İçeriğe atla

Öğrenci (öykü)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
"Öğrenci"
YazarAnton Çehov
Özgün adı"Студент"
ÜlkeRusya
DilRusça
YayımlanmaRusskie Vedomosti
Basım tarihi16 Nisan 1894 (1894-04-16)

"Öğrenci" (Rusça: "Студент"), ilk kez 16 Nisan 1894 tarihinde Russkiye Vedomosti gazetesinde yayımlanan Anton Çehov'a ait bir öyküdür. Öyküde soğuk bir Kutsal Cuma akşamında evine dönerken ateşin başında bulaşık yıkayan iki dul kadınla karşılaşan bir ilahiyat öğrencisini ele alır. Öğrenci, iki kadına kanonik İncil'de geçen Petrus'un İsa'yı reddedişine dair hikâyeyi nakleder ve anlatmayı bitirdikten sonra iki kadının derinden etkilendiğini fark eder ve bu da öğrenciyi tüm tarihin gerçek ve güzellik ile bağlantılı olduğu sonucuna götürür.

Dört sayfa olan "Öğrenci", Çehov'un en kısa öykülerinden biridir ve Çehov tarafından eserleri arasında en sevdiği olarak tanımlanmıştır. Eleştirmenler, kahramanın hikâyenin sonundaki bakış açısının Çehov'un bakış açısıyla örtüşüp örtüşmediği konusunda anlaşamamışlardır. Diğer eleştirel yorumlar, "Öğrenci"nin muntazam yapısına odaklanmış ve hem Petrus'un reddedişinde hem de öykünün genelinde kullanılan dilin önemine değinilmiştir. "Öğrenci", yoğunluk ve inceliği nedeniyle eleştirmenler tarafından övülmüştür.

Konu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir zangocun oğlu olan 22 yaşındaki ilahiyat öğrencisi İvan Velikopolski, bir Kutsal Cuma akşamında eve doğru yürürken yaşadığı sert rüzgârın, soğuğun ve karanlığın tarih boyunca Rurik, Korkunç İvan, Büyük Petro zamanında da hissedildiğini hayal eder. Yolda ilerlerken ikisi de dul kalmış bir anne ve kıza -Vasilisa ve Lukerya- denk gelir. Ateşin başında bulaşık yıkayan kadınların yanına sokulan İvan, kadınlara böyle soğuk bir gecede Havari Petrus'un da kendileri gibi kır ateşine yaklaşıp ısındığını söyler. Aniden On İki Çile İncili'nin okunup okunmadığını sorar ve Vasilisa, okuduklarını belirtir.

İvan, Petrus'un hikâyesini nakletmeye başlar ve hikâyeye göre İsa, horozlar ötmeden Havari Petrus'un kendisini üç defa tanımadığını önceden haber verir. Petrus, İsa'nın tutuklanmasının ardından onu takip eder ve İsa sorgulanırken avludaki bir ateşin etrafında duran bazı işçilerin yanına gidip oturur. İşçiler şüphelenerek Petrus'a İsa'yı tanıyıp tanımadığını üç defa sorar fakat Petrus, üç defa da İsa'yı tanıdığını reddeder. Bir horoz öter ve Petrus, ne yaptığını fark edince ağlar.

Anlatmasını bitiren öğrenci derin düşüncelere dalarken Vasilisa ağlamaya başlar ve Lukerya ise acıyla bakar. İvan, dulların yanından ayrılır ve evine doğru yürümeye devam ederken hikâyenin Lukerya'yı rahatsız ettiğini ve Vasilisa'nın ağlama sebebinin dokunaklı anlatışından değil de anlatılanın 19. yüzyılla ilgili olduğunu düşünür. Irmağı sal ile geçerken insanın yaşamına yön veren gerçek ve güzelliğin bugüne değin kesintisiz süregeldiğine ve dünyanın, herkesin yaşantısının başlıca dayanağı olduğuna inanır.

