatif" teriminin anlamı, tıp bilimine etkili bir alternatif olduğu anlamına gelmez, geliştiricileri etkinlik görüntüsü vermek için gevşek terminoloji kullanabilir.[1][7] Bu bir ikiliğin var olmadığı halde var olduğu izlenimi vermek için de kullanılabilir; örneğin, "Batı tıbbı" ve "Doğu tıbbı" ifadelerindeki kültürel bir farkı belirtmek için kullanılan ifadenin kanıta dayalı tıp ile işe yaramayan tedaviler gibi kullanılması diğer bir gevşek terminoloji örneğidir.[1]
Alternatif tıp
"Biyotıp" veya "tıp", tıp biliminin biyoloji, fizyoloji, moleküler biyoloji, biyofizik ve diğer doğa bilimlerinin ilkelerini klinik uygulamaya uygulayan ve bu uygulamanın etkinliğini belirlemek için bilimsel yöntemler kullanan bölümüdür. Alternatif tıp, gevşek bir şekilde, kullanıcıları tarafından tıbbın iyileştirici etkilerine sahip olduğuna inanılan veya algılanan, ancak etkinliği bilimsel yöntemlerle kanıtlanmamış, biyotıbbın bir parçası olmayan,Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; isimsiz ref içeriği olmalı (Bkz: Kaynak gösterme) veya teori veya uygulamaları biyotıpta kullanılan bilimsel kanıt veya ilkelerle doğrudan çelişen teori ve uygulamalar olarak tanımlanır.[1]
Diğer bazı açıklamalar ise alternatif tıbbı, sosyal ve politik marjinalliği açısından tanımlamaya çalışır. Bu, alternatif tedavilerin araştırma fonlarına erişim, tıp basınında sempatik yer alma veya standart tıp müfredatına dahil olma konularında destek almamasına işaret edebilir. ABD NCCIH tarafından tasarlanan ve yaygın olarak kullanılan[8] bir tanımda "genellikle geleneksel tıbbın bir parçası olarak kabul edilmeyen çeşitli tıbbi ve sağlık bakım sistemleri, uygulamaları ve ürünleri grubu" olarak adlandırılır. Bununla birlikte, bazı geleneksel doktorların alternatif tıbbi tedaviler sunduğu ve standart tıp lisans eğitiminin bir parçası olarak giriş kurs veya modüllerinin sunulabildiği günümüzde bu tanımlar yetersizdir; ABD tıp fakültelerinin yarısından fazlasında alternatif tıp öğretiliyor ve ABD sağlık sigortacıları alternatif tedaviler için geri ödemeye daha istekli hale geliyor.[8]
Tamamlayıcı veya bütünleştirici tıp
Tamamlayıcı ( CM ) veya bütünleyici tıp ( IM ), standart tedavilerin etkisini artırdığı inancıyla alternatif tıbbın, ana akım tıbbi tedavi ile birlikte kullanılmasıdır.[n 1] Örneğin, akupunkturun (doğaüstü bir enerjinin akışını etkilemek için vücudu iğnelerle delmek) aynı anda kullanıldığında etkinliği artırdığına veya bilime dayalı tıbbı "tamamladığına" inanılabilir. Alternatif tedavilerin neden olduğu önemli ilaç etkileşimleri, (özellikle kanser tedavisinde) tedavileri, daha az etkili hale getirebilir.[10][11] Alternatif tıpla ilgili olağan sorunların yanı sıra, bütünleştirici tıp, sözdebilimi akademik bilime dayalı tıbba getirme girişimi olarak aşağılayıcı " şarlatan tıp " terimleriyle de tanımlandı. Robert Todd Carroll, bütünleştirici tıbbı bilimsel olanı denenmemiş ve gözden düşmüş olanla"; anlam ile saçmalığı bütünleştiren tıp olarak görür.[12] Alan, birçok adı nedeniyle, esasen birbirinin aynı uygulamaların yoğun bir şekilde yeniden markalaştırılmasıyla da eleştirilir.[3]
CAM, tamamlayıcı ve alternatif tıp ifadesinin kısaltmasıdır.[13] 2019 Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Küresel Raporu, tamamlayıcı ve alternatif tıp terimlerinin "o ülkenin kendi geleneksel tıbbının parçası olmayan ve tamamen entegre olmayan geniş bir sağlık hizmetleri uygulamalarına atıfta bulunduğunu belirtmektedir.
