Tomris Öziş
| Tomris Öziş | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | Tomris Yalaz İstanbul, Türkiye |
| Meslekler | Müzisyen |
| Çalgılar | Piyano |
| Etkin yıllar | 1960-1982 |
Tomris Yalaz Öziş (1935 İstanbul - 28 Mart 2022 İzmir), Türk piyanist, eğitimci.
1960'lı yıllarda başlayan konser kariyeri sırasında Türkiye, Avrupa ve ABD'de Cemal Reşit Rey, Gotthold Ephraim Lessing, Hikmet Şimşek, Orhan Barlas, Ferdi Statzer, Gürer Aykal, Tadeusz Strugala gibi şefler eşliğinde konserler verdi. 1982 yılında geçirdiği bir rahatsızlık nedeniyle konser yaşamı sona erdi. Uzun yıllar İzmir’de öğrenci yetiştirdi. 1966-79 yılları arasında Detroit, İzmir, Ankara ve İstanbul’da verdiği konser kayıtları bir CD albümü olarak derlenmiştir
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
1935 yılında İstanbul'da doğdu. Babası kadın doğum doktoru Kemal Yalaz, annesi Notre Dame de Sion mezunu amatör piyanist Ayşe Yalaz'dır. Çocukluk yılları İzmir'de geçti. Piyanoya beş yaşında başladı; annesi, ablası ve iki kardeşine de ders veren Bayan Van der Rover'la çalıştı. Ardından Selahattin Göktepe'nin öğrencisi oldu.[1] Babasının taş plaklardan çaldığı Ignacy Jan Paderewski kayıtlarını dinleyerek büyüdü.
İzmir Amerikan Kız Koleji'nde öğrenim gördü. Öğrencilik yıllarında basketbol oynadı. Bir yandan da konservatuvara devam etti, Seride Barlas'ın öğrencisi oldu. İzmir'e konser vermeye gelen piyanist Wilhelm Kempff'le hocasının evinde tanışması hayatını değiştirdi. Onun önerisiyle eğitimine Münih'te devam etti. Devletin açtığı üstün yetenekli genç müzisyenler sınavını kazanarak Münih Devlet Yüksek Müzik Okulu'na girdi; Rosl Schmith'in öğrencisi oldu. Claudio Arrau, Wilhelm Backhaus'u Vladimir Horowitz'i örnek alarak yetişti. 1960 yılında mezun oldu.
Öğrenciliği sırasında Münih'te inşaat mühendisliği öğrenimi gören Ünal Öziş ile evlendi.[2] Çiftin bu evlilikten iki kız çocuğu oldu.
Tomris Öziş, konservatuvar eğitimini tamamladıktan sonra 1961'de eşi ile Türkiye'ye döndü. İstanbul, Ankara'dan sonra 1968'den itibaren İzmir'de yaşadı. 1970’li yıllarda aralıklı olarak 3 yıl İzmir Devlet Konservatuvarı’nda piyano öğretmenliği ve 2 yıl Ege Üniversitesi Müzikoloji Bölümü’nde piyano öğretim görevlisi olarak görev yaptı; ayrıca özel piyano dersi vererek öğrenci yetiştirdi.
1979'da, yeni sezonun konserlerine hazırlandığı günlerde, bir arkadaş toplantısında başını kapıya çarpması sonucunda gözünde retina yırtılması oluştu. 1980'de Almanya'da geçirdiği ameliyat sonrasında sağ gözünü kaybetti. Doktorun uyarısına karşın konserlerini sürdürdü. 1982'de İzmir'de iki gün arka arkaya Liszt'in konçertosunu çaldı. Sol gözünü de kaybetme riskiyle karşılaşınca, 47 yaşında iken konser vermeyi bıraktı.[3] 28 Mart 2022'de İzmir'de öldü.
Kayıtları[değiştir | kaynağı değiştir]
| “ |
Tomris Hanım'ın icraları piyano sanatının en güzel ve aranan vasıflarını birleştirir: müziğin ruhuna nüfuz etmek, parlak ve şaşmayan bir virtüozite, titizlik ve mükemmelliyetçiliğin gem vurmadığı çalışındaki temperament ve doğallık, Mozart'tan Prokofiev'e kadar giden engin bir repertuvar, daha birçok özellikten ilk aklıma gelenlerdir." |
” |
| — İdil Biret, Türk Sanatçıları Edisyonu albüm dizisi Tomris Öziş albüm kitapçığı[4] | ||
Konser vermeyi bıraktıktan 35 yıl sonra, piyanist İdil Biret'in girişimi ve ısrarları sonucunda Tomris Öziş'in konser kayıtları yayımlanmıştır.[5] İdil Biret, Öziş'in Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası eşliğinde verdiği konserde seslendirdiği Richard Strauss'un "Burleske" isimli eserini İstanbul Radyosu'nda dinlemiş, bir süre sonra kendisiyle tanışınca Öziş'in amatör koşullarda yaptığı diğer konser kayıtlarını dinlemek istemişti.[6] ABD turnesinde Ünal Öziş'in koşullarda kaydettiği Mendelssohn'un "Variations Seriuses"ini dinledikten sonra sanatçıyı ikna ederek bunları kendi firması İdil Biret Arşivi 14 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'nden (IBA) "Türk Sanatçıları Edisyonu" başlığı altında yayımladı.
Beş CD'den oluşan kayıtlar 2017 yılında Türkiye'de yayımlanmıştır. 1965-1979 arasındaki Detroit, İzmir, Ankara, İstanbul'daki konser kayıtlarından seçilen solo piyano eserleri iki CD'de, Mozart, Beethoven, Brahms, Liszt, Prokofiyef konçertoları ise üç CD'de yer alır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Piyanist Tomris Yalaz Öziş ('55)" (PDF). The Beacon dergisi. Mayıs 2018. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Mart 2022.
- ^ Aydın, İclal (7 Eylül 2021). "Eski elbiselerimi atarken bile içime bir hüzün çöker". Gazeteoksiejn.com. Erişim tarihi: 31 Mart 2022.
- ^ Yedig, Serhan. "Tomris Öziş'ten 35 yıl sonra "merhaba"". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 28 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2022.
- ^ Kahramankaptan, Şefik. "Kayıp piyanistin kayıtlarını İdil Biret açığa çıkardı". Sanattan Yansımalar. ÇAĞSAV. 21 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2022.
- ^ İlyasoğlu, Evin. "Tomris Öziş'i tanıyor musunuz?". Cumhuriyet. 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2022.
- ^ Bali, Serhan (12 Mayıs 2017). "Kayıp piyanistin kayıtlarını İdil Biret açığa çıkardı". Sanattanyansimalar.com sitesi. 23 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2022.