Türkçe Vikipedi
 Türkçe Vikipedi | |
|---|---|
| Türkçe Vikipedi | |
 Türkçe Vikipedi logosu | |
 Türkçe Vikipedi Anasayfa Görüntüsü (Eylül 2022) | |
| URL | tr.wikipedia.org |
| Slogan | Özgür ansiklopedi |
| Kullanılabilir dil(ler) | Türkçe |
| Başlama tarihi | 5 Aralık 2002) |
| Geçerli durum | Aktif |
| İstatistikler | |
| Madde sayısı | 529.614 |
| Kategori sayısı | 310.097 |
| Dosya sayısı | 37.969 |
| Değişiklik sayısı | 28.812.996 |
| Üye sayısı (Aktif) | 1.447.637 (2.993) |
| Hizmetli sayısı | 24 |
| Vikipediler arası sırası | 26 |
Türkçe Vikipedi, Vikipedi'nin 5 Aralık 2002'de başlatılan Türkçe sürümüdür. Madde sayısına göre 26. en büyük Vikipedi sürümüdür.[1] 13 Mart 2003 tarihinde yazılan ilk madde olan Cengiz Han'dan bu yana; 30 Kasım 2022 günü saat 14.59 itibarıyla (UTC) 529.667 maddeye ulaşmıştır.
Tam olarak 1.447.766 kayıtlı kullanıcısından 2.993 kadarı aktiftir. Açıldığı günden beri 28.814.520 kez katkıda bulunulmuştur.[2]
30 Kasım 2022 günü itibarıyla Türkçe Vikipedi'de 310.097 kategori mevcuttur ve bunların 33.952 tanesi (%10.94) madde ad alanında bir sayfaya sahiptir. 2020 yılı itibarıyla Türkçe Vikipedi'de en çok sayıda madde insan ve coğrafya kategorisindedir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Kasım 2006'da Altın Örümcek Web Ödülleri'nin fen kategorisinde aday olarak gösterildi. Ocak 2007'de bu yarışmada "En İyi İçerik" ödülünü kazandı. Ödül 25 Ocak 2007'de İstanbul Teknik Üniversitesi'nde yapılan bir törenle verildi.[3]
29 Nisan 2017'de Türkiye hükûmeti, Vikipedi'ye erişimi engelledi.[4] Bazıları, sitedeki Türkiye-IŞİD ilişkileriyle ilgili makaleler nedeniyle engellendiğine inansa da, engel nedeni belirtilmemiştir.[5][6] Aralık 2019'da Anayasa Mahkemesi, yasağın ifade özgürlüğünü ihlal ettiğine karar verdi. 15 Ocak 2020'de yasak 991 gün sonra kaldırıldı.[7]
Erişime engellenen maddeler[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkçe Vikipedi'de bulunan bazı maddeler, 17 Kasım 2014 tarihinden itibaren Türkiye'deki kullanıcıların erişimine engellendi. Bu engelleme URL tabanlı olup sadece HTTP bağlantılar üzerinde etkili olmuştur.[8] Vikipedi ve kardeş projelerinde 2013 yılından beri kayıtlı kullanıcılar için HTTPS sistemi güvenlik nedeniyle zorunlu olduğu için bu engelleme onları etkilememiştir. 12 Haziran 2015 tarihinde Wikimedia Blog'u üzerinde yapılan duyuruda Wikimedia Vakfı 2011 yılından beri üzerinde çalıştıkları HTTPS şifreleme sisteminin tüm projelerde ve tüm kullanıcılar için aktifleştirildiğini kamuoyuna açıkladı. Böylelikle sadece anonim kullanıcıları etkileyen erişim engelleme durumu tek taraflı olarak kaldırılmış oldu. Ayrıca Vakıf yaptığı açıklamada HTTPS şifreleme sistemine geçişin, hükûmetlerin uyguladığı erişim engellemelerini kaldırmanın yanı sıra kullanıcıların internet trafiğinin hükûmet, internet sağlayıcı veya üçüncü grup kişiler tarafından takip edilmesini, değiştirilmesini ya da kullanıcı bilgilerinin çalınmasını da zorlaştırdığını söyledi.[9]
Erişime engellenen maddeler aşağıdaki tabloda gösterilmektedir:
| Madde | Engellenme tarihi | Engelleyen kurum | Engellenme nedeni | Durum | Kaynak | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| HTTP | HTTPS | |||||
| 17 Kasım 2014 | TTNET | Bilinmiyor | Engelli | Erişime açık | [8] | |
| Kadın üreme organları | Bilinmiyor | Engelli | Erişime açık | [8] | ||
| Testis torbası | Bilinmiyor | Engelli | Erişime açık | [8] | ||
| Vajina | Bilinmiyor | Engelli | Erişime açık | [8] | ||
| Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri için yapılan anketler | 6 Haziran 2015 | Bilinmiyor | Bilinmiyor | Kısmi engelli | [10] | |
Kilometre taşları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Ocak 2004 — 100 madde
- Temmuz 2004 — 1.000 madde
- Kasım 2005 — 10.000 madde
- Mart 2007 — ~55.000 madde
- Şubat 2008 — 100.000 madde
- 9 Aralık 2012 — 200.000 madde
- 27 Nisan 2021 — 400.000 madde
- 9 Temmuz 2022 — 500.000 madde
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "List of Wikipedias" (İngilizce). 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2021.
- ^ Özel:İstatistikler
- ^ "5. Altın Örümcek Sonuçları". altinorumcek.com. 9 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2013.
- ^ "Turkish authorities block Wikipedia". BBC News. BBC. 29 Nisan 2017. 29 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2017.
- ^ "Terör destekçisi Wikipedia'ya yasak". Sabah. 12 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2017.
- ^ "Turkey blocks Wikipedia over what it calls terror 'smear campaign'" (İngilizce). CNN. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2017.
- ^ "Turkey restores access to Wikipedia after 991 days". NetBlocks. 15 Ocak 2020. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2020.
- ^ a b c d e "'Özgür ansiklopedi' Vikipedi'ye 'vajina' ve 'insan penisi' sansürü". diken.com.tr. 17 Kasım 2014. 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2015.
- ^ "Securing access to Wikimedia sites with HTTPS". blog.wikimedia.org. Wikimedia Blog. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2015.
- ^ Erem, Onur (19 Haziran 2015). "Vikipedi sansüre isyan etti". BirGün. 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2015.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta Türkçe Vikipedi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Wikimedia Meta - Tell us about Turkish Wikipedia (İngilizce)
- Ozan, Şenay; Kurt, Adile Aşkım; Odabaşı, Hatice Ferhan (Temmuz 2014). "Mason'un Bilişim Etiği Boyutları Altında Vikipedi'nin İncelenmesi". Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry. 5 (3). ISSN 1309-6591. 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2015.