Surveyor programı
.jpg) Apollo 12 astronotları tarafından çekilen fotoğrafta, Ay yüzeyinde dinlenen Surveyor 3. | |
| Ülke | ABD |
|---|---|
| Organizasyon | NASA |
| Amaç | Ay'a yumuşak inişin gösterilmesi |
| Durum | Tamamlanmış |
| Program geçmişi | |
| Maliyet | 469 milyon ABD doları |
| İlk uçuş | 30 Mayıs – 2 Haziran 1966 |
| Son uçuş | 7-10 Ocak 1968 |
| Başarılar | 5 |
| Başarısızlıklar | 2 |
| Fırlatma yeri | Cape Canaveral LC-36 |
| Araç bilgisi | |
| Fırlatma aracı | Atlas-Centaur |
Surveyor programı, Haziran 1966'dan Ocak 1968'e kadar Ay'ın yüzeyine yedi robotik uzay aracı göndermiş olan bir NASA programıydı. Programın temel amacı, Ay'a yapılacak yumuşak inişlerin uygulanabilirliğini göstermekti. Surveyor aracı, dünya dışı bir cisme yumuşak iniş yapan ilk Amerikan uzay aracı olmuştur. Görevler, aracın 63 ila 65 saat sürecek olan bir çarpışma yörüngesinde doğrudan Ay'a gitmesini gerektiriyordu ve yumuşak iniş için üç dakikadan biraz fazla süren bir yavaşlama ile sona erdi.[1]
Program, Apollo programına hazırlanmak için NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı (JPL) tarafından gerçekleştirildi ve 1960 yılında başlatıldı. JPL, uzay aracı sistemini geliştirmek için 1961 yılında Hughes Aircraft'ı seçti.[1] Surveyor programının toplam maliyeti resmi olarak 469 milyon dolardı.
Surveyor araçlarından beşi, birincisi de dahil olmak üzere Ay'a başarılı bir şekilde yumuşak iniş yaptı, diğer ikisi başarısız oldu. Surveyor 2, güzergah ortasında başarısız bir düzeltme manevrasının ardından yüksek hızla düştü. Surveyor 4 ile, programlanan inişinden 2,5 dakika önce iletişim kaybedildi (muhtemelen patladı).
Yedi uzay aracının tamamı hala Ay'da bulunmaktadır, görevlerin hiçbiri onları Dünya'ya geri döndürmeyi içermiyordu. Surveyor 3'ün bazı parçaları 1969 yılında yakınına iniş yapan Apollo 12 mürettebatı tarafından Dünya'ya geri getirildi. Bu aracın kamerası Washington, DC'deki ABD Ulusal Hava ve Uzay Müzesi'nde sergilenmektedir.[2]
Görevler[değiştir | kaynağı değiştir]
Yedi Surveyor görevinden beşi başarılı olmuştu.
| Surveyor No. | Dünya'dan fırlatılış | Ay'a varış | Konuşlanma |
|---|---|---|---|
| 1 | 30 Mayıs 1966 | 2 Haziran 1966 | Oceanus Procellarum'a indi |
| 2 | 20 Eylül 1966 | 23 Eylül 1966 | Kopernik kraterinin yakınına düştü |
| 3 | 17 Nisan 1967 | 20 Nisan 1967 | Oceanus Procellarum'a indi |
| 4 | 14 Temmuz 1967 | 17 Temmuz 1967 | Sinus Medii'ye düştü |
| 5 | 8 Eylül 1967 | 11 Eylül 1967 | Sessizlik Denizi'ne (Mare Tranquillitatis) indi |
| 6 | 7 Kasım 1967 | 10 Kasım 1967 | Sinus Medii'ye indi |
| 7 | 7 Ocak 1968 | 10 Ocak 1968 | Tycho krateri yakınına indi |
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Kloman (1972). "NASA Unmanned Space Project Management - Surveyor and Lunar Orbiter" (PDF). NASA SP-4901. 21 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1967-035A 4 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – 24 Ocak 2020
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Surveyor (1966–1968) 23 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Surveyor Program Results (PDF) 1969 24 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Surveyor Program Results (Good Quality Color PDF) 1969
- Analysis of Surveyor 3 material and photographs returned by Apollo 12 (PDF) 1972 20 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Exploring the Moon: The Surveyor Program 15 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Details of Surveyor 1 launch, and also the entire program 30 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
 |
Wikimedia Commons'ta Surveyor programı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |