Yengeç Dönencesi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
İnterviki bağlantıları çıkarıldı |
bilgi+geçtiği koordinatlar |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
[[Dosya:Wendekreise.png|right|thumb|350px|Dönenceler ile ortalarındaki Ekvator. Dönencelerden kuzeyde olanı Yengeç dönencesidir.]] |
[[Dosya:Wendekreise.png|right|thumb|350px|Dönenceler ile ortalarındaki Ekvator. Dönencelerden kuzeyde olanı Yengeç dönencesidir.]] |
||
{{Diğer anlamı|Yengeç Dönencesi (anlam ayrımı)}} |
{{Diğer anlamı|Yengeç Dönencesi (anlam ayrımı)}} |
||
'''Yengeç Dönencesi''', yeryüzünün kuzey yarım küresinde [[Ekvator]]'un 23° 27' kuzeyinden geçtiği varsayılan |
'''Yengeç Dönencesi''' (Tropic of Cancer), yeryüzünün kuzey yarım küresinde [[Ekvator]]'un 23° 27' kuzeyinden geçtiği varsayılan [[enlem]]dir. 23° 27' kuzey enlemine Yengeç Dönencesi adı verilir. Yerküre 23° 27' [[eksen eğikliği]]ne sahip olduğu için oluşur. Yerküre yörüngesinde [[21 Haziran]] konumunda iken, kuzey yarımküre güneşe doğru 23° 27' eğiktir. Bu durumda güneş ışınları Ekvatordan 23° 27' kuzeye, yani Yengeç Dönencesine dik düşer. |
||
Yengeç Dönencesi, 23°27′ güney enleminde yer alan [[Oğlak Dönencesi]]nin simetriğidir. [[Ekvator]], Yengeç Dönencesi, [[Oğlak Dönencesi]], [[Kuzey Kutup Dairesi]] ve [[Güney Kutup Dairesi]] beş önemli enlemdir. |
|||
21 Haziranda Güneş ışınları Yengeç Dönencesine dik açıyla gelir. Bu duruma bağlı olarak: |
|||
21 Haziranda Güneş ışınları Yengeç Dönencesine dik açıyla gelmesine bağlı olarak: |
|||
*Kuzey yarımkürede yaz mevsimi, güney yarımkürede ise kış mevsimi başlamaktadır. |
*Kuzey yarımkürede yaz mevsimi, güney yarımkürede ise kış mevsimi başlamaktadır. |
||
| 15. satır: | 17. satır: | ||
Yengeç [[Dönence]]si'nin üzerinden geçtiği ülkeler, batıdan doğuya (harita üzerinde) sırasıyla; [[Meksika]], [[Bahamalar]], [[Batı Sahra]], [[Moritanya]], [[Mali]], [[Cezayir]], [[Nijer]], [[Libya]], [[Mısır]], [[Suudi Arabistan]], [[Birleşik Arap Emirlikleri]], [[Umman]], [[Hindistan]], [[Bangladeş]], [[Miyanmar]], [[Çin]] ve [[Tayvan]]'dır. |
Yengeç [[Dönence]]si'nin üzerinden geçtiği ülkeler, batıdan doğuya (harita üzerinde) sırasıyla; [[Meksika]], [[Bahamalar]], [[Batı Sahra]], [[Moritanya]], [[Mali]], [[Cezayir]], [[Nijer]], [[Libya]], [[Mısır]], [[Suudi Arabistan]], [[Birleşik Arap Emirlikleri]], [[Umman]], [[Hindistan]], [[Bangladeş]], [[Miyanmar]], [[Çin]] ve [[Tayvan]]'dır. |
||
== Adı == |
|||
Dönenceler tespit edildiği 2000 yıl önce Dünya 21 Haziran'da [[Cancer (takımyıldız)|Cancer (Yengeç) Takımyıldızı]] karşısındaydı. '''Tropic of Cancer''' adı buradan geliyordu. Fakat Dünya'nın [[Yörüngesel salınım]] hareketi dolayısı ile 21 Haziranda artık [[Taurus (takımyıldız)|Taurus (Boğa) Takımyıldızı]] karşısındadır. |
|||
[[Dosya:Trópico de Cáncer en México - Carretera 83 (Vía Corta) Zaragoza-Victoria, Km 27+800.jpg|Yengeç Dönencesinin 2005-2010 yılları arasındaki yıllık kayma miktarı Meksika'da fedaral karayolunun 27.km'sinde işaretlenmiştir.|thumb]] |
|||
{| class="wikitable plainrowheaders" |
|||
! scope="col" width="140" | Koordinat |
|||
! scope="col" | Ülke, bölge veya deniz |
|||
! scope="col" | Not |
|||
|- |
|||
| {{Coord|23|26|N|0|0|E|type:landmark|name=Prime Meridian}} |
|||
! scope="row" | {{DZA}} |
|||
| |
|||
|- |
|||
| {{Coord|23|26|N|11|51|E|type:country|name=Niger}} |
|||
! scope="row" | {{NER}} |
|||
| |
|||
|-valign="top" |
|||
| {{Coord|23|26|N|12|17|E|type:country|name=Libya}} |
|||
! scope="row" | {{LBY}} |
|||
| {{CHA}} kuzeyinden geçer {{Coord|23|26|N|15|59|E|type:landmark|name=Northernmost point of Chad}} |
|||
|-valign="top" |
|||
| {{Coord|23|26|N|25|0|E|type:country|name=Egypt}} |
|||
! scope="row" | {{EGY}} |
|||
| [[Nasır Gölü]]'den geçer. |
|||
