Tartışma:Feliks Dzerjinski

Sayfa içeriği diğer dillerde desteklenmemektedir.
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Tartışma:Feliks Dzerjinskiy sayfasından yönlendirildi)

Türkçe isim konusu[kaynağı değiştir]

Sayın arkadaşlar, Türkçe madde isminin nasıl olması konusunda sanırım bir anlaşmazlık söz konusu. Lütfen kaynak göstererek bilgileri paylaşalım, sonrasında topluluk karar verir. Bu aşamadan sonra lütfen inisiyatif alıp ismi değiştirmeyelim uygun görürseniz. İyi çalışmalar...эртлй ილეტი იაზ 09.11, 2 Mart 2020 (UTC)[yanıtla]

@Ertly, madde adını Rusçaya göre adlandırırsak şu andaki madde adı doğru. Ama eğer Lehçeye göre adlandırdığımız takdirde Feliks Dzierżyński şeklinde olması gerekiyor. Bu iki adlandırmanın haricinde anlaşmazlık gerektiren herhangi bir durum yok. Önce hangisine göre adlandıracağımıza karar verelim bence. Kararı verdiğimizde diğer olması gereken madde adını yönlendirme yaparız.--Ali95Acar (mesaj) 13.31, 2 Mart 2020 (UTC)[yanıtla]
İsimlendirmeye dair bir bilgiyi paylaşmak istiyorum. Maddedeki kişinin biyografisi Yazılama Yayınevinden basılmış durumda ve onlar da Feliks Dzerjinski olarak kullanmışlar.[1] Burada sorumuz bence Lehçe mi Rusça mı kullanılacağı değil (Rusça kullanmalıyız bence) ismin Türkçe transliterasyonunu (Cerjinski) kullanıp kullanmayacağımız. Genel olarak Vikipedide bu konular daha önce de konuşulmuş olup Nikita Kruşçev örneğinde olduğu gibi bağlanmış. Uygun görürseniz bu şekilde devam edelim. Maddeyle ilgilenmiş olan kullanıcılar da fikirlerini belirtsinler elbette, @Beyaz Deriili, @Vikiçizer, @Ahmet Turhan, @Teacher0691...Selamlar...эртлй ილეტი იაზ 11.05, 3 Mart 2020 (UTC)[yanıtla]
@Ertly, @Ali95Acar Stalin'in Cerjinski hakkındaki konuşmasını İnter Yayınları bastı, orada da Cerjinski'dir. Yazılama Yayınevi hatalı bir Türkçeleştirme (yani vikipedi maddesindeki hatanın bir sonucu) sonucu onu öyle koydu. Yoksa Yazılama bir kıstas değil. Kaldı ki kitabın künye sayfasında hangi dilden çevirdikleri de yazmıyor. Rusça transliterasyon kullanmaya gelince, Ruslar da zaten Cerjinski diye okur Dzerjinski değil. Dzerzhinsky bir yazımdır. Dahası ikna edici gelmiyorsa, google translate'i from polish to ... (herhangi bir dil) konumuna getirip Lehçe halini bara yazın ve dinleyin, ya da from Russian to ....
Yani ortada Rusça okunuşu-İngilizce okunuşu-Lehçe okunuşu-Türkçe okunuşu farkı yok, hatalı Türkçeleştirme var. Bu yüzden değişikliğin geri alınmasını istiyorum.
Beyaz Deriili (mesaj) 18.08, 3 Mart 2020 (UTC)[yanıtla]
Mesela bu tür farklı okumaya örnek Şahumyan'dır. Rusça'da Ermenice'deki kalın h sesi olmadığı için Şaumyan diye okunur ve yabancı literatürde de bu yüzden böyle bilinir AMA tekrar belirtiyorum, Cerjinski örneğinde böyle bir şey yok. @Ali95Acar kafasına göre linguistik kurumu gibi davranacağına önceden tartışma sayfasında yazsaydı kendisine bunu iletebilirdim.
