Sözdebilim olarak nitelenen konular listesi: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Ben Bilal (mesaj | katkılar)
4.520 değişiklik
"List of topics characterized as pseudoscience" sayfasının çevrilmesiyle oluşturuldu.
Etiketler: İçerik Çevirmeni İçerik Çevirmeni 2
Ben Bilal (mesaj | katkılar)
4.520 değişiklik
"List of topics characterized as pseudoscience" sayfasının çevrilmesiyle oluşturuldu.
Etiketler: İçerik Çevirmeni İçerik Çevirmeni 2
73. satır: 73. satır:


=== Sağlık ve Tıp ===
=== Sağlık ve Tıp ===
''Sözde bilimsel tıbbi uygulamalar'' genellikle [[şarlatanlık]] olarak bilinir. Buna karşılık, modern tıp [[Kanıta dayalı tıp|kanıta dayalıdır]].
''Sözde bilimsel tıbbi uygulamalar'' genellikle [[şarlatanlık]] olarak bilinir. Buna karşılık, modern tıp [[Kanıta dayalı tıp|kanıta dayalıdır]] .


*
* '''Attachment therapy''' – common name for a set of potentially fatal<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.randi.org/jr/071604an.html#7|başlık=An Important Appeal|erişimtarihi=17 November 2007|arşivtarihi=17 July 2004|arşivurl=https://archive.today/20040717205317/http://www.randi.org/jr/071604an.html|tarih=16 July 2004|biçim=newsletter|yayıncı=[[James Randi Educational Foundation]]|alıntı=This is a total quack procedure that has actually killed children.}}</ref> clinical interventions and parenting techniques aimed at controlling aggressive, disobedient, or unaffectionate children using "restraint and physical and psychological abuse to seek their desired results."<ref name="quackwatch_attatchment_therapy">{{Web kaynağı|url=http://www.quackwatch.org/01QuackeryRelatedTopics/at.html|başlık=Be Wary of Attachment Therapy|erişimtarihi=17 November 2007|tarih=24 July 2003}}</ref> (the term "attachment therapy" may sometimes be used loosely to refer to mainstream approaches based on attachment theory, usually outside the US where the pseudoscientific form of attachment therapy is less known). Probably the most common form is holding therapy, in which the child is restrained by adults for the purpose of supposed cathartic release of [[Katarsis|suppressed rage]] and regression. Perhaps the most extreme, but much less common, is "rebirthing", in which the child is wrapped tightly in a blanket and then made to simulate emergence from a birth canal. This is done by encouraging the child to struggle and pushing and squeezing him/her to mimic contractions.<ref name="Shermer2002">{{Kitap kaynağı|url=http://www.antoniolombatti.it/SkepticEncyclopedia1.pdf|başlık=The Skeptic Encyclopedia of Pseudoscience|erişimtarihi=16 December 2013|yayıncı=ABC–CLIO, Inc|yıl=2002|isbn=978-1-57607-653-8|editor-first=Michael|editor-last=Shermer}}</ref> Despite the practice's name, it is not based on traditional [[Bağlanma teorisi|attachment theory]] and shares no principles of mainstream developmental psychology research.<ref name="Berlin et al.">{{Kitap kaynağı|başlık=Enhancing Early Attachments. Theory, Research, Intervention and Policy|kısım=Preface|tarih=2007|sayfa=xvii|yayıncı=Guilford Press|seri=Duke series in child development and public policy|isbn=978-1-59385-470-6|editor-first=Lisa J.|editor2-first=Yair|editor3-first=Lisa|editor4-first=Mark T.|editor-last=Berlin|editor2-last=Ziv|editor3-last=Amaya-Jackson|editor4-last=Greenberg}}</ref> In 2006, it was the subject of an almost entirely critical Taskforce Report commissioned by the American Professional Society on the Abuse of Children (APSAC).<ref name="Chaffin">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Report of the APSAC task force on attachment therapy, reactive attachment disorder, and attachment problems|yazarlar=Chaffin|yazarları-göster=8|sayı=1|sayfalar=76–89|çalışma=[[Child Maltreat]]|yıl=2006|cilt=11|pmid=16382093|doi=10.1177/1077559505283699}}</ref>

