Lesnovo Manastırı: Revizyonlar arasındaki fark

Lesnova manastırı
	Başmelek Mikail Kilisesi, 1912.
Temel bilgiler
Konum	Makedonya Cumhuriyeti
Koordinatlar	42°00′48″K 22°13′42″D / 42.01333°K 22.22833°D
İnanç	Hristiyanlık
Mezhep	Ortodoks
Açılış	11. ya da 12. yüzyıl?
Durum	kullanımda
Mimari
Mimari tür	Bizans mimarisi
Mimari biçim	Orta Çağ Sırbistan mimarisi
Özellikler
Kubbe sayısı	2

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 20.24, 25 Mayıs 2016 tarihindeki hâli

Lesnova Manastırı, ya da resmi adıyla Başmelek Mikail ve Lesnova'lı keşiş aziz Gabriel manastırı (Makedonca: Свети Архангел Михаил и пустиножителот Гаврил Лесновски)^[1] Ortaçağ Makedonya'sının en önemli anıtlarından biridir. günümüze ulaşan yapı bir 14. yüzyıl bir Sırp soylusu olan Jovan Oliver tarafından yaptırılmıştır. Manastırın katholikonu genel olarak iyi korunmuş freskleri ile ünlüdür ve bugün hala Makedon Ortodoks Kilisesi'ne bağlı olarak aktifliğini sürdürmektedir.

Konum

Manastır, Osogovo dağının Güney-Batı yamaçlarında, yaklaşık 870 metre yükseklikte bulunan Lesnovo köyünde yer almaktadır. Lesnova köyüne en yakın konumda olan diğer kasaba Zletovo'dur ve her iki yerleşim yeri de Probiştip'e bağlıdır.^[1]

Kuruluş

Aziz Gabriel'in günümüze ulaşan biyografisine göre kilise onun yaşadığı dönemde 11 ya da 12. yüzyılda kurulmuştu. Ancak bugün bilinen manastır kompleksi 1341 yılında despot Jovan Oliver tarafından inşa ettirilmiştir. Jovan Oliver o dönemde Sırp Krallığı'nın ileri gelenlerinden biridir ve manastırın çevresini de kapsayan bir bölgeyi kontrol etmektedir. Başmelek Mikail'e adadığı kilise dışında bölgede bir çok konut da inşa ettirmiştir. 1342 yılında Oliver kiliseyi tüm varlığıyla birlikte Aynoroz'un saygın kiliselerinden Hilandar'ın kontrolüne devretmiştir.

Dušan (1355) ve oğlu Zayıf Uroš (1371) döneminde Hilandar kilisesinden bağımsız hale getirilen kilise hakkında bu tarihten sonra ne olduğuna yönelik kayıtlar yetersizdir. 1381 yılında, yerel beylerden Konstantin Dejanović kiliseyi bir kez daha Hilandar'a bağlamıştır.

Mimari

Kilisenin en eski bölümü, 1341 yılında yapılan ve bir kubbe ile örtülen merkezi haç planlı ana alandır. Mimarisi temel olarak geç bizans mimarisi olarak değerlendirilir.^[2] Bizans ekolünden gelerek gelişen bu mimari özellikle Makedonya coğrafyasında belirli bir takım özelliklerle kendini göstermektedir. Bu bağlamda kilise gerek mimari, gerekse freskleri açısından Orta Çağ Sırbistan mimarisi başlığı altında da değerlendirilebilir.

1347 yılında kiliseye eklenen narteks de keza merkezi alanda olduğu gibi freskler ile süslendi. 1588 yılında Nikola Pepić tarafından nartekse eklenen batı girişi ise eski dönemlere kıyasen bir hayli gösterişsizdir. 20. yüzyıl ortalarında yıkılan bu bölüm son dönemde orijinaline uygun olarak yeniden inşa edilmiştir.

Freskler

Kilise 1346-47 yıllarında, narteks ise 1349 yılında freskler ile süslenmiştir. Freskleri yapan 4 ayrı sanatçı olduğu kabul edilir. Bunlardan üçünün isimleri bilinmektedir. (Sevasto, Mihail ve Marko). Aynı dönemde resmedilen freskler olmalarına rağmen stilistik açıdan farklılıklar gösterirler. Bazı ressamlar parlak ve hareketli bir stili izlemişken, bazıları daha sakin tasvirler ortaya koymuşlardır.

