1856 Girit depremi: Revizyonlar arasındaki fark

Koordinatlar: 35°30′N 26°00′E / 35.5°K 26.0°D / 35.5; 26.0
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Tenasuhvari (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
1.053 değişiklik
"1856 Heraklion earthquake" sayfasının çevrilmesiyle oluşturuldu.
Etiketler: İçerik Çevirmeni İçerik Çevirmeni 2
(Fark yok)

Sayfanın 00.25, 27 Şubat 2023 tarihindeki hâli

1856 Girit Depremi
Yunanistan üzerinde 1856 Girit depremi
1856 Girit depremi
UTC zamanı1856-10-12 00:45
Yerel tarih11–12 Ekim 1856
Yerel saat02:38 veya 02:45 EET
Süre2 dakika
Büyüklük7.7–8.3 Mw
Derinlik61–100 km
Merkez üs35°30′N 26°00′E / 35.5°K 26.0°D / 35.5; 26.0
FayHelen yayı
TürPlaka içi
Maks. şiddetXI (Aşırı)–XII (Afetsel)
TsunamiHayır
Artçı şokEvet
Etkilenen ülkeler/bölgelerAkdeniz
Kayıplar600+ ölü
600+ yaralı

1856 Kandiye depremi veya Rodos depremi olarak da bilinen 1856 Girit depremi, 12 Ekim sabahında yerel saatle 02:45'te meydana geldi. [1] Bu son derece yıkıcı deprem, yaklaşık 61 ile 100 km derinliğinde Richter ölçeğinde tahmini olarak 7,7 ila 8,3 büyüklüğündeydi. [2] Deprem, Sicilya, İtalya, Levant ve Kuzey Afrika'ya kadar uzanan çok geniş bir alanda hissedildi. [3] Yunanistan'ın Girit adasında depremin etkileri dehşet vericiydi, Kandiye şehrinde 500'den fazla ceset bulundu. Depremin şok dalgaları tüm Osmanlı İmparatorluğu'nda yoğun bir şekilde hissedildi. Günümüz Türkiye, Kıbrıs, Orta Doğu ve Malta'da hasar ve insan kayıpları bildirilmiştir. Deprem, 1638 yılı civarında inşa edilmiş bir kıyı gözetleme kulesi olan Għajn Ħadid Kulesi'ni yıktı. Kahire, Mısır'da yaşanan deprem binaları yıkmıştır. kanallarda seşler yarattı ve birkaç kişiyi öldürdü. Mısır ve İtalya kıyılarında, denizciler bir denizaltı depremi hissettiklerini bildirdiler. [4]

Tektonik arka plan

Oniki Adalar, Rodos, Girit ve İyon Adaları'nın güney kıyıları boyunca, okyanus kabuğundan oluşan Afrika Levhası, yakınsayan bir levha sınırı olarak Ege Denizi Levhasının (Avrasya Levhasının bir parçası) altına yılda 5 mm ile 10mm oranında yitmektedir. Yitim zonunun arayüzleri, 365 Girit depremi ve 1303 Girit depremi gibi büyük mega bindirmeli depremlerde zaman zaman kırılmaktadır. Tsunamiler, büyük bir deprem sırasında fayın bir tarafının aniden yukarı doğru itilmesi dolayısıyla trilyonlarca galon deniz suyunun yerini alması nedeniyle Helen yayı boyunca üretilir.

Deprem

1856 Girit depremi, odak merkezi derinliği 60 ile 100km olan orta derinlikte bir depremdi, Ege Denizi levhası altına dalan Afrika Levhası içindeki bir fay üzerinde deprem meydana gelmiştir. [5] Depremin merkez üssü, en güçlü izosismik konturların nerede olduğu değerlendirilerek, büyük olasılıkla Girit'in kuzey kıyılarında bulunmaktadır. Büyüklüğü 7.7 ( Mw  ) olan bir deprem için, fayın tahmini boyutları Ege Denizi'nin 90 km derinliğinde 64 km × 64km olarak; Aynı zamanda 8,1–8,3 Mw  büyüklükte 130 km gibi daha derin bir derinlikte fay kırılması durumunda ise 120 km x 120 km boyutunda bir kırılma içerecektir. [6]

Etkileri

Deprem sonrası yaygın hasar sadece Yunanistan'da değil, ilave ölüm ve hasarın bildirildiği Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da da büyük hasara neden oldu. Depremin meydana geliş zamanı, 02:38 veya 02:45 arasında tartışılmaktadır. [7]

Yunanistan

Deprem, Girit'in orta kesiminde Mercalli yoğunluk ölçeğinde XI'e (Aşırı) seviyesine ulaştı. 3600 ev bulunduranKandiye şehrinde, sadece 18 veya 40'ı ayakta kalarak şehir neredeyse yıkılmıştır. Sitya ve Hanya sahil şehirleri de ciddi şekilde hasar görmüştür. Girit'te toplam 538 kişi ölmüş ve 637 kişi yaralanmıştır. Rodos adasında birçok köy yıkıldı ve sahil şeridinde yükselmeler meydana gelmiştir. Yıkım esnasında zemin çökmeleri yaygın olarak gözlemlendi. Rodos adasında altmış kişi ölmüştür. Santorini adası da bir miktar hasar bildirmiştir. [8] Çoban Adası ve Kerpe'de 8.000 ev yerle bir olmuş ve 20 kişi ölmüştür. [9]

Yunanistan anakarasında deprem Yanya ve Kyparissia şehirlerinde hissedildi.