* '''[[Dönüşüm terapisi|Conversion therapy]]''' – sometimes called '''reparative therapy''', seeks to change a non-heterosexual person's [[Cinsel yönelim|sexual orientation]] so they will no longer be homosexual or [[Biseksüellik|bisexual]].<ref name="Haldeman1999">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.drdoughaldeman.com/doc/Pseudo-Science.pdf|başlık=The Pseudo-science of Sexual Orientation Conversion Therapy|erişimtarihi=7 November 2010|arşivtarihi=1 April 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160401032405/http://drdoughaldeman.com/doc/Pseudo-Science.pdf|yazarlar=Haldeman|tarih=December 1999|sayı=1|çalışma=ANGLES: The Policy Journal of the Institute for Gay and Lesbian Strategic Studies|cilt=4}}</ref> The [[Amerikan Psikiyatri Birliği|American Psychiatric Association]] defines reparative therapy as "psychiatric treatment ... which is based upon the assumption that homosexuality per se is a mental disorder or based upon the ''a priori'' assumption that a patient should change their sexual homosexual orientation."<ref name="Psych">{{Web kaynağı|url=http://www.psych.org/Departments/EDU/Library/APAOfficialDocumentsandRelated/PositionStatements/200001a.aspx|başlık=Position Statement on Therapies Focused on Attempts to Change Sexual Orientation (Reparative or Conversion Therapies)|erişimtarihi=28 August 2007|arşivtarihi=10 September 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080910045820/http://www.psych.org/Departments/EDU/Library/APAOfficialDocumentsandRelated/PositionStatements/200001a.aspx|tarih=May 2000|biçim=PDF|yayıncı=[[American Psychiatric Association]]}}</ref><ref name="APA_ConvTher">{{Web kaynağı|url=http://www.apa.org/pi/lgbt/resources/just-the-facts.pdf|başlık=Just the Facts About Sexual Orientation & Youth: A Primer for Principals, Educators and School Personnel|erişimtarihi=14 May 2010|yayıncı=Just the Facts Coalition|yıl=1999}}</ref><ref name="NewAPA">{{Web kaynağı|url=http://www.apa.org/pi/lgbc/publications/therapeutic-response.pdf|başlık=Report of the American Psychological Association Task Force on Appropriate Therapeutic Responses to Sexual Orientation|erişimtarihi=24 September 2009|tarih=1 August 2009|yayıncı=[[American Psychological Association]]}}</ref>
:* '''Bach çiçek ilaçları''' ( '''BFR'ler''' ), 1930'larda İngiliz bir [[Homeopati|homeopat]] olan Edward Bach tarafından geliştirilen, [[çiçek]] materyalinin aşırı seyreltiklerini içeren bir su olan [[brendi]] ve suyun çözeltileridir. Bach, çiçek yapraklarında bulunan çiylerin o bitkinin hayal edilen iyileştirici özelliklerini koruduğunu iddia etti. <ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Bach flower remedies : a comprehensive study|sayfa=258|yer=New Delhi|yayıncı=Health Harmony|yıl=2002|oclc=428012690}}</ref> Bach çiçek solüsyonlarının klinik denemelerinin sistematik incelemeleri, [[Plasebo etkisi|plasebo]] etkisinin ötesinde bir etkinlik bulamadı. <ref name="Thaler2009">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Bach Flower Remedies for psychological problems and pain: a systematic review|tarih=26 May 2009|sayfa=16|çalışma=BMC Complement Altern Med|cilt=9|pmc=2695424|pmid=19470153|doi=10.1186/1472-6882-9-16}}</ref> <ref name="Ernst2002">{{Akademik dergi kaynağı|başlık='Flower remedies': a systematic review of the clinical evidence|yazarlar=Ernst E|sayı=23–24|sayfalar=963–966|çalışma=Wiener Klinische Wochenschrift|yıl=2002|cilt=114|pmid=12635462}}</ref>
* '''Coding''' is a catch-all term for various [[Rusya|Russian]] [[Alternatif tıp|alternative therapeutic methods]] used to treat [[Bağımlılık|addictions]], in which the therapist attempts to scare patients into abstinence from a substance they are addicted to by convincing them that they will be harmed or killed if they use it again. Each method involves the therapist pretending to insert a "code" into patients' brains that will ostensibly provoke a strong adverse reaction should it come into contact with the addictive substance. The methods use a combination of theatrics, [[Hipnoz|hypnosis]], [[Plasebo etkisi|placebos]], and drugs with temporary adverse effects to instill the erroneous beliefs. Therapists may pretend to "code" patients for a fixed length of time, such as five years.<ref name="Finn2005">{{Haber kaynağı|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/10/01/AR2005100101196.html|başlık=Russia's 1-Step Program: Scaring Alcoholics Dry|erişimtarihi=9 June 2011|yazarlar=Finn, Peter|tarih=2 October 2005|çalışma=[[The Washington Post]]}}</ref>
* '''[[EMDR|Eye movement desensitization and reprocessing]]''' ('''EMDR''') is a form of [[Psikoterapi|psychotherapy]] in which the person being treated is asked to recall distressing images; the therapist then directs the person in one type of [[EMDR|bilateral sensory input]], such as side-to-side [[Göz|eye]] movements or hand tapping.<ref name="feske">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Eye movement desensitization and reprocessing treatment for posttraumatic stress disorder|yazarlar=Feske|sayı=2|sayfalar=171–181|çalışma=Clinical Psychology: Science and Practice|yıl=1998|cilt=5|doi=10.1111/j.1468-2850.1998.tb00142.x}}</ref> It is included in several guidelines for the treatment of [[Travma sonrası stres bozukluğu|post-traumatic stress disorder]] (PTSD).<ref name="Schnyder2015">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=0Vx0BgAAQBAJ&pg=PA205|başlık=Evidence Based Treatments for Trauma-Related Psychological Disorders: A Practical Guide for Clinicians|erişimtarihi=2015-04-20|tarih=2015-02-14|yayıncı=Springer|isbn=9783319071091}}</ref><ref name="WHO2013">{{Kitap kaynağı|url=https://www.who.int/mental_health/emergencies/stress_guidelines/en/|başlık=Guidelines for the management of conditions that are specifically related to stress|yer=Geneva|yayıncı=World Health Organization|yıl=2013|pmid=24049868}}</ref> Some clinical psychologists have argued that the eye movements do not add anything above imagery exposure and characterize its promotion and use as pseudoscience.<ref name="Herbert2000">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Science and pseudoscience in the development of eye movement desensitization and reprocessing Implications for clinical psychology|yazarlar=Herbert|sayı=8|sayfalar=945–971|çalışma=Clinical Psychology Review|yıl=2000|cilt=20|issn=0272-7358|pmid=11098395|doi=10.1016/S0272-7358(99)00017-3}}</ref> However, this characterization is disputed in light of two large meta analyses show the effect size was larger when eye movements were used.<ref name="LeeCuijpers2013">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://researchrepository.murdoch.edu.au/id/eprint/13100/|başlık=A meta-analysis of the contribution of eye movements in processing emotional memories|yazarlar=Lee|sayı=2|sayfalar=231–239|çalışma=Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry|yıl=2013|cilt=44|issn=0005-7916|pmid=23266601|doi=10.1016/j.jbtep.2012.11.001}}</ref>
* '''Facilitated communication''' ('''FC'''), '''supported typing''', or '''hand over hand''', is a scientifically discredited technique<ref name="Autism WarsFC">{{Web kaynağı|url=https://www.csicop.org/specialarticles/show/autism_wars_science_strikes_back|başlık=Autism Wars: Science Strikes Back|erişimtarihi=28 November 2018|tarih=7 August 2018|çalışma=Skeptical Inquirer Online|yayıncı=Skeptical Inquirer}}</ref> that attempts to facilitate communication by people with severe educational and communication disabilities. The facilitator holds or gently touches the disabled person's arm or hand during this process and attempts to help them move to type on a special keyboard. In addition to providing physical support needed for typing or pointing, the facilitator provides verbal prompts and moral support.<ref name="Facilitated">{{Web kaynağı|url=http://www.slate.com/articles/health_and_science/medical_examiner/2015/11/facilitated_communication_pseudoscience_harms_people_with_disabilities.html|başlık=Facilitated Communication Is a Cult That Won't Die|erişimtarihi=30 November 2015|tarih=2015-11-12|çalışma=Slate}}</ref> There is widespread agreement within the scientific community and multiple disability advocacy organizations that FC is not a valid technique for authentically augmenting the communication skills of those with autism spectrum disorder.<ref name="Review 2018FC">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Systematic review of facilitated communication 2014–2018 finds no new evidence that messages delivered using facilitated communication are authored by the person with the disability|yazarlar=Hemsley|sayfa=239694151882157|çalışma=Autism and Developmental Language Impairments|yıl=2018|cilt=3|doi=10.1177/2396941518821570}}</ref> Instead, research indicates that the facilitator is the source of most or all messages obtained through FC (involving ideomotor effect guidance of the arm of the patient by the facilitator);<ref name="Why debunked autism treatment fads persist FC">{{Web kaynağı|url=https://www.sciencedaily.com/releases/2015/02/150226154644.htm|başlık=Why debunked autism treatment fads persist|erişimtarihi=10 November 2015|yazarları-göster=etal|çalışma=Science Daily|yayıncı=Emory University}}</ref><ref name="Ganz/Katsiyannis/MorinFC">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Facilitated Communication|yazarlar=Ganz|tarih=February 2017|sayfalar=52–56|çalışma=Intervention in School and Clinic|cilt=54|doi=10.1177/1053451217692564}}</ref> thus, studies have consistently found that patients are unable to provide the correct response to even simple questions when the facilitator does not know the answers to the questions (e.g., showing the patient but not the facilitator an object) .<ref name="An experimental analysis of facilitated communication">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=An experimental analysis of facilitated communication.|yazarlar=Montee|sayı=2|sayfalar=189–200|çalışma=Journal of Applied Behavior Analysis|yıl=1995|cilt=28|pmc=1279809|pmid=7601804|doi=10.1901/jaba.1995.28-189}}</ref> In addition, numerous cases have been reported by investigators in which disabled persons were assumed by facilitators to be typing a coherent message while the patient's eyes were closed or while they were looking away from or showing no particular interest in the letter board.<ref name="Goldacre">{{Haber kaynağı|url=https://www.theguardian.com/commentisfree/2009/dec/05/bad-science-ben-goldacre-column|başlık=Making contact with a helping hand|erişimtarihi=10 November 2015|yazarlar=Goldacre|tarih=5 December 2009|çalışma=[[The Guardian]]}}</ref>
* The '''Feldenkrais Method''' is a type of [[Fizik tedavi|exercise therapy]] devised by Israeli Moshé Feldenkrais (1904–1984) during the mid-20th century. The method is claimed to reorganize connections between the brain and body and so improve body movement and psychological state.<ref name="ehmLP">{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/examiningholisti0000unse_w1i5/page/373|başlık=Examining Holistic Medicine|sayfa=[https://archive.org/details/examiningholisti0000unse_w1i5/page/373 373]|yayıncı=Prometheus Books|alıntı=a system of exercise therapy developed in the 1940s by former judo instructor Moshe Feldenkrais|yıl=1989|isbn=9780879755539}}</ref> There is no good medical evidence that the Feldenkrais method confers any health benefits. It is not known if it is safe or cost-effective,<ref name="aus17LP321">{{Web kaynağı|url=http://www.health.gov.au/internet/main/publishing.nsf/content/0E9129B3574FCA53CA257BF0001ACD11/$File/Natural%20Therapies%20Overview%20Report%20Final%20with%20copyright%2011%20March.pdf|başlık=Review of the Australian Government Rebate on Natural Therapies for Private Health Insurance|erişimtarihi=10 July 2016|arşivtarihi=26 June 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160626024750/http://www.health.gov.au/internet/main/publishing.nsf/Content/0E9129B3574FCA53CA257BF0001ACD11/$File/Natural%20Therapies%20Overview%20Report%20Final%20with%20copyright%2011%20March.pdf|yayıncı=Australian Government – Department of Health|yıl=2015}}
</ref> but researchers do not believe it poses serious risks.<ref name="CorgiLP">{{Kitap kaynağı|başlık=Trick or Treatment? Alternative Medicine on Trial|tarih=2009|yayıncı=Corgi}}</ref>
* '''[[Grafoloji|Graphology]]''' – psychological test based on a belief that personality traits or gender unconsciously and consistently influence handwriting morphology—that certain types of people exhibit certain quirks of the pen. Analysis of handwriting attributes provides no better than chance correspondence with personality, and neuroscientist Barry Beyerstein likened the assigned correlations to sympathetic magic.<ref name="Shermer2002" /><ref name="saf">{{Scientific American Frontiers|8|2|"Beyond Science"}}</ref><ref name="Graph_Beyer_PBS">{{Web kaynağı|url=https://www.pbs.org/safarchive/3_ask/archive/qna/3282_bbeyerstein.html|başlık=Barry Beyerstein Q&A|erişimtarihi=22 February 2008|çalışma=Ask the Scientists|yayıncı=[[Scientific American Frontiers]]|alıntı=they simply interpret the way we form these various features on the page in much the same way ancient oracles interpreted the entrails of oxen or smoke in the air. I.e., it's a kind of magical divination or fortune telling where 'like begets like.'}}</ref><ref name="Graph_BCCLA">{{Haber kaynağı|url=http://www.bccla.org/positions/privacy/88graphology.html|başlık=The use of graphology as a tool for employee hiring and evaluation|erişimtarihi=22 February 2008|arşivtarihi=17 February 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080217191252/http://www.bccla.org/positions/privacy/88graphology.html|yayıncı=British Columbia Civil Liberties Union|alıntı=On the other hand, in properly controlled, blind studies, where the handwriting samples contain no content that could provide non-graphological information upon which to base a prediction (e.g., a piece copied from a magazine), graphologists do no better than chance at predicting the personality traits|yıl=1988}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/sciencecreationi0000unse/page/48|başlık=Science and Creationism: A View from the National Academy of Sciences, 2nd edition|sayfa=[https://archive.org/details/sciencecreationi0000unse/page/48 48]|yayıncı=National Academy Press|yıl=1999|isbn=978-0-309-06406-4|pmid=25101403|doi=10.17226/6024}}</ref><ref name="Graph_NT">{{Web kaynağı|url=http://www.ntskeptics.org/factsheets/graphol.htm|başlık=Graphology Fact Sheet|erişimtarihi=22 February 2008|yayıncı=North Texas Skeptics|alıntı=In summary, then, it seems that graphology as currently practiced is a typical pseudoscience and has no place in character assessment or employment practice. There is no good scientific evidence to justify its use, and the graphologists do not seem about to come up with any.|yıl=2002}}</ref> Graphology is only superficially related to forensic document examination, which also examines handwriting.
* '''[[Hipnoz|Hypnosis]]''' – state of extreme relaxation and inner focus in which a person is unusually responsive to suggestions made by the hypnotist. The modern practice has its roots in the idea of [[Canlısal manyetizma|animal magnetism]], or mesmerism, originated by [[Franz Anton Mesmer|Franz Mesmer]].<ref name="Hypnosis_ACS">{{Web kaynağı|url=http://www.cancer.org/docroot/ETO/content/ETO_5_3X_Hypnosis.asp|başlık=Hypnosis|erişimtarihi=25 February 2008|arşivtarihi=5 March 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080305051629/http://www.cancer.org/docroot/ETO/content/ETO_5_3X_Hypnosis.asp|yayıncı=[[American Cancer Society]]}}</ref> Mesmer's explanations were thoroughly discredited, and to this day there is no agreement amongst researchers whether hypnosis is a real phenomenon, or merely a form of participatory role-enactment.<ref name="Shermer2002" /><ref name="Cathcart">{{Haber kaynağı|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/hypnotism-does-not-exist-say-the-experts-1389968.html|başlık=Hypnotism does not exist, say experts|erişimtarihi=31 March 2010|yazarlar=Cathcart|tarih=18 December 1994|çalışma=The Independent|yer=London}}</ref> Some aspects of suggestion have been clinically useful.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.nice.org.uk/nicemedia/pdf/IBSFullGuideline.pdf|başlık=NICE Guidance for IBS|arşivtarihi=8 October 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20121008122956/http://www.nice.org.uk/nicemedia/pdf/IBSFullGuideline.pdf}}</ref> Other claimed uses of hypnosis more clearly fall within the area of pseudoscience. Such areas include the use of hypnotic regression, including past life regression.<ref name="Hypnosis_Lynn">{{Kitap kaynağı|başlık=Science and Pseudoscience in Psychotherapy|kısım=The remembrance of things past: problematic memory recovery techniques in psychotherapy|kısım-url=https://books.google.com/books?id=rZr0DtX2siQC&pg=PA219|sayfalar=219–20|yer=New York|yayıncı=Guilford Press|yıl=2003|isbn=978-1-57230-828-2|editor2-first=Steven Jay|editor3-first=Jeffrey M.|editor2-last=Lynn|editor3-last=Lohr}} "[H]ypnotically induced past life experiences are rule-governed, goal-directed fantasies that are context generated and sensitive to the demands of the hypnotic regression situation."</ref>
* '''[[Hipnoterapi|Hypnotherapy]]''' – therapy that is undertaken with a subject in hypnosis.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.hypnos.info/pages/whatis.html|başlık=What is Hypnotherapy and How Does it Differ From Hypnosis?|erişimtarihi=28 November 2011|tarih=22 July 2007|yayıncı=Hypnos.info}}</ref> Using [[Hipnoz|hypnosis]] for relaxation, [[Duygudurum|mood]] control, and other related benefits (often related to [[Meditasyon|meditation]]) is regarded as part of standard medical treatment rather than alternative medicine, particularly for patients subjected to difficult physical emotional stress in [[Kemoterapi|chemotherapy]].<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Hypnosis and relaxation therapies|yazarlar=Vickers|sayı=4|sayfalar=269–72|çalışma=West. J. Med.|alıntı=Evidence from randomized controlled trials indicates that hypnosis, relaxation, and meditation techniques can reduce anxiety, particularly that related to stressful situations, such as receiving chemotherapy|yıl=2001|cilt=175|pmc=1071579|pmid=11577062|doi=10.1136/ewjm.175.4.269}}</ref>