Tasvirlerden bazıları Hristiyan ikonografisinde bilinmeyen metodlar kullanılarak yapılmıştır. Örneğin kırmızı renk ile tasvir edilen Başmelek Mikail atının üzerinde tanrının ordusunun bir kumandanı gibi tasvir edilmiştir. Dikkati çeken bir diğer tasvir Başmelek Mikail'in Konstantinopolis'i gelen Arap saldırılarına karşı koruduğunu gösteren fresktir. Kilisede çeşitli azizlerin tasvirlerinin yanı sıra, özgür Sırp Kilisesi'nin kurucuları sayılan Aziz Simeon ve Aziz Sava'nın tasvirlerine de yer verilmiştir.^[3]

Kubbede diğer ortodoks kiliselerinde de olduğu gibi Christus Pantokrator freski görülür. Kilisede tasvir edilen sahneler arasında Kırk şehitler olayı, göksel ayin, 4 evangelist sembolleri İsa'nın mucizeleri gibi sahneler sayılabilir. Apsiste bakire Meryem görünürken, İsa öncülüğünde havarileriyle birlikte gerçekleştirilen bir komünyon ayini tasviri de bemada görülebilmektedir.

Tüm bunların dışında kilisenin banisi Jovan Oliver de elinde kilisenin bir maketi ile tasvir edilmiştir. Lesnovo manastırında bulunan Başmelek Mikail kilisesi ikonografik açıdan yine Makedonya'da bulunan Decani, Gracanica ve Staro Nagoričane kiliseleri ile benzerlik gösterir.

İkonostasis

Büyük ahşap ikonostasis 1811-14 yıllarında Petre Filipović tarafından tamamlandı. Bu Petre Filipović'in yaptığı meşhur ikonostasislerden ilkidir.^[4]

Ayrıca bkz.

Orta_Çağ_Sırbistan_mimarisi

Notlar

^ ^a ^b "Лесновскиот манастир". macedonium.org. Erişim tarihi: 4 June 2015.
^ "Monastery Lesnovo". atlantaserbs.com. Erişim tarihi: 4 June 2015.
^ "Manastir Lesnovo". Dereta. Erişim tarihi: 4 June 2015.
^ "Lesnovo Monastery". utms.edu.mk. Erişim tarihi: 4 June 2015.

[macedonium.org-1] "Лесновскиот манастир". macedonium.org. Erişim tarihi: 4 June 2015.

[2] "Monastery Lesnovo". atlantaserbs.com. Erişim tarihi: 4 June 2015.

[3] "Manastir Lesnovo". Dereta. Erişim tarihi: 4 June 2015.

