Tartışma:Dilbilim

Kavram yorumu

• Dil bilimi -> Dilbilim'e yönlendiriliyor
• Kategori:Dilbilim -> Kategori:Dil bilimi'ye yönlendiriliyor

Dil ilgili kavramları toplam

dilbilim, dil bilgisi, filoloji, lisaniyat, lengüistik

TDK'e göre Dil bilimi doğrumuş (Dilbilim bulunmuyor), fakat Google kullanarak sadece Türk Üniversitelerde yukarıdaki kavramları aradığı zaman sonuçlar şöyle:

kavram	sonuç	Google
dilbilim	11.200	dilbilim site:.edu.tr
dil bilimi	465	"dil bilimi" site:.edu.tr
dil bilgisi	11.000	"dil bilgisi" site:.edu.tr
filoloji	284	filoloji site:.edu.tr
lengüistik	33	lengüistik site:.edu.tr
lisaniyat	6	lisaniyat site:.edu.tr

katpatuka 10:50, 9 Eylül 2005 (UTC)

---

sanırım 'dil bilimi' kategorisi yoktu diye açıp içeriği taşımadan varolan dilbilim'e yönlendirmiştim, yönlendirme yönü için özel bir sebep yoktu. dil bilimi bana da daha uygun bir terim gibi geliyor. --spAs 23:14, 17 Eylül 2005 (UTC)

Değişiklik planları

Önümüzdeki hafta bir ara başlayarak bu başlığı ciddi şekilde değiştirmeyi planlıyorum. Sayfanın şu andaki içeriği pek işe yarar bir bilgi vermiyor.

Özet olarak, niyetim büyük oranda İngilizce makaleden çevirip, Türkiye'de dilbilime yönelik ekler yapmak. Önerisi ya da yorumu olan, hatta alt başlıkları paylaşıp yazmak isteyen varsa sevinirim.

NOT: eğer hala tartışması sürüyorsa, benim oyum 'Dilbilim'den yana. TDK'nın otoritesini sorgulamak istemem, ama terimin yaygın kullanımı bu. Kontrol ettiğim bütün üniversiteler (AÜ, HÜ, BŬ, DEÜ...) 'dilbilim' ya da 'dilbilimi' bölümü diyor ilgili bölümlerine. Google'da arama da 110,000'e karşı 897,000 'dilbilim' lehine.

Cagri 19:00, 23 Nisan 2008 (UTC)

Dilbilim/Dil Bilimi?

Neden Dilbilim Dil Bilimi'ne yonlendirilmis merak ettim. Benim bildigim akademik olarak bu dilbilim'dir, dil bilimi degil. Neyse cok onemli degil ama yanlis biliyorsam beni duzeltin!

Bence yapmayi bilen biri bu sayfayi Dilbilim'e yonlendirmeli, yani olanin tam tersi yapilmali derim. Brecht 00:45, 21 Ocak 2007 (UTC)

TDK'nın güncel kararına göre bilim dalının adı "dil bilimi"dir. Türkiye'de biri Hacettepe Üniversitesi, diğeri Mersin Üniversitesi'nde olmak üzere iki tane İngiliz Dil Bilimi bölümü var. Bu bölümler de bu adı kullanıyorlar. Gereğinin yapılacağını umuyorum. Saygılar. --Mete Metheus (mesaj) 17:38, 2 Mayıs 2013 (UTC)

?

Bence de silinmeli!.. Hem calinti, hem de cok eski yeni teorilerle hic ama hic alakasi olmayan bir metin.

I also think it should be deleted!.. This text is stolen, and it is really outdated, it has nothing to do with the new theories of linguistics.

hangi sürüm?

[1] sürümü bir anda [2] sürümüne getirildi. değişikliği yapan ip'nin katkıları. bilginize. • fcn • Ø • 18:15 • 16 Aralık 2006

Madde adının kesinlikle Dilbilim olarak değiştirilmesi gerekir. --Düşünenadam 17:46, 17 Ocak 2007 (UTC)

Sorun Türk Dil Kurumu'nun son dönemlerde ortaya attığı, bilimlerin Türkçe adlandırılmalarındaki yeni şekil: Türk Dil kuruma göre dilbilim diye bir sözcük yok, ama dil bilimi diye var. Aynı şekilde: ruh bilimi, yer bilimi ve gök bilimi] de var. Eğer dilbilimi kullanmayı seçersek hangi sözlüğü referans olarak göstereceğiz? Sonuçta yaptığımız değişikliklerde kaynak göstermemiz zorunlu. Bugün akademik birimlerimizde bu bilimi hangi adla anıyorlar? Bu sorunun cevabı belki yardımcı olabilir. Aslında bu konuda daha önce "gökbilim, gök bilimi ve astronomi meselesi" olarak ortaya atılmıştı ama pek ilgi görmedi. Aslında karar vermemiz iyi olacaktır... Teşekkürler, iyi çalışmalar... - Noumenon ^mesaj_katkılar 00:50, 21 Ocak 2007 (UTC)

