Ermenice: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k Tartışma sayfasındaki tartışmanın seyrine göre tekrar konulabilir. Tabii bu meseleye daha kapsamlı değinilmesi ile birlikte. |
k Kaynaklı bilgiyi kaldırmayınız. Bu yapılan yanlıştır |
||
17. satır: | 17. satır: | ||
'''Ermenice''' (kendilerince {{lang|hy|[[wikt:հայերեն|հայերեն]]}} - Hayeren), [[Hint-Avrupa dil ailesi]]nden bir dil. [[Ermenistan]]'ın ve [[Tanınmayan veya sınırlı şekilde tanınan devletler listesi|uluslararası arenada tanınmayan]] [[Dağlık Karabağ Cumhuriyeti]]'nin resmî dilidir. |
'''Ermenice''' (kendilerince {{lang|hy|[[wikt:հայերեն|հայերեն]]}} - Hayeren), [[Hint-Avrupa dil ailesi]]nden bir dil. [[Ermenistan]]'ın ve [[Tanınmayan veya sınırlı şekilde tanınan devletler listesi|uluslararası arenada tanınmayan]] [[Dağlık Karabağ Cumhuriyeti]]'nin resmî dilidir. |
||
Bill Bryson'e göre, Ermenicedeki sözcüklerin %23'ü Ermenice kökenlidir.<ref>{{Kitap kaynağı|son=Bryson|ilk=Bill|yıl=1990|başlık=Mother Tongue|sayfalar=s. 68|dil=İngilizce|yayımcı=Penguin Books|isbn=0-140-14305-X}}</ref> |
|||
== Tarihçe == |
== Tarihçe == |
Sayfanın 11.47, 2 Şubat 2013 tarihindeki hâli
Bu sayfada devam eden bir çalışma vardır. Yardım etmek istiyorsanız ya da çalışma yarım bırakılmışsa, çalışmayı yapan kişilerle iletişime geçebilirsiniz. Bu sayfada son yedi gün içinde değişiklik yapılmadığı takdirde şablon sayfadan kaldırılacaktır. En son değişiklik, 11 yıl önce Nanahuatl (katkılar | kayıtlar) tarafından gerçekleştirildi ( ). |
Ermenice | |
---|---|
Հայերեն Hayeren | |
Ana dili olanlar | Ermenistan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti (uluslararası arenada tanınmamaktadır) |
Konuşan sayısı | 5.5 milyon (tarih gerekli) |
Dil ailesi | Hint-Avrupa Dilleri * Ermenice |
Yazı sistemi | Ermeni alfabesi |
Resmî durumu | |
Resmî dil | Ermenistan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti (uluslararası arenada tanınmamaktadır) |
Tanınmış azınlık dili | [1] Kıbrıs Cumhuriyeti Polonya Romanya |
Dil kodları | |
ISO 639-1 | hy |
ISO 639-2 | arm (B) hye (T) |
ISO 639-3 | – |
Ermenice (kendilerince Ermenice: հայերեն - Hayeren), Hint-Avrupa dil ailesinden bir dil. Ermenistan'ın ve uluslararası arenada tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin resmî dilidir.
Bill Bryson'e göre, Ermenicedeki sözcüklerin %23'ü Ermenice kökenlidir.[2]
Tarihçe
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Alfabesi, 405 yılında Aziz Mesrop Maştots tarafından bulunmuştur. [3] 19. yüzyılda Ermeni edebiyat dilinin de gelişmesiyle, Doğu Ermenicesi (Erivan) ve Batı Ermenicesi (İstanbul) lehçeleri arasındaki ayrım iyice ortaya çıkmış, o dönemler Farsçanın bir lehçesi sanılan bu dilin özgün bir Hint-Avrupa dili olduğu da anlaşılmıştır.
