Vikipedi:Kayda değerlik (video oyunları)
 | Bu sayfa artık geçerli değildir ve tarihsel bir kayıt olarak saklanmaktadır. Bu konu hakkında tartışmayı yeniden başlatmak için Köy çeşmesi gibi daha geniş bir ortamda görüş isteyebilirsiniz. |
| Kayda değerlik |
|---|
| Konularına göre kriterler |
Bu sayfa Vikipedi topluluğunca kabul edilmiş, video oyunu maddeleri ile ilgili tanınmışlık kriterlerini belirleyen bir yönergedir.
Önemli not: Bu kriter yönergesine uymamak, Hızlı silme yöntemi ile silinmeyi gerektirmez. Ancak madde içinde maddenin konusunun kayda değer olduğu açıkça belirtilmemişse madde 6 gerekçesiyle hızlı silinebilirler. Buna karşın, maddenin metninde konunun kayda değer olduğu yönünde bir iddia varsa, bu iddia tartışmalı dahi olsa, Hızlı Sil Madde 6 gerekçesiyle silme yapılamaz, maddenin silinmeye aday gösterilmesi gerekir.
Bu yönerge Vikipedi:Kayda değerlik yönergesinin video oyunlarına uygulanan ve Vikipedi'nin temel politikaları ile yönergelerine uygunluğunu yansıtan özel bir versiyonudur:
- Vikipedi maddeleri reklam aracı olarak kullanılamaz
- Doğrulanabilirlik
- Güvenilir kaynaklar
- Özgün araştırmalara yer vermemek
- Vikipedi gelişigüzel bilginin toplandığı bir yer değildir
- Vikipedi kâhin değildir
Kayda değerlik iddiaları Vikipedi'nin doğrulanabilirlik politikasına uygun olmalıdır; bir video oyununun kayda değer olduğunu belirtmek, bu iddiayı güvenilir kaynaklara dayanarak vermeden yeterli sayılmamaktadır.
Burada "kayda değerlik" bir video oyununun değeri anlamında kullanılmamaktadır. Bir video oyunu çok ustaca yaratılmış ve seslendirilmiş olabilir, büyüleyici ve önemli bir konudan söz edebilir ancak ansiklopedide bir madde yaratılması için, kayda değer olduğunu kanıtlayacak yeteri kadar doğrulanabilir kaynak olmadığında bunlar yeterli olamaz.
Genel ilkeler[kaynağı değiştir]
Tüm konularda olduğu gibi, bir video oyunu maddesinde de ana kayda değerlik ilkesine uyum olmalıdır.
Birçok konuya özel kayda değerlik yönergesi ve Vikipedi:Vikipedi ne değildir tarafından paylaşılan ana kayda değerlik ilkesi aşağıdadır:
- Bir konu kendisinden bağımsız, önemli, güvenilir, birden çok ikincil kaynaklarca içerik edilmiş veya kapsanmışsa kayda değerdir.
Bu yönergede kitaplar, televizyon belgeselleri, yüksek tirajlı gazetelerde yer alan video oyunu hakkında tam kapsamlı yazılar, tam kapsamlı dergi eleştirileri ve yazıları dikkate alınır. Ancak aşağıda yer alanlar kayda değerlik açısından bağımsız kaynaklar sayılmaz:
- Video oyunu reklamları, fragmanlar ve basın açıklamalarının medyada tekrarlanması.[1]
- Piyasaya çıkış tarihlerinin, dijital indirme bağlantılarının ya da satış rakamlarının gazetelerde verilmesi, eleştirel yorumlar içermeden verilen konu özetleri ya da MobyGames gibi video oyunu rehberlerinin listelerinde yer alma gibi sıradan yazılar.[2]
Aşağıdaki ölçütler, güvenilir kaynaklarla desteklendiğinde kayda değerliğin oluştuğunu destekler:
- Video oyunu, reel ortamda dağıtıma çıkmış ya da dijital ortamda tam sürüm olarak yayımlanmış ve hakkında asgari ülke çapında tanınan iki ya da daha fazla oyun eleştirmeni veya oyun dergisince tam kapsamlı eleştiri yazısı yazılmışsa.
- Video oyunu, aşağıdaki ölçütlere göre tarihî bir önem taşıyorsa:
- Video oyununun dağıtıma ilk çıkışından en az beş yıl sonra video oyunu hakkında en az iki önemli makalenin yayımlanmış olması.