Sorun aslinda ilginc bir boyutta tabii... Dil kurumu elbette resmi bir kurum olarak belli bir agirliga sahip. Fakat dil de kendi organik sureci olan dinamik bir kulturel fenomen. Daha once dil kurumu tarafindan teklif edilen bircok terim tutmamis hatta gulduru konusu olmustur (Bkz. bilgisayar terimleri). Burda verilecek karar aslinda ister istemez ideolojik bir karardir. Bence halkin neyi kullanmayi sectigi en saglam kaynaktir. Yani "dilbilim" kullanimi akademik olarak kabul gormus ve yaygin bir terimdir. Dil Bilimi icin maalesef ayni sey soylenemez. Karar dedigim gibi aslinda ideolojik bir karar olacagindan zor bir durum. Oylamaya acilabilir. Ben yukarida savundugum nedenlerden ve birazda akademik camianin icinde olmamdan dolayi "dilbilim" diyorum. Brecht 22:36, 23 Ocak 2007 (UTC)

bence bir bilimin adı konusunda standarta ulaşılmalı. dilbilim, dilbilimi yada dil bilimi. bu o kadar büyütülecek bir mesele değil ki. sonda bir tane i fazladan olsa ne olur olmasa ne olur. bu konuda standardın sağlanması için çok saçmalamadığı sürece TDK'ya uymak mantıklı olur. 85.107.238.72 21:22, 15 Temmuz 2007 (UTC)

Doğrusu "dilbilim"

Mantıksal olarak "dil bilimi" doğru kurgulanmış olsa da, Türkçede ve Türkiye'de böyle bir bilim dalı yok. Doğru yazımı "dilbilim"dir.

Birinci kanıt:

Vikipedi maddesinin sonundaki "Bibliyografya"da sıralanan kaynak adlarında da görüleceği gibi, doğrusu "dilbilim"dir.

İkinci kanıt: Alan içinde olanlar da hep "dilbilim der; "dil bilimi" demezler.

Üçüncü kanıt: Türkiye'deki üniversiteler arasında "dil bilimi" diye bir bölümü olan üniversite yok; ama "dilbilim" bölümü olan üniversiteler var (Örn. Hacettepe Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi)

85.98.149.39 10:25, 11 Mart 2007 (UTC)

• Keza Ankara Üniversitesi'nin bölümü de belirttiğiniz şekilde. Saygılarımla. Utku Tanrivere 14:02, 6 Ekim 2011 (UTC)

• TDK'nın güncel kararına göre bilim dalının adı "dil bilimi"dir. Türkiye'de biri Hacettepe Üniversitesi, diğeri Mersin Üniversitesi'nde olmak üzere iki tane İngiliz Dil Bilimi bölümü var. Bu bölümler de bu adı kullanıyorlar. Gereğinin yapılacağını umuyorum. Saygılar. --Mete Metheus (mesaj) 17:39, 2 Mayıs 2013 (UTC)

"Dil Bilimi" diye bir şey yok; doğrusu "Dilbilim"

Daha önce tartışılmış, ama ben de katkıda bulunmak isterim. Sözkonusu bilim alanında "Dil bilimi" diye bir kullanım olmadığını söyleyebilirim. "Dil bilimi", bilim dalının adı değil de, olsa olsa çok kısa açıklaması filan olabilir. İngilizce karşılığı da "Linguistics". Yani tek sözcük. "Study of language" biçiminde açıklanabilir. Ne bu konudaki kitapların adları ne de üniversitelerimizdeki alanla ilgili bilim dallarının adı "dil bilimi"dir. Hepsinde de "dilbilim" adını görürüz. Yol göstericimiz bilim olacaksa, "dilbilim" adını yeğlemeliyiz. Alanın üreticileri olarak "dil bilimi" demiyoruz çünkü.

Vikipedi'de "Dil Bilimi"ni yeğleyenler, kendi yazdıkları maddenin sonundaki Kaynakça'yı bir inceleyiversinler. "Dil Bilimi" hiç geçmiyor, ama "Dilbilim" pek çok kez geçiyor.