Beyaz Deriili (mesaj) 18.30, 3 Mart 2020 (UTC)[yanıtla]
Kaldı ki Hruşçof-Kruşçev meselesi tüm dünyada var olan bir meseledir (kaldı ki Hruşçof'un farklı yazımları da var, Khrushchov gibi), Cerjinski ile bir tutulamaz. Ki, Türkçe kuralları uyarınca (Latin harfi kullanmayan bir dilden Türkçeleştirme) normalde o da Hruşçof olmalıdır, benzer ve daha doğru bir kullanımı Yordam kitap bir kitabında kullanmıştır. Kaldı ki tekrar belirteyim, Cerjinski örneği dünyaya mal olmuş bir farklılık değildir, Türkçe'ye çeviren kişinin bilgisizliğindendir.
Beyaz Deriili (mesaj) 18.15, 3 Mart 2020 (UTC)[yanıtla]
Merhaba @Beyaz Deriili, senin taşıma gerekçeni okudum. Aynen şu şekilde yazmışsın: İsmi hatalı Türkçeleştirilmiştir. İngilizce Dzherzinsky isminden Türkçeleştiren kişi Dzh'nin "C" sesi verdiğini bilmiyor. Kaldı ki, isminin orijinal Lehçe versiyonunu dinlersek görürüz ki Cerjinski diye okunur. Bu kuralı biliyorum, çünkü Rusçada tek başına C sesini veren bir harf yok. Bu nedenle iki harf (Д=D ve Ж=zh ya da Türkçedeki karşılığıyla j) bir araya geldiğinde C oluyor. Ama zaten Rusça soyadında bu durum bulunmuyor: bkz. Дзержинский Ayrıca İngilizce adı da dediğiniz gibi yazılmamış. Dzherzinsky yerine en:Felix Dzerzhinsky kullanılmış. Eğer Dz de C sesi veriyorsa -ki ben bunun öyle olduğunu düşünmüyorum- Cerjinski olabilir.@Sayginer, @Nanahuatl tartışmayı okuduktan sonra siz de görüşünüzü belirtebilir misiniz?--Ali95Acar (mesaj) 20.41, 3 Mart 2020 (UTC)[yanıtla]
Дз harfleri yan yana gelince "c" diye transkribe ediliyor Türkçede.--NanahuatlEfendim? 21.42, 3 Mart 2020 (UTC)[yanıtla]
@Nanahuatl, o kural sadece Дж harfleri için geçerli değil miydi? Ben çünkü öyle hatırlıyorum.--Ali95Acar (mesaj) 05.14, 4 Mart 2020 (UTC)[yanıtla]
Bence yavaş yavaş bir olgunluğa ulaşıyoruz ancak henüz yorum yapmamış olanların da katkılarını beklemeyi öneriyorum. Ayrıca tartışmayı sabırlı bir şekilde, yapıcı olarak devam ettirmekte sonsuz fayda var, birbirimizi suçlayıcı ifadelerden kaçınmamız gerektiğini hatırlatmış olayım. İyi vikiler...эртлй ილეტი იაზ 11.24, 4 Mart 2020 (UTC)[yanıtla]
@Ali95Acar farkettiyseniz Rusça telaffuz için koyduğum translate telaffuz örneğinde de Cerjinski diyor, ki Rusça yazdım zaten. Dzh demişim doğrudur (ki sizin de belirttiğiniz üzere Dj değil Dz harfi örnekteki), yine Dz için de geçerlidir (örnekle görüldüğü üzere).
Beyaz Deriili (mesaj) 03.51, 5 Mart 2020 (UTC)[yanıtla]
@Ertly 3 gündür kimse yorum yazmadı, değişikliğimin haklı olduğunu düşünüyorum. Maddenin ismini artık Feliks Cerjinski haline geri çevirebilir misiniz?