American Board of Physician Specialties tarafından yapılan bütünleştirici Tıp Sınavı şu konuları içerir: Manuel Terapiler, Biyoalan Terapileri, Akupunktur, Hareket Terapileri, Etkileyici Sanatlar, Geleneksel Çin Tıbbı, Ayurveda, Yerli Tıp Sistemleri, Homeopatik Tıp, Natüropatik Tıp, Osteopatik Tıp, Kayropraktik ve Fonksiyonel Tıp.[14]
Diğer terimler
Geleneksel tıp, tıp biliminin egemen olduğu kültürlerde tipik olarak uygulananların aksine, belirli bir kültürün "bilim öncesi uygulamalar"ını ifade eder. 2019 DSÖ raporu, geleneksel tıbbı "açıklanabilir olsun ya da olmasın, farklı kültürlere özgü teori, inanç ve deneyimlere dayanan, fiziksel ve ruhsal hastalıkların önlenmesi, teşhisi, iyileştirilmesi veya tedavisinde sağlık bakımında kullanılan bilgi, beceri ve uygulamaların toplamı" olarak tanımlamaktadır.
Holistik tıp, alternatif tıbbın yeni bir isimle markalaşmasıdır. Bu durum tıbbın sözde indirgemeciliğinin aksine, denge ve holizm kelimeleriyle kişiyi "bütün" ve daha eksiksiz hesaba kattığını iddia eder.[15][16]
Tanımlanmasındaki zorluklar
Bilimin önde gelen üyeleri ve biyomedikal bilim camiası "geleneksel tıp", "alternatif tıp", "konvansiyonel tıp", "alternatif tıp", "tamamlayıcı tıp", "integratif tıp" ve "bütüncül tıp" ifadelerini hiçbir herhangi bir ilaca atıfta bulunmaması nedeniyle alternatif tıp olarak adlandırmayı anlamlı bulmuyorlar. Diğerleri, alternatif tıbbın, içerdiği teori ve uygulamaların çeşitliliği ve alternatif ve geleneksel tıp arasındaki sınırların örtüşmesi, geçişken ve değişkenliğini ileri sürüyor.[8] Alternatif olarak kategorize edilen sağlık uygulamaları, tarihsel kökenleri, teorik temelleri, teşhis teknikleri, terapötik uygulamaları ve tıbbi ana akımla olan ilişkileri bakımından farklılık gösterebilir.[17] Alternatif tıbbın "ana akım olmayan" tanımı altında, bir yerde alternatif olarak kabul edilen tedaviler, başka bir yerde geleneksel olarak kabul edilebilir.
Eleştirmenler, alternatif veya tamamlayıcı ifadelerinin bilime dayalı tıbba etkili bir alternatif olduğunu ima ettiği veya plaseboya kıyasla neredeyse ölçülebilir hiç bir pozitif etkisi olmayan tedavinin bilime dayalı tıbbın etkinliğini tamamladığını ima ettiği gerekçesiyle tanımlamaları eleştiriyorlar.[1] John Diamond,[2] Paul Offit benzer ifadeleri kullandılar;"Gerçek şu ki, alternatif tıp diye bir şey yoktur." Sadece işe yarayan ve yaramayan tıp vardır. Ve bunu anlamanın yolu, internet sohbet odaları, dergiler veya arkadaşlarla konuşmak değil, bilimsel çalışmaları dikkatlice değerlendirmektir."
Türler
Alternatif tıp, çeşitli sağlık bakım uygulamaları, ürün ve terapilerinden oluşur. Paylaşılan özellik, bilimsel yönteme dayanmayan bir şifa iddiasıdır. Uygulamalar temelleri ve metodolojileri bakımından çeşitlidir. Kültürel kökenleri veya dayandıkları inanç türlerine göre sınıflandırılabilir.[1] Yöntemler, belirli bir kültürün geleneksel uygulamaları, halk bilgisi, batıl-manevi inançlar, doğaüstü enerjiler, sahte bilim, akıl yürütmedeki hatalar, propaganda, sahtekarlık ve bilimsel yöntemlerle kanıtlanmış olanlar dışındaki her türlü yeni veya farklı sağlık kavramlarını içerebilir veya bunlara dayanabilir.[1] Farklı kültürlerin, binlerce yıl içinde geliştirilen kendi benzersiz geleneksel veya inanç temelli uygulamaları veya son zamanlarda gerçekleşen tüm uygulama sistemleri olabilir.
Bilimsel olmayan inanç sistemleri
Konvansiyonel tıbbın yerine kullanılan natüropati veya homeopati gibi alternatif tıp uygulamaları bilim dışı inanç sistemlerine dayanır.
