Arpiar Arpiaryan: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
ek bilgi |
|||
23. satır: | 23. satır: | ||
== Siyasi aktivizmi == |
== Siyasi aktivizmi == |
||
Yazar olmanın yanı sıra, Arpiar Arpiaryan, Sultan [[II. Abdülhamid]]'in Ermeni nüfusuna yönelik muamelesi ışığında Osmanlı İmparatorluğu'ndaki reformları destekleyen bir siyasi aktivist ve devrimciydi. 1889'da Arpiarian, [[Sosyal Demokrat Hınçak Partisi]]'ne katıldı ve Osmanlı vilayetlerinde eğitimi yaymak için bir grup gençle Ararat Cemiyeti'ni kurdu. |
|||
<!-- |
<!-- |
||
In 1890, he participated in the [[Kum Kapu demonstration]] and was arrested as a revolutionary with a number of other Hunchakians and jailed for two months.<ref name="hye"/><ref name="heritage"/> He was released in a general amnesty. In 1891, he founded and became editor of the daily ''Hayrenik'' (Հայրենիք, Fatherland) with his friend, Hovhannes Shahnazarian. This paper was suppressed by the sultan for its democratic ideas.<ref name="heritage"/> |
|||
=== Escape from Hamidian massacres === |
=== Escape from Hamidian massacres === |
Sayfanın 00.16, 7 Mart 2021 tarihindeki hâli
Arpiar Arpiaryan | |
---|---|
Doğum | 21 Aralık 1851 Osmanlı Devleti |
Ölüm | 12 Şubat 1908 (56 yaşında) Kahire, Britanya Mısırı |
Milliyet | Osmanlı Ermeni |
Meslek | yazar |
Arpiar Arpiaryan (Ermenice: Արփիար Արփիարեան) (21 Aralık 1851 – 12 Şubat 1908) etkili bir 19. yüzyıl Ermeni yazarı, Ermeni edebiyatında realizmin öncüsü ve siyasi bir aktivisttir.
Gençlik ve eğitim
Arpiar Arpiaryan, 1851'de bir gemide doğdu, aslen Eğin'den olan ebeveynleri Samsun'dan İstanbul'a seyahat ediyorlardı. Aile, Arpiar'ın Tarkmanchats (Թարգմանչաց) Ermeni okuluna gittiği Ortaköy banliyösüne yerleşti.[1] 1867'de Murat-Rafayelyan (Մուրատ-Ռափայէլեան) okuluna devam etmesi için Venedik'e gönderildi. Murat-Rafayelyan'da Gevont Alişan'ın himayesinde Ermeni dili ve tarihi okudu. Ayrıca Fransız ve İtalyan edebiyatına aşina oldu. Okuldan mezun oldu ve Konstantinopolis'e döndü ve burada kendisine Ermeni Patrikhanesi'nde sekreterlik görevi teklif edildi. Bu süre zarfında muhasebeci olarak da çalıştı. Bununla birlikte, Arpiaryan'ın gerçek çağrısı gazetecilik ve edebiyattı.[2]
Gazetelerde çalışması ve Tiflis'i ziyareti
Edebiyat alanındaki ilk çalışmaları Grigor Artsruni'nin Tiflis'te yayınlanan Mshak (Մշակ) gazetesinde başladı. İstanbul'daki Ermeni yaşamının çeşitli yönleri hakkında "Haygag" (Հայկակ) mahlasıyla hicivle tatlandırılmış makaleler yazardı. 1878'de, gazetelere ve süreli yayınlara, ünlü Ermeni yazar ve politikacı Kirkor Zöhrap ile birlikte (1884-1893) editörlüğünü yaptığı Masis'te düzenli olarak katkıda bulunmuştu.[2] Makaleleri Kafkasyalı Ermeniler arasında çok popüler oldu. 1884'te ünlü bir yazar olarak kabul edildiği Eçmiyazin'de yeni bir Katolikos seçilmesi vesilesiyle Tiflis'i ziyaret etti. Orada Doğu Ermenicesi yazarları Raffi, Proshian, Ağayan ve diğerleriyle tanışma fırsatı buldu.
İstanbul'a yeni izlenimler ve bilgilerle döndükten sonra Ughevorutiun i Kovkasia (Ուղեւորութիւն ի Կովկասիա, Kafkasya'da Seyahatler) başlıklı bir dizi makale yazdı. 1884'te, diğer aydınlarla birlikte, Doğu ve Batı Ermeniceleri arasında daha yakın ilişkileri teşvik etmek amacıyla Arevelk (Արեւելք, Doğu) adlı yeni bir günlük gazete yayınladı.[2] Demokratik eğilimleri olan edebi ve politik bir gazete olan Arevelk, realizm okulunun çekirdeğini oluşturacak bir dizi genç yazarı kendine çekti. Gazete 1912'ye kadar yayınlandı.[2]
Siyasi aktivizmi
Yazar olmanın yanı sıra, Arpiar Arpiaryan, Sultan II. Abdülhamid'in Ermeni nüfusuna yönelik muamelesi ışığında Osmanlı İmparatorluğu'ndaki reformları destekleyen bir siyasi aktivist ve devrimciydi. 1889'da Arpiarian, Sosyal Demokrat Hınçak Partisi'ne katıldı ve Osmanlı vilayetlerinde eğitimi yaymak için bir grup gençle Ararat Cemiyeti'ni kurdu.
Kaynakça
Konuyla ilgili yayınlar
- Encyclopedia of world literature in the 20th century, by Leonard S. Klein, Steven Serafin, Walter D. Glanze, 1993, p. 120
- Concise Armenian Encyclopedia, Ed. by acad. K. Khudaverdyan, Yerevan, 1990, Vol. 1, p. 426.
- The Heritage of Armenian Literature: From The Eighteenth Century To Modern Times, by Agop J. Hacikyan, Gabriel Basmajian, Edward S. Franchuk, p. 452