Beyaz Deriili (mesaj) 19.51, 8 Mart 2020 (UTC)[yanıtla]
@Nanahuatl, sonunda er geç de olsa birisine dediğimin doğru olduğuna inandırabildim. :-) @Beyaz Deriili, ses kayıtlarına da baktım. Evet, Lehçede dediğin gibi Cerjinski olarak okunuyor. Lehçenin okunuş kurallarına bakınca bunun neden böyle olduğunu anladım. Şöyle açıklamak gerekirse, Lehçede Dz sonrası i harfi gelince yani Dzi olunca üç harf birden c gibi okunuyor. Öte yandan Rusça sesi de dinledim. Gerçekten de telaffuzunda c sesi yok. z sesini bariz duyabiliyorum. Soyadında Dzh olsaydı ben bizzat kendim taşırdım. Ayrıca Vikipedi'de transliterasyon değil, transkripsiyon yapıyoruz.--Ali95Acar (mesaj) 07.33, 9 Mart 2020 (UTC)[yanıtla]
@Ali95Acar nasıl yok beyefendi? Adamın ismi Cerjinski, Rusça telaffuz ses kuralları tam Lehçe'deki gibi değil diye niye C olmasın? Mao Zedung telaffuzunda da Z'nin altında hafiften ç sesi tınlıyor diye, Çz mi yazıyoruz? Ki bence Cerjinski çıkıyor telaffuzdan. Hatta haydi diyelim Dz, niye Dzerjinskiy (i'yi çekimleme), adamın ismini mi değiştirelim?
Beyaz Deriili (mesaj) 17.02, 9 Mart 2020 (UTC)[yanıtla]
@Beyaz Deriili, sizin önerinize katılıyorum. "Cerjinski" olmalı, mevcut soyadı yazımının transkripsiyonla ilgisi yok. -i konusuna dikkat çekmişsiniz. Şurada konuyla ilgili bir tartışma var. --Esc2003 (mesaj) 19.58, 23 Nisan 2020 (UTC)[yanıtla]
@Esc2003 link verdiğiniz tartışmadaki konuya tam hakim değilim, en azından benim katkı sunabileceğimden daha üst bir boyut ama isim meselesine dair şunu söylemek istiyorum. Geçenlerde Nedim Agâh isimli birisi hakkında bir şeyi netleştirmeye çalışıyorduk, Komünist Enternasyonal dergisinde (Rusça versiyon) "Nadim Agayha" diye ismi yazılmış. Almanca versiyondan Türkçe'ye çevrilen bir versiyonda ise "Nadir Agaha" denmiş. Şimdi Almanca versiyon bende yok, yani çevirmen de Almanca'dan çevirirken hata etmiş olabilir (ya da dizgi hatası olabilir), Almanca asıl da bozuk olabilir ama gerçek şudur: Bu adamın ismi ne Nadir Agaha, ne de Nadim Agayha'dır, Nedim Agâh'tır. Lehçe, ulusallaştırılmış bir Latin alfabesi kullanıyor. Bu adam Leh, başka dillerde yazıp çizmesi ve doğal olarak o dilde ve alfabesinde yazması, ismini o dilde yapmaz. Ki belirttiğim gibi, Türkçe literatürde de (mesela Stalin Eserler çevirisi, İnter Yayınları) Cerjinski deniyor (bu kitabın Almanca'dan çevrildiğini hatırlatayım). Almanca'da herhalde Cerjinski yazmıyordu, Almanca'ya uyarlanmıştı ama bu isim halen daha Cerjinski diye telaffuz edilir. Ben halen daha Cerjinski yapılmasını savunuyorum, bu inatla yapılan hatalı kullanım olaya vakıf olmayan birçok kişiyi de yanıltıyor ve bence hatalı bilgi vermek Vikipedi'nin ilkeleriyle çelişir. Hoş bu saatten sonra tartışmanın da bir anlamı yok kanımca, çoğunluğun yorumu gerçeği biçimlendirecekse tartışmanın anlamı yoktur. O yüzden bu konunun dirilmemesini istiyorum, herkese mutluluklar.
Beyaz Deriili (mesaj) 01.22, 25 Nisan 2020 (UTC)[yanıtla]