| Önerilen mekanizma | Sorunlar | |
|---|---|---|
| natüropati | Naturopatik tıp, vücudun, bedensel süreçlere rehberlik eden doğaüstü bir hayati enerji kullanarak kendi kendini iyileştirdiği inancına dayanır. | Kanıta dayalı tıp paradigması ile çelişiyor. Pek çok natüropat aşılamaya karşı çıktı ve "bilimsel kanıtlar, natüropatik tıbbın kanseri veya başka herhangi bir hastalığı tedavi edebileceği iddialarını desteklemiyor". |
| Homeopati | Sağlıklı kişilerde bir hastalığın belirtilerine neden olan bir maddenin, hasta kişilerde benzer belirtileri iyileştirdiği inancı. [n 2] | Atomlar ve moleküller veya temel kimya bilgisinden önce geliştirildi, bu da homeopatide uygulandığı gibi tekrarlanan seyreltmenin yalnızca su ürettiğini ve homeopatinin bilimsel olarak geçerli olmadığını gösteriyor. |
Geleneksel etnik sistemler
.JPG)
Alternatif tıp, Geleneksel Çin tıbbı, Ayurveda veya dünyadaki diğer kültürlerin uygulamaları gibi geleneksel uygulamalara dayanabilir. Geleneksel ilaçların yararlı bulunanları konvansiyonel tıp içinde araştırılmış ve kabul edilmiştir; ancak altta yatan inanç sistemleri kabul gören sistemler değillerdir.
Geleneksel tıp, kendi bölgesi dışında veya bilinen fonksiyonel tedavi ile birlikte veya onun yerine kullanıldığında veya hastanın veya uygulayıcının - örneğin uygulamanın hurafelere dayandığını bilmek gibi- işe yaramayacağını bildiği veya bilmesi gerektiğinin beklenebileceği durumlarda kullanıldığında alternatif tıp olarak kabul edilir.
| iddialar | Sorunlar | |
|---|---|---|
| Geleneksel Çin Tıbbı | Çin'den gelen geleneksel uygulamalar ve inançlar, Komünist parti tarafından yapılan değişikliklerle birlikte TCM'yi oluşturur. Yaygın uygulamalar arasında bitkisel ilaçlar, akupunktur (vücutta belirli noktalara iğnelerin sokulması), masaj (Tui na), egzersiz ( qigong ) ve diyet terapisi yer alır. | Uygulamalar, qi adı verilen doğaüstü bir enerjiye olan inanca, Çin astrolojisi ve Çin numerolojisine, Çin'de bulunan şifalı otların ve diğer maddelerin geleneksel kullanımına, dilin vücuttaki değişiklikleri yansıtan bir vücut haritası içerdiği inancına dayanmaktadır. ve iç organların anatomi ve fizyolojisinin yanlış bir modeli. |
| Ayurveda | Hindistan'ın geleneksel tıbbı. Ayurveda üç temel maddenin, doshaların (Vata, Pitta ve Kapha olarak adlandırılır) varlığına inanır ve doshaların dengesinin sağlıkla, dengesizliğin ise hastalıkla sonuçlandığını belirtir. Bu tür hastalığa neden olan dengesizlikler, geleneksel bitkiler, mineraller ve ağır metaller kullanılarak ayarlanabilir ve dengelenebilir. Ayurveda, bazı hayvansal ürünler ve kükürt, arsenik, kurşun ve bakır sülfat dahil olmak üzere minerallerin eklenmesiyle bitki bazlı ilaçların ve tedavilerin kullanımını vurgular. | Ayurveda hakkında güvenlik endişeleri gündeme geldi, iki ABD araştırması, Ayurvedik Hint üretimi patentli ilaçların yaklaşık yüzde 20'sinin kurşun, cıva ve arsenik gibi toksik seviyelerde ağır metaller içerdiğini buldu. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki kullanıcılar üzerinde 2015 yılında yapılan bir araştırma, test edilenlerin yüzde 40'ında yüksek kan kurşun seviyeleri buldu. Diğer endişeler arasında toksik bileşikler içeren şifalı otların kullanımı ve Ayurveda tesislerinde kalite kontrol eksikliği yer alır. Ağır metal zehirlenmesi vakaları, Amerika Birleşik Devletleri'nde bu bileşiklerin kullanımına atfedilmiştir. [19] [20] [21] [22] |
Doğaüstü enerjiler
İnanç temelleri, biyoalanlarda olduğu gibi fizik bilimi tarafından tespit edilemeyen doğaüstü enerjilerin varlığına olan inancı veya enerji tıbbında olduğu gibi fizik yasalarıyla tutarsız olan fizik enerjilerinin özelliklerine olan inancı içerebilir.
