Senato (Bizans): Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
k çeviriye devam |
|||
1. satır: | 1. satır: | ||
{{çeviri}} |
{{çeviri}} |
||
[[Dosya:Theodorus Philoxenus Sotericus A 02c.JPG|thumb|200px|right| |
[[Dosya:Theodorus Philoxenus Sotericus A 02c.JPG|thumb|200px|right|[[Fasces]] tutan Senatonun bedenleşmiş simgesi.— Theodore Philoxenus'un iki kanatlı tablosundan, 525 AD]] |
||
'''Bizans Senatosu''' yada '''Doğu Roma Senatosu''' ({{lang-el|Σύγκλητος}}, ''Synklētos'', or {{lang|el|Γερουσία}}, ''Gerousia'') [[Roma Senatosu]]'nun devamıdır. [[I. Konstantin]] tarafından [[4. yüzyıl]]'da kurulmuştur. Yüzyıllarca varlığını sürdürmesine rağmen, etkisi giderek azalmış ve en sonunda [[13. yüzyıl]]'da ortadan kalkmıştır. |
'''Bizans Senatosu''' yada '''Doğu Roma Senatosu''' ({{lang-el|Σύγκλητος}}, ''Synklētos'', or {{lang|el|Γερουσία}}, ''Gerousia'') [[Roma Senatosu]]'nun devamıdır. [[I. Konstantin]] tarafından [[4. yüzyıl]]'da kurulmuştur. Yüzyıllarca varlığını sürdürmesine rağmen, etkisi giderek azalmış ve en sonunda [[13. yüzyıl]]'da ortadan kalkmıştır. |
||
20. satır: | 20. satır: | ||
Bizans Senatosu'nun güçleri sınırlı gücüne rağmen, İmparator'un kabul edip [[ferman]] olarak yayınladığı yasama kararları (''senatus consulta'') geçirebilirdi. İmparatorluk yasamasına öneride bulunur, zaman zaman danışman bir kurum olarak hareket ederdi. Bazı İmparatorluk yasaları, ''"Senato'ya Söylev"'' formunu alırdı ve yasalaşmadan önce yüksek sesle okunurlardı. Batı Roma İmparatoru [[III. Valentinianus]], 446 yılında, yeni bir yasama düzeni getirdi. Buna göre, Senato'ya, yeni bir kanun İmparator tarafından onaylanmadan önce, Konsil ile bir araya gelip tartışabileceği bir işbirliği hakkı verildi. Bu düzen, Doğu'da tamamen uygulanıp uygulanmadığı belirsiz olsadai Justinian'in kanunlarında da vardı. Ayrıca, İmparator, Senato'yu yüksek ihanet için mahkeme olarakta kullanılırdı. Sıradan suçlarda sıklıkla, şehir [[Prefect]]'i ve Senato üyelerinden seçilen beş senatör tarafından yargılanırdı. Senato'nun bir başka önemi, birbirini takip etmesi kalıtım ile olsa da, resmi olarak, imparatorları orduyla beraber seçerlerdi. |
Bizans Senatosu'nun güçleri sınırlı gücüne rağmen, İmparator'un kabul edip [[ferman]] olarak yayınladığı yasama kararları (''senatus consulta'') geçirebilirdi. İmparatorluk yasamasına öneride bulunur, zaman zaman danışman bir kurum olarak hareket ederdi. Bazı İmparatorluk yasaları, ''"Senato'ya Söylev"'' formunu alırdı ve yasalaşmadan önce yüksek sesle okunurlardı. Batı Roma İmparatoru [[III. Valentinianus]], 446 yılında, yeni bir yasama düzeni getirdi. Buna göre, Senato'ya, yeni bir kanun İmparator tarafından onaylanmadan önce, Konsil ile bir araya gelip tartışabileceği bir işbirliği hakkı verildi. Bu düzen, Doğu'da tamamen uygulanıp uygulanmadığı belirsiz olsadai Justinian'in kanunlarında da vardı. Ayrıca, İmparator, Senato'yu yüksek ihanet için mahkeme olarakta kullanılırdı. Sıradan suçlarda sıklıkla, şehir [[Prefect]]'i ve Senato üyelerinden seçilen beş senatör tarafından yargılanırdı. Senato'nun bir başka önemi, birbirini takip etmesi kalıtım ile olsa da, resmi olarak, imparatorları orduyla beraber seçerlerdi. |
||
== |
==İmparatorlar ile ihtilafları== |
||
Senato'nun İmparator'un halefi ile ilgili seçme hakkı olduğunu ileri sürmesinden dolayı İmparator ile ihtilafa düştüğü bazı olaylar vardır. 457 yılında, ordu başkomutanı ("magister militum") rütbeli barbar [[Alanlar|Alan]] asıllı [[Aspar]]'ı İmparator olmasını teklif ettiler, fakat Aspar'ın astı Tribün ve senatör olan [[I. Leo (imparator)|I. Leon]] tahta ulaştı. 532 yılında, bazı senatörler, varlıklı Senato'dan hoşlanmayan ve güvenmeyen [[I. Justinian]]'a karşı [[Nika ayaklanması]]nı desteklemişlerdir. 541–542 yılları arasında [[Konstantinopolis]]'i etkileyen [[veba salgını]] sırasında Senato'nun bir çok üyesi ölmüş ve ekonomik kargaşayı neden gösteren Justinian kalan senatörlerin mallarına kanunen el koymuştur. 608 yılında, İmparator [[Phokas]] hükümdarlığında, Senato [[Herakleios]]'u konsil ilan etti. Herakleios, daha sonra imparator seçildi. Önceki imparator Phokas, Senato tarafından görevden alındı ve iki senatör tarafından bir kilisede tutuklandı.<ref>[http://www.fordham.edu/halsall/med/herrin.html Judith Herrin. ''The Formation of Christendom''. Princeton University Press, 1987].</ref> |