Muhammedcimci 23:34, 12 Ağustos 2008 (UTC)

• Merhabalar,
• Sorun Türk Dil Kurumu'nun ...bilim adlandırmasından ... bilimi adlandırmasına geçmesi... Şu anda TDK Güncel Sözlük dahil birçok sözlük, Türk Dil Kurumu'nun ilgili kararı sebebiyle, ... bilimi tarzı adlandırmayı barındırıyor. Bence birleşik kullanım daha yaygın olduğu için tercih edilen o olmalı şu anda. Bununla birlikte tabii ki kararı topluluk verecek; yine de bu hususu genel bir şekilde tartışsak ve alacağımız genel bir kararı tüm maddelere uygulasak hiç fena olmaz. Teşekkürler, iyi çalışmalar... - - noumenon ʘ mesaj 09:16, 13 Ağustos 2008 (UTC)

Öneri

Türk Dil Kurumu'nun Türkçe Sözlük'ü ya da İmlâ Kılavuzu yerine Dil Derneği'nin Türkçe Sözlük'ü ve Yazım Kılavuzu temel alınırsa, Vikipedi'de yazım sorunu çözülür. Türk Dil Kurumu'nun Türkçe Sözlük'ü ve İmlâ Kılavuzu kendi içinde de çelişen önerilerle ve yanlışlarla dolu. Her iki kurumun sözlükleri karşılaştırmalı olarak incelenirse, Dil Derneği'ninkinin dilbimin verilerine daha uygun biçimde hazırlandığı ve daha tutarlı olduğu görülür.

Muhammedcimci 08:49, 17 Ağustos 2008 (UTC)

dil bilimi diye bir şey yok , artık bütün bilim adlarında iki sözcük birleştiriliyor siz hangi çağda yaşıyosunuz yaw? yoksa türkiyede değil de uzayda mısınız=????????

• Bu adın kesinlikle dilbilim olması gerekir, Türkçe'de artık böyle kullnılıyor ,inşallah bir hizmetlimiz bu yanlış yönlendirmeyi düzeltir: Dil Bilimi diye bir şey yok... Bunun adı dilbilim, biz üniversitede böyle okuduk, bir dilbilim öğrencisiyken... --Düşünenadam 21:19, 19 Mayıs 2009 (UTC)

Süreli Yayınlar

Bu makalede Türkçe Dilbilimi ile ilgili süreli yayınlar konusunda da bilgi verilse daha iyi olmaz mı? Örneğin Çağdaş Türk Dili Dergisi, Türk Dili Dergisi, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, Bilig (her ne kadar doğrudan dilbilimi ile ilgisi olmasa da dilbilimi makalelerine de yer veriyor). Benim bu konuda oldukça eksiğim var. Açıkçası dilbilimi dergilerinin sayısı kaç tane, isimleri ne pek bir bilgim yok.

belagat?

Belagat dilbilim değil retorik demektir. Dilbilim kavramının eski karşılığı lisaniyattır.

Lütfen dikkat!

Öncelikle belirtmek istiyorum ki "dilbilim" de, "dil bilimi" de doğrudur. Ancak; "ruhdilbilimi" ve "ruh dilbilim" ifadeleri yanlıştır. "-dilbilim" dediğiniz zaman, kelimeden önce bir isim geliyorsa lütfen birleşik yazınız. (Ruhdilbilim) Eğer "dilbilimi" yazıyorsanız, önceki ismi ayrı olarak yazınız. (Ruh Dilbilimi)

Bunun istisnası, "Dilbilim" isminden önce bir isim değil, sıfat gelmesi durumudur. (Örneğin: Nicel Dilbilim, Ekolojik Dilbilim, Adli Dilbilim gibi) [Ek bilgi için bkz. ek mesaj]

Ve lütfen; ruhdilbilim ile aynı anlamı taşıyan psikodilbilim ya da toplumdilbilim ile aynı anlamı taşıyan sosyodilbilim gibi alanları mükerrer olarak yazmayınız. Bu tip kullanımlarda alanın yazılmamış bir ismi var ise, yazılanının yanına parantez içerisinde belirtiniz. (Örneğin: Ruhdilbilim (Psikodilbilim) gibi)

Ve lütfen, Google aramaları sonucunda çıkan her bilgiyi kopyala/yapıştır ile maddeye aktarmayınız.