[4] "Lesnovo Monastery". utms.edu.mk. Erişim tarihi: 4 June 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ 3. satır: / 3. satır: @@
 | resim                  = Lesnovo monastery.jpg
 | resim_boyutu           = 250px
-| resim_yazısı           = Başmelek Mikail Kilisesi
+| resim_yazısı           = Başmelek Mikail Kilisesi, 1912.
 | yer                    = [[Makedonya Cumhuriyeti]]
 | dini_inanç             = [[Hristiyanlık]]
@@ 15. satır: / 15. satır: @@
 |Bani=[[Jovan Oliver]]}}
-'''Lesnova Manastırı''', ya da resmi adıyla'' Başmelek Mikail ve Lesnova'lı keşiş aziz Gabriel manastırı''. ([[Makedonca]]: ''Свети Архангел Михаил и пустиножителот Гаврил Лесновски''),<ref name="macedonium.org">{{Şablon:Web kaynağı|url=http://www.macedonium.org/Macedonium.aspx?jazik=2&kid=2&pid=5&ppid=99&tid=112|title=Лесновскиот манастир|work=macedonium.org|accessdate=4 June 2015}}</ref> Ortaçağ [[Makedonya Cumhuriyeti|Makedonya]]'sının en önemli anıtlarından biridir. 14. yüzyıl bir Sırp soylusunun tarafından yaptırılmıştır. Kilise iyi korunmuş [[fresk]]<nowiki/>leri ile ünlüdür. Manastır bugün hala Makedon Ortodoks Kilisesi'ne bağlı olarak aktifliğini sürdürmektedir.
+'''Lesnova Manastırı''', ya da resmi adıyla'' Başmelek Mikail ve Lesnova'lı keşiş aziz Gabriel manastırı'' ([[Makedonca]]: ''Свети Архангел Михаил и пустиножителот Гаврил Лесновски'')<ref name="macedonium.org">{{Şablon:Web kaynağı|url=http://www.macedonium.org/Macedonium.aspx?jazik=2&kid=2&pid=5&ppid=99&tid=112|title=Лесновскиот манастир|work=macedonium.org|accessdate=4 June 2015}}</ref> Ortaçağ [[Makedonya Cumhuriyeti|Makedonya]]'sının en önemli anıtlarından biridir. günümüze ulaşan yapı bir 14. yüzyıl bir Sırp soylusu olan [[Jovan Oliver]] tarafından yaptırılmıştır. Manastırın [[katholikon]]<nowiki/>u genel olarak iyi korunmuş [[fresk]]<nowiki/>leri ile ünlüdür ve bugün hala [[Makedon Ortodoks Kilisesi]]'ne bağlı olarak aktifliğini sürdürmektedir.
 == Konum ==
-Manastır Osogovo dağının Güney-Batı yamaçlarında, yaklaşık 870 metre yükseklikte yer almaktadır. Lesnovo köyüne en yakın kasaba Zletovo'dur ve her iki yerleşim yeri de [[Probiştip]]'e bağlıdır.<ref name="macedonium.org">{{Şablon:Web kaynağı|url=http://www.macedonium.org/Macedonium.aspx?jazik=2&kid=2&pid=5&ppid=99&tid=112|title=Лесновскиот манастир|work=macedonium.org|accessdate=4 June 2015}}</ref>
+Manastır, Osogovo dağının Güney-Batı yamaçlarında, yaklaşık 870 metre yükseklikte bulunan Lesnovo köyünde yer almaktadır. Lesnova köyüne en yakın konumda olan diğer kasaba Zletovo'dur ve her iki yerleşim yeri de [[Probiştip]]'e bağlıdır.<ref name="macedonium.org">{{Şablon:Web kaynağı|url=http://www.macedonium.org/Macedonium.aspx?jazik=2&kid=2&pid=5&ppid=99&tid=112|title=Лесновскиот манастир|work=macedonium.org|accessdate=4 June 2015}}</ref>
 == Kuruluş ==
 [[Dosya:Jovan_Oliver.jpg|küçükresim|Elinde Başmelek Mikail kilisesinin maketini taşıyan despot [[Jovan Oliver]] freski]]
-Aziz Gabriel'in biyografisine göre kilise onun yaşadığı dönemde 11/12. yüzyılda kurulmuştu. Ancak bugün bilinen manastır kompleksi 1341 yılında despot Jovan Oliver tarafından kurulmuştur. [[Jovan Oliver]] o dönemde Sırp Krallığı'nın ileri gelenlerinden biridir ve manastırın çevresini de kapsayan bölgeyi kontrol etmektedir. [[Mikâil|Başmelek Mikail'e]] adadığı kilise dışında bölgede bir çok konut da inşa ettirmiştir. 1342 yılında Oliver kiliseyi tüm varlığıyla birlikte [[Aynoroz]]'un saygın kiliselerinden Hilandar'ın kontrolüne devretmiştir.