|||
When Emperor Heraclius died in 641, he left the Empire to be ruled by two of his sons; [[Constantine III (Byzantine emperor)|Constantine III]] from his first marriage and [[Heraklonas]] from his second marriage. [[Martina]], second wife of late Heraclius and mother of Heraklonas, demanded imperial power for herself (although most likely with intended favor for her son), and declared this in a grand ceremony held in the [[Hippodrome of Constantinople]] which was attended by the Senate, other high officials and people of Constantinople. Opinion of the Senate and the people being strongly against her, wanting Heraclius' sons to rule, Martina was forced to return to the [[Great Palace of Constantinople]] in defeat. However, Constantine died only four months later, leaving his half-brother Heraklonas as sole ruler, and rumours of his Martina having assassinated him started to spread. Soon afterwards, a revolt led by general of the army named [[Valentinus (usurper)|Valentinus]] began, and Heraklonas was forced to accept his young nephew [[Constans II]], son of late Constantine, as co-ruler. In an attempt to lower the chances of Constans ruling, Heraklonas named his lesser brother David (Tiberius) as co-ruler too. This, however, did not ease the discontent among the Senate and the people, and soon the Byzantine Senate deposed Heraklonas. His nose was slit, Martina's tongue cut out and they were exiled to Rhodes. Constans II became sole Emperor, under the regency of the Senate. |
When Emperor Heraclius died in 641, he left the Empire to be ruled by two of his sons; [[Constantine III (Byzantine emperor)|Constantine III]] from his first marriage and [[Heraklonas]] from his second marriage. [[Martina]], second wife of late Heraclius and mother of Heraklonas, demanded imperial power for herself (although most likely with intended favor for her son), and declared this in a grand ceremony held in the [[Hippodrome of Constantinople]] which was attended by the Senate, other high officials and people of Constantinople. Opinion of the Senate and the people being strongly against her, wanting Heraclius' sons to rule, Martina was forced to return to the [[Great Palace of Constantinople]] in defeat. However, Constantine died only four months later, leaving his half-brother Heraklonas as sole ruler, and rumours of his Martina having assassinated him started to spread. Soon afterwards, a revolt led by general of the army named [[Valentinus (usurper)|Valentinus]] began, and Heraklonas was forced to accept his young nephew [[Constans II]], son of late Constantine, as co-ruler. In an attempt to lower the chances of Constans ruling, Heraklonas named his lesser brother David (Tiberius) as co-ruler too. This, however, did not ease the discontent among the Senate and the people, and soon the Byzantine Senate deposed Heraklonas. His nose was slit, Martina's tongue cut out and they were exiled to Rhodes. Constans II became sole Emperor, under the regency of the Senate. |
Sayfanın 14.42, 20 Ağustos 2010 tarihindeki hâli
Bu sayfanın ya da bir kısmının Türkçeye çevrilmesi gerekmektedir. Bu sayfanın tamamı ya da bir kısmı Türkçe dışındaki bir dilde yazılmıştır. Madde, alakalı dilin okuyucuları için oluşturulmuşsa o dildeki Vikipedi'ye aktarılmalıdır. İlgili değişiklikler gerçekleşmezse maddenin tamamının ya da çevrilmemiş kısımların silinmesi sözkonusu olabilecektir. İlgili çalışmayı yapmak üzere bu sayfadan destek alabilirsiniz |
Bizans Senatosu yada Doğu Roma Senatosu (Şablon:Lang-el, Synklētos, or Yunanca: Γερουσία, Gerousia) Roma Senatosu'nun devamıdır. I. Konstantin tarafından 4. yüzyıl'da kurulmuştur. Yüzyıllarca varlığını sürdürmesine rağmen, etkisi giderek azalmış ve en sonunda 13. yüzyıl'da ortadan kalkmıştır.