|- |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|23|26|N|35|30|E|type:waterbody|name=Red Sea}} |
|||
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Kızıl Deniz]] |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | |
|||
|- |
|||
| {{Coord|23|26|N|38|38|E|type:country|name=Saudi Arabia}} |
|||
! scope="row" | {{SAU}} |
|||
| |
|||
|- |
|||
| {{Coord|23|26|N|52|10|E|type:country|name=United Arab Emirates}} |
|||
! scope="row" | {{ARE}} |
|||
| [[Abu Dabi Emirliği]] |
|||
|- |
|||
| {{Coord|23|26|N|55|24|E|type:country|name=Oman}} |
|||
! scope="row" | {{OMN}} |
|||
| |
|||
|- |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|23|26|N|58|46|E|type:waterbody|name=Indian Ocean}} |
|||
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Hint Okyanusu]] |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | [[Umman Denizi]] |
|||
|-valign="top" |
|||
| {{Coord|23|26|N|68|23|E|type:country|name=India}} |
|||
! scope="row" | {{IND}} |
|||
| [[Gujarat]], [[Racastan]], [[Madhya Pradeş]], [[Çatisgarh]], [[Carkhand]] [[Batı Bengal]]<!-- DO NOT ADD TRIPURA AND MIZORAM HERE! Take a good look at the whole table and think about it... --> |
|||
|-valign="tpo" |
|||
| {{Coord|23|26|N|88|47|E|type:country|name=Bangladesh}} |
|||
! scope="row" | {{BGD}} |
|||
| [[Khulna Division|Khulna]], [[Dakka ili|Dakka]], [[Chittagong İli|Chittagong]] Divisions |
|||
|- |
|||
| {{Coord|23|26|N|91|14|E|type:country|name=India}} |
|||
! scope="row" | {{IND}} |
|||
| [[Tripura]] |
|||
|- |
|||
| {{Coord|23|26|N|91|56|E|type:country|name=Bangladesh}} |
|||
! scope="row" | {{BGD}} |
|||
| [[Chittagong İli|Chittagong]] |
|||
|- |
|||
| {{Coord|23|26|N|92|19|E|type:country|name=India}} |
|||
! scope="row" | {{IND}} |
|||
| State of [[Mizoram]] |
|||
|- |
|||
| {{Coord|23|26|N|93|23|E|type:country|name=Myanmar}} |
|||
! scope="row" | {{MMR}} |
|||
| [[Chin Eyaleti]], [[Sagaing Division]], [[Mandalay Division]], [[Shan Eyaleti]] |
|||
|-valign="top" |
|||
| {{Coord|23|26|N|98|54|E|type:country|name=China}} |
|||
! scope="row" | {{CHN}} |
|||
| [[Yünnan]], [[Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi|Guangxi]], [[Guangdong]] |
|||
|- |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|23|26|N|117|8|E|type:waterbody|name=Taiwan Strait}} |
|||
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | Taiwan Boğazı |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | |
|||
|-valign="top" |
|||
| {{Coord|23|26|N|120|8|E|type:country|name=Taiwan}} |
|||
! scope="row" | {{TWN}} |
|||
| [[Chiayi County]], [[Hualien (ilçe)|Hualien]] |
|||
|-valign="top" |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|23|26|N|121|29|E|type:waterbody|name=Philippine Sea}} |
|||
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Filipin Denizi]] |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | |
|||
|-valign="top" |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|23|26|N|142|00|E|type:waterbody|name=Pacific Ocean}} |
|||
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Büyük okyanus]] |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | Necker Island, [[Hawaii]], {{USA}} güneyinden geçer. |
|||
|- |
|||
| {{Coord|23|26|N|110|15|W|type:country|name=Mexico}} |
|||
! scope="row" | {{MEX}} |
|||
| [[Baja California Sur|Güney Aşağı Kaliforniya]] |
|||
|- |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|23|26|N|109|24|W|type:waterbody|name=Gulf of California}} |
|||
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Kaliforniya Körfezi]] |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | |
|||
|-valign="top" |
|||
| {{Coord|23|26|N|106|35|W|type:country|name=Mexico}} |
|||
! scope="row" | {{MEX}} |
|||
| [[Sinaloa]], [[Durango]], [[Zacatecas]], [[San Luis Potosí]], [[Nuevo León]], [[Tamaulipas]] |
|||
