Vurun Kahpeye
 Halide Edip'in 1926 tarihli romanının yeni harflerle yapılmış 1943 tarihli ilk baskısı | |
| Yazar | Halide Edib Adıvar |
|---|---|
| Tür | Roman |
| Yayım | 1926 |
| Yayımcı | Özgür Yayınları |
| ISBN | 975-447-086-3 |
Vurun Kahpeye, Halide Edip'in ikinci romanı. 1923 yılı sonlarında Akşam gazetesinde tefrika edildi ve 1926'da ilk defa kitap olarak yayımlandı.[1] Türk sinemasında 1949, 1964 ve 1973 yıllarında olmak üzere üç kez beyaz perdeye aktarıldı.
Konusunu Millî Mücadele günlerinden alan roman ilk kez 1923 yılında basıldı. Romanda, idealist İstanbullu öğretmen Aliye’nin Anadolu’da bir kasabaya gidişi ve bölgede Milli Mücadele düşüncesine destek faaliyetleri aktarılır. Romanda, bölge halkının Millî Mücadele’ye bakışı, söz konusu mücadelenin sembolü konumuna gelmiş Kuvâ-yi Milliye oluşumunu algılayışının yanı sıra çözülen Osmanlı devlet mekanizmasının temsilcileri ve eski düzen karşıtları yansıtılır.
Eleştiri
[değiştir | kaynağı değiştir]Selim İleri’nin değerlendirmesi[2] şöyledir:
Trajik olan, vatan savunmasında, vatan hainiyle vatanseverin zorunlu ayrılığıdır. Halide Edib, bu ayrılığı deşerken, tanıklık ettiği, vatanseverler arasında yer aldığı acı günlerin derin heyecanı altındadır. Vurun Kahpeye'nin hemen bir oturuşta yazılmış, hadiyse aralıksız, kesintisiz bir zaman diliminde kaleme getirilmiş coşku romanı olduğunu neden söylemeliyim? Yetmişi aşkın yıl sonra, Vurun Kahpeye, toplumların yükselişinde ve sancısında 'eğitim'in önemini vurgulayısıyla yine gündemde. Eğitime kavuşamamış kişilerin git git vatan hainliğine, nihayet insanlık düşmanlığına yol alabileleceklerini, bu büyük tehlikeyi söylüyor.
Hasan Bülent Kahraman ise "Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı - Temel eserlerimiz" başlıklı incelemesinde[3] romana şöyle değinmektedir:
'Sinekli Bakkal', 'Yaban'ın erken planıdır. Arkasındaki sorunsallar Yaban'a nereden gelindiğini gösterir. Ayrıca, 19. yüzyıl sonu 20. yüzyıl başında Osmanlı yaşamının bugün de tartışılan arayışlarına bir ışık düşürür. 'Vurun Kahpeye' ise Kurtuluş Savaşı döneminin neredeyse bugün de tıpa tıp aynı olan ideolojik açılımının bir uzantısıdır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Çeli, Bahriye (1996). Türk romanında kadın: 1923-38 dönemi. Simurg.
- ^ http://www.edebik.com/kitap.php?sayfa=ayrinti&kitap_id=403 [ölü/kırık bağlantı]
- ^ http://www.radikal.com.tr/ek_haber.php?ek=ktp&haberno=2280 4 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Radikal Gazetesi Kitap Eki, 31/10/2003