Doğu Roma İmparatorluğu'nun senatosu, doğuda yaşayan, yada Konstantinopolis' taşınmayı kabul etmiş senatörler ile bir kaç senatoya atanmış birkaç bürokrattan oluşuyordu. Konstantin, doğuya taşınmaya istek gösteren senatörlere bedeva toprak ve tahıl önermiştir. Konstantin, Byzantion'da Senato'yu kurduğu zaman, Roma Senatosu'ndan ziyade Antakya gibi önemli şehirlerin konsillerini andırıyordu. Oğlu II. Konstantin, şehir meclisi görünümünden imparatorluğa hitap eder hale getirdi, ancak yetkileri Roma Senatosu'nun yetkileri kadardı. II. Konstantin, senator sayısını 2.000'e çıkardı. Bunlar arasında kendi arkadaşları, saray mensupları ve çeşitli vilayet yekilileri vardı.
Kabul ve üye dağılımı
Geleneksel prensipler, Senato derecelendirilmesinin kalıtım yoluyla intikal etmesi ve normal olarak nüfuz bölgesini elinde tutarak Senato'ya üye olmaktı.[1] 395 yılında, Roma İmparatorluğu'nun kalıcı olarak bölünmesinden sonra, Praetorlerin sorumlulukları azalarak, sadece şehir seviyesine indi.[1] Onların yegâne görevi, halka açık gösterilere yada kamu çalışmalarına para harcamaktı. Fakat, Tribünlük gibi diğer geleneksel Roma kurumlarının önemleri azalırken, Praetorlük hala Batı yada Doğu Senatolarında güç kazanmanın önemli bir kapısı olarak kaldı. Praetorlük, parasal bir pozisyondu, Praetorlerden, onların şehir ile ilgili görevlerini icra etmelerinde kullanılmak üzere fonlar ayırabilecekleri bir hazineleri olmaları beklenirdi. Doğu Roma İmparatorluğu'nda bilinen sekiz Praetor vardı, bunlar mali sorumluluğu aralarında paylaşırlardı. Geç Bizans Senatosu, Cumhuriyet Senatosundan farklıydı. Aedilis ve Tribün kurumlarının kurallarının uygulanmasından vazgeçildi. 4. yüzyıl sonlarında kaybolma noktasına gelen quaestorlük vilayet nüfuz bölgesini koruyabildi.[1] İmparator yada Senatonun kendisi, senato kurallarına göre Senato'da koltuk hakkı olacak şekilde doğmayan insanlara üyelik ihsan edebilirdi. Senatör yapılan bu kişiler bu yolla, praetor'ün pahalı pozisyonundan muaf tutulurdu.
