Abaka

Başlığın diğer anlamları için Abaka sayfasına bakınız.

Argun ve Abaka, Argun'un kolunda küçük Gazan

Abaka Han, (Arapça: أباقا) İlhanlı hükümdarı (Şubat 1234'de Moğolistan'da doğmuş 1282 yılında Hemedan'da bu günkü İran'da ölmüştür). Cengiz Han'ın torunu ve İlhanlılar devletinin kurucusu Hülagû Han'ın ve Yesuncin Hatun'un (üvey annesi Dokuz Hatun) oğludur.

Kökeni ve erken yılları

Abaka yaşça büyük ve çok sevilen Hülagû Han'nın ve Yesuncin Hatun'nun oğullarıdır. Üvey annesi Dokuz Hatun Moğol - Kerait prensesi, hevesli bir Nesturi Hırıstiyan taraftarı birisiydi. Yönetimi sırasında Hırıstiyanlara karşı yumuşak davranırdı, ayrıca Budizm dinine ve atalarının dini olan Şamanizm'e karşı bağlıydı.

Yönetim devri

Abaka Han, babası Hülagû ile birlikte Bağdat'ın zaptına katıldı. Hülagû'nun ölümü üzerine 1265'te tahta çıktı. Aynı yıl Bizans İmparatoru VII. Mikhail'un gayrimeşru kızı Maria Despina (Maria Despina Palaiologina) ile evlendi.

Memluklar ve Kıpçaklarla savaştı. Memluk-Kıpçak dayanışmasına karşı Hıristiyan devletlerle ve papayla dostluk kurmaya, Moğol törelerini yaşatmaya ve sürdürmeye çalıştı. İslâmiyetin yayılmasını önlemek için Cengiz Yasası'nı en şiddetle uygulayan moğol hükümdarıdır. Döneminde İran'da Şii hareketi gelişmeye başlamış, Memluk Sultanı Baybars ve Altın Ordu imparatoru Berke ile mücadele etmiş ancak her iki cephede de yenilmiştir.

1 Nisan 1282 senesinde Hemedan'da öldü. Bazı kaynaklar onun zehirlenerek öldürüldüğünü, bazıları ise tutulduğu bir hastalıktan kurtulamadığını kaydederler. Abaka Hanın ölümünden sonra yerine yeni müslüman olan kardeşi Ahmet Teküder Han geçti.

Abaka'nın ölümünün ardından İstanbul'a dönen karısı Maria, rahibe olarak 1285 yılı civarında bugünkü Fatih semtinde bulunan Kanlı Kilise'yi kurmuştur.

Ayrıca bakınız

• İlhanlılar İmparatorluğu

Dış bağlantılar

• Meydan Larousse Ansiklopedisi

Önce gelen: Hülagû (1258 - 1265)

İlhanlılar İmparatorluğu Hulagu Hanedanı (1265 - 1282)

Sonra gelen: Ahmet Teküder (1282 - 1284)