Malta

Depremden sonra Għajn Ħadid Kulesi'nin kalıntıları.

Yaşanan deprem Malta Adaları'nda hissedildiğinde Yunanistan'da yaşanan çoğu depremden çok daha güçlü hissedilmiştir, bu da birçok sismolog için çok sıra dışı ve ilgi çekici kılmaktadır. Deprem gecenin sessizliğini bozdu ve adadaki herkesi uyandırmıştır. 22 ile 60 saniye arasında süren sarsıntı, çok sayıda sakinin dengesini kaybetmesine ve evlerdeki çok sayıda eşyanın yere fırlamasına neden oldu. Valletta ve Gozo Bölgesi gibi bazı yerlerde evlerde büyük çatlaklar oluştu. [10] Birçok kilisenin duvarlarında ve kubbelerinde çatlaklar oluşmuş ve asılı duran haçlar düşmüştür. Bazı durumlarda hasar daha ciddiydi, bazı kiliseler tamamen yıkım yaşamıştır. Mdina'daki Aziz Paul Katedrali'nin kubbesinin içeriden çökmesi yaklaşık 1.000 sterlin hasara yol açmıştır. [11] Başka bir kilise olan Karmelit Kilisesi'nin çan kulesi, depremden sonra çok ağır hasar görmesinden ötürü yeniden inşa edildi.

Yapılardaki hasar, Yunanistan'daki depremden 1.000 km uzaklıkta beklenenden daha yüksek olan yoğunluk VII'ye karşılık geldi. Tipik bir deprem bu uzaklıkta yalnızca IV-V şiddetlerinde hissedilmelidir. Çok güçlü sarsıntının meydana gelmesi muhtemelen uzun süreli yer hareketine bağlanmıştır [11]

Għajn Ħadid Kulesi'ni yıkan deprem bu depremdi. [12] Depremden bir ay önce kulede bulunan bir görgü tanığı, kulenin etrafındaki zeminde büyük çatlakların açıldığını söylemiştir. [13]

Mısır

Kahire'de sarsıntı hala hissedilebilir ve hasara yol açacak kadar güçlüydü. Mısır başkentindeki sarsıntı yoğunluğu VII-VIII'e ulaşmıştır. Süreleri bir ile iki dakika arasında olan üç farklı şok hissedilmiştir. 20 kadar cami yıkılırken, 200 ev de etkilenmiştir. Yer hareketleri sebebiyle saatler çalışmaz hale gelirken; Kanallarda meydana gelen kaymalar, suların her yere sıçramasına neden olmuştur. Şehirde en az on kişi ölmüştür. Deprem sonrasında hayatta kalanların çoğu, gece boyunca birkaç gün boyunca evlerinin çökmesi korkusuyla evlerinin dışında uyumuştur. [14]

İskenderiye'de sadece bazı eski inşaatlar yıkıldı, ancak şehre önemli bir etkisi olmadı. İki kişi öldü ve bazı insanlar yaralandı. Nil Deltası çevresinde, Tanta ve Demenhur kasabalarında evlerin çökmesi ve minarelerin düşmesi daha da fazla insanı öldürmüştür. [14] [15] Deltanın diğer kısımlarında pek çok sakin ayakta durmakta zorlandı ve bu da birçok kişiyi korkutmuştur. Yer hareketleri, mobilyaları kaydıracak ve tanklarda depolanan suyun etrafa sıçramasına neden olacak kadar güçlüydü. Kıyı açıklarındaki denizciler de şiddetli depremi hissettiklerini bildirdi. [16] [17]

Başka yerlerde

Sarsıntı, bazı küçük hasarların meydana geldiği Siraküza ve Pozzallo, Sicilya, İtalya'da da hissedildi. [11] Şok, Suriye ve Filistin gibi yerlerde de hasara yol açtı. Hayfa ve Lübnan kıyılarındaki görgü tanıkları küçük bir "tsunami" dalgası bildirmiştir. [4] Depremin etkileri tüm Adriyatik Denizi bölgesi ve Kıbrıs'ta hissedildi. [8]