+Aziz Gabriel'in günümüze ulaşan biyografisine göre kilise onun yaşadığı dönemde 11 ya da 12. yüzyılda kurulmuştu. Ancak bugün bilinen manastır kompleksi 1341 yılında despot [[Jovan Oliver]] tarafından inşa ettirilmiştir. [[Jovan Oliver]] o dönemde Sırp Krallığı'nın ileri gelenlerinden biridir ve manastırın çevresini de kapsayan bir bölgeyi kontrol etmektedir. [[Mikâil|Başmelek Mikail'e]] adadığı kilise dışında bölgede bir çok konut da inşa ettirmiştir. 1342 yılında Oliver kiliseyi tüm varlığıyla birlikte [[Aynoroz]]'un saygın kiliselerinden Hilandar'ın kontrolüne devretmiştir.
-[[Stefan Dušan|Dušan]] (1355) ve oğlu [[V. Stefan Uroš|Zayıf Uroš]] (1371) döneminde Hilandar kilisesinden bağımsız hale getirilen kilise hakkında bu tarihten sonra ne olduğuna yönelik kayıtlar azdır. 1381 yılında, yerel beylerden [[Konstantin Dragaš|Konstantin Dejanović]] kiliseyi bir kez daha Hilandara bağlamıştır.
+[[Stefan Dušan|Dušan]] (1355) ve oğlu [[V. Stefan Uroš|Zayıf Uroš]] (1371) döneminde Hilandar kilisesinden bağımsız hale getirilen kilise hakkında bu tarihten sonra ne olduğuna yönelik kayıtlar yetersizdir. 1381 yılında, yerel beylerden [[Konstantin Dragaš|Konstantin Dejanović]] kiliseyi bir kez daha Hilandar'a bağlamıştır.
 == Mimari ==
+Kilisenin en eski bölümü, 1341 yılında yapılan ve bir kubbe ile örtülen merkezi haç planlı ana alandır. Mimarisi temel olarak geç bizans mimarisi olarak değerlendirilir.<ref>{{Şablon:Web kaynağı|url=http://www.atlantaserbs.com/learnmore/monasteries_and_towns/Lesnovo.htm|title=Monastery Lesnovo|work=atlantaserbs.com|accessdate=4 June 2015}}</ref> Bizans ekolünden gelerek gelişen bu mimari özellikle Makedonya coğrafyasında belirli bir takım özelliklerle kendini göstermektedir. Bu bağlamda kilise gerek mimari, gerekse freskleri açısından [[Orta Çağ Sırbistan mimarisi]] başlığı altında da değerlendirilebilir.
-[[Dosya:Lesnovo_monastery.jpg|küçükresim|Lesnovo manastırı, 1912 ]]
-Kilisenin en eski bölümü, 1341 yılında yapılan ve bir kubbe ile örtülen merkezi haç planlı merkezi ana alandır. Mimarisi temel olarak geç bizans mimarisi olarak değerlendirilir.<ref>{{Şablon:Web kaynağı|url=http://www.atlantaserbs.com/learnmore/monasteries_and_towns/Lesnovo.htm|title=Monastery Lesnovo|work=atlantaserbs.com|accessdate=4 June 2015}}</ref>
-yılında kiliseye eklenen narteks, aynı merkezi alanda olduğu gibi 1349 yılında freskler ile süslendi. 1588 yılında Nikola Pepić tarafından nartekse eklenen batı girişi ise eski dönemlere kıyasen bir hayli gösterişsizdir. 20. yüzyıl ortalarında yıkılan bu bölüm son dönemde orijinaline uygun olarak yeniden inşa edilmiştir.
+yılında kiliseye eklenen narteks de keza merkezi alanda olduğu gibi freskler ile süslendi. 1588 yılında Nikola Pepić tarafından nartekse eklenen batı girişi ise eski dönemlere kıyasen bir hayli gösterişsizdir. 20. yüzyıl ortalarında yıkılan bu bölüm son dönemde orijinaline uygun olarak yeniden inşa edilmiştir.
 == Freskler ==
 [[Dosya:Car_Dušan,_Manastir_Lesnovo,_XIV_vek.jpg|küçükresim|Stefan Dušan'ın portresi]]
-Kilise 1346-47 yıllarında, narteks ise 1349 yılında freskler ile süslenmiştir. Freskleri yapan 4 ayrı sanatçı olduğu kabul edilir. Bunlardan üçünün isimleri bilinmektedir. (Sevasto, Mihail ve Marko). Aynı dönemde resmedilen freskler olmalarına rağmen stilistik farklılıklar gösterirler. Bazı ressamlar parlak ve hareketli bir stili izlemiş, bazıları ise daha sakin tasvirler ortaya koymuşlardır.
