Thegn
Anglosakson İngiltere'de bir thegn, bir veya daha fazla kontlukta dikkate değer miktarda toprağa sahip olan bir aristokrattı. Toplumda kralın ve ealdormanin altında, yani üçüncü seviyede yer alırdı.[1]
Kelime kökeni[değiştir | kaynağı değiştir]
Eski İngilizce: þeġ(e)n ("adam, görevli, hizmetli"), Eski Yüksek Almanca: degan ve Eski Norsça: þegn ("thane, franklin, özgür adam, adam") sözcükleriyle eş asıllıdır.[2]
Thegn'in askeri önemi vardı ve Latince çevirisi normalde asker anlamına gelen miles olsa da, Latince: minister anlamı da sık kullanıyordu. An Anglo-Saxon Dictionary (Türkçe: Bir Anglosakson Sözlüğü), thegn'i "hanehalkında veya ülkede, bir kralın veya bir kraliçenin hizmetinde bulunan kişi" olarak tanımlamaktadır. Şunu da ekler: "bu sözcük... zamanla teknik bir anlam kazanıyor, ... kendi içinde birkaç derece içeren bir sosyal sınıfı ifade ediyor." Buna rağmen zaman geçtikçe aynı kalan şey, thegn'in askerlik hizmetiyle olan ilişkisiydi.[3]
Kökenler[değiştir | kaynağı değiştir]
Thegn'in öncüsü, kralın ya da büyük lordun yoldaşı, diğer bir deyişle onun comitatus'unun bir üyesi olan gesith idi. Kişisel ilişki kavramı gesith sözcüğünün tüm kullanımlarında görülebilir;[3] 'thegn' ise gesith'in askeri olanını tanımlamak için kullanılmaya başlandı.[4]
Aethelstan'ın zamanından (y. 895-940) önceki yasalarda thegn sözcüğünün yalnızca bir kez kullanıldığına rastlanırken, sözleşmelerde daha sık kullanıldığı görülür. Görünüşe göre Almanca ve Felemenkçe Almanca: dienen veya serve (hizmet etme) sözcüğüyle bağlantısız olduğundan H. M. Chadwick "tabi olma duygusu ... en eski zamanlardan beri var olmalı" yorumunu yapmaktadır.[5]
Thegn terimi bölgesel bir soyluyu belirtmek adına anlam ve kullanım açısından giderek genişlese de, belirli koşulların yerine getirilmesiyle de thegnlik elde edilebiliyordu.[6]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Keynes 2014.
- ^ "Northvegr – Zoëga's A Concise Dictionary of Old Icelandic". 19 Ekim 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023.
- ^ a b Bosworth, Toller & Campbell 1972.
- ^ Loyn 1955.
- ^ Chadwick 1905.
- ^ Stubbs 1875.
Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]
- Bosworth, Joseph; Toller, T Northcote; Campbell, Alistair, (Ed.) (1972). Anglo-Saxon Dictionary). OUP. ISBN 0-19-863101-4.
- Chadwick, Hector Munro (1905). Studies on Anglo-Saxon Institutions.
- Gomme, Laurence (1886). Dialect, Proverbs and Word-lore. Elliott Stock.
- Holdsworth, William Searle (1922). A History of English Law. I. Boston: Little, Brown & Co.
- Keynes, Simon (2014). "Thegn". Lapidge, Michael; Blair, John; Keynes, Simon; Scragg, Donald (Ed.). The Wiley Blackwell Encyclopedia of Anglo-Saxon England (2.2yayıncı=Wiley Blackwell bas.). Chichester, West Sussex. ss. 459-461. ISBN 978-0-470-65632-7.
- Loyn, HR (1955). "Gesiths and Thegns in Anglo-Saxon England from the Seventh to Tenth Century". The English Historical Review. 70 (277).
- Stubbs, William (1875). Constitutional History of England, Volume I (2015 bas.). Palala Press. ISBN 978-1340811013.
- Stubbs, William (1905). Select Charters and Other Illustrations of English Constitutional History from the Earliest Times to the Reign of Edward the First. Clarendon Press.
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Sukhino-Khomenko, Denis. "Thegns in the Social Order of Anglo-Saxon England and Viking-Age Scandinavia: Outlines of a Methodological Reassessment." Interdisciplinary and Comparative Methodologies 14 (2019): 25-50.