Euarchontoglires: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
HaythamKenwai (mesaj | katkılar)
Düz.
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
HaythamKenwai (mesaj | katkılar)
+içerik eklendi.
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
19. satır: 19. satır:
}}
}}
'''Euarchontoglires''' (veya '''Supraprimates''') [[eteneliler]] alt sınıfında yer alan, molekülergenetik araştırmalar sonrası ortaya konulmuş olan bir [[üst takım]].
'''Euarchontoglires''' (veya '''Supraprimates''') [[eteneliler]] alt sınıfında yer alan, molekülergenetik araştırmalar sonrası ortaya konulmuş olan bir [[üst takım]].

==Evrim==
'''Euarchontoglires kladogramı'''
{{Clade
| style= font-size:85%; line-height:85%
| label1='''Euarchontoglires''' 
| 1={{Clade
| label1= [[Glires]] 
| 1={{Clade
| 1= [[Rodentia]][[File:Ruskea rotta.png|50 px]]
| 2= [[Lagomorpha]][[File:Lepus timidus - 1700-1880 - Print - Iconographia Zoologica -(white background).jpg|50 px]]}}

|label2=[[Euarchonta]]
|2={{clade
| 1= [[Scandentia]][[File:Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen (Plate 34) (white background).jpg|60 px]]
| label2=[[Primatomorpha]]
| 2={{Clade
| 1= [[Dermoptera]][[File:Cynocephalus volans Brehm1883 (white background).jpg|50 px]]
| label2= [[Primates]] 
| 2={{Clade
| label1= [[Strepsirrhini]] 
| 1={{Clade
|1=[[Lemuriformes]][[File:FMIB 46849 Primates Maki Moccoe Lemur catta (white background).jpeg|50 px]]
|2=[[Lorisiformes]][[File:Nycticebus (white background).jpg|40 px]]
}}
| label2= [[Haplorrhini]] 
| 2={{Clade
| 1= [[Tarsiiformes]][[File:Säugethiere vom Celebes- und Philippinen-Archipel (Taf. III) (white background) (1).jpg|30 px]]
|label2=[[Simiiformes]]
| 2={{Clade
|1=[[Platyrrhini]][[File:Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen (Plate 8) (white background).jpg|60 px]]
|2=[[Catarrhini]][[File:Cynocephalus doguera - 1700-1880 - Print - Iconographia Zoologica - Special Collections University of Amsterdam - (white background).tiff|60 px]]

}} }} }} }} }}}} }}

[[Moleküler genetik]] çalışmalar, Euarchonta'nın 87.9 milyon yıl önce Euarchontoglires'ten ayrıldığını gösterir. Dolayısıyla en eski Supraprimatlar yaklaşık 90 milyon yıl önce yaşamıştır. <ref name=":0">{{Web kaynağı|url=https://news.psu.edu/story/141631/2008/02/18/research/next-kin|başlık=Next of Kin {{!}} Penn State University|erişimtarihi=2021-06-11|dil=en|çalışma=news.psu.edu}}</ref>

[[Dosya:202101 Mouse.svg|sol|300x300px|küçükresim|[[Ev faresi]] (Mus musculus),bir supraprimat]]

Bobolestes zenge, Euarchontoglires grubuna dahil edilen en eski fosillerdendir. [[Özbekistan]]'da bulunan bu fosil, 94 ila 99 milyon yıl öncesine tarihlenmiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://fossilworks.org/bridge.pl?a=taxonInfo&taxon_no=137731|başlık=Fossilworks: Bobolestes|erişimtarihi=2021-06-11|çalışma=fossilworks.org}}</ref>

[[:en:Deccanolestes|Deccanolestes]] benzeri, [[Hindistan]]'da bulunan en eski [[Euarchonta]]n fossilleri de bu ayrışma zamanına yakın bir dönem olan Geç Kretase'ye (Maastrihtiyen,yaklaşık 70 milyon yıl önce) tarihlenmiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.mindat.org/taxon-4830085.html|başlık=Mindat.org|erişimtarihi=2021-06-11|çalışma=www.mindat.org}}</ref>

===Euarchonta===
86,2 milyon yıl önce, [[Scandentia]] ve [[Primatomorpha]] grubunu oluşturan atalar, iki ayrı soy hattı oluşturmuştur. <ref name=":0" />

====Primatomorpha====
[[Dermoptera]]nların ve [[Primat]]ların ise son ortak atalarının yaklaşık 80 milyon yıl önce yaşadığı hesaplanmıştır.<ref name=":0" />

===Glires===
[[Moleküler genetik]] çalışmalara göre, [[Glires]] 60 ila 75 milyon yıl önce [[Rodentia]] ve [[Lagomorpha]] adlı iki gruba ayrımıştır.<ref name=":2007">{{Web kaynağı|url=https://www.researchgate.net/publication/6515539_Phylogenetic_analyses_of_complete_mitochondrial_genome_sequences_suggest_a_basal_divergence_of_the_enigmatic_rodent_Anomalurus|başlık=Phylogenetic analyses of complete mitochondrial genome sequences suggest a basal divergence of the enigmatic rodent Anomalurus|erişimtarihi=11 Haziran 2021|tarih=Şubat 2007|yayıncı=BMC Evolutionary Biology|doi=10.1186/1471-2148-7-16}}</ref>