+Kilise 1346-47 yıllarında, narteks ise 1349 yılında freskler ile süslenmiştir. Freskleri yapan 4 ayrı sanatçı olduğu kabul edilir. Bunlardan üçünün isimleri bilinmektedir. (Sevasto, Mihail ve Marko). Aynı dönemde resmedilen freskler olmalarına rağmen stilistik açıdan farklılıklar gösterirler. Bazı ressamlar parlak ve hareketli bir stili izlemişken, bazıları daha sakin tasvirler ortaya koymuşlardır.
-Tasvirlerden bazıları hristiyan ikonografisinde bilinmeyen metodlar kullanılarak yapılmıştır. Örneğin kırmızı renk ile tasvir edilen Başmelek [[Mikail]] atının üzerinde tanrının ordusunun bir kumandanı gibi tasvir edilmiştir. Dikkati çeken bir diğer tasvir Başmelek Mikail'in [[Konstantinopolis]]'i gelen Arap saldırılarına karşı koruduğunu gösteren fresktir. Kilisede çeşitli azizlerin tasvirlerinin yanı sıra, özgür [[Sırp Ortodoks Kilisesi|Sırp Kilisesi]]'nin kurucuları sayılan Aziz Simeon ve [[Aziz Sava]]'nın tasvirlerine de yer verilmiştir.<ref>{{Şablon:Web kaynağı|url=http://dereta.rs/feca7d74-f79c-404e-a919-363d345b421b/Manastir-Lesnovo.aspx#.VO0HmC7QOMU|title=Manastir Lesnovo|work=Dereta|accessdate=4 June 2015}}</ref>
+Tasvirlerden bazıları Hristiyan ikonografisinde bilinmeyen metodlar kullanılarak yapılmıştır. Örneğin kırmızı renk ile tasvir edilen Başmelek [[Mikail]] atının üzerinde tanrının ordusunun bir kumandanı gibi tasvir edilmiştir. Dikkati çeken bir diğer tasvir Başmelek Mikail'in [[Konstantinopolis]]'i gelen Arap saldırılarına karşı koruduğunu gösteren fresktir. Kilisede çeşitli azizlerin tasvirlerinin yanı sıra, özgür [[Sırp Ortodoks Kilisesi|Sırp Kilisesi]]'nin kurucuları sayılan Aziz Simeon ve [[Aziz Sava]]'nın tasvirlerine de yer verilmiştir.<ref>{{Şablon:Web kaynağı|url=http://dereta.rs/feca7d74-f79c-404e-a919-363d345b421b/Manastir-Lesnovo.aspx#.VO0HmC7QOMU|title=Manastir Lesnovo|work=Dereta|accessdate=4 June 2015}}</ref>
-Kubbe'de diğer ortodoks kiliselerinde de olduğu gibi Christus Pantokrator freski görülür. Kilisede tasvir edilen sahneler arasında [[Kırk şehitler olayı]], göksel ayin, 4 evangelist sembolleri İsa'nın mucizeleri gibi sahneler bulunur. Apsiste [[bakire Meryem]] görünürken, [[İsa]] öncülüğünde havarileriyle birlikte gerçekleştirilen bir komünyon ayini tasviri de görülebilmektedir.
+Kubbede diğer ortodoks kiliselerinde de olduğu gibi Christus Pantokrator freski görülür. Kilisede tasvir edilen sahneler arasında [[Kırk şehitler olayı]], göksel ayin, 4 evangelist sembolleri İsa'nın mucizeleri gibi sahneler sayılabilir. Apsiste [[bakire Meryem]] görünürken, [[İsa]] öncülüğünde havarileriyle birlikte gerçekleştirilen bir komünyon ayini tasviri de bemada görülebilmektedir.
-Tüm bunların dışında kilisenin banisi Jovan Oliver de elinde kilisenin bir maketi ile tasvir edilmiştir. Lesnovo manastırında bulunan Başmelek Mikail kilisesi ikonografik açıdan yine Makedonya'da bulunan Decani, Gracanica ve [[Aziz Georgios Kilisesi (Staro Nagoričane)|Staro Nagoričane]] kiliseleri ile benzerlik gösterir.
+Tüm bunların dışında kilisenin banisi [[Jovan Oliver]] de elinde kilisenin bir maketi ile tasvir edilmiştir. Lesnovo manastırında bulunan Başmelek Mikail kilisesi ikonografik açıdan yine Makedonya'da bulunan Decani, Gracanica ve [[Aziz Georgios Kilisesi (Staro Nagoričane)|Staro Nagoričane]] kiliseleri ile benzerlik gösterir.
 == İkonostasis ==
 Büyük ahşap ikonostasis 1811-14 yıllarında Petre Filipović tarafından tamamlandı. Bu Petre Filipović'in yaptığı meşhur ikonostasislerden ilkidir.<ref>{{Şablon:Web kaynağı|url=http://fair.utms.edu.mk/index.php/mosques-sp-19951/lesnovo-monastery-|title=Lesnovo Monastery|work=utms.edu.mk|accessdate=4 June 2015}}</ref>
+== Ayrıca bkz. ==
+*[[Orta_Çağ_Sırbistan_mimarisi]]
 == Notlar ==
 {{Reflist}}