* '''[[İridoloji]]''' - savunucuların, [[İris|irisin]] işaretlerini ve modellerini yakından inceleyerek sağlık sorunlarını tanımlayabileceğine ve teşhis edebileceğine inandıkları tıbbi teşhis araçları. Uygulayıcılar irisi, her biri belirli bir vücut bölgesi veya organına bağlı olan 80-90 bölgeye ayırır. Bu bağlantı bilimsel olarak doğrulanmamıştır ve bozukluk tespiti ne seçici ne de spesifiktir. <ref name="iridology_IntelliHealth">{{Web kaynağı|url=http://www.intelihealth.com/IH/ihtIH?d=dmtContent&c=358826&p=~br,IHW/~st,24479/~r,WSIHW000/~b,*/|başlık=Iridology|erişimtarihi=1 February 2008|arşivtarihi=24 August 2010|arşivurl=https://web.archive.org/web/20100824075150/http://www.intelihealth.com/IH/ihtIH?d=dmtContent|tarih=7 July 2005|çalışma=[[Natural Standard]]|alıntı=Research suggests that iridology is not an effective method to diagnose or help treat any specific medical condition.}}</ref> <ref name="Ernst">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Iridology: not useful and potentially harmful|yazarlar=Ernst|tarih=January 2000|sayı=1|sayfalar=120–121|çalışma=Archives of Ophthalmology|cilt=118|pmid=10636425|doi=10.1001/archopht.118.1.120}}</ref> <ref name="iridology_AMA">{{Web kaynağı|url=http://www.ama-assn.org/ad-com/polfind/Hlth-Ethics.pdf|başlık=H-175.998 Evaluation of Iridology|erişimtarihi=30 July 2009|yayıncı=[[American Medical Association]]|alıntı=Our AMA believes that iridology, the study of the iris of the human eye, has not yet been established as having any merit as a diagnostic technique.}}</ref> İris dokusu, gebelik sırasında gelişen ve doğumdan sonra değişmeden kalan fenotipik bir özellik olduğundan (irisi [[Biyometri]] için faydalı kılar), iridoloji neredeyse imkansızdır.
* '''[[İridoloji]]''' - savunucuların, [[İris|irisin]] işaretlerini ve modellerini yakından inceleyerek sağlık sorunlarını tanımlayabileceğine ve teşhis edebileceğine inandıkları tıbbi teşhis araçları. Uygulayıcılar irisi, her biri belirli bir vücut bölgesi veya organına bağlı olan 80-90 bölgeye ayırır. Bu bağlantı bilimsel olarak doğrulanmamıştır ve bozukluk tespiti ne seçici ne de spesifiktir. <ref name="iridology_IntelliHealth">{{Web kaynağı|url=http://www.intelihealth.com/IH/ihtIH?d=dmtContent&c=358826&p=~br,IHW/~st,24479/~r,WSIHW000/~b,*/|başlık=Iridology|erişimtarihi=1 February 2008|arşivtarihi=24 August 2010|arşivurl=https://web.archive.org/web/20100824075150/http://www.intelihealth.com/IH/ihtIH?d=dmtContent|tarih=7 July 2005|çalışma=[[Natural Standard]]|alıntı=Research suggests that iridology is not an effective method to diagnose or help treat any specific medical condition.}}</ref> <ref name="Ernst">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Iridology: not useful and potentially harmful|yazarlar=Ernst|tarih=January 2000|sayı=1|sayfalar=120–121|çalışma=Archives of Ophthalmology|cilt=118|pmid=10636425|doi=10.1001/archopht.118.1.120}}</ref> <ref name="iridology_AMA">{{Web kaynağı|url=http://www.ama-assn.org/ad-com/polfind/Hlth-Ethics.pdf|başlık=H-175.998 Evaluation of Iridology|erişimtarihi=30 July 2009|yayıncı=[[American Medical Association]]|alıntı=Our AMA believes that iridology, the study of the iris of the human eye, has not yet been established as having any merit as a diagnostic technique.}}</ref> İris dokusu, gebelik sırasında gelişen ve doğumdan sonra değişmeden kalan fenotipik bir özellik olduğundan (irisi [[Biyometri]] için faydalı kılar), iridoloji neredeyse imkansızdır.
104. satır: 97. satır:


=== Yaratılış bilimi ===
=== Yaratılış bilimi ===
'''[[yaratılış bilimi|Yaratılış bilimi]]''' veya '''bilimsel yaratılışçılık''', Yaratılış Kitabı'ndaki Tekvin yaratılış anlatısına bilimsel destek sağladığını ve jeoloji, kozmoloji, biyolojik evrim, arkeoloji, tarih ve dilbilim hakkındaki bilimsel gerçekleri, teorileri ve bilimsel paradigmaları çürüttüğünü veya yeniden açıkladığını iddia eden bir yaratılışçılık dalıdır. <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.astrosociety.org/edu/resources/pseudobib05.html#9|başlık=Astronomical Aspects of Creationism and Intelligent Design|erişimtarihi=2 November 2011|tarih=October 2009|çalışma=Astronomical Pseudo-Science: A Skeptic's Resource List|yayıncı=[[Astronomical Society of the Pacific]]}}</ref> 
'''[[yaratılış bilimi|Yaratılış bilimi]]''' veya '''bilimsel yaratılışçılık''', Yaratılış Kitabı'ndaki yaratılış anlatısına bilimsel destek sağladığını iddia eden akım. Jeoloji, kozmoloji, biyolojik evrim, arkeoloji, tarih ve dilbilim hakkında bilimsel gerçek, teori ve bilimsel paradigmaları çürüttüğünü veya yeniden açıkladığını iddia eden bir yaratılışçılık dalıdır. <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.astrosociety.org/edu/resources/pseudobib05.html#9|başlık=Astronomical Aspects of Creationism and Intelligent Design|erişimtarihi=2 November 2011|tarih=October 2009|çalışma=Astronomical Pseudo-Science: A Skeptic's Resource List|yayıncı=[[Astronomical Society of the Pacific]]}}</ref> 

* '''Yaratılışçı kozmolojiler''' – diğer şeylerin yanı sıra, yalnızca binlerce yıllık bir evrene izin veren kozmolojiler.
* '''Baraminoloji''' - Yaratılış kitabında ve İncil'in diğer bölümlerindeki yaratılış hesabına göre hayvanları "yaratılmış türler" veya "baraminler" olarak adlandırılan gruplara ayıran taksonomik sistem. <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Creationist Teaching in School Science: A UK Perspective|yazarlar=Williams|sayı=1|sayfalar=87–88|çalışma=Evolution: Education and Outreach|yıl=2007|cilt=1|doi=10.1007/s12052-007-0006-7}}</ref>
* '''Yaratılış biyolojisi''' – biyolojiyi [[Makro evrim|makroevrim]] olmadan açıklamaya çalışan yaratılış biliminin alt kümesi. <ref>{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/sciencecreationi0000unse|başlık=Science and Creationism: A View from the National Academy of Sciences, 2nd edition|yayıncı=National Academy Press|yıl=1999|isbn=978-0-309-06406-4|pmid=25101403|doi=10.17226/6024}}</ref>
* '''Sel jeolojisi''' – Dünya üzerindeki jeolojik özelliklerin çoğunu savunan yaratılışçı jeoloji biçimi, [[Tufan|küresel bir sel]] ile açıklanabilir. <ref name="TalkOrigins Archive">{{Web kaynağı|url=http://www.talkorigins.org/indexcc/list.html#CD|başlık=Index to Creationist Claims: Geology|yayıncı=[[TalkOrigins Archive]]|editör-ad=Mark|editör-soyadı=Isaak}}</ref> <ref name="Morton">Such as the existence of the [[Jeolojik zaman cetveli|geologic column]]; see {{Web kaynağı|url=http://www.talkorigins.org/faqs/geocolumn/|başlık=The Geologic Column and its Implications for the Flood|yayıncı=[[TalkOrigins Archive]]}}</ref> <ref>{{Kitap kaynağı|url=http://www.bringyou.to/apologetics/p82.htm|başlık=The biblical Flood: a case study of the Church's response to extrabiblical evidence|erişimtarihi=16 September 2008|arşivtarihi=31 March 2007|arşivurl=https://web.archive.org/web/20070331124027/http://www.bringyou.to/apologetics/p82.htm|sayfa=340|yer=Grand Rapids, Mich|yayıncı=Eerdmans|yıl=1995|isbn=978-0-8028-0719-9}}</ref> <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.talkorigins.org/indexcc/CD/CD750.html|başlık=Creationist claim CD750|sayfa=173|alıntı=Much geological evidence is incompatible with catastrophic plate tectonics.|yıl=2007}}</ref>
* '''Nuh'un Gemisini Arar''' – [[Yaratılış Kitabı Tufan hikayesi|Yaratılış sel anlatımına]] göre, sözde " Ararat Dağları "nda bir yerde bulunan [[Nuh'un gemisi|Nuh'un Gemisi'nin]] mezar yerini bulmaya çalışır. Birkaç yanlış başarı iddiasıyla çok sayıda keşif gezisi yapıldı; uygulama yaygın olarak sözde bilim, daha özel olarak sözde [[Sözde arkeoloji|arkeoloji]] olarak kabul edilir. <ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=ystMAgAAQBAJ&pg=PA582|başlık=The Oxford Companion to Archaeology|erişimtarihi=17 January 2014|yer=[[Oxford]]|yayıncı=[[Oxford University Press]]|yıl=1996|isbn=978-0-19-507618-9}}</ref> <ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=zwNIDHSPsSMC&pg=PA72|başlık=Biblical Archaeology: A Very Short Introduction|erişimtarihi=17 January 2014|yer=[[Oxford]]|yayıncı=[[Oxford University Press]]|yıl=2009|isbn=978-0-19-974107-6}}</ref> <ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=RlRz2symkAsC&pg=PA195|başlık=Encyclopedia of Dubious Archaeology: From Atlantis to the Walam Olum|erişimtarihi=17 January 2014|yer=[[Santa Barbara, California]]|yayıncı=[[ABC-CLIO]]|yıl=2010|isbn=978-0-313-37919-2}}</ref> <ref name="Rough Guides">{{Kitap kaynağı|başlık=Unexplained Phenomena: A Rough Guide Special|kısım=Arkeology|kısım-url=https://books.google.com/books?id=MO-TWKwyEh0C&pg=PA179|sayfalar=179–83|yer=London|yayıncı=[[Rough Guides]]|yıl=2000|isbn=978-1-85828-589-4}}</ref>
* '''[[Akıllı tasarım]]''' - "evrenin ve canlıların belirli özelliklerinin, doğal seleksiyon gibi yönlendirilmemiş bir süreçle değil, akıllı bir neden tarafından en iyi şekilde açıklanabileceğini" iddia eder. <ref name="discovery.org">{{Web kaynağı|url=http://www.discovery.org/csc/topQuestions.php#questionsAboutIntelligentDesign|başlık=Questions About Intelligent Design: What is the theory of intelligent design?|yayıncı=Discovery Institute, Center for Science and Culture.|alıntı=The theory of intelligent design holds that certain features of the universe and of living things are best explained by an intelligent cause, not an undirected process such as natural selection.}}</ref> Bu özellikler şunları içerir: <ref name="council">{{Web kaynağı|url=http://www.icsu.org/3_mediacentre/INSIGHT_12_2005.html|başlık=ICSU Insight|arşivtarihi=2006-07-21|arşivurl=https://web.archive.org/web/20060721032542/http://www.icsu.org/3_mediacentre/INSIGHT_12_2005.html|yayıncı=[[International Council for Science]]|yıl=2005}}</ref> <ref name="ReferenceA">{{Haber kaynağı|başlık=Ruling, Kitzmiller v. Dover Area School District, Conclusion|yazarlar=Jones|alıntı=In making this determination, we have addressed the seminal question of whether ID is science. We have concluded that it is not, and moreover that ID cannot uncouple itself from its creationist, and thus religious, antecedents.|başlık-bağı=s:Kitzmiller v. Dover Area School District/6:Curriculum, Conclusion#H. Conclusion|yıl=2005}}</ref>
[[Kategori:Bilim listeleri]]
[[Kategori:Bilim listeleri]]
[[Kategori:Bilimsel kuşkuculuk]]
[[Kategori:Bilimsel kuşkuculuk]]
[[Kategori:Sözdebilim]]
[[Kategori:Sözdebilim]]
[[Kategori:İncelenmemiş çeviri içeren sayfalar]]

