Nemli burunlu primatlar: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
6. satır: | 6. satır: | ||
| alem= [[Animalia]] |
| alem= [[Animalia]] |
||
| şube =[[Chordata]] |
| şube =[[Chordata]] |
||
| altşube = [[Vertebrata]] |
|||
| infraşube =[[Gerçekçeneliler|Gnathostomata]] |
|||
| sınıf = [[Memeliler|Mammalia]] |
| sınıf = [[Memeliler|Mammalia]] |
||
| infrasınıf =[[Placentalia]] <small>(Eteneliler)</small> |
| infrasınıf =[[Placentalia]] <small>(Eteneliler)</small> |
||
23. satır: | 21. satır: | ||
== Özellikleri == |
== Özellikleri == |
||
Nemli burunlu maymunları, diğer alt takımı oluşturan [[kuru burunlu maymunlar]]'dan farklı kılan bir sürü değişik özellikleri vardır. İsimlerini veren özellik, burunun [[Rhinarium]]'u aynı [[kedigiller]]'de olduğu gibi sürekli nemli olması, aynı zamanda iyi gelişmiş bir koku duyusu'nun kanıtıdır. Diğer bir fark, başparmağın diğer parmaklardan pek farklı olmaması ve ikinci ayak parmağın temizlik parmağı olarak evrimleşmiş olmasıdır. Ayrıca insanların'da içinde yer aldığı kuru burunlu maymunlar alt takımında genelde tek bir yavru doğarken, nemli burunlularda daha fazla yavru doğar. |
|||
{{Başka dilden çevrilmekte}} |
|||
Feuchtnasenaffen unterscheiden sich in einer Reihe von Merkmalen von der anderen Unterordnung, den [[Trockennasenaffen]]. Namensgebender Unterschied ist der [[Nasenspiegel]] (Rhinarium), der bei diesen Tieren wie bei den Katzen feucht ist, was sich auch im besser entwickelten Geruchssinn widerspiegelt. Weitere Unterschiede liegen im [[Daumen]] (der nur in einem schwächeren Ausmaß den anderen Fingern gegenübergestellt werden kann), einer vorhandenen [[Putzkralle]] an der zweiten Zehe und anderen anatomischen Merkmalen. Darüber hinaus kommen bei Feuchtnasenaffen eher Mehrlingsgeburten vor, während bei den Trockennasenaffen die Einzelgeburten überwiegen. |
|||
== Yayılım == |
== Yayılım == |
||
Yedi familya'nın beşi [[Madagaskar]] adasında yaşar. Diğer iki familyanın birisi [[Orta Afrika|Orta-]] ve [[Güney Afrika]]'da diğeri [[Güney Asya|Güney-]] ve [[Güneydoğu Asya]]'da yaşar. |
|||
== Sınıflandırma == |
== Sınıflandırma == |
||
* |
* Madagaskar adasında yaşayanlar '''[[Makimsiler]]''' (Lemuriformes) grubu içinde toplanır ve 5 yaşayan ile 1 soyu tükenmiş familyayı kapsar: |
||
** [[ |
** [[Asıl makigiller]] (Lemuridae) |
||
** [[ |
** [[Kedi makisigiller]] (Cheirogaleidae) |
||
** [[ |
** [[Gelincik makisigiller]] (Lepilemuridae) |
||
** [[ |
** [[Indrigiller]] (Indriidae) |
||
** [[ |
** [[Uzunparmaklıgiller]] (Daubentoniidae) |
||
** [[Megaladapidae]] † |
** [[Megaladapidae]] † |
||
* |
* Asya'da ve Afrika'da yaşayan 2 familya '''[[Lorimsiler]]''' (Lorisiformes) grubunu oluşturur: |
||
** [[ |
** [[Lorigiller]] (Lorisidae) |
||
** [[ |
** [[Galagogiller]] (Galagonidae) |
||
* |
* '''[[Adapiformes]]''' adında üçüncü bir grub [[Eosen]] devrinden [[Miosen]] devrine kadar Kuzey Amerika ve Avrasya'da yaşamış birçok türü kapsamaktadır. |
||
== Kitaplar == |
== Kitaplar == |
Sayfanın 20.40, 21 Temmuz 2010 tarihindeki hâli
Nemli burunlu maymunlar | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Sınıflandırma
| ||||||||||||||||
Metne bakınız. |
Nemli burunlu maymunlar (Strepsirrhini) maymunlar takımının bir alt takımı. Bu grubun mensupları eskiden önmaymunlar olarak adlandırılırdı ve uzunbacaklıgiller (Tarsiidae) familyasını'da içerirdi. Artık bu sınıflandırma kabul edilmemekte.
Maymunların diğer alt takımı kuru burunlu maymunlar'dır (Haplorhini).
Özellikleri
Nemli burunlu maymunları, diğer alt takımı oluşturan kuru burunlu maymunlar'dan farklı kılan bir sürü değişik özellikleri vardır. İsimlerini veren özellik, burunun Rhinarium'u aynı kedigiller'de olduğu gibi sürekli nemli olması, aynı zamanda iyi gelişmiş bir koku duyusu'nun kanıtıdır. Diğer bir fark, başparmağın diğer parmaklardan pek farklı olmaması ve ikinci ayak parmağın temizlik parmağı olarak evrimleşmiş olmasıdır. Ayrıca insanların'da içinde yer aldığı kuru burunlu maymunlar alt takımında genelde tek bir yavru doğarken, nemli burunlularda daha fazla yavru doğar.
Yayılım
Yedi familya'nın beşi Madagaskar adasında yaşar. Diğer iki familyanın birisi Orta- ve Güney Afrika'da diğeri Güney- ve Güneydoğu Asya'da yaşar.
Sınıflandırma
- Madagaskar adasında yaşayanlar Makimsiler (Lemuriformes) grubu içinde toplanır ve 5 yaşayan ile 1 soyu tükenmiş familyayı kapsar:
- Asıl makigiller (Lemuridae)
- Kedi makisigiller (Cheirogaleidae)
- Gelincik makisigiller (Lepilemuridae)
- Indrigiller (Indriidae)
- Uzunparmaklıgiller (Daubentoniidae)
- Megaladapidae †
- Asya'da ve Afrika'da yaşayan 2 familya Lorimsiler (Lorisiformes) grubunu oluşturur:
- Lorigiller (Lorisidae)
- Galagogiller (Galagonidae)
- Adapiformes adında üçüncü bir grub Eosen devrinden Miosen devrine kadar Kuzey Amerika ve Avrasya'da yaşamış birçok türü kapsamaktadır.
Kitaplar
- Thomas Geissmann: Vergleichende Primatologie. Springer, Berlin 2003, ISBN 3-540-43645-6
- Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. The Johns Hopkins University Press, Baltimore 1999, ISBN 0-8018-5789-9.