| iddialar | Sorunlar | |
|---|---|---|
| Biyoalan tedavisi | Vücudu sardığı ve içine girdiği iddia edilen enerji alanlarını etkilemeye yöneliktir. | Carl Sagan gibi bilimsel şüpheciliğin savunucuları, bu terapilerin dayandığı farazi enerji alanlarının varlığını destekleyecek ampirik kanıtların eksikliğini eleştirdiler. [23] |
| Biyoelektromanyetik terapi | Darbeli alanlar, alternatif akım veya doğru akım alanları gibi doğrulanabilir elektromanyetik alanları geleneksel olmayan bir şekilde kullanın. | Mıknatısların sağlık ve hastalıkları etkilemek için fizik yasalarına meydan okumak için kullanılabileceğini iddia ediyor. |
| Kayropraktik | Spinal manipülasyon, sinirlere baskı yaptığı iddia edilen “ vertebral subluksasyonları ” tedavi etmeyi amaçlar. | Kayropraktik, omurgayı manipüle etmenin Doğuştan Zeka adı verilen doğaüstü hayati bir enerjinin akışını engellediği ve böylece sağlığı ve hastalığı etkilediği inancına dayanıyordu. Vertebral subluksasyon, var olduğu kanıtlanmamış sözde bilimsel bir varlıktır. |
| Reiki | Uygulayıcılar, bu doğaüstü enerjilerin hastayı iyileştirmek için uygulayıcının avuçlarından aktarılabileceği inancıyla, avuçlarını hastanın doğaüstü enerji merkezleri olduğuna inandıkları Çakraların yakınına koyarlar. | Güvenilir bilimsel kanıtlardan yoksundur. [24] |
Bitkisel ilaçlar ve diğer maddeler
Şifalı bitkiler, gıdalar, vitamin olmayan takviyeler ve megavitaminler, hayvan ve mantar ürünleri ve mineraller gibi doğada bulunan madde ve ürünlerin diğer yöntemleri de içerebilen kullanımlarıdır.[25][26] Örnekler arasında vitamin olmayan takviyeler, balık yağı, Omega-3 yağ asidi, glukozamin, ekinezya, keten tohumu yağı ve ginseng için iyileştirici iddialar yer alır. Bitkisel ilaç veya fitoterapi, yalnızca bitkisel ürünlerin kullanımını içermez, aynı zamanda hayvansal ve mineral ürünlerin kullanımını da içerebilir. Alternatif tıbbın ticari olarak en başarılı dallarından biridir ve "besin takviyesi" olarak satılan tablet, toz ve iksirleri içerir. Bunların sadece çok küçük bir yüzdesinin etkili olduğu gösterilmiştir ve standartlar ve içeriklerinin güvenliği konusunda çok az düzenleme vardır.[25]
Din, inançla şifa ve dua
| iddialar | Sorunlar | |
|---|---|---|
| Hıristiyan inanç şifa | Şifada ilahi veya manevi bir müdahale vardır. | Etkililik için kanıt eksikliği. [27] Ölüm ve sakatlık gibi istenmeyen sonuçlar, "ciddi yaralanmalar veya hastalıklar için tıbbi bakım yerine inançla şifa seçildiğinde meydana geldi". [28] 2001 yılında taburcu edilen 799 koroner cerrahi hastası üzerinde yapılan çift kör bir çalışma, "şefaat duasının bir koroner bakım ünitesinde hastaneye kaldırıldıktan sonra tıbbi sonuçlar üzerinde önemli bir etkisi olmadığını" buldu. [29] |
NCCIH sınıflandırması
ABD'li NCCIH, alternatif tıp dallarını beş ana gruba ayıran bir sınıflandırma sistemi oluşturdu. Bu gruplar bazı örtüşmelere sahiptir ve iki tür enerji tıbbı içerir: mıknatıs terapisi, renk delme ve ışık terapisi gibi fiziksel olarak gözlemlenebilir kaynaklar ve fiziksel olarak saptanamayan veya farazi enerji kullanan. Bu enerjilerin hiçbirinin sağlığı veya bedeni olumlu herhangi bir şekilde etkilediğini destekleyecek kanıt bulunmuyor.[5]
- Tümleşik tıbbi sistemler: örnekler arasında geleneksel Çin tıbbı, naturopati, homeopati ve ayurveda yer alır.
- Zihin-beden müdahaleleri: "Bedensel işlev ve semptomları" etkiledikleri varsayımı altında zihin, beden ve ruh arasındaki bağlantıyı keşif iddiasındadır. Zihin ve beden arasındaki bağlantı, geleneksel tıbbi bir gerçektir ve bu sınıflandırma, bilişsel davranışçı terapi gibi işlevi kanıtlanmış terapileri içermez.
- "Biyoloji" temelli uygulamalar: Bitkiler, besinler, vitaminler ve diğer doğal maddeler gibi doğada bulunan maddeleri kullanır. (Burada kullanılan şekliyle "biyoloji"nin biyoloji bilimine atıfta bulunmadığını, ancak bu makale için kullanılan birincil kaynakta NCCIH tarafından yeni türetilen bir kullanım olduğunu unutmayın. NCCIH tarafından türetilen "biyolojiye dayalı" terimi, geleneksel Çin tıbbında zehirli kurşun kullanımı gibi biyolojik olmayan bir kaynaktan gelen kimyasallara ve diğer biyolojik olmayan maddelere atıfta bulunabilir. )
- Manipülatif ve vücut temelli uygulamalar: üstyapı, kayropraktik ve osteopatik manipülasyonda yapıldığı gibi vücut parçalarının manipülasyonu veya hareket ettirilmesi.