Sayfanın 07.25, 16 Mart 2022 tarihindeki hâli


Makale serilerinden
Formal bilim
Fiziksel bilimler

Fizik
Uygulamalı fizik · Atom fiziği
Hesaplamalı fizik
Yoğun madde fiziği
Deneysel fizik · Mekanik
Nükleer fizik
Parçacık fiziği · Plazma fiziği
Kuantum mekaniği
Katı hâl fiziği · Teorik fizik
Termodinamik · Optik
Genel görelilik · M-Kuramı
Özel görelilik

Kimya
Simya
Analitik kimya · Astrokimya
Biyokimya · Kristalografi
Çevre kimyası · Yemek bilimi
Jeokimya · Yeşil kimya
İnorganik kimya · Malzeme bilimi
Moleküler fizik · Çekirdek kimyası
Organik kimya · Fotokimya
Fiziksel kimya · Radyokimya
Katı hâl kimyası · Stereokimya
Supramoleküler kimya
Yüzey bilimi · Teorik kimya

Astronomi
Astrofizik · Kozmoloji
Galaktik astronomi · Astrojeoloji
Gezegen bilimi · Yıldız

Yer bilimleri
Atmosfer bilimi · Ekoloji
Ekoloji · Jeodezi
Jeoloji · Yüzey bilimi
Jeofizik · Buzul bilimi · Su bilimi
Limnoloji · Mineraloji · Okyanus bilimi
Paleoklimatoloji · Palinoloji
Fiziki coğrafya · Agroloji
Yaşam bilimleri
Sosyal ve
Davranışsal bilimler
Uygulamalı bilimler
Disiplinlerarası bilimler
Bilim felsefesi ve
bilim tarihi
Bilim portalı
Kategori

Bu, akademisyenler veya araştırmacılar tarafından sahte bilim olarak nitelendirilen konuların bir listesidir. Bu konuların ayrıntılı tartışması ana sayfalarında bulunabilir. Bu tanımlamalar, bilimin doğasını tanımlama çabaları veya zayıf bilimsel akıl yürütmenin gülünç karakter yapıları hakkında halkı şüpheli veya potansiyel olarak sahte veya tehlikeli iddialar ve uygulamalar hakkında eğitmek bağlamında yapılmıştır.

Sözde bilimin eleştirisi, genellikle bilimsel topluluk veya şüpheci kuruluşlar tarafından yapılan, konunun mantık, metodik veya retorik temellerinin eleştirileri ile ilgilidir. [1] Konulardan bazıları bilimsel olarak araştırılmaya devam etse de, diğerleri geçmişte yalnızca bilimsel araştırmalara konu olmuş ve günümüzde reddedilmiş, ancak sözde bilimsel bir şekilde yeniden diriltilmiştir. Burada sunulan fikirler tamamen bilimsel değildir, ancak şu veya bu şekilde bilimsel alanları veya uygulamaları etkilemiştir.

Listelenen konuların pek çok ilgilisi veya uygulayıcısı, onların sahte bilim olarak nitelendirilmelerine karşı çıkar. Buradaki her bölüm, o konunun sözde bilimsel yönlerini özetlemektedir.

Fizik bilimleri

Astronomi ve uzay bilimleri

  • 2012 fenomeni - 21 Aralık 2012'de veya civarında felaket veya başka türlü dönüştürücü olayların meydana geleceğine dair bir dizi eskatolojik inanç . Bu tarih, Mezoamerikan Uzun Sayım takviminde 5.126 yıllık bir döngünün bitiş tarihi olarak kabul edildi ve bu nedenle Maya uygarlığının bir parçası olan ülkelerde (Meksika) 21 Aralık 2012'de tarihi anma şenlikleri yapıldı., Guatemala, Honduras ve El Salvador), ana etkinlikler Meksika'daki Chichén Itzá ve Guatemala'daki Tikal'de . Profesyonel Mayacı bilginler, mevcut hiçbir klasik Maya hesabının yaklaşan bir kıyamet öngörmediğini ve Uzun Sayım takviminin 2012'de sona erdiği fikrinin Maya tarihini ve kültürünü yanlış temsil ettiğini [2] belirtirken, gökbilimciler, temel astronomik gözlemlerle kolayca çürütülebilecek çeşitli kıyamet senaryolarını reddettiler. [3]
  • Eski astronotlar - akıllı dünya dışı varlıkların antik ve tarih öncesi zamanlarda Dünya'yı ziyaret ettiği ve insanlarla temas kurduğu inancına dayanan bir kavram. Taraftarlar, bu temasın modern kültürlerin, teknolojilerin ve dinlerin gelişimini etkilediğini öne sürüyorlar. Yaygın bir iddia, dinlerin hepsinden olmasa da çoğundan tanrıların aslında dünya dışı kökenli olduğu ve eski astronotlar tarafından Dünya'ya getirildiği ileri teknolojilerin, ilk insanlar tarafından ilahi statünün kanıtı olarak yorumlandığıdır. Eski astronotların var olduğu fikri, akademisyenler tarafından ciddiye alınmadı ve hakemli çalışmalarda güvenilir bir ilgi görmedi. [4]
  • Astroloji (ayrıca bkz. Astroloji ve bilim ) – astronomik fenomenler ile insan dünyasındaki olaylar veya kişilik tanımları arasında bir ilişki olduğunu kabul eden bir dizi inanç sisteminden oluşur. Çeşitli kehanet sistemleri, çeşitli gerçek ve yapay gök cisimlerinin göreceli konumlarına ve hareketlerine dayanır. Astrolojinin bilimsel testleri yapıldı ve astrolojik geleneklerde özetlenen varsayım veya iddia edilen etkileri destekleyecek hiçbir kanıt bulunamadı. Astrolojinin yanlışlanabilir tahminler yaptığı yerdelerde yanlışlandı :424
  • Yaratılışçı kozmolojiler, evrenin kökenlerinin ve biçiminin, İncil'in Tanrısının kozmosu "yaratılış haftasının" altı günü boyunca sekiz yaratıcı eylemde yarattığını söyleyen Tekvin yaratılış anlatısı (Yaratılış 1) açısından açıklamalardır. [5]
  • Mars'ta yaşam olduğuna dair kanıtlar
  • Mars'taki Yüz, Mars gezegeninde Cydonia Mensae'de zeki, yerli yaşamın kanıtı olduğu iddia edilen bir kaya oluşumudur. Son zamanlarda çekilen yüksek çözünürlüklü görüntüler, daha az yüz gibi göründüğünü gösteriyor. [6] Richard C. Hoagland ve Tom Van Flandern'in eserlerinde belirgin bir şekilde yer alır. [7] [8] Bu etki aynı zamanda psikolojik fenomen pareidolia ile de açıklanabilir; burada kişi, aksi halde belirsiz veya anlamsız bir uyarana anlam (yüz algısı gibi) atar.
  • Ay etkisi - Dolunayın insan davranışını etkilediği inancı. [9]
  • Modern düz Dünya inançları, Dünya'nın yukarı doğru hızlanan ve yerçekimi yanılsaması yaratan düz, disk şeklinde bir gezegen olduğunu öne sürüyor. Düz Dünya Derneği gibi düz bir Dünya'yı önerenler, Dünya'nın uzaydan çekilmiş fotoğrafları gibi zorlayıcı kanıtları kabul etmezler. [10]
  • Modern yermerkezcilik – Astronomide, yermerkezli model (aynı zamanda yermerkezcilik veya Batlamyus sistemi olarak da bilinir), Dünya'nın merkezde olduğu bir evren tanımıdır. Yermerkezli modele göre, Güneş, Ay, yıldızlar ve gezegenlerin tümü Dünya'nın çevresinde dönüyordu. Yer merkezli model, Aristo ve Batlamyus' ta olduğu gibi birçok eski uygarlıkta da kozmosun baskın tanımı olarak hizmet etti. [11]
  • Ay'a iniş komplo teorileri - Apollo programının bazı veya tüm unsurlarının ve ilgili Ay'a inişlerin, NASA tarafından diğer kuruluşların yardımıyla sahnelenen aldatmacalar olduğunu iddia eder. En dikkate değer iddia, altı insanlı inişin (1969–72) sahte olduğu ve 12 Apollo astronotunun aslında Ay'da yürümediğidir. 1970'lerin ortalarından bu yana çeşitli gruplar ve kişiler, NASA ve diğerlerinin, inişlerin, fotoğraflar, telemetri bantları, radyo ve TV yayınları ve Ay kaya örnekleri de dahil olmak üzere kanıtları üreterek, kurcalayarak veya yok ederek hatta bazı önemli tanıkları öldürerek gerçekleştiğine inandırarak halkı bilerek yanlış yönlendirdiğini iddia etti. [12]
  • Nibiru afeti - ilk olarak temas kurduğu kişi Nancy Lieder tarafından mitolojik bir gezegen olan Nibiru'nun Dünya ile çarpışacağına dair bir tahmin. Tahminini birçok kez düzelttikten sonra, olayın gerçekleşeceği yılın 2012 olduğunu iddia etti. [13] 2017'de David Meade olarak bilinen bir komplo teorisyeni, 2017'nin Nibiru'nun vuracağı yıl olduğunu iddia etti.
  • Vaimānika Shāstra – uçakların eski Hindistan'da Vedik dönemde icat edildiğini iddia ediyor. Hindistan Bilim Enstitüsü'ndeki araştırmacılar tarafından 1974'te yapılan bir araştırma, Bangalore, Vaimānika Shāstra'nın tanımladığı havadan ağır uçağın aerodinamik olarak mümkün olmadığını buldu. Yazarlar, metindeki uçuş ilkelerinin tartışılmasının büyük ölçüde eksik ve yanlış olduğunu, bazı durumlarda Newton'un hareket yasalarını ihlal ettiğini belirttiler. [14]
  • Çarpışan Dünyalar - yazar Immanuel Velikovsky , Çarpışan Dünyalar adlı kitabında, eski metinlerin ve coğrafi kanıtların, insanlığın Güneş Sistemimizdeki diğer gezegenlerin feci etkileşimlerine tanık olduğunu gösterdiğini öne sürdü. [15]