Yayım

[değiştir | kaynağı değiştir]

Güçlü bir öksürük ile başa çıkan Anton Çehov, "çok sıkıcı" bulduğu Yalta'da bir aylık tatil yaparken "Öğrenci"yi yazdı.[1] Başlangıçta "Akşam" adını taşıyan hikâye, Russkie Vedomosti (Rus Haberleri) gazetesinin 104 numaralı sayısında 16 Nisan 1894 tarihinde yayımlandı. Eser, sadece dört sayfa uzunluğuyla Çehov'un en kısa öykülerinden biridir.[2][3][4][5][6] 1894'ün ilerleyen zamanlarında "Öğrenci", Masallar ve Öyküler (Povesti i rasskazyi) koleksiyonunda yeniden yayımlanmıştır. Bu baskıda Çehov, Vasilisa'nın neden ağladığını açıkladı, İvan'ın hikâyenin başlangıcında karanlık ve soğuğa tepkisini artırdı ve gerçek, güzellik ve insanlık tarihi arasındaki bağlantıyı daha net hale getirdi.[2] Çehov, metni düzenlerken metni kısaltmak yerine uzattı, bu da yazar için nadir bir durumdu.[3]

Çehov, İvan Bunin'e "Öğrenci"nin kendi kısa öyküleri arasında favorisi olduğunu söyledi.[1][7] L. M. O'Toole'a göre, Çehov'un kendi çalışmaları arasında yapısal olarak en mükemmel olduğunu düşündüğü hikaye de buydu.[8] Çehov, eserlerinin açıkça kötümser olduğu belirtildiğine "Öğrenci"yi karşı örnek olarak göstermiş ve eserini, kardeşi Alexander Çehov'a "iyimserlik manifestosu" olarak tanımlamıştır.[1][7]

Çehov, hikâyeyi 1899-1901'de Adolf Marks tarafından yayımlanan toplu eserlerinin sekizinci cildine dahil etti.[3]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c Hunter, Jefferson (Bahar 1980). "Three Versions of Peter's Denial". The Hudson Review. 33 (1). ss. 39-57. doi:10.2307/3850713. JSTOR 3850713. 
  2. ^ a b Chekhov, Anton (2002). Wilks, Ronald (Ed.). Ward No. 6 and Other Stories, 1892-1895. Londra: Penguin Books. s. 332. ISBN 978-0-14-044786-6. 
  3. ^ a b c Muratova, K. D. (1960). "Commentaries to Студент". The Works by A.P. Chekhov in 12 volumes. 7. Moskova: Khudozhestvennaya Literatura. s. 539. OCLC 493068886. 
  4. ^ Durkin, Andrew R. (1997). "Chekhov and the Journals of His Time". Martinsen, Deborah A. (Ed.). Literary Journals in Imperial Russia. Cambridge: Cambridge University Press. s. 240. doi:10.1017/CBO9780511665752.012. ISBN 978-0-521-13522-1. 
  5. ^ Narayan, Kirin (2012). Alive in the Writing: Crafting Ethnography in the Company of Chekhov. Chicago: University of Chicago Press. s. 107. doi:10.7208/chicago/9780226567921.001.0001. ISBN 978-0-226-56818-8. 
  6. ^ McSweeney, Kerry (Spring-Sonbahar 2004). "Chekhov's Stories: Effects or Subtexts?". Modern Language Studies. 34 (1-2). ss. 42-51. doi:10.2307/4150055. JSTOR 4150055. 
  7. ^ a b Shcherbenok, Andrey (Yaz 2010). "'Killing Realism': Insight and Meaning in Anton Chekhov". The Slavic and East European Journal. 54 (2). ss. 297-316. JSTOR 41430446. 
  8. ^ O'Toole, L. M. (Ocak 1971). "Structure and Style in the Short Story: Chekhov's Student". The Slavonic and East European Review. 49 (114). JSTOR 4206321. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Öğrenci_(öykü)&oldid=33296893" sayfasından alınmıştır