Senato, çoğunlukla devlet adamları ve bürokratlardan oluşurdu, Magister Militum gibi İmparatorluğun en önemli devlet adamından vilayet valilerine ve emekli devlet personeline göre bir sıralama vardı. Konstantinopolis'teki senota aileleri, Batı'ya göre, daha az zengin ve seçkindiler (4. yüzyılda senatonun üye sayısı 2000 kişi oldu). Bazı soylular, senatör olarak, Diocletianus (284–305 AD arası hükümdar) gibi geç Roma İmparatorlarının zorladığı zor şartlardan kaçmak için kullanırlardı. Curiales (Roma Orta Sınıfı), sıklıkla Decurion olmaya zorlanırdı. Bu görev, toplanan vergiler yanında kendi masraflarını karşıladıkları ve bütçe açıklarını kendi ceplerinden ödedikleri yerel idareye katılmaktı. Bir çok kişi, decurion'un bu zor görevlerini yapmaktan kaçmak için Senato'sa koltuk peşine düşüyorlardı. I. Theodosius'un aldığı bir karar ile, senatör olsalar bile, kişilerin bu kamu görevini tamamlamak zorunda kaldılar.
Senato, İmparator ile tüm iletişimi sağlamaktan sorumlu Konstantinopolis şehir prefecti tarafından yönetilirdi. Üç tür üye vardı: Vir illustris, vir spectabilis ve vir clarissimus. İllustris üyeleri, Magister Militum ve Praetorian Prefects gibi Doğu Roma'nın en yüksek kurumlarını ellerinde tutarlardı. Spectabiles, Senato'nun orta sınıfıydı ve Prokonsüller, Vicariuslar ile vilayetlerin askeri valileri gibi önemli devlet adamlarından oluşurdu. Clarissimi, Senato'nun alt sınıfıydı ve vilayet valileri ve diğer daha düşük mevkilere sahip kişilerden oluşurdu. Daha düşük iki sınıf üyelerinin, imparatorluk içerisinde herhangibir yerde yaşayabilirlerdi ve genellikle aktif olmayan senatörlerdi. Senato'da ki aktif üyelerin çoğunluğu, Konstantinopolis'te ikamet eden ve sıklıkla Senato'ya katılabilen illustres sınıfından oluşurdu. 5. yüzyılın sonunda, daha düşük iki sınıf tamamen Senato'da oturmaktan tamamen men edildi. I. Justinian'in hükümdarlığında, clarissimi üye sayısı önemli ölçüde artırıldı ve bir çok görevli spectabiles derecesine yükseltildi. Bu durum, devamında, Senato'nun elit sınıfı olan illustres üye sayısının artmasına neden oldu. Sonuçta, Vir gloriosus isminde en yüksek dereceli senatörlerin içinde bulunduğu yeni tür bir üyelik ihsas edildi. Önemli bir not ise, senatörlüğün, imparatorluğun idari mekanizması içerisinde önemli görevlere sahip bir çok Senato üyesi için genellikle ikinci bir kariyer olmasıdır.
Gücü ve fonksiyonları
Bizans Senatosu'nun güçleri sınırlı gücüne rağmen, İmparator'un kabul edip ferman olarak yayınladığı yasama kararları (senatus consulta) geçirebilirdi. İmparatorluk yasamasına öneride bulunur, zaman zaman danışman bir kurum olarak hareket ederdi. Bazı İmparatorluk yasaları, "Senato'ya Söylev" formunu alırdı ve yasalaşmadan önce yüksek sesle okunurlardı. Batı Roma İmparatoru III. Valentinianus, 446 yılında, yeni bir yasama düzeni getirdi. Buna göre, Senato'ya, yeni bir kanun İmparator tarafından onaylanmadan önce, Konsil ile bir araya gelip tartışabileceği bir işbirliği hakkı verildi. Bu düzen, Doğu'da tamamen uygulanıp uygulanmadığı belirsiz olsadai Justinian'in kanunlarında da vardı. Ayrıca, İmparator, Senato'yu yüksek ihanet için mahkeme olarakta kullanılırdı. Sıradan suçlarda sıklıkla, şehir Prefect'i ve Senato üyelerinden seçilen beş senatör tarafından yargılanırdı. Senato'nun bir başka önemi, birbirini takip etmesi kalıtım ile olsa da, resmi olarak, imparatorları orduyla beraber seçerlerdi.