Yer Bilimleri

  • Megalitik geometri veya 366 geometri - en az MÖ 3500 'e kadar uzanan Dünya tabanlı bir geometrinin varlığını ve böyle bir sistemin modern Masonlukta hala kullanımda olma olasılığını öne sürer. Destekleyenlere göre, Britanya ve Brittany'deki megalitik medeniyetler, geometri ve Dünya'nın büyüklüğü konusunda ileri düzeyde bilgiye sahipti. Megalitik avlu, 366 dereceye bölünmüş bir daire kullanılarak Dünya'nın kutup çevresiyle ilişkilendirilir. [16] [17]
  • Bermuda Şeytan Üçgeni - Atlantik Okyanusu'nun Bermuda, Porto Riko ve (en popüler versiyonunda) Florida arasında uzanan bir bölge. Bu bölgede sıkça görülen gemi ve uçak felaketleri ve kayıplar, olağandışı doğa olayları, paranormal karşılaşmalar ve dünya dışı varlıklarla etkileşim hikayelerinin sirkülasyonuna yol açmıştır.


Fizik

  • Otodinamik - 1940'larda önerilen ve Lorentz dönüşümünün denklemlerinin göreli etkilerini tanımlamak için yanlış formüle edildiğini iddia eden bir fizik teorisi, bu da Einstein'ın özel görelilik ve genel görelilik teorilerini ve Maxwell denklemlerini geçersiz kılacaktı. Teori, ana akım fizik topluluğu tarafından ɡeçersiz kılındı. [18]
  • E-Cat – iddia edilen bir soğuk füzyon reaktörü. [19] [20]
  • Einstein-Cartan-Evans teorisi - Myron Wyn Evans tarafından önerilen ve genel göreliliği, kuantum mekaniğini ve elektromanyetizmayı birleştirdiğini iddia eden birleşik bir fizik teorisi. [21] Hipotez, 2003 ve 2005 yılları arasında Foundations of Physics Letters dergisinde büyük ölçüde yayınlandı; 2008'de editör, yanlış matematiksel iddialar nedeniyle derginin hipoteze verdiği desteği etkili bir şekilde geri çeken bir editör notu yayınladı. [22]
  • Elektrogravite - bir elektrik alanının bir kütle üzerindeki etkisiyle yaratılan geleneksel olmayan bir etki türü veya yerçekimi önleyici tahrik olduğu iddia edildi. İsim 1920'lerde, etkiyi ilk kez tanımlayan ve hayatının çoğunu onu geliştirmeye ve bir tahrik sistemi olarak satmaya çalışan Thomas Townsend Brown tarafından yapıldı. İddiaların takibi (1990 ABD Hava Kuvvetleri çalışmasında RL Talley, 2003 deneyinde NASA bilim adamı Jonathan Campbell [23] ve 2004 tarihli bir makalesinde Martin Tajmar [24] ) bir boşlukta iyon rüzgarı fenomeni ile tutarlı hiçbir itme gözlemlenemediğini buldu .
  • Serbest enerji - enerji yaratmayı ( termodinamiğin birinci yasasını ihlal eden) veya denge sistemlerinden faydalı iş çıkarmayı (termodinamiğin ikinci yasasını ihlal eden) iddia eden bir sürekli hareket sınıfı. [25] [26]
  • Su yakıtlı arabalar - sürekli hareket makinelerinin bir örneği. Bu tür cihazların yakıt olarak su kullandığı veya başka hiçbir enerji girdisi olmaksızın araçtaki sudan yakıt ürettiği iddia edilmektedir. Bu tür birçok iddia, yatırım dolandırıcılığının bir parçasıdır. [27] [28] [29]
  • Suyu benzine çevirdiği iddia edilen benzin hapı . [30]
  • Hongcheng Magic Liquid - Harbin'den hiçbir bilimsel eğitim almamış bir otobüs şoförü olan Wang Hongcheng'in (Çince: 王洪成; pinyin: Wáng Hóngchéng), 1983'te normal suyu onun sıvısından birkaç damla içinde eriterek basit bir şekilde benzin kadar yanıcı bir yakıta dönüştürebileceğini iddia ettiği Çin'de bir aldatmaca.[31]
  • Hydrinos - savunucusuna göre, temel halinden daha düşük enerjiye sahip olan ve yakıt olarak son derece yüksek verimliliğe sahip olan hidrojen atomunun varsayılan bir hali. [32] Eleştirmenler, bunun doğrulayıcı bilimsel kanıtlardan yoksun olduğunu ve soğuk füzyonun bir kalıntısı olduğunu söylüyor. İddiaların eleştirel analizi, Physics Letters A, New Journal of Physics, Journal of Applied Physics ve Journal of Physics D: Applied Physics dergilerinde, önerilen hidrino durumlarının fiziksel olmadığını ve kuantum mekaniğinin temel denklemleriyle uyumsuz olduğunu belirten hakemli dergilerde yayınlandı. [33]
  • Orgone - başlangıçta 1930'larda önerilen, ezoterik bir enerji veya varsayımsal evrensel yaşam gücü olarak tanımlanan sahte bilimsel bir kavram. [34] [35]

Uygulamalı Bilimler

Tarım

  • Lysenkoism veya Lysenko-Michurinism - Trofim Lysenko, takipçileri ve Sovyet yetkilileri tarafından yürütülen genetik ve bilime dayalı tarıma karşı siyasi bir kampanyaydı. Lysenko, Sovyetler Birliği'nin Lenin Tüm Birlik Tarım Bilimleri Akademisi'nin direktörlüğünü yaptı. Lysenkoism 1920'lerin sonlarında başladı ve 1964'te resmen sona erdi. Lysenkoism'in sözde bilimsel fikirleri, Lamarck'ın edinilmiş özelliklerin kalıtılabilirliği kavramlarına dayanıyordu. [36] Lysenko'nun teorisi Mendel kalıtımını ve "gen" kavramını reddetti; doğal seçilimi reddederek Darwinci evrim teorisinden ayrıldı. [37]
  • Biyodinamik tarım – çiftlikleri birleşik ve bireysel organizmalar olarak ele alan organik tarım yöntemi. Biyodinamik, astrolojik olarak nitelendirilen bir takvim kullanır. Biyodinamikçiler tarafından kullanılan maddeler ve kompostlar alışılmamış ve homeopatik olarak tanımlanmıştır. Örneğin, tarla fareleri, Venüs Akrep takımyıldızındayken tarla faresi derisinden hazırlanan külleri dağıtarak karşılanır. Sertifikalı biyodinamik tarım teknikleri ile benzer organik ve entegre tarım uygulamaları arasında bilimsel olarak faydalı sonuçlar açısından hiçbir fark bulunmamıştır. Biyodinamik tarım, etkinliği için güçlü bilimsel kanıtlardan yoksundur ve ezoterik bilgiye ve mistik inançlara aşırı güvenmesi nedeniyle sahte bilim olarak etiketlenmiştir. [38]

Mimari

  • Feng shui – astronomi, coğrafya ve varsayılan qi akışına dayanan antik Çin mistisizm ve estetik sistemi. Etkinliğinin kanıtı anekdotlara dayanmaktadır ve makul bir eylem yöntemi eksikliği vardır; bu, farklı feng shui uygulayıcılarından çelişkili tavsiyelere yol açar. Feng shui uygulayıcıları bunu varyasyonların veya farklı okulların kanıtı olarak kullanırlar; eleştirel analistler bunu şöyle tanımladılar: "Feng shui her zaman sadece tahmine dayalı olmuştur." [39] [40] Modern eleştiri, geleneksel bir proto-din olarak feng shui ile modern uygulama arasında ayrım yapar: "Doğalist bir inanç, başlangıçta bir türbe veya mezar için uğurlu bir konut bulmak için kullanıldı. Bununla birlikte, yüzyıllar boyunca ... çarpıtıldı ve büyük bir hurafe haline geldi." [39]
  • Ley çizgileri – antik anıtların ve peyzaj özelliklerinin önerilen kasıtlı hizalaması daha sonra şu sonuca varan çizgilerin istatistiksel bir analizi ile açıklandı: "İngiliz peyzajındaki arkeolojik alanların yoğunluğu o kadar büyük ki, neredeyse her yerden çizilen bir çizgi bir sayıyı 'kırpacak' sitelerin." [41] Orijinal konsept üzerine ek Yeni Çağ ve feng shui kavramları önerilmiş ve hatlardan akan enerji hakkında sözde bilimsel iddialarda bulunulmuştur.
  • Vastu shastra, ambiyansla ilgili olarak evler inşa etmek için bir dizi kural belirleyen antik Hindu mimari sistemidir. [42] Vastu Shastra, Hindistan Rasyonalist Dernekler Federasyonu'ndan [43] Narendra Nayak ve Vastu'nun çevreyle herhangi bir "mantıksal bağlantısı" olmadığını yazan astronom Jayant Narlikar gibi rasyonalistler tarafından sahte bilim olarak kabul edilir. [44]