- Enerji tıbbı: varsayılan ve doğrulanabilir enerji alanlarıyla ilgilenen bir alandır:
- Biofield terapilerinin amacı, vücudu çevrelediği ve nüfuz ettiği iddia edilen enerji alanlarını etkilemektir. Bu tür enerji alanlarının varlığı kanıtlanmamıştır.
- Biyoelektromanyetik tabanlı terapiler, darbeli alanlar, alternatif akım veya doğru akım alanları gibi doğrulanabilir elektromanyetik alanları bilimsel olmayan bir şekilde kullanır.
Tarih
Alternatif tıbbın tarihi, 1970'lerden başlayarak batı tıp kurumu tarafından "düzensiz uygulamalar", toplu olarak "alternatif tıp" olarak tanıtılan bir grup farklı tıbbi uygulamanın tarihi, bu grubun üyelerinin bireysel geçmişlerinin toplanması veya batı tıp tarihine atıfta bulunabilir.[1][30][31][32][33]
Tamamlayıcı ve bütünleyici tıbbın geçmişlerini içerir. 1970'lerde bilime dayalı tıp kurumunun parçası olmayan batılı pratisyenler "düzensiz pratisyenler" olarak anıldı ve tıp kurumu tarafından bilim dışı ve şarlatanlık yaptıkları gerekçesiyle görevden alındı.[30][31] 1970'lere kadar, batı tıbbı bilimsel yöntem ve keşifleri bünyesine alarak tedavilerinin başarısında buna karşılık gelen bir artış elde ettikçe, düzensiz uygulamalar şarlatanlık ve dolandırıcılık olarak marjinallleşti.[33] 1970'lerde, batılı olmayan kültürlerin geleneksel uygulamaları ve biyotıbbın parçası olmayan diğer kanıtlanmamış uygulamalarla birlikte tüm grup toplu olarak "alternatif tıp" ifadesi altında toplandı ve pazarlandı.[1][30][31][33][34]
Batıda alternatif tıp kullanımı 1960'ların karşı kültür hareketinin ardından 1970'lerde yeni çağ hareketinin bir parçası olarak artar.[1][35][36]
Nedenler arasında "alternatif tıbbın" biyotıbba etkili bir "alternatif" olduğuna dair kitlesel pazarlama, kimyasal kullanmaya ilişkin toplumsal tutumlar ve her türlü kuruluş ve otoriteye meydan okuma, bilime dayalı tıbbın sınırlamalar ve yan etkileri konusunda hastalarda artan hayal kırıklığı ve çaresizlik yanında diğer kültürlerin inanç ve uygulamalarına eşit değer verme (kültürel görecelik) duyarlılığıydı.[1][31][33][32][34][36][37] 1975'te Amerika Birleşik Devletleri'nde şarlatanlıkla mücadelede merkezi bir rol oynayan Amerikan Tabipler Birliği, şarlatanlık komitesini kaldırdı ve Soruşturma Departmanını kapattı.[30][37] 1970'lerin başından ortasına kadar "alternatif tıp" ifadesi yaygın bir şekilde kullanıldı ve bilime dayalı biyotıbba "doğal" ve etkili tedavi "alternatifleri" koleksiyonu olarak kitlelere pazarlandı.[1][37][38][39] 1983'e gelindiğinde, "alternatif tıbbın" kitlesel pazarlaması o kadar yaygındı ki, British Medical Journal ( BMJ ), Meditasyondan daha fazla oksijen almak için kafatasında bir delik açmaya kadar" "görünüşe göre sonu gelmeyen bir kitap, makale ve radyo ve televizyon program akışının, halkı alternatif tedavilerinin erdemleri konusunda uyardığına" işaret etti.[37]
Tıpta yeniden yapılanma döneminde (1965-1999) beş prestijli Amerikan tıp dergisinde tamamlayıcı ve alternatif tıp (CAM) eleştirisindeki eğilimlerin analizi, tıp mesleğinin TAT'ın büyümesine üç kez yanıt verdiğini ve her aşamada tıbbi pazardaki değişikliklerin dergilerdeki yanıt türünü etkilediğini gösteriyor. Değişiklikler arasında rahat tıbbi ruhsatlandırma, yönetilen bakımın geliştirilmesi, artan tüketicilik ve ABD Alternatif Tıp Ofisi'nin (daha sonra Ulusal Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Merkezi, şu anda Ulusal Tamamlayıcı ve Bütünleştirici Sağlık Merkezi) kurulması yer aldı. [n 3]
Bilimin reddi
