Chang'e 4: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Kolhisli (mesaj | katkılar)
Devriyeler
39.426 değişiklik
+
Etiket: 2017 kaynak düzenleyici
Kolhisli (mesaj | katkılar)
Devriyeler
39.426 değişiklik
+
Etiket: 2017 kaynak düzenleyici
98. satır: 98. satır:
*Görünür ve Yakın Kızılötesi Görüntüleme Spektrometresi (VNIS), yüzey malzemeleri ve atmosferik iz gazlarının tanımlanması için kullanılabilen görüntüleme spektroskopisi için.
*Görünür ve Yakın Kızılötesi Görüntüleme Spektrometresi (VNIS), yüzey malzemeleri ve atmosferik iz gazlarının tanımlanması için kullanılabilen görüntüleme spektroskopisi için.
*Nötrler için Gelişmiş Küçük Analiz Cihazı (ASAN), İsveç Uzay Fiziği Enstitüsü (IRF) tarafından sağlanan enerjik nötr atom analizörüdür. Güneş rüzgârının ay yüzeyiyle nasıl etkileşime girdiğini ve hatta belki de [[Ay'da su]] oluşumunun ardındaki süreci açıklayacaktır.<ref name=GT-lunar-Sweden>{{Cite web|url=https://gbtimes.com/sweden-joins-chinas-historic-mission-land-far-side-moon?feature=chinas-change-4-mission-to-the-far-side-of-the-moon|title=Sweden joins China's historic mission to land on the far side of the Moon in 2018|author=Andrew Jones|work=GBTimes|date=16 May 2016|access-date=2018-01-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20180112160316/https://gbtimes.com/sweden-joins-chinas-historic-mission-land-far-side-moon?feature=chinas-change-4-mission-to-the-far-side-of-the-moon|archive-date=2018-01-12|dead-url=no|df=}}</ref>
*Nötrler için Gelişmiş Küçük Analiz Cihazı (ASAN), İsveç Uzay Fiziği Enstitüsü (IRF) tarafından sağlanan enerjik nötr atom analizörüdür. Güneş rüzgârının ay yüzeyiyle nasıl etkileşime girdiğini ve hatta belki de [[Ay'da su]] oluşumunun ardındaki süreci açıklayacaktır.<ref name=GT-lunar-Sweden>{{Cite web|url=https://gbtimes.com/sweden-joins-chinas-historic-mission-land-far-side-moon?feature=chinas-change-4-mission-to-the-far-side-of-the-moon|title=Sweden joins China's historic mission to land on the far side of the Moon in 2018|author=Andrew Jones|work=GBTimes|date=16 May 2016|access-date=2018-01-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20180112160316/https://gbtimes.com/sweden-joins-chinas-historic-mission-land-far-side-moon?feature=chinas-change-4-mission-to-the-far-side-of-the-moon|archive-date=2018-01-12|dead-url=no|df=}}</ref>

==İniş alanı==
[[Dosya:Von Karman LROC.jpg|thumb|Planlanan iniş alanı, güney kutbuna yakın olan Von Kármán krateri.]]
Planlanan iniş alanı 180 kilometre çapındaki Von Kármán krateridir.<ref name='A&S'/> Krater, Ay'ın Uzaktaki Tarafında bulunan Güney Kutbu-Aitken Basin'de bulunur. Bu bölge halen daha uzay araçları tarafından keşfedilmemiştir.<ref name=Overview>{{Cite journal| url=https://doi.org/10.1007/s11431-016-9034-6|doi=10.1007/s11431-016-9034-6| title=An overview of the mission and technical characteristics of Change'4 Lunar Probe| journal=Science China Technological Sciences| volume=60|issue=5| pages=658| year=2017| last1=Ye| first1=Peijian| last2=Sun |first2=Zezhou| last3=Zhang| first3=He|last4=Li| first4=Fei}}</ref><ref>{{cite news |url= http://www.spacedaily.com/reports/China_Plans_First_Ever_Landing_on_the_Dark_Side_of_the_Moon_999.html |title= China Plans First Ever Landing On The Lunar Far Side |date= 22 May 2015 |publisher= Space Daily |access-date= 2015-05-26 |archive-url= https://web.archive.org/web/20150526115025/http://www.spacedaily.com/reports/China_Plans_First_Ever_Landing_on_the_Dark_Side_of_the_Moon_999.html |archive-date= 2015-05-26 |dead-url= no |df= }}</ref> Bölgenin bilimsel değeri kadar sembolik değeri de vardır. [[Theodore von Kármán]], Çin uzay programının kurucusu olan Qian Xuesen'in doktora danışmanıydı.<ref>{{cite web |title=Hsue-Shen Tsien |url=https://www.genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=114672 |website=Mathematics Genealogy Project |accessdate=7 December 2018}}</ref>