Finans

  • Teknik analiz, başta fiyat ve hacim olmak üzere geçmiş piyasa verilerinin incelenmesi yoluyla fiyatların yönünü tahmin etmeye yönelik bir güvenlik analizi metodolojisidir. [45] Davranışsal ekonomi ve nicel analiz, aktif yönetimin bir yönü olarak, modern portföy teorisinin çoğuyla çelişen, aynı teknik analiz araçlarının çoğunu kullanır [46] [47] [48] [49] . Hem teknik hem de temel analizin etkinliği, borsa fiyatlarının esasen tahmin edilemez olduğunu belirten etkin piyasa hipotezi tarafından tartışılmaktadır. [50] Hala birçok akademisyen tarafından sözde bilim olarak kabul edilmektedir. [51] Eugene Fama gibi akademisyenler, teknik analiz için kanıtların az olduğunu ve etkin piyasa hipotezinin zayıf biçimiyle tutarsız olduğunu söylüyorlar. [52] [53]

Sağlık ve Tıp

Sözde bilimsel tıbbi uygulamalar genellikle şarlatanlık olarak bilinir. Buna karşılık, modern tıp kanıta dayalıdır .

  • Bach çiçek ilaçları ( BFR'ler ), 1930'larda İngiliz bir homeopat olan Edward Bach tarafından geliştirilen, çiçek materyalinin aşırı seyreltiklerini içeren bir su olan brendi ve suyun çözeltileridir. Bach, çiçek yapraklarında bulunan çiylerin o bitkinin hayal edilen iyileştirici özelliklerini koruduğunu iddia etti. [54] Bach çiçek solüsyonlarının klinik denemelerinin sistematik incelemeleri, plasebo etkisinin ötesinde bir etkinlik bulamadı. [55] [56]
  • İridoloji - savunucuların, irisin işaretlerini ve modellerini yakından inceleyerek sağlık sorunlarını tanımlayabileceğine ve teşhis edebileceğine inandıkları tıbbi teşhis araçları. Uygulayıcılar irisi, her biri belirli bir vücut bölgesi veya organına bağlı olan 80-90 bölgeye ayırır. Bu bağlantı bilimsel olarak doğrulanmamıştır ve bozukluk tespiti ne seçici ne de spesifiktir. [57] [58] [59] İris dokusu, gebelik sırasında gelişen ve doğumdan sonra değişmeden kalan fenotipik bir özellik olduğundan (irisi Biyometri için faydalı kılar), iridoloji neredeyse imkansızdır.
  • Sızdıran bağırsak sendromu - alternatif tıpta, zararlı maddelerin bağırsak duvarından dışarıya geçişinin hastalıklara neden olduğu önermesi. . Multipl skleroz ve otizm de dahil olmak üzere birçok durumun nedeni olarak öne sürülmüştür ve sözde bilimsel olarak adlandırılan bir iddiadır. [60] Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi'ne göre, teori belirsiz ve kanıtlanmamıştır. [61] Bazı şüpheciler ve bilim adamları, sızdıran bağırsak sendromu tedavilerinin pazarlanmasının ya yanlış yönlendirildiğini ya da kasıtlı bir sağlık sahtekarlığı örneği olduğunu söylüyorlar. [61]
  • Aydınlanma Süreci – osteopati, nörolinguistik programlama (NLP) ve yaşam koçluğundan türetildiği iddia edilen bir sistem. [62] Taraftarlar, hiçbir bilimsel etkinlik kanıtı olmamasına rağmen, Sürecin miyaljik ensefalomiyelit dahil olmak üzere uzun bir hastalık ve durum listesi üzerinde olumlu bir etkisi olabileceğini iddia ediyor. Lightning Process'in tasarımcısı Phil Parker, ME/CFS gibi bazı hastalıkların merkezi sinir sistemi ve otonom sinir sistemindeki bir düzensizlikten kaynaklandığını öne sürüyor.[kaynak belirtilmeli]
  • Makrobiyotik diyetler (veya ma[ <span title="This claim needs references to reliable sources. (December 2020)">alıntı gerekli</span> ]krobiyotikler ), Zen Budizminden alınan yiyecek türleri hakkındaki fikirlere sabitlenir. [63] [64] Diyet, yiyecek ve pişirme kaplarının varsayılan yin ve yang öğelerini dengelemeye çalışır. [65] Makrobiyotik diyetlerin temel ilkeleri hayvansal ürünleri azaltmak, yerel olarak yetiştirilen ve mevsiminde yetiştirilen yiyecekleri yemek ve öğünleri ölçülü tüketmektir. [63] Makrobiyotik yazarları, bu tür önerileri destekleyecek iyi bir kanıt olmamasına ve diyetin zararlı olabilmesine rağmen, genellikle makrobiyotik bir diyetin kanser ve diğer kronik hastalıkları olan insanlar için yararlı olduğunu iddia eder. [63] [66] [67] Olumlu sonuçlara işaret eden çalışmalar düşük metodolojik kaliteye sahiptir. [63] Ne Amerikan Kanser Derneği ne de Cancer Research UK, diyetin benimsenmesini önermemektedir. [67] [68]
  • Mıknatıs tedavisi - sağlığı olumlu yönde etkilemek için manyetik alanları kullanma uygulaması. Mıknatıslar ve manyetik alanlar için yasal tıbbi kullanımlar olsa da, manyetik terapide kullanılan alan kuvveti herhangi bir biyolojik değişikliği etkileyemeyecek kadar düşüktür ve kullanılan yöntemlerin hiçbir bilimsel geçerliliği yoktur. [69] [70] [71]
  • Yukarıdakiler, darbeli elektromanyetik alan tedavisi gibi insan dokusu üzerinde elektromanyetizma içeren mevcut sağlık tedavileriyle karıştırılmamalıdır (bkz: Elektromanyetik tedavi ).
  • Olumlu dua, olumsuz bir durumdan ziyade olumlu bir sonuca odaklanan bir dua şekli veya metafizik bir tekniktir. Örneğin, bir tür hastalıkla karşılaşan bir kişi, duasını arzu edilen mükemmel sağlık durumuna odaklar ve bu arzu edilen niyeti, hastalığı teşhis edip sonra onu ortadan kaldırmak için Tanrı'dan yardım istemek yerine "sanki olmuş gibi" teyit ederdi. William James, olumlu duayı "zihin tedavisi" olarak adlandırdığı Amerikan metafizik şifa hareketinin bir unsuru olarak tanımladı; bunu Amerika'nın "sistemik yaşam felsefesine kesinlikle özgün katkısı" olarak nitelendirdi. [83] Olumlu duayı, 19. yüzyıl kendi kendine yardım yazarı Émile Coué'nin (en ünlü olumlaması "Her gün, her yönden daha iyiye gidiyorum" idi) öğrettiği, kendi kendine telkin türündeki seküler onaylamalardan ayıran şey, olumlu duanın aşağıdakilere hitap etmesidir. Dini inancın görünüşte pratik yönlerini vurgulayan Tanrı, İlahi, Yaratıcı Zihin uygulayıcısı. [84]
  • Exorcism ( Yunanca ἐξορκισμός, exorkismós "yeminle bağlayıcı"), sahip olunduğuna inanılan bir kişiden veya bir bölgeden iblisleri veya diğer manevi varlıkları tahliye etmenin dini veya manevi uygulamasıdır. Exorcist'in manevi inançlarına bağlı olarak, bu, varlığa yemin ettirerek, ayrıntılı bir ritüel gerçekleştirerek veya sadece daha yüksek bir güç adına ayrılmasını emrederek yapılabilir. Uygulama eskidir ve birçok kültür ve dinin inanç sisteminin bir parçasıdır. Talep edilen ve uygulanan şeytan çıkarma, 18. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri'nde azalmaya başladı ve 20. yüzyılın ikinci yarısına kadar, medyanın dikkatini çeken şeytan çıkarma ayinleri nedeniyle halkın keskin bir yükseliş gördüğü nadiren gerçekleşti. "1960'ların başı ile 1970'lerin ortaları arasında gerçekleştirilen şeytan çıkarma ayinlerinin sayısında %50'lik bir artış" vardı.
  • Enerji, maneviyatın ve alternatif tıbbın çeşitli ezoterik biçimlerinin yazarları ve uygulayıcıları tarafından, ölçüme meydan okuyan ve dolayısıyla bilimsel enerji biçiminden ayırt edilebilen çeşitli iddia edilen deneyimlere ve fenomenlere atıfta bulunmak için kullanılır. [85] [86] Böyle bir enerjinin varlığına dair hiçbir bilimsel kanıt yoktur. [85] [86] [87] Bilinmeyen enerjileri kullanma, değiştirme veya manipüle etme iddiasında olan terapiler, bu nedenle tamamlayıcı ve alternatif ilaçlar arasında en tartışmalı olanlardır. Enerji terapileriyle ilgili iddialar, tekrarlanabilir ampirik kanıtlara dayanmaktan ziyade çoğunlukla anekdottur (tek hikayelerden). [87] [88] [89]
  • Kuran bilimsel önbilgisi (İslam) – Kuran Bilimi (veya Kuran bilimi veya Hadis bilimi ), temel İslami dini metinlerin dünya hakkında bilimin yüzlerce yıl sonra doğruladığı doğru açıklamalar yaptığını iddia eder. Bu inanç, Bucailleism'de ortak bir temadır. [90]
  • Christian Science genellikle bir Hıristiyan yeni dini hareketi olarak kabul edilir; Ancak, kurucusu Mary Baker Eddy'nin adında "bilim" kelimesini kullanması ve tıp bilimine karşı eski duruşu nedeniyle kimileri buna "sözde bilim" adını vermiştir. Ayrıca, "Eddy, sistemini hem materyalist bilimden hem de okült bilimden ayırmak için Metafizik bilim terimini kullandı." [91] Kilise artık tıp biliminin kullanımını kabul ediyor. Aşılar yasaklandı, ancak 1901'de Eddy, 80 yaşında, takipçilerine aşılara uymalarını tavsiye etti. [92]