Hatırası

Yazar Mary Eliza Rogers, Filistin'de Yurtiçi Yaşam adlı kitabında İsrail'in Hayfa kentindeki güçlü sarsıntılarla ilgili deneyimini anlatmıştır, ancak olayı yanlış bir şekilde 10 ve 11 Ekim gecesi arasında tarihlendirmiştir. [7]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Y. Altinok, B. Alpar, N. Özer, C. Gazioglu (2005). "1881 and 1949 earthquakes at the Chios-Cesme Strait (Aegean Sea) and their relation to tsunamis". Natural Hazards and Earth System Sciences. Copernicus Publications s on behalf of the European Geosciences Union. 5 (5): 717–725. doi:10.5194/nhess-5-717-2005. 
  2. ^ "Seismicity Catalog (550 B.C. - 2010)". Seismological Station. Aristotle University of Thessaloniki. Erişim tarihi: 4 January 2021. 
  3. ^ "Historical and Archaeological Evidence of Earthquakes and Tsunamis Felt in the Kythira Strait, Greece.". Tsunami Research at the End of a Critical Decade. Kluwer. 2001. ss. 119–183. ISBN 978-90-481-5909-3. 
  4. ^ a b G. A. PAPADOPOULOS, E. DASKALAKI, A. FOKAEFS and N. GIRALEAS. "TSUNAMI HAZARD IN THE EASTERN MEDITERRANEAN SEA: STRONG EARTHQUAKES AND TSUNAMIS IN THE WEST HELLENIC ARC AND TRENCH SYSTEM" (PDF). Journal of Earthquake and Tsunami. 2016-03-04 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2021-01-04.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "PAPADOPOULOS" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  5. ^ Papazachos, B. (1996). "Large seismic faults in the Hellenic arc". Annals of Geophysics. 39 (5). doi:10.4401/ag-4023. Erişim tarihi: 27 Şubat 2023. 
  6. ^ Kkallas, Charalampos, C. Papazachos, A. Skarlatoudis, Chrysanthi, VENTOUZI, D. Boore and B. Margaris. (2018). "Explaining the large anomalous damage patterns of large (M7+) intermediate-depth earthquakes in the southern Aegean Sea" (PDF). 16th European Conference on: Earthquake Engineering Thessaloniki. 
  7. ^ a b Zohar, M. (2017). "A newly discovered historical earthquake or merely a chronological mistake? Report of Mary Eliza Rogers from October 10, 1856". Journal of Seismology. 21 (5): 1285–1290. doi:10.1007/s10950-017-9686-9.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":2" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  8. ^ a b National Geophysical Data Center / World Data Service (NGDC/WDS) (1972), Significant Earthquake Database, National Geophysical Data Center, NOAA, doi:10.7289/V5TD9V7K  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "NGDC" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  9. ^ Written at Leuven. Earthquakes and Minoan Crete: breaking the myth through interdisciplinarity. Belgium: Leuven University Press. 9 June 2017. ss. 178–180. ISBN 9789462701052. 
  10. ^ Grech, Herman (2009). "We cannot be complacent about earthquakes - expert". Times of Malta. Erişim tarihi: 6 January 2021. 
  11. ^ a b c Galea, Pauline (2007). "Seismic history of the Maltese islands and considerations on seismic risk". Annals of Geophysics. 50 (6).  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  12. ^ Iannucci, R., Martino, S., Paciello, A. (2020). "Investigation of cliff instability at Għajn Ħadid Tower (Selmun Promontory, Malta) by integrated passive seismic techniques". Journal of Seismology. 24 (4): 897–916. doi:10.1007/s10950-019-09898-z. Erişim tarihi: 16 April 2021. 
  13. ^ Mifsud, Simon. "Għajn Ħadid Tower and Aħrax Tower". MilitaryArchitecture.com. Erişim tarihi: 16 April 2021. 
  14. ^ a b Badawy, A., Korrat, I., El-Hadidy, M. (2017). "Update earthquake risk assessment in Cairo, Egypt". J Seismol. 21 (4): 571–589. doi:10.1007/s10950-016-9621-5.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":1" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  15. ^ Simon Jusseret and Manuel Sintubin (2013). "The Origins of an Old Myth: Sir Arthur Evans, Claude Schaeffer and the Seismic Destruction of Late Bronze Age Eastern Mediterranean Civilizations". Seismological Research Letters. 84 (1): 94–100. doi:10.1785/0220120098. 
  16. ^ The Seismicity of Egypt, Arabia and the Red Sea: A Historical Review. Cambridge University Press. 1994. ISBN 9780521020251. 
  17. ^ The Seismicity of Egypt, Arabia and the Red Sea: A Historical Review. London: Cambridge University Press. 1994. ss. 69–70. doi:10.1017/CBO9780511524912. ISBN 9780511524912. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=1856_Girit_depremi&oldid=29323906" sayfasından alınmıştır