- Video oyununun dağıtıma çıkmasından en az beş yıl sonra video oyunu eleştirmenleri, akademisyenler ya da video oyunu profesyonelleri arasında yapılan geniş bir anket ya da inceleme sonucunda kayda değer olduğunun belirtilmesi.[3]
- Video oyunları tarihi hakkında bir belgeselde, programda yer alması.
- Video oyunu yapımı ile ilgili herhangi bir alanda önemli bir başarı ödülü alması.[4]
- Kayda değer bir video oyunu öğretimi olan bir üniversite ya da kolejde video oyununun "öğretiliyor" olması.
Güncel video oyunlarına karşı eski video oyunları[kaynağı değiştir]
Vikipedi, kalıcı değeri olan maddeleri barındırır, zaman geçtikçe bu değerin ne kadar objektif olduğuna daha kolay karar verilir. Bazı video oyunları hakkındaki güncel "ilgi", ya da yayımlanmasından hemen önce video oyunları hakkında yazılanlar ansiklopedik kayda değerlik olarak alınmamalıdır. Eleştirmenler ve yayımcılar, çok güncel video oyunlarının kayda değerliği hakkında henüz doğrulanabilir dokümanlar yaratamamış olabilir. Yine de, güncel birçok video oyunu, eleştirmenlerin kabulü ve hakkında yazılan çok sayıda malzeme nedeniyle kendi maddeleri olacak kadar kayda değerdir.
Kayda değerlik için diğer kanıtlar[kaynağı değiştir]
Yukarıdaki ölçütlere uymadığı halde yine de kayda değer sayılabilecek bazı video oyunları olabilir ve bunları kendi içinde değerlendirmek gerekir. Video oyununun kayda değer olduğunu belirtebilmek için maddenin doğrulanabilir kaynaklar ile desteklenmesi oldukça önemlidir. Kayda değerlik ile ilgili diğer ölçütler arasında aşağıdakiler bulunur:
- Video oyunu, tüm video oyunları arasında benzersiz bir başarı gösteriyor ise, video oyunu sektörünün gelişmesinde önemli bir dönüm noktası ise, ya da ulusal video oyunu sektörünün gelişimine önemli ölçüde katkıda bulunduysa ve bunu da doğrulanabilir iddialarla destekliyorsa (örneğin, Dhaka Racing, "Bangladeş'te yapılan ilk üç boyutlu video oyunu" gibi) kayda değerdir.[5]
- Kayda değer bir kişinin önemli ölçüde katkısı olan ya da bu kişinin kariyerinin önemli bir parçası olan video oyunları da kayda değerdir.
- Video oyunu hakkında yazılacak olanlar eğer söz konusu kişinin maddesinde önemli ölçüde yer tutuyorsa video oyununun kendi maddesi açılabilir.
- Video oyunu, önemli bir video endüstrisi olmayan bir ülkede, o ülkenin "başlıca video oyunu stüdyoları" tarafından yapılmış ve ülke çapında dağıtılmışsa kayda değerdir. Böyle video oyunları hakkındaki maddelerde, yalnızca yapılmış olmasından başka neden kayda değer olduğu belirtilmeli ve yabancı dillerde de olsa bulunan kaynaklar referans gösterilmelidir.[6]
Gelecek video oyunları, erken erişim video oyunları ve tamamlanmamış video oyunları[kaynağı değiştir]
Güvenilir kaynaklar tarafından yapımına başlandığı doğrulanmayan video oyunlarının kendi maddeleri olmamalıdır. Bütçe sorunları, açıklanan çıkış tarihinden çok önce bir projeyi etkileyebilir. Bir video oyununun yüksek profilli bir dağıtımı amaçladığı için sorunlarla karşılaşmayacağı varsayımı yapılmamalıdır çünkü "kesin" prodüksiyon diye bir şey yoktur. Video oyununun yapımı başlayana kadar video oyunu hakkındaki bilgiler konu ile ilgili maddeye eklenebilir. Güvenilir kaynaklar video oyununun yapımına başlandıktan sonra doğrulama için kullanılmalıdır.
Bunlara ek olarak, yapımı devam eden ancak dağıtıma çıkmamış olan veya erken erişimle dağıtımı gerçekleşmiş ancak yapımı halen devam etmekte olan video oyunlarının, kayda değerlik ölçütlerine uymamaları hâlinde kendi maddeleri olmamalıdır. Benzer şekilde geçmişte prodüksiyonu yapılan ancak ya tamamlanmamış ya da erken erişimden geri çekilmiş video oyunları için, bu başarısızlık kayda değerlik ölçütlerine uymuyorsa kendi maddeleri olmamalıdır.