Yaratılış bilimi

Yaratılış bilimi veya bilimsel yaratılışçılık, Yaratılış Kitabı'ndaki yaratılış anlatısına bilimsel destek sağladığını iddia eden akım. Jeoloji, kozmoloji, biyolojik evrim, arkeoloji, tarih ve dilbilim hakkında bilimsel gerçek, teori ve bilimsel paradigmaları çürüttüğünü veya yeniden açıkladığını iddia eden bir yaratılışçılık dalıdır. [93] 

  • Yaratılışçı kozmolojiler – diğer şeylerin yanı sıra, yalnızca binlerce yıllık bir evrene izin veren kozmolojiler.
  • Baraminoloji - Yaratılış kitabında ve İncil'in diğer bölümlerindeki yaratılış hesabına göre hayvanları "yaratılmış türler" veya "baraminler" olarak adlandırılan gruplara ayıran taksonomik sistem. [94]
  • Yaratılış biyolojisi – biyolojiyi makroevrim olmadan açıklamaya çalışan yaratılış biliminin alt kümesi. [95]
  • Sel jeolojisi – Dünya üzerindeki jeolojik özelliklerin çoğunu savunan yaratılışçı jeoloji biçimi, küresel bir sel ile açıklanabilir. [96] [97] [98] [99]
  • Nuh'un Gemisini Arar – Yaratılış sel anlatımına göre, sözde " Ararat Dağları "nda bir yerde bulunan Nuh'un Gemisi'nin mezar yerini bulmaya çalışır. Birkaç yanlış başarı iddiasıyla çok sayıda keşif gezisi yapıldı; uygulama yaygın olarak sözde bilim, daha özel olarak sözde arkeoloji olarak kabul edilir. [100] [101] [102] [103]
  • Akıllı tasarım - "evrenin ve canlıların belirli özelliklerinin, doğal seleksiyon gibi yönlendirilmemiş bir süreçle değil, akıllı bir neden tarafından en iyi şekilde açıklanabileceğini" iddia eder. [104] Bu özellikler şunları içerir: [105] [106]
  1. ^ Lehming, Rolf; Carlson, Lynda; Frase, Mary J., (Ed.) (13 January 2000). "Chapter 8: Science and Technology: Public Attitudes and Public Understanding". Science and Engineering Indicators. Arlington, VA: National Science Foundation. 4 February 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.  Bilinmeyen parametre |editörleri-göster= görmezden gelindi (yardım); r eksik |soyadı1= (yardım)
  2. ^ The Order of Days: The Maya World and the Truth about 2012. Harmony Books. 2011. ISBN 978-0-385-52726-2. 
  3. ^ "2012: Beginning of the End or Why the World Won't End?". 22 February 2011. 22 February 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Harrold (1986). "Noah's Ark and Ancient Astronauts: Pseudoscientific Beliefs About the Past Among a Sample of College Students". The Skeptical Inquirer. 11 (1). Committee for the Scientific Investigation of Claims of the Paranormal. s. 61. Erişim tarihi: 10 January 2022. 
  5. ^ The book of Genesis : a biography. Princeton, NJ: Princeton University Press. 2013. ss. 35–37. ISBN 978-0-691-14012-4. OCLC 788265521. 
  6. ^ "The Face on Mars". NASA. 2012-06-27. Erişim tarihi: 2019-05-22. 
  7. ^ The monuments of Mars : a city on the edge of forever. Berkeley, Calif: Frog Distributed by North Atlantic Books. 2001. ISBN 978-1-58394-054-9. OCLC 48613681. 
  8. ^ "24". Dark matter, missing planets, and new comets : paradoxes resolved, origins illuminated. Berkeley, Calif: North Atlantic Books. 1998. ISBN 978-1-55643-268-2. OCLC 37992969. 
  9. ^ "Full Moon and Lunar Effects". The Skeptic's Dictionary. 12 August 2011. Erişim tarihi: 22 May 2019. 
  10. ^ "Flat-Earthers are back: 'It's almost like the beginning of a new religion'". The Guardian. 2016-01-20. Erişim tarihi: 2019-05-22. 
  11. ^ The creationists. Berkeley: University of California Press. 1993. s. 237. ISBN 0-520-08393-8. OCLC 28025595. 
  12. ^ Bad astronomy : misconceptions and misuses revealed, from astrology to the moon landing 'hoax. New York: Wiley. 2002. ss. 154–173. ISBN 0-471-40976-6. OCLC 48885221. 
  13. ^ "Nancy Lieder's biography". ZetaTalk. 2014-10-22 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2019-05-22. 
  14. ^ Mukunda (1974). "A critical study of the work 'Vyamanika Shastra'" (PDF). Scientific Opinion: 5–12. 27 July 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2019-05-22. 
  15. ^ The pseudoscience wars : Immanuel Velikovsky and the birth of the modern fringe. Chicago. 2012. ISBN 978-0-226-30442-7. OCLC 774697267. 
  16. ^ "Biography of Tito Livio Burattini (1617–1682)". History of Computers. 20 March 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 May 2019. 
  17. ^ "The International Bureau of Weights and Measures 1875–1975" (PDF). National Institute of Standards and Technology. US Department of Commerce. 20 May 1975. 13 May 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 May 2019. 
  18. ^ Philipkoski (1999-07-13). "Shedding Light in the Dark". Wired. 2009-01-10 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2008-02-07. 
  19. ^ Patent application WO 2009125444, Andrea Rossi, "Method and Apparatus for carrying out nickel and hydrogen exothermal reactions", 2009-10-15 tarihinde yayımlandı 
  20. ^ Zyga, Lisa (2011-08-11). "Controversial energy-generating system lacking credibility (w/ video)". PhysOrg. 
  21. ^ Alpha Institute for Advanced Studies (AIAS), erişim tarihi: 22 August 2017 : "ECE Theory was discovered by chemist, physicist, and mathematician, Myron Wyn Evans...".
  22. ^ 't Hooft (2008). "Editorial note". Foundations of Physics. 38 (1): 1–2. doi:10.1007/s10701-007-9187-8. ISSN 0015-9018. 
  23. ^ Thompson (August 2003). "The Antigravity Underground". Wired Magazine. 
  24. ^ Tajmar (2004). "Biefeld-Brown Effect: Misinterpretation of Corona Wind Phenomena". AIAA Journal. 42 (2): 315–318. doi:10.2514/1.9095. 
  25. ^ Voodoo Science. Oxford University Press, USA. 2000. ISBN 978-0195147100. 
  26. ^ Milbank (18 September 2007). "There's the Red Vote, the Blue Vote…and the Little Green Vote". The Washington Post. …the aliens' advanced technology, which uses nonpolluting fuel, could revolutionize the transport of goods and people on this planet and rejuvenate the biosphere. 
  27. ^ Edwards (1 December 1996). "End of road for car that ran on Water". The Sunday Times. Times Newspapers Limited. s. Features 12. Erişim tarihi: 22 May 2019. 
  28. ^ State of New Jersey Department of Law and Public Safety press release, 9 November 2006
  29. ^ Lopez (20 December 2008). "Inventor, 82, gets 20 years for 'estafa'". Philippine Daily Inquirer. 26 December 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 May 2019. 
  30. ^ "Don't get caught in 'Net gas scams". Daily News. New York. 2008-06-02. Erişim tarihi: 2019-05-22. 
  31. ^ "Paranormal in China". Skeptical Briefs newsletter. CSICOP. March 2005. 21 November 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  32. ^ "What's New Friday, 26 April 1991 Washington, DC". 26 April 1991. 27 September 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 May 2009.  and "What's New Friday, October 31, 2008". 31 October 2008. 27 September 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 May 2009. 
  33. ^ Dombey (8 August 2006). "The hydrino and other unlikely states". Physics Letters A. 360 (1): 62–65. doi:10.1016/j.physleta.2006.07.069. 
  34. ^ Kenneth S. Isaacs (psychoanalyst), 1999: "Orgone—a useless fiction with faulty basic premises, thin partial theory, and unsubstantiated application results. It was quickly discredited and cast away."Isaacs 1999, p. 240.
  35. ^ "Chapter 6. Willian Reich and Character Analysis", Tools and techniques for character interpretation: a handbook of psychology for actors, writers, and directors, Limelight Series, Hal Leonard Corporation, 2006, ss. 135–137, ISBN 9780879103262 
  36. ^ "Lysenkoism". merriam-webster.com. 
  37. ^ The Perversion of Knowledge: The True Story of Soviet Science. Westview Press. 2004. ISBN 978-0813342801. 
  38. ^ Chapter 12: Evolution – From Pseudoscience to Popular Science, from Popular Science to Professional Science. Philosophy of Pseudoscience: Reconsidering the Demarcation Problem. University of Chicago Press. 2013. s. 227. ISBN 978-0-226-05182-6. 
  39. ^ a b The Encyclopædia of Religion and Ethics. Edinburgh: T & T Clark. 1971. s. 834. 
  40. ^ Vierra (March 1997). "Harried by "Hellions" in Taiwan". Sceptical Briefs. 
  41. ^ Archaeological Theory: An Introduction. 2nd. Wiley-Blackwell. 29 December 2009. s. 5. ISBN 978-1-4051-0015-1. 
  42. ^ Disenchanting India: Organized Rationalism and Criticism of Religion in India. Oxford University Press. 2012. s. 119. ISBN 9780199812608. Erişim tarihi: 23 May 2019. 
  43. ^ Disenchanting India: Organized Rationalism and Criticism of Religion in India. Oxford University Press. 2012. s. 170. ISBN 9780199812608. Erişim tarihi: 15 August 2015. 
  44. ^ Pasachoff, Jay, (Ed.) (2009). "Astronomy, pseudoscience and rational thinking". Teaching and Learning Astronomy: Effective Strategies for Educators Worldwide. Cambridge University Press. s. 165. ISBN 9780521115391.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  45. ^ Technical Analysis: The Complete Resource for Financial Market Technicians. Financial Times Press. 2006. s. 3. ISBN 978-0-13-153113-0. 
  46. ^ "Beating the Quants at Their Own Game" (blog). Seeking Alpha. 13 January 2009. Erişim tarihi: 20 July 2018. 
  47. ^ "Behavioral Finance and Technical Analysis" (PDF). The Capco Institute Journal of Financial Transformation. 12 May 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 July 2013. 
  48. ^ "Highs and Lows: A Behavioral and Technical Analysis" (PDF). Rutgers University. November 2007. doi:10.2139/ssrn.1118080. 
  49. ^ Behavioural Technical Analysis: An introduction to behavioural finance and its role in technical analysis. Harriman House. 2010. ISBN 978-1-905641-41-3. 
  50. ^ The Evolution of Technical Analysis: Financial Prediction from Babylonian Tablets to Bloomberg Terminals. Bloomberg Press. 2010. s. 150. ISBN 978-1-57660-349-9. Erişim tarihi: 8 August 2011. 
