Yakınlık kartı
Anahtar kartı olarak da bilinen yakınlık kartı[1] kredi kartı ve kontak tipi akıllı kartlar gibi daha önceki manyetik şeritli kart’ların gerektirdiği gibi bir okuyucu cihazına yerleştirilmeden okunabilen temassız akıllı kart’tır.[2] Yakınlık kartları temassız kart teknolojilerinin parçasıdır. Bir süre elektronik okuyucunun yakınında tutularak kodlanmış bir numaranın tanımlanmasına olanak sağlarlar. Okuyucu genellikle kartın okunduğunu belirtmek için bir bip sesi veya başka bir ses çıkarır.
"Yakınlık kartı" terimi, daha yeni 13,56 MHz temassız akıllı kartlardan farklı olarak eski 125 kHz cihazları ifade eder.
İkinci nesil yakınlık kartları toplu ve uzaktan okumalı uygulamalarda kullanılır.
Yakınlık kartları genellikle 50 santimetre (20 in)’ye[1] kadar okuma menzillidir. Bu, 2 ila 10 santimetre (1 ila 4 in) menzilli temassız akıllı kart’tan temel farkıdır.
Kart genellikle cüzdan veya çantada[3] taşınır ve cüzdanı veya çantayı okuyucu yakınında tutarak kart okulur. Bu ilk model yakınlık kartları manyetik şeritli kart’tan daha çok veri tutamaz ve yalnızca akıllı çipli kartlar (yani temassız akıllı kart’lar), temassız ödeme sistemleri için elektronik fon bakiyesi, zaman ve katılım için geçmiş verileri veya biyometrik şablonlar gibi diğer veri türlerini tutabilir.
Temassız akıllı kartlar veriyi kodlamadan, yalnızca kart seri numarasıyla kullanıldığında yakınlık kartlarıyla benzer işlevleri vardır.
Türler[değiştir | kaynağı değiştir]
Pasif kartlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Yukarıda açıklanan ve daha yaygın kullanılan tip pasif 125 kHz kartlar, okuyucu cihazdan gelen radyo frekans sinyalleriyle çalıştırılır ve bu nedenle menzili sınırlıdır ve okuyucu ünitesine yakın tutulmalıdır.[2]
Pasif kartlar, ofis binalarında geçiş kumandalı kapılarda anahtar kartı olarak kullanılırlar. Daha fazla bellekli bir versiyon olan temassız akıllı kartlar kütüphane kartları, temassız ödeme sistemleri ve toplu taşıma ücret kartları olarak kullanılır.
Aktif kartlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Aktif 125 kHz yakınlık kartları, dahili bir lityum pille çalıştırılır. 2 metreye (6 fit) kadar daha geniş menzilli olabilir. UHF (Ultra Yüksek Frekans) akıllı kartlar gibi diğer temassız teknolojiler, 150 metreye (500 ft) kadar ulaşabilir ve genellikle ör. kartın aracın içinden okunduğu araç kapı giriş kartıyla açılan güvenlik kapıları veya otomatik ücret tahsilatı gibi uygulamalarda kullanılır.[2] Ancak pil sonunda biter ve kartın 2 ila 7 yıl sonra değiştirilmesi gerekir.
Çalışma yöntemi[değiştir | kaynağı değiştir]
Kart ve okuyucu ünitesi, birbirleriyle 125 kHz radyo frekans alanları (temassız akıllı kart’lar için 13,56 MHz) üzerinden rezonans enerji transferi denilen bir işlemle haberleşir.[1][2]
Pasif kartın plastiğinin içine kapatılmış üç bileşeni vardır: bir tel bobin, bir kondansatör ve kullanıcının kimlik numarasını belirli biçimlerde içeren ve başka hiçbir veri içermeyen bir entegre devre’den (IC) oluşan bir anten. Okuyucunun sürekli kısa menzilli radyo frekansı alanı ileten kendi anteni vardır.