İniş alanının içeriği yaklaşık %10 oranında demir oksit ([[Demir oksit|{{chem|FeO}}]]) ve milyonda 4-5 parça [[toryum]] içerir.<ref name='A&S'/> Toryum, bazı toryum reaktörlerinde [[nükleer yakıt]] olarak uranyumun yerini almıştır. İnişin Ocak 2019'da gerçekleşmesi planlanmaktadır.<ref name='SA May 2018'/><ref name='limited info'/>




Sayfanın 09.45, 9 Aralık 2018 tarihindeki hâli

Chang'e 4
OrganizasyonCNSA
Görev türüAya iniş, keşif aracı
Fırlatma tarihiİniş takımı ve keşif aracı: 7 Aralık 2018, 18:23 UTC[1]
Taşıyıcı roketLong March 3B
Fırlatma yeriXichang Uydu Fırlatma Merkezi
Görev süresiİniş takımı: 12 ay
Keşif aracı: 3 ay[2]
Kütleİniş takımı: 1,200 kg [3]
Keşif aracı: 140 kg[3]
BoyutlarKeşif aracı: 1.5 × 1.0 × 1.0 m [4]
Gezegen İniş
GezegenAy (doğal uydu)
Gezegene iniş3 Ocak 2019 (planlanan tarih)[5][6]
Gezegen koordinatıGüney Kutbu-Aitken Havzası, Von Kármán Krateri

Chang'e 4 (Çince: 嫦娥四号, Cháng'é sìhào) ilk defa Ay'ın Uzak Tarafı'na yumuşak iniş yapması planlanan Çin Ay Keşif Programı görevidir. Robotik iniş takımı ve keşif aracı 7 Aralık 2018'de fırlatıldı. 3 Ocak 2019'da Ay'a iniş yapması planlanmıştır.

Görev, Çin'in aya yaptığı ilk iniş olan Chang'e 3'ün devamıdır. Uzay gemisi, aslında Chang'e 3'ün yedeği olarak inşa edilmiştir ve Chang'e 3'ün başarılı bir şekilde iniş yapmasından sonra kullanıma sunulmuştur. Chang'e 4'ün yapılandırması, yeni bilimsel hedeflere ulaşmak için ayarlanmıştır. Öncülleri gibi, adını Çin kültüründe Ay tanrıçası olan Chang'e'den almıştır.

Hedefleri

Ay'da antik dönemlerde gerçekleşmiş bir çarpışma, yaklaşık 13 km (8,1 mi) derinliğindeki Aitken Basin adlı kraterin oluşmasını sağlamıştır. Ayrıca, çarpışmanın yarattığı tertibatın Ay'ın yerkabuğunu deldiği ve manto'nun bir kısmını yüzeye çektiği düşünülmektedir. Eğer Chang'e 4 mantonun bir kısmını bulabilir ve inceleyebilirse, Ay'ın iç yapısı ve kökenlerine ilişkin yeni bir görüş elde edilebilir.[2] Görevin bilimsel hedefleri şunlardır: [7]

  • Görev süresi boyunca ayın yüzey sıcaklığını ölçmek
  • Ay kayaları ve topraklarının kimyasal bileşimlerini ölçmek
  • Düşük frekanslı radyo dalgalarının astronomik gözlemi
  • Kozmik ışınlarla ilgili araştırma
  • Taç kürenin gözlemlenmesi, radyasyon karakteristiklerinin ve mekanizmasının araştırılması ve Güneş ile Dünya arasında taçküre kütle atımının (CME) evriminin ve taşınmasının araştırılması.