Kaynaklar[kaynağı değiştir]
Video oyununun kayda değerliğini kanıtlamak için güvenilir kaynaklar ararken Metacritic ve GameRankings sitelerinde video oyunu ile ilgili eleştirilere, yazılara ya da incelemelere bağlantılar bulabilirsiniz.[7] Ancak burada listelenmiş olması her video oyununun kayda değer olduğu anlamına gelmez.
Notlar[kaynağı değiştir]
- ^ Ansiklopedi maddesi olmak için promosyonlar ve ürün pazarlamaları uygun yollar değildir. Video oyunu hakkında basılı eserlerin başkası tarafından yazılması gerekir. Maddenin konusunun aynı zamanda maddenin kaynağı olması durumunda doğrulanabilirlik ve tarafsızlık konuları hakkında ayrıca Vikipedi:Otobiyografi yönergesine bakınız. Kayda değerliğin ölçüsü, konudan (ya da yaratıcısı veya yapımcısından) bağımsız kişilerin video oyununu yeteri kadar kayda değer bulup hakkında önemli sayılabilecek şekilde yazılar yayımlamasıdır.
- ^ Bu kaynakların çoğu değerli bilgiler içerebilir ve diğer kaynaklara yönlendirebilir ancak kendileri bir konunun kayda değerliğini belirtmez. Benzer "önemsiz" yayınlar arasında belirli bir festivale katılan TÜM video oyunları hakkında tanıtımları içeren ve genel olarak içindeki video oyunlarının kayda değerliği hakkında bilgi vermeyen yayınlar, ya da İnternet üzerinde amatör eleştirmenlerin kendi kayda değerlik ölçütlerine göre yaptıkları eleştiriler sayılabilir.
- ^ Örnekler arasında PCGAMER - The 100 best PC games of all time, IGN - Top 100 modern video games, GAMESPOT - The best PC games vd. verilebilir.
- ^ Bu ölçüt ikincildir. Bu ölçüte uyan video oyunlarının çoğunluğu zaten birinci ölçütü de karşılamaktadır. Ancak bu ölçüt olası tüm durumları kapsamak için konmuştur. Önemli ödülün ne olduğunun ölçütleri henüz belirlenmemiş olsa da Annual Interactive Achievement Awards, British Academy Video Games Awards, Japanese Game Awards, Game Critics Awards, Spotlight Awards, Game Developers Choice Awards, Entertainment/Interactive Art Awards, Independent Games Festival Awards kesinlikle bunların arasında yer alır.
- ^ Ancak, her video oyunu benzersiz bir başarı iddiasında bulunabileceği için bu konuda aşırıya kaçılmamalıdır. ("Uçaktan paraşütle atlanıp üstü açık otomobile binilebilen ilk video oyunu" gibi.)
- ^ Bu ölçüt, küçük video oyunu pazarına sahip ülkelerin video oyunlarını da dikkate almak içindir. Özellikle yaygın internet erişimi olmayan, önemli video oyunu ile ilgili yayımların çevrim içi ağda bulunmadığı, ya da dergi ve gazetelerine ulaşımı kolay olmayan ülkeler bunlar arasındadır. Bu durumda "önemli video oyunu endüstrisi olan ülke" 20 ya da daha fazla aktif video oyun yapım şirketine sahip ülkedir. Bu ülkeler Gamedevmap.com sitesinde ülke ismi ile arama yapılarak saptanabilir. "Başlıca video oyunu stüdyoları" tanımı ise söz konusu olan ülkeye bağlıdır.
- ^ İnceleme verilerini derleyip ortalama notlar açıklayan bu kaynaklar kayda değerlik açısından başlangıç olarak bir fikir verebilir. Yayınlanma tarihi üzerinden hatrı sayılır bir süre geçmiş ve hakkında en az iki inceleme yazılmış video oyunlarından, ortalama puanı %75 ve üzeri olanların kayda değerlikleri için yüksek, %75'in altında kalıp %50 ve üzerinde yer alanların kayda değerlikleri için şüpheli, %50'nin altında kalanların kayda değerlikleri içinse zayıf şeklinde kanaat getirilebilir. Vikipedi bir video oyunları indeksi olmadığından her video oyunu için madde açılması gereksizdir.