Doğru bilginin uygun üslupla ve uygun biçimde yayılması adına saygılarımla rica ederim. --Utku Tanrivere 22:33, 9 Eylül 2011 (UTC)

• Ek mesaj: "Dilbilim" ifadesinden önce sıfat gelmesi halinde "dil bilimi" yazılması uygun değildir, çünkü bu durumda kullanılan sıfat dilbilimi değil, dili nitelemiş olur. Örneğin "adli dil bilimi" ifadesinde dilin adli olması ve bu dilin bir biliminin olması gerekir. Oysa ki yapılan dilbilim çalışmasının adli niteliği vardır ve adli bir dilin varlığı söz konusu değildir. Utku Tanrivere 14:46, 6 Ekim 2011 (UTC)

Türkçenin Kuralı

Türk dilinin tamlama mantığı belli. Şimdilik herhangi bir yayından kaynak almayacağım. Bilimsel sohbet havasında anlatmaya çalışayım. Sıfat, isim veya ne olursa olsun tamlamadaki sıra ve işleyiş belli. "Adli dil bilimi", "bayağı dil bilimi", "genç dil bilimi" veya başka mantıklı mantıksız bu gibi herhangi bir tamlamada adli, bayağı, genç gibi sıfatların neyi belirttiği açıktır. Burada adli sıfatı, dile değil dil bilimine; bayağı sıfatı, dile değil dil bilimine; genç sıfatı, dile değil dil bilimine bağlıdır. Çünkü bu örneklerde sıfat ve isim ögelerinin birleşik kullanımı, grup oluşturması söz konusudur. Her şeyden önce, dil bilimi yapısı bir isim tamlamasıdır. Burada bir tereddüt yoktur herhalde. Dil bilim veya dilbilim kullanımı da zaten Türkçenin mantığına aykırı olduğu için yanlıştır. Dil sıfat mıdır? Değildir. Öyleyse sıfat yapısı kurar gibi bilim sözünü tamlayamaz. Burada dil(in) bilim(i) söz konusudur ve bu yüzden de bilim sözüne iyelik eki eklenir: Bilim+i. Şimdi, buraya kadar olan kısım açıktır ve bir görecelilik arz etmez. Yani bana göre değil, Türkçenin mantığına göre durumu anlatmaya çalıştım, naçizane.

Dil bilimi tamlama yapısı açık olduğuna göre, bu yapı nerede kullanılırsa kullanılsın aynı şekilde eklemlenir. Yoksa Türkçede tamlamalar, durumlara göre imla ve yapı mı değiştiriyor? Kırmızı çalışma masası dendiğinde siz ne anlarsınız? “Kırmızı” olan bir “çalışma masası”nı mı, “kırmızı çalışma” “masası”nı mı? Kırmızı çalışmanın ne olduğunu bilmiyorum. Eğer ikincisini anlıyorsanız bana kırmızı çalışma nedir, nasıl olur, bunu anlatmanız gerekecek. Buna dair bir yayın varsa, bilmek, okumak isterim. Bu yüzden de, dil bilimi konusunun kapsamındaki yan bilim dalları mı diyelim, ne dersek diyelim, adli dil bilimi, nicel dil bilimi vb. dil bilimini tamlar, onlara sıfat olur. İmlası da bu yüzden adli dil bilimi, nicel dil bilimi şeklinde olur.

Sözün özü; bu kısa, özet tarzındaki yazımdan sonra, bilimsel üslup gereği olarak size sormak isterim. Adli dil bilimi değil adli dilbilim yazılmalı demenizdeki bilimsel fikri dinlemek isterim. Buna dair bir nitelikli yayın var mıdır? Mesela endeksli bir dergide yer alan bir yayın… Yani, Türkçenin tamlama mantığını benim anlattığım şeklin dışında anlatan, sizin dediğiniz gibi, bir yerde dil bilimi, bir yerde dilbilim kullanılır diyen bir nitelikli yayın var mı? Öğrenmek, okumak isterim.