|- |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|23|26|N|97|45|W|type:waterbody|name=Gulf of Mexico}} |
|||
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Meksika Körfezi]] |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | |
|||
|-valign="top" |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|23|26|N|83|0|W|type:waterbody|name=Atlantic Ocean}} |
|||
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Atlas Okyanusu]] |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | [[Florida Boğazı]], [[Nicholas Channel]]<br/>[[Cay Sal Bank|Anguilla Cays]] ({{BAH}}) hemen güneyinden geçer.<br/>[[Santaren Channel]] |
|||
|- |
|||
| {{Coord|23|26|N|76|0|W|type:country|name=Bahamas}} |
|||
! scope="row" | {{BAH}} |
|||
| Exuma Adası ve Long Adası |
|||
|- |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | {{Coord|23|26|N|75|10|W|type:waterbody|name=Atlantic Ocean}} |
|||
! scope="row" style="background:#b0e0e6;" | [[Atlas Okyanusu]] |
|||
| style="background:#b0e0e6;" | |
|||
|- |
|||
| {{Coord|23|26|N|15|57|W|type:country|name=Western Sahara}} |
|||
! scope="row" | [[Batı Sahra]] |
|||
| {{MAR}} veya {{SADR}} |
|||
|- |
|||
| {{Coord|23|26|N|12|0|W|type:country|name=Mauritania}} |
|||
! scope="row" | {{MRT}} |
|||
| |
|||
|- |
|||
| {{Coord|23|26|N|6|23|W|type:country|name=Mali}} |
|||
! scope="row" | {{MLI}} |
|||
| |
|||
|- |
|||
| {{Coord|23|26|N|2|23|W|type:country|name=Algeria}} |
|||
! scope="row" | {{DZA}} |
|||
| |
|||
|- |
|||
|} |
|||
== Ayrıca bakınız == |
== Ayrıca bakınız == |
||
Sayfanın 15.56, 12 Haziran 2018 tarihindeki hâli
Yengeç Dönencesi (Tropic of Cancer), yeryüzünün kuzey yarım küresinde Ekvator'un 23° 27' kuzeyinden geçtiği varsayılan enlemdir. 23° 27' kuzey enlemine Yengeç Dönencesi adı verilir. Yerküre 23° 27' eksen eğikliğine sahip olduğu için oluşur. Yerküre yörüngesinde 21 Haziran konumunda iken, kuzey yarımküre güneşe doğru 23° 27' eğiktir. Bu durumda güneş ışınları Ekvatordan 23° 27' kuzeye, yani Yengeç Dönencesine dik düşer.
Yengeç Dönencesi, 23°27′ güney enleminde yer alan Oğlak Dönencesinin simetriğidir. Ekvator, Yengeç Dönencesi, Oğlak Dönencesi, Kuzey Kutup Dairesi ve Güney Kutup Dairesi beş önemli enlemdir.
21 Haziranda Güneş ışınları Yengeç Dönencesine dik açıyla gelmesine bağlı olarak:
- Kuzey yarımkürede yaz mevsimi, güney yarımkürede ise kış mevsimi başlamaktadır.
- Yengeç dönencesinden kuzeye gidildikçe gündüz süreleri daha fazla uzar. Güneye gidildikçe gece süreleri uzar.
- Dünya üzerinde herhangi bir noktadan, kuzeye doğru gidildikçe gündüzler uzamaya, güneye doğru gidildikçe geceler uzun olmaya başlar.
- Kuzey yarımkürede en uzun gündüz, en kısa gece yaşanır. Bu duruma yaz gündönümü adı verilir. Güney yarımkürede ise bunun tam tersidir.
- Yengeç dönencesine güneş ışınları dik açıyla geldiği için gölge boyu sıfırdır.
- Bu tarihten sonra güneşin dik açı ile geldiği yerler güneye doğru kaymaya başlar.
- Bu tarihten sonra kuzey yarımkürede gündüzler kısalmaya, geceler ise uzamaya başlar. Fakat 23 Eylül tarihine kadar gündüzler gecelerden uzun olmaya devam eder. 23 Eylül'de gece-gündüz eşitliği (12 saat gündüz-12 saat gece) yaşanır.
- 23 Eylül günü ise güneş ışınlarının dik açı ile geldiği yer 0° enlemi olan Ekvatordur.
Yengeç Dönencesi'nin üzerinden geçtiği ülkeler, batıdan doğuya (harita üzerinde) sırasıyla; Meksika, Bahamalar, Batı Sahra, Moritanya, Mali, Cezayir, Nijer, Libya, Mısır, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman, Hindistan, Bangladeş, Miyanmar, Çin ve Tayvan'dır.
Adı
Dönenceler tespit edildiği 2000 yıl önce Dünya 21 Haziran'da Cancer (Yengeç) Takımyıldızı karşısındaydı. Tropic of Cancer adı buradan geliyordu. Fakat Dünya'nın Yörüngesel salınım hareketi dolayısı ile 21 Haziranda artık Taurus (Boğa) Takımyıldızı karşısındadır.
_Zaragoza-Victoria,_Km_27%2B800.jpg)
Ayrıca bakınız
|