Tamamlayıcı ve alternatif tıp (TAT), halka sunulmadan önce yoğun araştırmalardan geçen geleneksel tıp kadar iyi araştırılmamıştır. Bilime dayalı tıp uygulayıcıları, etkisiz oldukları gösterildiğinde uygulama ve tedavileri reddederken, alternatif uygulayıcılar bunu yapmaz.[5] Araştırma için fonlar yetersizdir ve bu da TAT'ın etkinliği için daha fazla araştırma yapmayı zorlaştırır. CAM için sağlanan fonların çoğu devlet kurumları tarafından finanse edilmektedir. CAM için önerilen araştırmalar, sonuçları güvenilir olmadığı için çoğu özel fon kuruluşu tarafından reddedilir. CAM araştırması, çoğu CAM araştırmacısının karşılamayı neredeyse imkansız bulduğu, etik komitelerinin belirli standartlarını karşılamalıdır. Üzerinde yapılan küçük araştırmalara rağmen, CAM'ın etkili olduğu kanıtlanmamıştır. Yapılan araştırmalar, bilimde bir temel olduğunu iddia etmek amacıyla CAM uygulayıcıları tarafından alıntılanacaktır. Bu çalışmalar, küçük örneklemler, çeşitli önyargılar, zayıf araştırma tasarımı, kontrol eksikliği, olumsuz sonuçlar vb. gibi çeşitli sorunlara sahip olma eğilimindedir. Pozitif sonuçlara sahip olanlar bile, yanlılık ve gürültülü veriler nedeniyle yanlış pozitif sonuçlarla sonuçlanmakla daha iyi açıklanabilir.[42]
Alternatif tıp, beden ve bilim süreci hakkında yanlış bir anlayışa yol açabilir.[43][44] Yale School of Medicine'de bir nörolog olan Steven Novella, alternatif tıp tekniklerini ana akıma entegre etmeye yönelik hükümet tarafından finanse edilen çalışmaların "meşru olmayan tedavilere meşru bir görünüm vermek için kullanıldığını" yazdı. Marcia Angell, eleştirmenlerin sağlık uygulamalarının yalnızca bilimsel kanıtlara dayalı olarak sınıflandırılması gerektiğini düşündüklerini ve bir tedavi titizlikle test edilmiş ve güvenli ve etkili bulunmuşsa, bilime dayalı tıbbın, başlamak için "alternatif" olarak kabul edilip edilmediğine bakılmaksızın onu benimseyeceğini düşündü. Bir yöntemin, etki veya etkinliğinin yokluğuna ilişkin artan bilgiye dayalı olarak kategorileri (kanıtlanmış ve kanıtlanmamış) değiştirmesi mümkündür. Bu pozisyonun önde gelen destekçileri, Journal of the American Medical Association'ın ( JAMA ) eski editörü George D. Lundberg ve derginin geçici baş editörü Phil Fontanarosa'dır.
1999'da CA'da yazan: Klinisyenler için Bir Kanser Dergisi Barrie R. Cassileth, ABD Senatosu Halk Sağlığı ve Güvenliği Alt Komitesi'ne gönderilen ve OAM destekli araştırmalarda eleştirel düşünme ve bilimsel titizlik eksikliğinden yakınan 1997 tarihli bir mektubun dört Nobel Ödüllü ve diğer önde gelen bilim adamları tarafından imzalandığından bahsetti. (Bu, Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) tarafından desteklenmiştir. )
.jpg)
Çift kör laboratuvar testlerinden sağ çıkan Alternatif Tıp'a ne diyorsunuz?
C: Düzenli Tıp. [45]
Mart 2009'da, Washington Post'tan bir personel yazarı, sağlık hizmetlerine erişimin genişletilmesi, tıbbi uygulamaların iyileştirilmesi ve para tasarrufu hakkında yaklaşmakta olan ulusal tartışmanın, bir grup bilim adamına Ulusal Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Merkezi'nin kapatılmasını teklif etme fırsatı verdiğini bildirdi. . Bu bilim adamlarından biri olan Maryland Üniversitesi'nde genom araştırmacısı ve hesaplamalı biyolog olan Steven Salzberg'in "Endişelerimizden biri, NIH'nin sahte bilimi finanse etmesidir" dediğini aktardılar. Çalışmaların büyük çoğunluğunun fizyoloji ve hastalıkla ilgili temel yanlış anlamalara dayandığını ve çok az etki gösterdiğini veya hiç etki göstermediğini belirttiler.