Roketin taşıdığı bilimsel yük

Roket; iletişim röle uydusu, yörüngedeki mikrouydular, iniş takımı ve keşif aracını taşımıştır. Röle uydusu radyogökbilimi,[8] iniş takımı ve keşif aracı ise iniş bölgesinin jeofiziği üzerinde çalışacaktır.[9][10][11] Bu yükler kısmen Suudi Arabistan, İsveç, Almanya, Hollanda ve İsveç'teki uluslararası ortaklar tarafından sağlanmaktadır.[12]

Röle uydusu

Dünya-Ay L2 noktasının etrafındaki halo yörüngesine yerleştirilmiş olan Queqiao adlı röle uydusunun birincil amacı, Ay'ın Uzak Tarafı ile yeryüzü arasında sürekli röle iletişimi sağlamaktır.[13][8] Ayrıca bu uydu, Hollanda-Çin yapımı bir Düşük Frekanslı Explorer'a (NCLE) ev sahipliği yapıyor.[14][15] Düşük Frekanslı Explorer, 80 kHz ila 80 MHz arasındaki keşfedilmemiş radyo rejiminde astrofiziksel çalışmalar yapan bir cihazdır.

İniş takımı

İniş takımı ve keşif aracı, iniş bölgesinin jeofiziğini incelemek için sınırlı kimyasal analiz kabiliyetine sahip bilimsel yükler taşır.[9][10][11]

İniş takımı aşağıdaki yüklerle donatılmıştır:

İpekböceği larvaları Ay'da bir kapta yetiştirilecek
  • İniş Takımı Kamerası (LCAM)
  • Arazi Kamerası (TCAM)
  • Düşük Frekans Spektrometresi (LFS) [16] to research solar bursts.
  • Aya İniş Nötronları ve Dozimetri (LND), Nötron Dozimetrisi Almanya'daki Kiel Üniversitesi tarafından geliştirilmiştir.[17] Cihaz, Gelecekte Ay'da yapılacak insan keşifleri için radyasyon incelemesi yapacak, ve Güneş rüzgârı çalışmalarına katkıda bulunacaktır.[18]
  • İniş takımından ayrıca, bitkilerin ve böceklerin sinerji içinde birlikte yaşayıp yaşayamayacağını test etmek için konulmuş tohumlar ve böcek yumurtalarının bulunduğu 3 kg'lık bir kap bulunmaktadır.[9][14] Deney, patates tohumları ve "Arabidopsis thaliana"'nın yanı sıra, ipekböceği yumurtalarını içermektedir. Yumurtalar yumurtadan çıkarsa, larvalar karbondioksit üretirken, çimlendirilmiş bitkiler fotosentez yaparak oksijen salınımı yapacak. Bitkiler ve ipekböceklerinin birlikte, kap içerisinde basit bir sinerji oluşturabileceği umulmaktadır.[9] Minyatür bir kamera en ufak büyümeleri bile görüntüleyecektir. 1982 yılında, Sovyetler Birliği'nin Salyut 7 uzay istasyonu mürettebatı Arabidopsis üretti, bu şekilde uzayda ilk defa bir bitki yetişti. 40 gün hayatta kaldılar.[19]
Keşif aracı
  • Panoramik Fotoğraf Makinesi (PCAM) [16]
  • Ay'ın Yer Radarı Modellemesi (LPR), bir yer altı radarıdır.[16]
  • Görünür ve Yakın Kızılötesi Görüntüleme Spektrometresi (VNIS), yüzey malzemeleri ve atmosferik iz gazlarının tanımlanması için kullanılabilen görüntüleme spektroskopisi için.
  • Nötrler için Gelişmiş Küçük Analiz Cihazı (ASAN), İsveç Uzay Fiziği Enstitüsü (IRF) tarafından sağlanan enerjik nötr atom analizörüdür. Güneş rüzgârının ay yüzeyiyle nasıl etkileşime girdiğini ve hatta belki de Ay'da su oluşumunun ardındaki süreci açıklayacaktır.[17]

İniş alanı

Planlanan iniş alanı, güney kutbuna yakın olan Von Kármán krateri.