Sayılar
1 - Mek (Doğu Ermenice) - Meg (Batı Ermenice)
2 - Yerku (Doğu Ermenice) - Yergu (Batı Ermenice)
3 - Yerek (Doğu Ermenice) - Yerek (Batı Ermenice)
4 - Çors (Doğu Ermenice) - Çors (Batı Ermenice)
5 - Hing (Doğu Ermenice) - Hink (Batı Ermenice)
6 - Vets (Doğu Ermenice) - Vets (Batı Ermenice)
7 - Yot (Doğu Ermenice) - Yotı (Batı Ermenice)
8 - Ut (Doğu Ermenice) - Utı (Batı Ermenice)
9 - İn (Doğu Ermenice) - İnı (Batı Ermenice)
10 - Das (Doğu Ermenice) - Dası (Batı Ermenice)
20 - Kısan (Doğu Ermenice) - Kısan (Batı Ermenice)
50 - Hissun (Doğu Ermenice) - Hissun (Batı Ermenice)
100 - Haryur (Doğu Ermenice) - Harür (Batı Ermenice)
1000 - Hazar (Doğu Ermenice) - Hazar (Batı Ermenice)
Alfabe
İsim (Doğu/Batı) | küçük harf | büyük harf | Latin karşılığı | sayısal değeri | |
---|---|---|---|---|---|
1 | Ayb/Ayp | ա | Ա | a | 1 |
2 | Ben/Pen | բ | Բ | b | 2 |
3 | Gim/Kim | գ | Գ | g | 3 |
4 | Da/Ta | դ | Դ | d | 4 |
5 | Yeç | ե | Ե | e | 5 |
6 | Za | զ | Զ | z | 6 |
7 | E | է | Է | ē | 7 |
8 | It | ը | Ը | ə | 8 |
9 | To | թ | Թ | t῾ | 9 |
10 | Je | ժ | Ժ | ž | 10 |
11 | İni | ի | Ի | i | 20 |
12 | Liun/Lün | լ | Լ | l | 30 |
13 | Xe | խ | Խ | x | 40 |
14 | Tsa/Dza | ծ | Ծ | c | 50 |
15 | Ken/Gen | կ | Կ | k | 60 |
16 | Ho | հ | Հ | h | 70 |
17 | Dza/Tsa | ձ | Ձ | j | 80 |
18 | Ğat/Ğad | ղ | Ղ | ł | 90 |
19 | Çe/Ce | ճ | Ճ | č | 100 |
20 | Men | մ | Մ | m | 200 |
21 | Hi | յ | Յ | y | 300 |
22 | Nu | ն | Ն | n | 400 |
23 | Şa | շ | Շ | š | 500 |
24 | Vo | ո | Ո | o | 600 |
25 | Ça | չ | Չ | č῾ | 700 |
26 | Pe/Be | պ | Պ | p | 800 |
27 | Ce/Çe | ջ | Ջ | ǰ | 900 |
28 | Rra | ռ | Ռ | ṙ | 1000 |
29 | Se | ս | Ս | s | 2000 |
30 | Vev | վ | Վ | v | 3000 |
31 | Tiun/Dün | տ | Տ | t | 4000 |
32 | Re | ր | Ր | r | 5000 |
33 | Tso | ց | Ց | č | 6000 |
34 | Hiun/Hün | ւ | Ւ | w | 7000 |
35 | Piur/Pür | փ | Փ | p῾ | 8000 |
36 | Qe | ք | Ք | k῾ | 9000 |
37 | O | օ | Օ | ō | 10000 |
38 | Fe | ֆ | Ֆ | f | 20000 |
Türkiye'de Ermenice
Türkiye'de Ermenice (Batı Ermenice lehçesi) bugünkü Ermeni toplumunda sadece küçük bir azınlık tarafından konuşulmaktadır. Ermeni toplumunun yüzde 82'si Türkçe konuşurken, Ermeni toplumunun sadece yüzde 18'i Ermenice konuşuyor. Bu oran gençler arasında daha da düşüktür, ve yüzde 92'si Türkçe konuşurken, sadece yüzde 8'i Ermenice konuşmaktadır.[4] UNESCO, Türkiye'de Ermeni dilini Dünya yıllık "Atlas of the World's Languages in Danger" (Tehlikede olan Dünya Dilleri Atlası)na eklemiştir ve burada Türkiye'de Batı Ermeni lehçesini "definitely endangered language" (kesinlikle tehlikede bir dil) olarak tanımlanıyor.[5][6]
Ermeniceden Türkçeye geçen alıntılar
Bu listeye argodaki sözler [bızdık, keş, kodoş, madik, moruk, oskor vs.], çok lokal halk dili ve kuşkulu olan spekülatif kelimeler [örnek <?> orinak] dahil değildir. Türkçe ile Ermenice arasındaki söz alışverişinde uzman olan akademisyenler içinde Prof. Dr. Hasan Eren[7][8] ile Prof. Dr. Robert Dankoff[9] sayılabilir. [kaynak belirtilmeli]
|
|
Kaynakça
Dipnotlar
- ^ Avrupa Bölgesel Diller ve Azınlık Dillerini Koruma Antlaşması
- ^ Bryson, Bill (1990). Mother Tongue (İngilizce). Penguin Books. ss. s. 68. ISBN 0-140-14305-X.
- ^ [1]
- ^ "Review of Istanbul's Armenian community history" (İngilizce)
- ^ UNESCO Culture Sector, UNESCO Interactive Atlas of the World's Languages in Danger, 2009 (İngilizce)
- ^ UNESCO: 15 Languages Endangered in Turkey, by T. Korkut, 2009 (İngilizce)
- ^ Prof. Dr. Hasan Eren, Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü, Ankara 1999
- ^ Prof. Dr. Hasan Eren, Türkçedeki Ermenice Alıntılar Üzerine, Türk Dili Dergisi, TDK, 1995/2:859-904
- ^ Prof. Dr. Robert Dankoff, Armenian Loanwords in Turkish, Wiesbaden 1995