Kart okuyucunun menziline yerleştirildiğinde, ayarlanmış bir devre oluşturan anten bobini ve kondansatör, okuyucu tarafından yayılan frekansta rezonansa girerek alandaki enerjiyi emip depolar. Bu enerji, entegre devre’ye elektrik gücü veren doğru akım’a doğrultulur. Çip, kimlik numarasını veya diğer verileri anten bobinine gönderir, anten bobini de bunları radyo frekans sinyalleriyle okuyucu ünitesine geri iletir. Okuyucu, karttaki kimlik numarasının doğru olup olmadığını kontrol eder ve sonra bu kimlik numarası için programlandığı işlevi yerine getirir. Karta güç veren enerjinin tamamı okuyucu ünitesinden gelir, dolayısıyla pasif kartlar verilerini iletebilmesi için okuyucuya yakın olmalıdır.
Aktif kartın kendine elektrik gücü vermesi için yukarıdaki bileşenlere ek olarak yassı lityum pil’i vardır. Entegre devrenin pildeki gücü kullanarak okuyucu ünitesinden gelen sinyali güçlendiren ve kartın okuyucuyu daha uzak mesafeden algılamasını sağlayan bir alıcısı vardır. Pil aynı zamanda çipteki verici devresine de güç vererek daha uzun mesafeyi kat etmesi için daha güçlü dönüş sinyali iletir.
Yakınlık kartlarıyla ilgili standartlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Yakınlık kartlarının tümü özeldir. Bu aynı zamanda hafıza tabanlı birinci nesil temassız akıllı kart’lar için de geçerlidir. Bu, belirli bir markanın okuyucuları ile başka bir markanın kartları arasında uyumluluk olmadığı anlamına gelir.
Temassız akıllı kart’lar, ISO/IEC 14443 ve/veya ISO/IEC 15693 VEYA ISO/IEC 18000 standartları kapsamındadır. Bu standartlar, genellikle 10 santimetre (4 in) menzilli iki tür kartı ("A" ve "B", her biri farklı iletişim protokolleri ile) tanımlar. İlgili ISO/IEC 15693 (yakınlık kartı) standardı genellikle 100 santimetre (39 in)gibi daha uzun menzile kadar çalışır.
Aslında ISO/IEC 14443 ve ISO/IEC 15693 yalnızca mikroişlemci tabanlı kartlara tam uygulanabilir. Bir teknolojinin ISO standardını karşılayıp karşılamadığını kontrol etmenin en iyi yolu, üreticiye, herhangi bir özel donanım olmadan diğer cihazlarda taklit edilip edilemeyeceğini sormaktır.
125 kHz Okuyucular ve biçimler[değiştir | kaynağı değiştir]
Kart okuyucuları örneğin veri 0 ve veri 1 devresinden (veya ikili veya basit açma/kapama (dijital) tip devresinden) oluşan Wiegand protokolü gibi çeşitli protokollerle iletişim kurar. Bilinen diğer protokoller tek yönlü Saat ve Veri veya çift yönlü OSDP (RS 485), RS 232 veya UART'tır. En eski kart biçimleri 64 bit uzunluğundaydı. Talep arttıkça, benzersiz sayılar sağlamaya devam etmek için bit boyutu da arttı. Çoğunlukla ilk birkaç bit aynı yapılabilir; bunlara tesis veya saha kodları denir. Buradaki fikir, A şirketinin xn tesis koduna ve 0001'den 1000'e kadar bir kart setine sahip olması ve B şirketinin de yn tesis koduna ve 0001'den 1000'e kadar bir kart setine sahip olmasıdır.
Akıllı kartlar için, Hollanda merkezli NEN (kayıt otoritesi) tarafından ISO/IEC 6523 ve ISO/IEC 15459 standartlarına göre uluslararası uyumlaştırılmış ve tahsis edilmiş bir numaralandırma sistemi bulunmaktadır.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Geçiş Kontrol Sistemi
- Kimlik belgesi
- Anahtar Kartı
- Manyetik şeritli kart
- Yakın Alan İletişimi
- Fiziksel güvenlik
- Güvenlik
- Akıllı kart
- RFID
- POS terminal
- Ödeme kartı
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Reid, Robert N. (2005). Facility manager's guide to security: protecting your assets. The Fairmont Press. ss. 144-146. ISBN 0881734837. 18 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2024.
- ^ a b c d Norman, Thomas L. (2011). Electronic Access Control. Elsevier. ss. 57-58. ISBN 978-0123820280. 18 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2024.
- ^ Access Control Card Handling Guide https://www.supercircuits.com/media/docs/proxcard_handling_guide_en.pdf 14 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.