==Açıklama==
==Açıklama==

Sayfanın 18.56, 11 Haziran 2021 tarihindeki hâli

Euarchontoglires
Yaşadığı dönem aralığı: 100,5-0 myö
Üst Kretase-Günümüz[1] 
Halka kuyruklu maki (Lemur catta)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Magna takım: Boreoeutheria
Üst takım: Euarchontoglires
Murphy vd. 2001
Altgruplar

Euarchontoglires (veya Supraprimates) eteneliler alt sınıfında yer alan, molekülergenetik araştırmalar sonrası ortaya konulmuş olan bir üst takım.

Evrim

Euarchontoglires kladogramı

Euarchontoglires 
 Glires 

 Rodentia

 Lagomorpha

Euarchonta

 Scandentia

Primatomorpha

 Dermoptera

 Primates 
 Strepsirrhini 

Lemuriformes

Lorisiformes

 Haplorrhini 

 Tarsiiformes

Simiiformes

Platyrrhini

Catarrhini

Moleküler genetik çalışmalar, Euarchonta'nın 87.9 milyon yıl önce Euarchontoglires'ten ayrıldığını gösterir. Dolayısıyla en eski Supraprimatlar yaklaşık 90 milyon yıl önce yaşamıştır. [2]

Ev faresi (Mus musculus),bir supraprimat

Bobolestes zenge, Euarchontoglires grubuna dahil edilen en eski fosillerdendir. Özbekistan'da bulunan bu fosil, 94 ila 99 milyon yıl öncesine tarihlenmiştir.[3]

Deccanolestes benzeri, Hindistan'da bulunan en eski Euarchontan fossilleri de bu ayrışma zamanına yakın bir dönem olan Geç Kretase'ye (Maastrihtiyen,yaklaşık 70 milyon yıl önce) tarihlenmiştir.[4]

Euarchonta

86,2 milyon yıl önce, Scandentia ve Primatomorpha grubunu oluşturan atalar, iki ayrı soy hattı oluşturmuştur. [2]

Primatomorpha

Dermopteranların ve Primatların ise son ortak atalarının yaklaşık 80 milyon yıl önce yaşadığı hesaplanmıştır.[2]

Glires

Moleküler genetik çalışmalara göre, Glires 60 ila 75 milyon yıl önce Rodentia ve Lagomorpha adlı iki gruba ayrımıştır.[5]

Açıklama

Üst takımın adı, eski sınıflandırmalarda bulunan iki taksonun birleştirilmesi ile meydana gelmiştir:

Glires: Kemiriciler (Rodentia) ve Tavşanımsılar (Lagomorpha)

Euarchonta: Sivri sincapçıkgiller (Scandentia), Primatlar (Primates) ve Abalı memeliler (Dermoptera)

Kretase döneminin sonlarına doğru Euarchontoglires Avrasya'da, kardeş grup olan Laurasiatheriadan ayrıldılar. Bundan kısa süre sonra Scandentia ve Primatomorpha olarak tekrar ikiye bölündüler.[6]

Placentalia (Eutheria)

Kitaplar

  • W. Westheide und R. Rieger: Spezielle Zoologie. Teil 2: Wirbel- oder Schädeltiere. Spektrum Akademischer Verlag, München 2004. ISBN 3-8274-0307-3
  • Jan Ole Kriegs, Gennady Churakov, Martin Kiefmann, Ursula Jordan, Juergen Brosius, Juergen Schmitz: Retroposed Elements as Archives for the Evolutionary History of Placental Mammals.PLoS Biology 4 (4): Seiten 537–544; (Volltext pdf[ölü/kırık bağlantı])

Kaynakça

  1. ^ "Mindat.org". www.mindat.org. 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2021. 
  2. ^ a b c "Next of Kin | Penn State University". news.psu.edu (İngilizce). Erişim tarihi: 2021-06-11. 
  3. ^ "Fossilworks: Bobolestes". fossilworks.org. Erişim tarihi: 2021-06-11. 
  4. ^ "Mindat.org". www.mindat.org. Erişim tarihi: 2021-06-11. 
  5. ^ "Phylogenetic analyses of complete mitochondrial genome sequences suggest a basal divergence of the enigmatic rodent Anomalurus". BMC Evolutionary Biology. Şubat 2007. doi:10.1186/1471-2148-7-16. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  6. ^ Jan E. Janečka, Webb Miller, Thomas H. Pringle, Frank Wiens, Annette Zitzmann, Kristofer M. Helgen, Mark S. Springer und William J. Murphy: Molecular and Genomic Data Identify the Closest Living Relative of Primates. Science, Band 318, 2007, S. 792–794, DOI:10.1126/science.1147555