Tanınmış bir astrofizikçi, bilimsel şüpheciliğin savunucusu ve The Demon-Haunted World: Science as a Candle in the Dark (1996) kitabının yazarı Carl Sagan gibi yazarlar, farazi enerjinin varlığını destekleyecek ampirik kanıtların eksikliğini eleştirdiler. bu terapilerin dayandığı alanlar. [23]
Ayrıca bakınız
- Gelişim ve öğrenme güçlükleri için alternatif terapiler
- Koruma tıbbı
- etnomedikal
- safra kesesi sifonu
- psişik cerrahi
- Siddha tıbbı
notlar
Referanslar
- ^ a b c d e f g h i j k l "Antiscience Trends in the Rise of the Alternative Medicine Movement". Annals of the New York Academy of Sciences. 775 (1): 188–197. June 1995. doi:10.1111/j.1749-6632.1996.tb23138.x. ISSN 0077-8923. PMID 8678416. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) Kaynak hatası: Geçersiz<ref>etiketi: "Sampson_6/1995" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b "There is no such thing as alternative medicine". Journal of Small Animal Practice (İngilizce). 56 (12): 687–688. 2015. doi:10.1111/jsap.12427. ISSN 1748-5827. PMID 26735773. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım); Tarih değerini gözden geçirin:|erişimtarihi=(yardım); - ^ a b Suckers: How Alternative Medicine Makes Fools of Us All. Random House. 2010. ISBN 978-1409059165. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Gorski, David (August 15, 2011). "Integrative medicine": A brand, not a specialty. sciencebasedmedicine.org. (Retrieved March 25, 2022).
- ^ a b c Consumer health: a guide to intelligent decisions. 9th. New York: McGraw-Hill. 2013. ss. 34–35, 134, 137. ISBN 978-0078028489. OCLC 758098687. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "ConsumerHealth9th" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Directive 2004/24/EC of the European Parliament and of the Council". Official Journal of the European Union. 2004-04-30.
- ^ "On Fringes of Health Care, Untested Therapies Thrive", The New York Times, June 17, 1996, erişim tarihi: December 22, 2015 Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b c IOM Report 2005.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;whccamp.hhs.govisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Zeller (2013-03-01). "Potential interactions of complementary and alternative medicine with cancer therapy in outpatients with gynecological cancer in a comprehensive cancer center". Journal of Cancer Research and Clinical Oncology. 139 (3): 357–365. doi:10.1007/s00432-012-1336-6. ISSN 1432-1335. PMID 23099993.
- ^ Ben-Arye (2013-12-01). "Advising patients on the use of non-herbal nutritional supplements during cancer therapy: a need for doctor-patient communication". Journal of Pain and Symptom Management. 46 (6): 887–896. doi:10.1016/j.jpainsymman.2013.02.010. ISSN 1873-6513. PMID 23707384. Tarih değerini gözden geçirin:
|erişimtarihi=(yardım); - ^ Robert Todd Carroll. Integrative medicine. Skeptic's Dictionary
- ^ "Values in complementary and alternative medicine". Medicine, Health Care and Philosophy. 14 (2): 209–217. 2011-05-01. doi:10.1007/s11019-010-9297-5. ISSN 1572-8633. PMID 21104324. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Integrative Medicine Exam Description". American Board of Physician Specialties. July 16, 2021. Erişim tarihi: March 11, 2022.
- ^ "Medical reductionism: lessons from the great philosophers". QJM. Oxford University Press (OUP). 103 (9): 721–724. 15 April 2010. doi:10.1093/qjmed/hcq057. ISSN 1460-2725. PMID 20395240.
Unfortunately, the term 'holistic medicine' has been somewhat hijacked by alternative therapists and is often thought mistakenly to be at odds with conventional medicine.
Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Reductionism and holistic medicine". Journal of Social and Biological Systems. Elsevier BV. 2 (1): 39–42. January 1979. doi:10.1016/0140-1750(79)90019-8. ISSN 0140-1750. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Sointu 2012.
- ^ Hahnemann 1833, ss. iii, 48–49.
- ^ Wujastyk 2003.
- ^ Mishra 2004.
- ^ "Ayurveda: Ancient Superstition, Not Ancient Wisdom". Skeptical Inquirer. 2017-12-14. Erişim tarihi: 1 February 2018.
- ^ "A cluster of lead poisoning among consumers of Ayurvedic medicine". International Journal of Occupational and Environmental Health. 21 (4): 303–307. 6 Apr 2015. doi:10.1179/2049396715Y.0000000009. PMC 4727589 $2. PMID 25843124.
- ^ a b Sagan 1996.
- ^ "A close look at therapeutic touch". JAMA. 279 (13): 1005–1010. April 1998. doi:10.1001/jama.279.13.1005. PMID 9533499. Tarih değerini gözden geçirin:
|erişimtarihi=(yardım); - ^ a b Abdulla (May 13, 1999). "Phytotherapy – good science or big business?". Nature. doi:10.1038/news990513-8.
