Tığ işi bikini

Tığ işi bikini veya el işi bikini, 1970'li yıllardan beri giyilen, ipten hazırlanmış bir bikini / mayodur. Stil, 2010'ların sonlarında boho-chic tarzı olarak tanıtılmıştır ve yeni markaların da ortaya çıkmasıyla popülerlik kazanmıştır.

Brezilyalı sokak sanatçısı Maria Solange Ferrarini'nin ördüğü bir tığ işi bikini, uluslararası tanınırlığa ulaşmıştır. Türk Amerikan girişimci İpek İrgit, Ferrarini'nin tığ işi bikini fikrini Brezilya ziyareti sırasında öğrendi ve tasarımın telif hakkını almayı talep etmiştir. İrgit, şirketini kurduğu 2013 yılından bu yana benzer mayolara karşı telif hakkı talebinde bulundu ancak Ferrarini'ye asla itibar etmemiştir. 2019 yılında Ferrarini, kendi yaptığı bu tasarımın telif hakkını almıştır.

Tarih

1970'li yıllarda Tığ motifleri bikinilerde de kullanılan bir malzeme haline gelmiştir. Aktris Robin Byrd, 1970'lerde tığ işi bikini giymesiyle tanındı ve bu tarz onun imajıyla yakından ilişkilendirilmiştir.

Maria Solange Ferrarini 1956'da São Carlos, Brezilya'da doğmuştur. Annesi bir terzi babası ise bir duvarcıdır. Küçük yaşta ailesiyle birlikte yaşadıkları ekonomik zorluklardan dolayı tığ işini ve dikiş dikmeyi öğrenmiştir. Öğrendikleri sayesinde yaptığı kıyafetleri Brezilya'nın Trancoso kentindeki plajda satmıştır. Sahil kasabası popülerleştikçe satışları da artmıştır. İngiliz model Kelly Brook, 2012 yılında şehre yaptığı ziyarette bu bikinilerden biriyle fotoğraflanmıştır. Ferrarini ellerinde yaptığı tüm tığ işi bikinilerini imzalamaktadır.

2013 yılında Türk Amerikalı girişimci İpek İrgit, Kiini markası altında tığ işi bikinisini piyasaya sürmüştür. Ürün, model Dree Hemingway'in Kiini'de çekilmiş bir fotoğrafını yayınlamasıyla birlikte insanların ilgisini yakalamıştır. Daha önce Max Mara da dahil olmak üzere New York tasarım şirketlerinde çalışmış olan İrgit, adının baş harflerini ve bikini kelimesini kullanarak bir portmanto oluşturup ürününü markalaştırmıştır.

İlk talep

İrgit, 2014 yılında tığ işi bikini tasarımı için ticari kıyafet haklarını talep etmiş ve telif hakkı koruması almıştır. Hatta bu haklarla 2015 yılında Victoria's Secret'a benzer bir tığ işi bikiniyi satması nedeniyle dava açmıştır. Daha sonrasındaysa Neiman Marcus ve diğer iki mayo şirketine ticari ihlaller nedeniyle dava açmıştır. Sally Wu (İrgit'in Kiini'nin yapımında çalışan bir meslektaşı) , The New York Times'a, İrgit'in bu davaların ortaya çıkması sürecinde İrgit'in aslında Kiini'yi tasarlamadığının ortaya çıkarmasından korktuğunu söylemiştir. (İrgit, Wu'nun iddiasını reddetti.) Keşif süreci hiçbir zaman ilerlememiştir, İrgit ve Victoria's Secret, davalarını mahkeme dışında çözmüştür.

Diğer davalar ve versiyonlar

Kiini, 2018 yılının nisan ayında New York'un Güney Bölgesi'nde Neiman Marcus aleyhine haksız rekabet iddiasıyla federal bir dava açmıştır. Bir ay sonra Kiini, Neiman Marcus'a karşı açtığı davayı düzenleyerek PilyQ, Bloomingdales, Lord & Taylor, Macy's ve bazı diğer satıcıları da açıkça davalı olarak eklemiştir.

PilyQ markası, Platinum adı altında farklı çeşitlerde tığ işi bikiniler satan bir mayo markasıdır. Davanın ardından PilyQ'nun sahiplerinden birinin kocası olan Jason Forge, tığ işi bikini tasarımları için bir lisans anlaşması yapmak üzere Brezilyalı sokak sanatçısı Maria Solange Ferrarini ile görüşmüş ve bir anlaşma yapmıştır. Anlaşma şartlarına göre, Ferrarini'ye 2018 yılında yaklaşık 5 bin 100 dolar ödenmiştir. Ayrıca 2019'dan itibaren her yıl 7 bin 700 dolar lisans ücreti belirlenmiş ve ödeme şartı konulmuştur.

Bugün

İrgit'in ve Ferrarini'nin davaları hala sürmekteyken 2019 yılının ekim ayına kadar Neiman Marcus, Target ve diğer perakendeciler bu bikinilerin kendi versiyonlarını satmaktaydılar. Ferrarini, ABD Telif Hakları Bürosu tarafından, 2019 Ocak ayında, tığ işi bikini tasarımına kendi telif hakkını kazanmıştır. Ferrarini'nin telif hakkı "Ferrarini Bikini" başlığı altında verilmiştir.

Tığ işi bikiniler aynı zamanda bir "kendin yap" öğesi olarak da üretilebilmektedirler. Kiini'ye benzeyen çok sayıda tığ işi bikini örneği bulunmaktadır.

Mart 2023'ten beri Urban Outfitters, ASOS ve Amazon gibi satıcılar tığ işi bikinilerin yanı sıra tığ işi kıyafetler ve elbiseler de satmaktadırlar.