Planlanan iniş alanı 180 kilometre çapındaki Von Kármán krateridir.[10] Krater, Ay'ın Uzaktaki Tarafında bulunan Güney Kutbu-Aitken Basin'de bulunur. Bu bölge halen daha uzay araçları tarafından keşfedilmemiştir.[20][21] Bölgenin bilimsel değeri kadar sembolik değeri de vardır. Theodore von Kármán, Çin uzay programının kurucusu olan Qian Xuesen'in doktora danışmanıydı.[22]

İniş alanının içeriği yaklaşık %10 oranında demir oksit (FeO) ve milyonda 4-5 parça toryum içerir.[10] Toryum, bazı toryum reaktörlerinde nükleer yakıt olarak uranyumun yerini almıştır. İnişin Ocak 2019'da gerçekleşmesi planlanmaktadır.[14][23]


Kaynakça

  1. ^ "探月工程嫦娥四号探测器成功发射 开启人类首次月球背面软着陆探测之旅". China National Space Administration. Erişim tarihi: 2018-12-08. 
  2. ^ a b China says it will launch 2 robots to the far side of the moon in December on an unprecedented lunar exploration mission. Dave Mosher, Buisiness Insider. 16 Ağustos 2018.
  3. ^ a b Chang'e 3, 4 (CE 3, 4) 2018-03-20 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Gunter Dirk Krebs, Gunter's Space Page.
  4. ^ This is the rover China will send to the 'dark side' of the moon 2018-08-31 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Steven Jiang, CNN News. 16 Ağustos 2018.
  5. ^ Lakdawalla, Emily (7 December 2018). "Liftoff for Chang'e-4!". The Planetary Society (İngilizce). 
  6. ^ Jones, Andrew (5 Aralık 2018). "China to launch Chang'e-4 lunar far side landing mission on December 7". GBTIMES. 
  7. ^ To the Far Side of the Moon: China's Lunar Science Goals 2018-03-10 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Leonard David, Space. 9 June 2016.
  8. ^ a b Chang'e 4 Relay 2018-01-01 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Gunter Dirk Krebs, Gunter's Space Page.
  9. ^ a b c d Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Sputnik 2017 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  10. ^ a b c d China's Journey to the Lunar Far Side: A Missed Opportunity? Paul D. Spudis, Air & Space Smithsonian. 14 June 2017.
  11. ^ a b Plans for China's farside Chang'e 4 lander science mission taking shape 2016-06-23 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Emily Lakdawalla, The Planetary Society, 22 June 2016.
  12. ^ Andrew Jones (11 January 2018). "Testing on China's Chang'e-4 lunar far side lander and rover steps up in preparation for launch". GBTimes. 2018-01-12 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2018-01-12. 
  13. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; queqiao isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  14. ^ a b c David, Leonard. "Comsat Launch Bolsters China's Dreams for Landing on the Moon's Far Side". Scientific American (İngilizce). 29 November 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ "Netherlands-China Low-Frequency Explorer (NCLE)". ASTRON. 2018-04-10 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2018-04-10. 
  16. ^ a b c The scientific objectives and payloads of Chang'E−4 mission. Yingzhuo Jia, Yongliao Zou, Jinsong Ping, Changbin Xue, Jun Yan, Yuanming Ning. Planetary and Space Science. 21 February 2018. DOI:10.1016/j.pss.2018.02.011
  17. ^ a b Andrew Jones (16 May 2016). "Sweden joins China's historic mission to land on the far side of the Moon in 2018". GBTimes. 2018-01-12 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2018-01-12. 
  18. ^ The Lunar Lander Neutron & Dosimetry (LND) Experiment on Chang'E4. (PDF) Robert F. Wimmer-Schweingruber, S. Zhang, C. E. Hellweg, Jia Yu, etal. Institut für Experimentelle und Angewandte Physik. Germany.
  19. ^ "First species of plant to flower in space". Guinness World Records (İngilizce). 2017-03-09 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2017-03-10. 
  20. ^ Ye, Peijian; Sun, Zezhou; Zhang, He; Li, Fei (2017). "An overview of the mission and technical characteristics of Change'4 Lunar Probe". Science China Technological Sciences. 60 (5): 658. doi:10.1007/s11431-016-9034-6. 
  21. ^ "China Plans First Ever Landing On The Lunar Far Side". Space Daily. 22 May 2015. 2015-05-26 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2015-05-26. 
  22. ^ "Hsue-Shen Tsien". Mathematics Genealogy Project. Erişim tarihi: 7 December 2018. 
  23. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; limited info isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Chang%27e_4&oldid=20198758" sayfasından alınmıştır