Küçük bir paylaşım: Türkiye'de Türkolojinin özellikle gramer/dil bilgisi konusunda bazı akademisyenler, Türkçenin yapısını düşünmeden, ya yabancı dillerden bire bir çeviri yöntemiyle veya bir çeşit siyasi sebeple, terimleri sıkıntılı hâle saldıklarını, tartışmaların da senli benli formda sürdüğünü gözlemlemiştim. Vikipedi'de de esas alanım olmasına rağmen Türkçeye dair konulara yönelirken hep "öff" demişimdir. Çünkü ben bilimsel üslupla bir şeye yönelirken, çeşitli sebeplerle birilerinin kavga etmeye meyilli olduklarını gördüm. Bilimde hiçbir zaman kavga etmeyi düşünmeyecek bir kişi olarak bunlardan kendimi yalıttım. Türkolojinin üst mecralarında bu dilin bilinmeyen dönemlerine dair yeniden kurma çalışmaları, Sümerce ile olan ilişkisi gibi büyük konular tartışılırken birileri, yazılarda “insan” sözünü silip “kişi” yazarak Türkçecilik yaptığını sanıyorsa ben artık bir şey demem. Türkçe dünyanın en eski dillerinden birisidir. Böyle basit tartışmaları hak etmeyecek kadar sağlam bir söz varlığı ve dil bilgisi yapısı vardır. Bunlar size değil, genel bir paylaşımdı. Geri almayı iptal ediyorum ve gerekli görürseniz konuşmaya devam ederiz. Bu konuda ikna ettiğiniz, yayınlarla desteklediğiniz anda kendim o maddenin adını değiştireceğim. İyi çalışmalar… taglıgalp^ileti 11:08, 8 Ekim 2011 (UTC)

• Açıklama zahmetiniz için gerçekten çok teşekkür ederim.S izin de belirttiğiniz gibi: "Burada dil(in) bilim(i) söz konusudur". Dolayısına başına "adlî" geldiğinde anlamın "adlî dil(in) bilim(i)" şeklinde değiştiği şeklinde bir algı oluşuyor bende ve bu konuda yalnız olup olmadığımı da bilmiyorum açıkçası. :) Saçma bir örnek olacak belki de ama "kısa kollu penye" ve "kollu kısa penye" arasındaki fark gibi tıpkı. Açıklamanız için gerçekten minnettarım, gerçekten çok doyurucu bilgiler; ancak bu konudaki algımı yönlendirmek benim için biraz zaman alacak sanırım. :) Tekrar teşekkür eder, çalışmalarınızda kolaylıklar dilerim. Saygılarımla. Utku Tanrivere 10:30, 8 Ekim 2011 (UTC)

Genel Düzenleme

Bu maddenin düzenlenmesi sürecinin bir parçası olarak, maddede uygulamalı dilbilim ve biçimbilim maddelerinde olması gereken oldukça uzun metinleri o maddelere taşıdım. Madde çok uzun olduğu için düzenleme işini bitiremedim şimdilik. Tamamen düzenleme yaptığım kısmı söyleyecek olursam, karşılaştırmalı dilbilim başlığına kadar olan yeri düzenledim. Ancak, genel dilbilim başlığı da dahil olmak üzere ondan aşağısı tekrar gözden geçirilip düzenleme yapılmalı. Sonra bir gün devam ederim ya da birisi devam etsin "genel dilbilim" başlığından aşağı doğru. Bu sayfanın problemi, bütün metni okuyup, hangi paragrafın ya da cümlelerin maddenin neresine nasıl yerleştirilmesi gerektiği. Biraz yorucu bir iş. Maddenin 21557907 versiyonu tam bir samanlık gibiydi. Düzenlemeyi bitiremedim bu yüzden.-- İskenderBalas^💬 22.52, 22 Şubat 2020 (UTC)

• An itibariyle (23 Şubat 2020), "Kuralcı - betimsel" başlığına kadar olan yeri düzenledim. Bu düzenleme işini yaparken, "kuralcı - betimsel" başlığından aşağıda olan fakat (şimdi yukarıdalar) yukarıda kalan başlıklara ait olan yerler, o ilgili başlıklara taşınmaya çalışıldı. Karşılaştırmalı dilbilim başlığını, tarihsel dilbilim başlığının bir alt başlığı haline getirdim. Bunu yaparken historical linguistics ve comparative linguistics maddelerini örnek aldım.-- İskenderBalas^💬 15.11, 23 Şubat 2020 (UTC)
• Maddenin sonundaki "Ek okumalar" kısmındaki kitaplar listesini düzenledim. Düzenlerken şunu farkettim, bir kullanıcı, o listedeki kitapların adlarının yazılışını kendi politikasına göre değiştirmiş ("dil bilimi" şeklinde ayrı olarak yazmış, kitapların basılı adları öyle olmadığı halde). Kitapların adlarını tek tek internette aradım. "Dilbilim" şeklinde kelime birleşik olarak yazılıyor. Bu kadar çok (toplamda 30 civarında dilbilim kitabı) yazarının kelimeyi "dil bilimi" olarak değil, "dilbilim" olarak kullanmaları, akademik konsensüs konusunda yeterince tatmin edici bir gösterge. Kelimenin "dilbilim" olarak yazılması lazım.-- İskenderBalas^💬 15.38, 24 Şubat 2020 (UTC)