Science-based medicine, with its emphasis on controlled study, proof, evidence, statistical significance and safety is being rejected in favour of 'alternative medicine' – an atavistic portmanteau of anecdote, hearsay, rumour and hokum. ... Probably the most commercially successful and widely used branch of alternative or complementary medicine is 'phytotherapy'. These are the tablets, powders and elixirs, otherwise known as herbal medicine, that are sold in most countries, through health shops and pharmacies as 'nutritional supplements'. ... Only a tiny minority of these remedies have been shown to have mild-to moderately beneficial health effects ... So why are affluent, otherwise rational, highly educated people (for this is the average user profile) so hungry for phytotherapy? ... people still believe that 'natural' equals good and safe despite plenty of evidence to the contrary. ... as far as the human body is concerned, 'natural' is meaningless ... Equally, what's so safe about consuming substances that need meet no standards of contents?
- ^ De Smet (December 1997). "The Role of Plant-Derived Drugs and Herbal Medicines in Healthcare". Drugs. 54 (6): 801–840. doi:10.2165/00003495-199754060-00003. PMID 9421691.
- ^ Pearce (March 1998). "A paediatrician's guide to complementary medicine". Current Paediatrics. 8 (1): 62–67. doi:10.1016/S0957-5839(98)80061-4.
- ^ "Faith Healing – Making Treatment Decisions". American Cancer Society. June 15, 2009.
- ^ Aviles (December 2001). "Intercessory Prayer and Cardiovascular Disease Progression in a Coronary Care Unit Population: A Randomized Controlled Trial". Mayo Clinic Proceedings. 76 (12): 1192–1198. doi:10.4065/76.12.1192. PMID 11761499.
- ^ a b c d Quack Medicine: A History of Combating Health Fraud in Twentieth-Century America, Eric W. Boyle,
- ^ a b c d "Countercultural Healing: A brief History of Alternative Medicine in America". PBS Frontline. 2003. Erişim tarihi: 2022-03-25. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) Kaynak hatası: Geçersiz<ref>etiketi: "Whorton_2003" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b Coulter (2004-06-07). "The rise and rise of complementary and alternative medicine: a sociological perspective". Medical Journal of Australia. 180 (11): 587–589. doi:10.5694/j.1326-5377.2004.tb06099.x. ISSN 0025-729X. PMID 15174992. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "RiseRise_6/2004" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b c d Nature Cures: The History of Alternative Medicine in America (İngilizce). Oxford University Press. 2002. ISBN 978-0195349788. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) Kaynak hatası: Geçersiz<ref>etiketi: "Whorton_9/2002" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b "The Alternative Fix: Introduction". www.pbs.org. PBS Frontline. November 3, 2003. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "FrontlineAF" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Cover Stories: Why New Age Medicine Is Catching On". Time (İngilizce). 138 (18). November 4, 1991. ISSN 0040-781X. Erişim tarihi: 2022-03-25. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b New Age Medicine, Encyclopedia of New Age Beliefs. 1996. ss. 470–508. ISBN 978-1565071605.
- ^ a b c d Smith (1983). "Alternative medicine". British Medical Journal (Clinical Research Ed.). 287 (6388): 307–308. doi:10.1136/bmj.287.6388.307. PMC 1548588 $2. PMID 6307462.
One of the few growth industries in contemporary Britain is alternative medicine. An apparently endless stream of books, articles, and radio and television programmes urge on the public the virtues of treatments ranging from meditation to drilling a hole in the skull to let in more oxygen.
- ^ Other Healers, Other Cures: A Guide to Alternative Medicine (İngilizce). Bobbs-Merrill. 1974. ISBN 978-0672517082. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ A Guide to Alternative Medicine. Turnstone Press. 1975. ISBN 978-0855001070. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Young, J.H. (1998). "The Development of the Office of Alternative Medicine in the National Institutes of Health, 1991–1996". Bulletin of the History of Medicine. 72 (2): 279–298. doi:10.1353/bhm.1998.0110. PMID 9628052.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Fontanarosa1998isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Hall (2019). "Science Envy in Alternative Medicine". Skeptical Inquirer. 43 (4): 21–23. CiteSeerX dead $2
|citeseerx=değerini kontrol edin (yardım). 2019-09-17 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 September 2019. - ^ More harm than good?: the moral maze of complementary and alternative medicine. Cham, Switzerland: Springer. 2018. s. 18. ISBN 978-3319699417. OCLC 1019807158.
- ^ "Teach evidence based, not alternative, medicine". BMJ (İngilizce). 348: g3218. 2014-05-19. doi:10.1136/bmj.g3218. ISSN 1756-1833. PMID 24839973. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Bounding Biomedicine: Evidence and Rhetoric in the New Science of Alternative Medicine. University of Chicago Press. 2016. s. 215. ISBN 978-0-226-34584-0. Erişim tarihi: March 18, 2023. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım)
Kaynak hatası: <ref> "n" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="n"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)