İmparatorlar ile ihtilafları
Senato'nun İmparator'un halefi ile ilgili seçme hakkı olduğunu ileri sürmesinden dolayı İmparator ile ihtilafa düştüğü bazı olaylar vardır. 457 yılında, ordu başkomutanı ("magister militum") rütbeli barbar Alan asıllı Aspar'ı İmparator olmasını teklif ettiler, fakat Aspar'ın astı Tribün ve senatör olan I. Leon tahta ulaştı. 532 yılında, bazı senatörler, varlıklı Senato'dan hoşlanmayan ve güvenmeyen I. Justinian'a karşı Nika ayaklanmasını desteklemişlerdir. 541–542 yılları arasında Konstantinopolis'i etkileyen veba salgını sırasında Senato'nun bir çok üyesi ölmüş ve ekonomik kargaşayı neden gösteren Justinian kalan senatörlerin mallarına kanunen el koymuştur. 608 yılında, İmparator Phokas hükümdarlığında, Senato Herakleios'u konsil ilan etti. Herakleios, daha sonra imparator seçildi. Önceki imparator Phokas, Senato tarafından görevden alındı ve iki senatör tarafından bir kilisede tutuklandı.[2]
When Emperor Heraclius died in 641, he left the Empire to be ruled by two of his sons; Constantine III from his first marriage and Heraklonas from his second marriage. Martina, second wife of late Heraclius and mother of Heraklonas, demanded imperial power for herself (although most likely with intended favor for her son), and declared this in a grand ceremony held in the Hippodrome of Constantinople which was attended by the Senate, other high officials and people of Constantinople. Opinion of the Senate and the people being strongly against her, wanting Heraclius' sons to rule, Martina was forced to return to the Great Palace of Constantinople in defeat. However, Constantine died only four months later, leaving his half-brother Heraklonas as sole ruler, and rumours of his Martina having assassinated him started to spread. Soon afterwards, a revolt led by general of the army named Valentinus began, and Heraklonas was forced to accept his young nephew Constans II, son of late Constantine, as co-ruler. In an attempt to lower the chances of Constans ruling, Heraklonas named his lesser brother David (Tiberius) as co-ruler too. This, however, did not ease the discontent among the Senate and the people, and soon the Byzantine Senate deposed Heraklonas. His nose was slit, Martina's tongue cut out and they were exiled to Rhodes. Constans II became sole Emperor, under the regency of the Senate.
Gerileme
Senato'nun gücü, 13. yüzyılda hala ayakta olmasına rağmen, tarih boyunca azalmıştır. Kalan gücünün çoğu, İmparator I. Basileios ve VI. Leon tarafından yapılan yasal reformlar sırasında ortadan kaldırılmıştır. Senato'nun kendisi, hatırı sayılır derecede saygınlığını, özellikle 11. yüzyılda II. Basileios'un ölümünden sonra iktidara gelen "karşı parti" zamanında askıya almıştır. I. Alexius Comnenus'un tahta çıkmasıyla askeri hizibin nihayi zaferiyle, Senato, gözden düşmeye başlamış, Senatör ünvanı İmparator tarafından para karşılığı satılmaya başlamıştır. Senato'nun son bilinen hareketi, üyelerinin, 25 Ocak 1204 tarihinde Dördüncü Haçlı Seferi sırasında denizden Konstantinopolis'i kuşatmış olan Latinler ve Venediklilerin isteklerine uygun olarak II. İsaakios Angelos ve oğlu IV. Aleksios Angelos'un ortak imparator ilan edilmesi kararından hoşnut olmayan papazlar ve büyük bir grup halk ile beraber Ayasofya Kilisesi'nde yaptıkları devlet konseyine benzer bir toplantı ile Nikolaos Kanabos'u Bizans İmparatoru olarak seçmeleridir.[3] Palaiologus Hanedanı döneminde, Senatör ünvanı bir süre yaşamıştır, fakat 14. yüzyıl ortasında yaşanan krizler, bu antik kurumu sonunda ortadan kaldırmıştır.
Senato Binası
Konstantinopolis'te iki tane Senato binası vardı; bir tanesi Konstantin tarafından inşa edilmiş ve Justinian tarafından restore edilmişti, "Augustaion" adı verilen tören alanının doğu tarafında, Büyük Saray'a yakın Magnaura'dayken, diğeri Konstantin Forum'unun kuzey tarafındaydı. Senato, binalarını 6. yüzyılda kaybetti ve ondan sonra Büyük Saray'da toplanmaya başladı.
Kaynakça
Kitaplar
- Bury, J. B. History of the Later Roman Empire, Volume 1.