  51. ^ A Mathematician Plays the Stock Market. Basic Books. 2003. ISBN 9780465054800. 
  52. ^ Technical Analysis in Financial Markets (PhD tez) (İngilizce). Universiteit van Amsterdam. 2003. 
  53. ^ Fama (1970). "Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work" (PDF). The Journal of Finance. 25 (2): 383–417. doi:10.2307/2325486. 
  54. ^ Bach flower remedies : a comprehensive study. New Delhi: Health Harmony. 2002. s. 258. OCLC 428012690. 
  55. ^ "Bach Flower Remedies for psychological problems and pain: a systematic review". BMC Complement Altern Med. 9: 16. 26 May 2009. doi:10.1186/1472-6882-9-16. PMC 2695424 $2. PMID 19470153. 
  56. ^ Ernst E (2002). "'Flower remedies': a systematic review of the clinical evidence". Wiener Klinische Wochenschrift. 114 (23–24): 963–966. PMID 12635462. 
  57. ^ "Iridology". Natural Standard. 7 July 2005. 24 August 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 February 2008. Research suggests that iridology is not an effective method to diagnose or help treat any specific medical condition. 
  58. ^ Ernst (January 2000). "Iridology: not useful and potentially harmful". Archives of Ophthalmology. 118 (1): 120–121. doi:10.1001/archopht.118.1.120. PMID 10636425. 
  59. ^ "H-175.998 Evaluation of Iridology" (PDF). American Medical Association. Erişim tarihi: 30 July 2009. Our AMA believes that iridology, the study of the iris of the human eye, has not yet been established as having any merit as a diagnostic technique. 
  60. ^ Denying AIDS: Conspiracy Theories, Pseudoscience, and Human Tragedy. Springer. 2009. s. 167. ISBN 978-0-387-79476-1. 
  61. ^ a b "Leaky gut syndrome". NHS Choices. 9 April 2013. Erişim tarihi: 24 October 2013. 
  62. ^ Cormier (2008-03-08). "'Talk Therapy' Takes on Chronic Fatigue Syndrome: Coming Soon To Canada". Toronto. Erişim tarihi: 2011-05-25. 
  63. ^ a b c d Lerman RH (7 December 2010). "The Macrobiotic Diet in Chronic Disease". Nutrition in Clinical Practice. 25 (6): 621–626. doi:10.1177/0884533610385704. PMID 21139126. 
  64. ^ "Scurvy: historical review and current diagnostic approach". American Journal of Emergency Medicine. 21 (4): 328–332. 2003. doi:10.1016/s0735-6757(03)00083-4. PMID 12898492. Persons at risk include... followers of fad diets such as the Zen macrobiotic diet 
  65. ^ diet, macrobiotic. A Dictionary of Food and Nutrition. Oxford University Press. 2014. ISBN 9780191752391. 
  66. ^ "[How useful are diets against cancer?]". Deutsche Medizinische Wochenschrift (Almanca). 137 (47): 2417–2422. November 2012. doi:10.1055/s-0032-1327276. PMID 23152069. 
  67. ^ a b "Macrobiotic diet". Cancer Research UK. Erişim tarihi: 8 July 2017. 
  68. ^ "Macrobiotic Diet". American Cancer Society Complete Guide to Complementary and Alternative Cancer Therapies. 2nd. American Cancer Society. 2009. ss. 638–642. ISBN 9780944235713. 
  69. ^ Shermer, Michael, (Ed.) (2002). The Skeptic Encyclopedia of Pseudoscience (PDF). ABC–CLIO, Inc. ISBN 978-1-57607-653-8. Erişim tarihi: 16 December 2013. 
  70. ^ "The Virtual Astronaut". Voodoo Science: The Road from Foolishness to Fraud. New York: Oxford University Press. 2000. s. 61. ISBN 978-0-19-513515-2. Not only are magnetic fields of no value in healing, you might characterize these as "homeopathic" magnetic fields. 
  71. ^ "7". Science and Engineering Indicators. Arlington, VA: National Science Foundation. 2002. ISBN 978-0-16-066579-0. 16 June 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 April 2018. Among all who had heard of [magnet therapy], 14 percent said it was very scientific and another 54 percent said it was sort of scientific. Only 25 percent of those surveyed answered correctly, that is, that it is not at all scientific. 
  72. ^ a b Conjectures and Refutations: The Growth of Scientific Knowledge. Routledge. 2002. s. 49. ISBN 978-0415285940. 
  73. ^ a b c "Karl Popper", The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Spring 2021, Metaphysics Research Lab, Stanford University, 2021, erişim tarihi: 2021-05-09  Birden fazla editör-name-list parameters kullanıldı (yardım); r |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  74. ^ "Karl Popper, the enemy of certainty, part 3: rejecting politics as science". the Guardian (İngilizce). 2012-09-24. Erişim tarihi: 2021-05-09. 
  75. ^ a b Hudelson (1980). "Popper's Critique of Marx". Philosophical Studies. 37 (3): 259–270. doi:10.1007/BF00372447. 
  76. ^ "Is Science an Ideology?". philosophynow.org. 1996. Erişim tarihi: 2021-05-09. 
  77. ^ "Imre Lakatos", The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Summer 2021, Metaphysics Research Lab, Stanford University, 2021, erişim tarihi: 2021-05-09  Birden fazla editör-name-list parameters kullanıldı (yardım); r |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  78. ^ Burawoy (1989). "Marxism, Philosophy and Science". Berkeley Journal of Sociology. 34: 237. 
  79. ^ van den Haag (1987). "Marxism as Pseudo-Science" (PDF). Reason Papers. 12: 26–32. 
  80. ^ Feaver (1971). "Popper and Marxism". Studies in Comparative Communism. 4 (3–4): 16–21. doi:10.1016/S0039-3592(71)80001-7. 
  81. ^ Schuting (1972). "Marx, Popper and 'Historicism'". Inquiry: An Interdisciplinary Journal of Philosophy. 15 (1–4): 235–266. doi:10.1080/00201747208601662. 
  82. ^ Palmer (1993). "Critical Theory, Historical Materialism, and the Ostensible End of Marxism: The Poverty of Theory Revisited". International Review of Social History. 38 (2): 133–162. doi:10.1017/S0020859000111927. 
  83. ^ Prayer: A History. Mariner Books. 2006. s. 322. ISBN 0-618-77360-6. 
  84. ^ Handbook of American Popular Culture. Greenwood Press. 1989. s. 1256. ISBN 0-313-25406-0. 
  85. ^ a b Stenger (Spring–Summer 1999). "Bioenergetic Fields". The Scientific Review of Alternative Medicine. 3 (1). 2016-05-08 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2017-04-20. 
  86. ^ a b Pseudoscience and Extraordinary Claims of the Paranormal: A Critical Thinker's Toolkit. Malden, Massachusetts: Wiley-Blackwell. 2010. ss. 268–74. ISBN 9781405181228. 
  87. ^ a b "energy – (according to New Age thinking)". The Skeptic's Dictionary. 2011-12-19. Erişim tarihi: 2014-05-02. 
  88. ^ "Some Notes on Wilhelm Reich, M.D". Quackwatch.org. 2002-02-15. Erişim tarihi: 2014-05-02. 
  89. ^ "Reiki". National Council Against Health Fraud. 2000-12-01. Erişim tarihi: 2014-05-02. 
  90. ^ Parkins (March 2001). "Pharmacological Practices of Ancient Egypt" (PDF). Proceedings of the 10th Annual History of Medicine. 21 July 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 November 2010. 
  91. ^ Religious outsiders and the making of Americans Robert Laurence Moore; Oxford University Press 1986, p. 223
  92. ^ The Emergence of Christian Science in American Religious Life. University of California Press. 1973. s. 224. ISBN 978-0520023086. eddy vaccination. 
  93. ^ "Astronomical Aspects of Creationism and Intelligent Design". Astronomical Pseudo-Science: A Skeptic's Resource List. Astronomical Society of the Pacific. October 2009. Erişim tarihi: 2 November 2011. 
  94. ^ Williams (2007). "Creationist Teaching in School Science: A UK Perspective". Evolution: Education and Outreach. 1 (1): 87–88. doi:10.1007/s12052-007-0006-7. 
  95. ^ Science and Creationism: A View from the National Academy of Sciences, 2nd edition. National Academy Press. 1999. doi:10.17226/6024. ISBN 978-0-309-06406-4. PMID 25101403. 
  96. ^ Isaak, Mark ((Ed.)). "Index to Creationist Claims: Geology". TalkOrigins Archive. 
  97. ^ Such as the existence of the geologic column; see "The Geologic Column and its Implications for the Flood". TalkOrigins Archive. 
  98. ^ The biblical Flood: a case study of the Church's response to extrabiblical evidence. Grand Rapids, Mich: Eerdmans. 1995. s. 340. ISBN 978-0-8028-0719-9. 31 March 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 September 2008. 
  99. ^ "Creationist claim CD750". 2007. s. 173. Much geological evidence is incompatible with catastrophic plate tectonics. 
  100. ^ The Oxford Companion to Archaeology. Oxford: Oxford University Press. 1996. ISBN 978-0-19-507618-9. Erişim tarihi: 17 January 2014. 
  101. ^ Biblical Archaeology: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press. 2009. ISBN 978-0-19-974107-6. Erişim tarihi: 17 January 2014. 
  102. ^ Encyclopedia of Dubious Archaeology: From Atlantis to the Walam Olum. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. 2010. ISBN 978-0-313-37919-2. Erişim tarihi: 17 January 2014. 
  103. ^ "Arkeology". Unexplained Phenomena: A Rough Guide Special. London: Rough Guides. 2000. ss. 179–83. ISBN 978-1-85828-589-4. 
  104. ^ "Questions About Intelligent Design: What is the theory of intelligent design?". Discovery Institute, Center for Science and Culture. The theory of intelligent design holds that certain features of the universe and of living things are best explained by an intelligent cause, not an undirected process such as natural selection. 
  105. ^ "ICSU Insight". International Council for Science. 2005. 2006-07-21 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  106. ^ Jones (2005). "Ruling, Kitzmiller v. Dover Area School District, Conclusion". In making this determination, we have addressed the seminal question of whether ID is science. We have concluded that it is not, and moreover that ID cannot uncouple itself from its creationist, and thus religious, antecedents. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sözdebilim_olarak_nitelenen_konular_listesi&oldid=27323594" sayfasından alınmıştır